«100 ΚΙΘΑΡΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»
στο Ηρώδειο
«Πρέπει να κάνουμε κάτι πολύ ξεκάθαρο! Η συγκεκριμένη συναυλία έχει τεράστιο συμβολισμό για όλους μας!
Η συναυλία αυτή δεν γίνεται ούτε για τη δόξα, ούτε για το χρήμα, ούτε για την καριέρα! Στη σημερινή Ελλάδα δε μας επιτρέπεται κάτι τέτοιο! Οι 300 νέοι άνθρωποι που θα ανέβουν στη σκηνή του Ηρωδείου δεν θα είναι μόνο κιθαριστές, μουσικοί και τραγουδιστές, θα είναι το Ελληνικό "El Sistema", θα είναι Έλληνες που παίζουν για την ωραιότερη χώρα του κόσμου, που παίζουν γιατί θέλουν να την κρατήσουν ζωντανή, που παίζουν γιατί θέλουν να μείνουν εδώ, να παλέψουν για να γυρίσει αυτή η χώρα σελίδα το συντομότερο!
Όσοι έρθουν στο Ηρώδειο στις 16 Σεπτεμβρίου, να είναι προετοιμασμένοι πως δε θα ακούσουν απλώς μια μεγάλη συναυλία, να είναι προετοιμασμένοι να ζήσουν μια μεγάλη γιορτή για την Ελλάδα!»
Με αυτά τα λόγια ο Ευάγγελος Μπουντούνης έδωσε το στίγμα της διοργάνωσης «100 κιθάρες για την Ελλάδα», 12 χρόνια μετά την πρώτη συναυλία του κιθαριστικού συνόλου «100 κιθάρες» στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
Όπως ο ίδιος θυμάται: «Στις 28 Ιουλίου του 2004, χρονιά των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, ανέβηκαν στην σκηνή του Ηρωδείου 156 κιθαριστές για να πραγματοποιήσουν μία τρέλα, ένα πείραμα που δεν είχε προηγούμενο! Το πείραμα εκείνο πέτυχε! Δώδεκα χρόνια μετά η Ελλάδα δεν είναι ίδια!» παρατηρεί ο κ Μπουντούνης με δικαιολογημένη πικρία, ενώ σε άλλο σημείο του δελτίου τύπου, αναφέρει: «Το 2004 που η Ελλάδα ήταν στα καλύτερά της, τότε που ανυποψίαστοι παίζαμε στο Ηρώδειο για την ιδέα της μουσικής, δεν είχαμε φανταστεί πως σήμερα, 12 χρόνια μετά, θα επαναλαμβάναμε αυτήν τη συναυλία υποψιασμένοι και συσπειρωμένοι πλέον για μια άλλη Ιδέα, για την πατρίδα μας, για την Ελλάδα!»
Σε κάποια από τα έργα, την Ορχήστρα των κιθαριστών πλαισίωσαν με ωραίες ερμηνείες οι τραγουδίστριες Βάσια Ζαχαροπούλου, Xριστίνα Σπηλιακοπούλου και Ειρήνη Τζαμτζή. Συγκινητική ήταν και η συμμετοχή των παιδικών χορωδιών: «Σπύρου Λάμπρου», «Εθνικού Ωδείου Αθηνών», Εθνικού Ωδείου Ηλιούπολης και «Εθνικού Ωδείου Σπάρτης.
Επίσης συμμετείχαν: η σολίστ και καθηγήτρια κιθάρας, Μάρω Ραζή (Σόλο Κιθάρα - Requinto), οι “String Demons” (Λυδία Μπουντούνη (βιολί) Κωνσταντίνος Μπουντούνης (βιολοντσέλο) καθώς επίσης και οι: Χάρης Παναγιωτόπουλος (Drums), Όσβαλντ Αμιράλις (Κοντραμπάσο), Κωνσταντίνος Δελογιάννης (Φυσαρμόνικα), “Magico Guitar Trio”, “Piraeus Guitar Ensemble”, “Τρίο Ανταλετάκ.»
Στο πρώτο μέρος της συναυλίας, οι κιθαριστές ερμήνευσαν μια «παλέτα» διαφορετικών συνθετών, στυλ και εποχών, σε ένα πρόγραμμα γνώριμο και από τις προηγούμενες συναυλίες τους. Ειδικότερα, ερμηνεύτηκαν τα έργα: “Passepied” 1, 2 (G.F Telemann), “Canon” (J. Pachelbell), “Saltarello” ( Ε. Μπουντούνης), “Godfather” (N.Rota), “Amelie” (Y. Tiersen), “Recuerdos De La Alhambra” (F.Tarrega), “Waltz n.2” (D. Shostakovich), “Libertango” (A. Piazzolla), καθώς και δυο παραδοσιακά έργα: “Ιρλανδικός Χορός” και “El Vito.”
