Μία (υποκειμενική) άποψη περί τέχνης και τεχνολογίας
Πέρασαν μόλις είκοσι χρόνια από την προηγούμενη περίοδο του TaR, χρονικό διάστημα ελάχιστο για τα δεδομένα της ιστορίας της τέχνης.
Κι όμως, στον τομέα της μουσικής ήρθαν σχεδόν τα πάνω-κάτω. Υπεύθυνη γι’ αυτό, η θεαματική εξέλιξη της τεχνολογίας· που άλλαξε απότομα τον τρόπο που φτιάχνουμε μουσική, που γράφουμε, που παίζουμε, ηχογραφούμε, ακούμε, αγοράζουμε….
Για πείτε μου, ποιος μουσικός διαβάζει πλέον αδιαμαρτύρητα μια τυπική χειρόγραφη παρτιτούρα;
Τι να κάνουν λοιπόν και οι συνθέτες, πέταξαν τα μολύβια και τα πενάκια τους και προσπαθούν (τώρα στα γεράματα πολλοί απ' αυτούς) να εξοικειωθούν με την ιδέα ότι η παρτιτούρα είναι κάτι που γράφεται με πλήκτρα και ποντίκια και διαβάζεται σε φωτεινές οθόνες. Ακόμα πια και το χύσιμο του καφέ δεν σημαίνει μόνο μια λερωμένη παρτιτούρα (αντικείμενο μελέτης για το "τι καφέ έπινε ο συνθέτης" από τον ιστορικό του μέλλοντος). Τώρα μπορεί να σημαίνει καταστροφικό βραχυκύκλωμα. Για να μην πω ηλεκτροπληξία!
Όταν ο Μαυρουδής έγραφε το αποχαιρετιστήριο σημείωμα του TaR no 13, πώς θα μπορούσε να φανταστεί ο άνθρωπος ότι οι μουσικοί που θα διαβάζουν το TaR no 14 θα έχουν τη δυνατότητα να ηχογραφούν σε home studios, με ποιότητα που (εν έτει 1986) απαιτούσε μηχανήματα εκατομμυρίων. Να ηχογραφούν την ώρα που έχουν κέφι, χωρίς πίεση χρόνου. Να είναι πλέον ζωγράφοι στο δικό τους ατελιέ!
Είναι πολύ κοινότυπο, αλλά θα το γράψω: Η τεχνολογία ήρθε για να μείνει… Με τα samplers, μια παλέτα από απίστευτους ήχους βρίσκεται διαθέσιμη στα δάχτυλα του επίδοξου δημιουργού για να εκφράσει την αυθεντικότητα του ταλέντου του.
Αλλά όμως... και για να πουλήσει φύκια για μεταξωτές κορδέλες! (ο πονηρούλης…)
Σκεφτείτε, πόσο πιο εύκολο είναι αυτό πλέον. Ο δυστυχής ακροατής, θαμπωμένος από τα απίθανα φώτα και χρώματα "χάνει τη μπάλα". Δεν μπορεί να ξεχωρίσει αν αυτό που νιώθει είναι γοητεία, ή απλά υποταγή στο μέσον.
Έλα όμως που τη μπάλα τη ξαναβρίσκει, πάλι με χρήση της τεχνολογίας! Γιατί είναι το διαδίκτυο που θα τον φέρει κοντά με όλα αυτά τα αγαπημένα έργα, που δεν μπορεί να βρει πλέον στα δισκοπωλεία· είτε γιατί οι εταιρίες τα έχουν αποσύρει (προφανώς για να εξοικονομήσουν χρήματα για τον «υπέρ πάντων αγώνα» κατά της πειρατείας των αριστουργημάτων που συνήθως εκδίδουν), είτε γιατί απλά ο υπάλληλος δεν μπαίνει καν στον κόπο να ασχοληθεί· απλώς μαζεύει υλικό για το καλαμπούρι που θα ακολουθήσει: ("και που λες φίλε, ήρθε ένας μυστήριος και ζήταγε λέει μουσική για λαούτο. Του είπα, μήπως εννοείς φλαούτο; Αυτός εκεί, επέμενε! Ε, ρε κάτι ψώνια που υπάρχουν...")
"Το ποτάμι πάει και πίσω δε γυρνάει..."
Άλλοι επέλεξαν να καθίσουν στην όχθη, να το χαζεύουν πετώντας βοτσαλάκια. Σεβαστό.
Όμως, κατά τη γνώμη μου, η τεχνολογία είναι φοβερό εργαλείο για να την αφήσουμε στα χέρια των πονηρών και των ατάλαντων.
Εγώ πάω με το ποτάμι και αυτό με γοητεύει. Άλλωστε, για την προαιώνια τέχνη μας, η μουσική τεχνολογία είναι μωρό ακόμα· και σαν μωράκι, έχει το δικαίωμα να κάνει και χαζομάρες!
Κώστας Γρηγορέας
grigoreas@tar.gr
http://www.grigoreas.gr/
(Αθήνα, Σεπτέμβριος 2006)
_1.jpg)
