[προτάσεις]
(ΚΡΙΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ)
Παναγιώτη Λευθέρη Κατελούζου
SINAXIS
(Ερμηνευτές : Συγκρότημα LYRAE CANTUS)
Η πρώτη μου επαφή με το συγκεκριμένο έργο έγινε μέσα από την Εκπομπή «ΤΟ ΚΑΛΛΟΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ» του Κου Παναγιώτη Θεοδοσίου από τον Ρ.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος. Η πρωτοτυπία του με οδήγησε σε κάποιο δισκοπωλείο. Έκτοτε άκουσα το CD αρκετές φορές, προσπαθώντας να συνειδητοποιήσω που κινείται μορφολογικά, αισθητικά, αλλά και λαογραφικά
Πιστεύω ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την πρωτοτυπία του εγχειρήματος αλλά και του ηχητικού αποτελέσματος, η οποία πρωτίστως έγκειται τόσο στην βαθιά μελέτη της Κυθήριας παράδοσης όσο και στη ευρεία γνώση που κατέχει ο συνθέτης για την Αναγεννησιακή μουσική.
Θα πρέπει, βέβαια, να υποθέσω ότι η καταγωγή του από τα Κύθηρα έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην σύνθεσή του αλλά και στην επιλογή του να σπουδάσει και να μελετήσει την Δυτική μουσική του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.
Σε ένα νησί, στην άκρη της Πελοποννήσου, με τον Μυστρά να το αγναντεύει, αλλοίμονο, αν η μουσική του παράδοση δεν είχε επηρεασθεί από τους Φράγκους που για κάμποσες πενηνταετίες αρχόντεψαν στην Πελοπόννησο και σαφώς αφήσαν την σφραγίδα τους και στη μουσική της περιοχής. Φυσικά απ’ όσο γνωρίζω, παρά πολύ λίγα στοιχεία ήρθαν στην επιφάνεια για την μουσική της περιοχής από την εποχή εκείνη.
Σίγουρα, η Βυζαντινή Μουσική με την όποια οργανική συνοδεία της θα κυριαρχούσε και σε αυτόν τον τόπο, που όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα αποτελούσε κτήση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όμως η θεόρβη, η βιόλα ντα γκάμπα αλλά και η τσελέστα, όργανα της δυτικότροπης μουσικής κάπου θα ακούστηκαν (σίγουρα στις αυλές των Φράγκων ευγενών της περιοχής) και θα προσπάθησαν δειλά να πάρουν τη θέση τους στα λαϊκά μουσικά συνθέματα.
Ερχόμενοι στο σήμερα και ακούγοντας τα ΑΣΜΑΤΑ αυτά του συνθέτη και ασματοποιού Παναγιώτη Λευθέρη-Κατελούζου, διαπιστώνω την ικανότητα του να συνδέει αρκετά ευρηματικά την Βυζαντινή μονοφωνία με την Δυτική Πολυφωνία προσθέτοντας ηχοχρώματα στην οργανική γραφή, αφαιρώντας όμως παράλληλα το μέλισμα από το φωνητικό μέρος.
Μικρά τραγούδια στηριγμένα σε μοτίβα της Δημοτικής μας παράδοσης με απλές οριζόντιες μελωδίες, ευκολοτραγούδιστες και με ρυθμούς που παραπέμπουν στην Ταραντέλα, την Σαρδάνα αλλά και την Κρητική σούστα.
Μελωδίες που θυμίζουν μανιάτικα μοιρολόγια ελαφρυμένα από τις βελούδινες φωνές των ερμηνευτών του Lyrae Cantus, αλλά και άλλες που θυμίζουν το ερωτικό τραγούδι του Ερωτόκριτου, μια και τα Κύθηρα κοιτάζουν λίγο λοξά και την Κρήτη.
Η τόλμη του συνθέτη να γράψει σήμερα μουσική χρησιμοποιώντας και συνδυάζοντας, αριστοτεχνικά θα έλεγα, στοιχεία τόσο της Βυζαντινής όσο και της Δυτικής Αναγεννησιακής παράδοσης επ’ ουδενί μπορεί να θεωρηθεί αποτυχημένη. Άλλωστε τα συγκροτήματα της Ευρώπης που ασχολήθηκαν με αυτό το είδος της Μουσικής (Αναγεννησιακό τραγούδι, τραγούδι των Τροβαδούρων, μουσική των Ιπποτών κ.λ.π.) δεν προσπάθησαν να γράψουν κάτι καινούργιο και έτσι να προσθέσουν στο μουσικό οικοδόμημα και την μουσική ιστορία, αλλά απλά, να αναβιώσουν και να αποτυπώσουν τη μουσική της εποχής εκείνης με υλικά του παρελθόντος και με σκοπό την διάσωση της.
Η SYNAXIS είναι ένα έργο που σίγουρα δεν απευθύνεται σε ακροατές διασκεδάζοντες, ούτε σε ακροατές κουρασμένους, σίγουρα όμως απευθύνεται σε όλους εκείνους που δεν αγαπούν την στείρα αναπαραγωγή της παράδοσης και δεν φοβούνται να πετάξουν την πέτρα και να ταράξουν τα ήρεμα νερά του ελληνικού μουσικού παρόντος, αντιστρέφοντας την κατεστημένη πραγματικότητα της συνθετικής ψυχεδέλειας και της τραγουδοποιητικής μονοτονίας.
Στοιχεία
Κωδικός SMH 2071
Label ΣΕΙΡΙΟΣ
Hμ. Έκδοσης 2007
Xώρα έκδοσης Ελλάδα
Είδος δίσκου CD
Email: dkipreos@yahoo.gr