«Αυτό που ακούσατε ήταν μπλόφα!» είπε χαριτολογώντας ο Ε. Μπουντούνης. «Η συναυλία τώρα αρχίζει! Σας προειδοποιώ: θα γίνει σεισμός απόψε!»
Ταιριαστή η παρομοίωση με τον ηλεκτρικό ήχο των «String Demons» που ακολούθησαν στο β΄μέρος της συναυλίας. Ομολογουμένως, το κοινό ευχαριστήθηκε πολύ τη νεανική φρεσκάδα, το χιούμορ και το πηγαίο ταλέντο τους, σε ένα πολυποίκιλο ρεπερτόριο.
Βρισκόμαστε αισίως στο γ΄μέρος της συναυλίας, όπου το πρόγραμμα προβλέπει την ερμηνεία έργων Χατζιδάκι. Στο σημείο αυτό, ο Ε. Mπουντούνης, δηλώνει δημοσίως ότι αυτή η συναυλία είναι αφιερωμένη στους μεγάλους Έλληνες συνθέτες: «στον Μίκη και στον Μάνο».
Πολλά τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι τα έχουμε ακούσει επανειλημμένως σε συναυλίες των κιθαριστών. Στο ίδιο γνώριμο κλίμα λοιπόν και το τρίτο μέρος της συναυλίας, με το αγαπημένο, όσο και οικείο σε όλους Χατζιδακικό ρεπερτόριο: «Bαλς των Χαμένων Ονείρων», «Blue», «Κεμαλ», «Αθανασία».
Πηγή: * [1]
Και αμέσως μετά «από την “Αθανασία” στον “Αθάνατο”» (όπως είπε χαρακτηριστικά ο Ε. Μπουντούνης). Αυτή ήταν η ονομασία της γεμάτης ευαισθησία σύνθεσης του Κωνσταντίνου Μπουντούνη, που ξεκινάει με μια πολύ μελωδική εισαγωγή, την οποία ερμηνεύουν οι γονείς στην κιθάρα και τα παιδιά στο βιολί και το βιολοντσέλο, ενώ η κιθαριστική Ορχήστρα έπεται.
Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν πολύ επιτυχώς και έργα Θεοδωράκη και στο σημείο αυτό, αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι ήταν η πρώτη φορά που η Κιθαριστική Ορχήστρα ερμήνευσε έργα του. Συγκεκριμένα, ακούστηκαν τραγούδια από το “Άξιον Εστί” («Ένα το Χελιδόνι», «Της δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ», «Της Αγάπης Αίματα»), το τραγούδι «Που πέταξε τ΄αγόρι μου» (από το έργο «Επιτάφιος»), καθώς και το τραγούδι «Όμορφη Πόλη» από το δίσκο «Λιποτάκτες». Μάλιστα, το τραγούδι «Της Αγάπης Αίματα», ακούστηκε από τους String Demons με σαφείς ροκ αναφορές, (σε δική τους διασκευή) η οποία καθιστά επιτυχή τη χιουμοριστική επισήμανση εκ μέρους του Ε. Μπουντούνη, ότι αυτό το τραγούδι «Το έβαλαν στη μπρίζα!»
Η συναυλία βαίνει προς το τέλος της. Ακούμε μια τρυφερή σύνθεση του ίδιου του Ε. Μπουντούνη, «Το Βαλς του Ηρωδείου», έργο γραμμένο με αφορμή την πρώτη συμμετοχή των Κιθαριστών στο Ηρώδειο.
Παρεμβάλλεται ένα ωραιότατο σόλο ντραμς. Το επίσημο πρόγραμμα, ολοκληρώνεται με το «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας», το οποίο ο κόσμος δέχεται με ενθουσιασμό. Πολύ θετικό ότι σε μια τέτοια συναυλία τιμάται και έργο του αξέχαστου Μάνου Λοΐζου.
Ακολουθούν τα bis. Καθώς οι κιθαριστές ερμήνευαν το έργο «Της δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ», στο στίχο «Μην παρακαλώ σας μη, λησμονάτε τη χώρα μου», σηκώνονται όρθιοι ενώ παράλληλα κάποιοι εξ΄αυτών υψώνουν την Ελληνική Σημαία.
Η συναυλία έχει πλέον τελειώσει. Σημειωτέον ότι ήταν εκτός δράσεων του Φεστιβάλ Αθηνών, γεγονός που ο Ε. Μπουντούνης δεν άφησε απαρατήρητο και το εξέφρασε ως «παράπονο» στο κοινό. «Είπα στον επιχειρηματία να είναι όσο γίνεται πιο χαμηλό το εισιτήριο» υπογράμμισε, διευκρινίζοντας ότι τα έσοδα της συναυλίας διατίθενται για την ενοικίαση του χώρου και δεν προβλέπεται καμία αμοιβή για τους μουσικούς.
Η σημαντική παιδαγωγική αξία του εγχειρήματος του Ε. Μπουντούνη δεν αμφισβητείται. Αποτυπώνεται στην αυθόρμητη συμμετοχή και τη χαρά που είναι έκδηλη στα πρόσωπα των παιδιών. Το TaR πάντοτε προβάλει τις δραστηριότητες του συνόλου και προσωπικά έχω εκφραστεί με θερμά λόγια για όλες τις σημαντικές εμφανίσεις της Κιθαριστικής Ορχήστρας, για τις περισσότερες από τις οποίες έχω αρθρογραφήσει.
«Αυτή είναι μια διαδρομή, που έχω δώσει την ψυχή μου! Αυτή είναι μια συναυλία, που έχουν δώσει όλοι την ψυχή τους!» ανέφερε ο Ε. Μπουντούνης σε κείμενό του την παραμονή της συναυλίας. Απολύτως σεβαστό. Όπως σεβαστή και η συνέχεια της φράσης: «Θέλω, τουλάχιστον, να παρακαλέσω όσους διαφωνούν, να μην παίζουν με την ψυχή μας!»
Δεν παίζει όμως κανείς με την ψυχή κανενός, όταν ασκεί καλοπροαίρετη και έντιμη κριτική:
Πράγματι, πολύ καλοί οι 360 κιθαριστές ή όπως αναφέρονται «360 ελληνόπουλα.»
Όμως: είτε κανείς συμφωνεί, είτε όχι, η σύγχρονη Δημόσια Εκπαίδευση (σε όλες τις βαθμίδες της) είναι διαπολιτισμική. Για ποιο λόγο, η αναφορά σε «360 Ελληνόπουλα» και όχι σε 360 νέους μουσικούς;
Πράγματι, τονώνεται το ηθικό μας, όταν αναφέρει ο Ε. Μπουντούνης ότι η χώρα μας έχει μια από τις καλύτερες Σχολές Κιθάρας παγκοσμίως! Δεν έχει κανείς λόγο να το αμφισβητήσει αυτό, καθώς επίσης και ότι ο ίδιος, έχει συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση.
Όμως: ο παραλληλισμός της κιθαριστικής Ορχήστρας με ένα κρατικό σύστημα όπως το “El Sistema”, κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι ατυχής. To “El Sistema” είναι Θεσμός ενός Κράτους (εν προκειμένω της Βενεζουέλας) και έχει καθολική ισχύ. Οι 100, 200 ή 300 κιθάρες, (δεν έχει σημασία ο ακριβής αριθμός) αποτελούν το αποτέλεσμα της συνεργασίας ορισμένων δασκάλων και των μαθητών τους.
Πράγματι, η πρόοδος των παιδιών είναι αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς των ίδιων και των δασκάλων τους στο πλαίσιο ενός ωδείου.
Όμως δεν είναι απαραίτητο να συμφωνεί κανείς με την άποψη που ειπώθηκε, ότι οι Πανεπιστημιακοί έχουν κηρύξει ανελέητο πόλεμο στα ωδεία. Αποτελεί μια γενίκευση που δεν μπορεί να αφορά όλους τους Πανεπιστημιακούς. Άλλωστε το ζητούμενο δεν είναι η αντιπαράθεση, αλλά το να συνεργαστούν όλες οι πλευρές προς την κατεύθυνση της διαβάθμισης των σοβαρών μουσικών σπουδών, με ένα σύστημα δίκαιο.
Σημειωτέον ότι στο www.tar.gr υπάρχει o “Φάκελος για τη μουσική εκπαίδευση”, στο πλαίσιο του οποίου και ο Ε. Μπουντούνης κατέθεσε τις δικές του, ενδιαφέρουσες και σεβαστές απόψεις.
Πράγματι, είναι όντως συγκινητικό (και όχι αυτονόητο) να λέγεται δημοσίως ότι όλοι οι μουσικοί συμμετέχουν χωρίς ούτε ένα ευρώ!
Όμως, δικαιούται κανείς να μην συμφωνεί με την άποψη που ειπώθηκε ότι τα παιδιά της ορχήστρας -μαθητές δημοσίων σχολείων τα περισσότερα- προσφέρουν ανιδιοτελώς στην Ελλάδα, το Κράτος της οποίας δεν τους δίνει τίποτα!
Πράγματι, η Λυδία και ο Κωνσταντίνος Μπουντούνης είναι δυο εξαιρετικά ταλαντούχοι μουσικοί και έχω κάθε διάθεση να τους υπερασπιστώ απέναντι σε όλους όσοι συμπλεγματικά φερόμενοι, τους κρίνουν επιφανειακά, αγνοώντας ή παραβλέποντας την εργατικότητα και το ταλέντο τους.
Όμως ας μου επιτραπεί η γνώμη, ότι ο χώρος του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού, είναι ιερός. Σε αυτή τη σκηνή έχουν χαράξει ανεξίτηλες σελίδες ιστορίας του Ελληνικού Πολιτισμού, σημαίνουσες προσωπικότητες! Τούτο, επιτάσσει την υιοθέτηση πρακτικών διαφορετικών από αυτές που προσιδιάζουν σε έναν οποιοδήποτε άλλο συναυλιακό χώρο. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν θα συμφωνήσω με το σύντομο «σκετσάκι», αλλά ούτε με την παρουσίαση διασκευής «τραγουδιού» της Lady Gaga! Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να κάνω ένα ιδιαίτερο σχόλιο σχετικά με αυτή την καινούργια διασκευή τους, που την ονομάζουν «Το πρελούδιο της Lady Gaga». Πρόκειται για διασκευή του τραγουδιού “Bad Romance” της εκκεντρικής pop star, το οποίο βασίζεται σε ένα από τα πρελούδια του J.S.Bach (Fugue No. 24 in B minor). Η «κακοποίηση» του Πρελούδιου του Bach από τη Lady Gaga, κατά την ταπεινή μου γνώμη συνιστά προσβολή στο έργο του! Με αφορμή το περιστατικό, θυμήθηκα μια παρατήρηση της H. Arendt, η οποία επεσήμανε ότι η μαζική κουλτούρα σε κάποιες μορφές της, υφίσταται ως παραφθορά των προϊόντων της «υψηλής κουλτούρας.»[2])
Το ό,τι υπάρχει μια σύγχρονη τάση να καταστεί το Ηρώδειο «μια ακόμα μουσική σκηνή της Αθήνας» δεν πρέπει να βρίσκει υποστηρικτές ανάμεσα στους αξιόλογους και μορφωμένους νέους μουσικούς.
Εν κατακλείδι:
Είναι όντως συγκινητικό, να σκέφτεται κανείς ότι οι νέοι κιθαριστές, ενδεχομένως είναι οι μουσικοπαιδαγωγοί της επόμενης γενιάς, οι οποίοι θα μεταλαμπαδεύσουν τη γνώση και τις αξίες της ανιδιοτελούς κοινωνικής προσφοράς.
Είναι όντως συγκινητικό, το γεγονός ότι αυτή η συναυλία γίνεται χωρίς κανένα οικονομικό όφελος.
Είναι όντως συγκινητικό, να ακούς τον στίχο του Ελύτη, από το «Άξιον Εστί»: «Μην παρακαλώ σας μη, λησμονάτε τη χώρα μου.»
Την παραμονή της συναυλίας, αναγραφόταν σε ένα κείμενο στο facebook:
«360 Έλληνες, θα παίξουν και θα τραγουδήσουν, αποδεικνύοντας πως δεν είναι ο Πολιτισμός, αυτό που έχει πτωχεύσει στην πατρίδα μας!»
Ας μου επιτραπεί να παραφράσω την παραπάνω φράση:
«360 Κιθαριστές, να παίζουν, να τραγουδούν, αποδεικνύοντας πως δεν είναι ο Πολιτισμός, αυτό που έχει πτωχεύσει στην πατρίδα μας!»
Εύχομαι ολόψυχα, οι νέοι να συνεχίσουν με την ίδια ζέση το έργο τους και να μην ξεχάσουν ποτέ ότι η μουσική ενώνει!
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Οκτώβριος 2016
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
[1] Πηγή: όλα τα videos έχουν αναρτηθεί στο youtube και συνεπώς διακινούνται νομίμως. Tα videos που περιλαμβάνονται στο άρθρο, τα έχω αντιγράψει από την ιστοσελίδα του Ευάγγελου Μπουντούνη στο facebook.
[2] K.Kraus, T. Adorno, D. Mcdonald, H. Arendt, E. Shils,T. Parsons, R. Williams, E.Morin, J. Baudrillard, H Κουλτούρα των ΜΜΕ, Μαζική Κοινωνία και Πολιτιστική Βιομηχανία, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1991, σ. 130
