200 (υπέροχες) κιθάρες για την Ελλάδα
και για το Μάνο
200 ΚΙΘΑΡΕΣ, + 2 μουσικοί των String Demons (Kωνσταντίνος Μπουντούνης: βιολοντσέλο και Λυδία Μπουντούνη: βιολί), με τη σύμπραξη της Μάρως Ραζή (σόλο Κιθάρα – Requinto) + άλλων 3 μουσικών (Χάρη Παναγιωτόπουλου:Drums, Όσβαλτν Αμιράλις: Κοντραμπάσο, Κωνσταντίνου Δελογιάννη: Φυσαρμόνικα) καθώς + 4 ερμηνευτριών με ωραιότατες φωνές (Βάσια Ζαχαροπούλου, Χριστίνα Σπηλιακοπούλου, Ελεάννα Κωνστατνά, Έφη Παπαδοπούλου) αλλά + 2 χορωδιών του Εθνικού Ωδείου , (την Παιδική και τη Μικτή)[1] με αφορμή τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι, (στις 23 Οκτωβρίου 1925) μας χάρισαν 2 συναυλίες με 2 διαφορετικους τίτλους: «200 κιθάρες για την Ελλάδα» (23 Οκτωβρίου 2015) + «200 κιθάρες για το Μάνο», (24 Οκτωβρίου 2015) κάθε μια, αποτελούμενες από 2 μέρη, έτσι ώστε αυτές τις 2 ημέρες, όλοι οι παραπάνω- και άξιοι συγχαρητηρίων- συντελεστές, κατάφεραν το -εκ πρώτης όψεως- ακατόρθωτο, δηλαδή, να ενώσουν:
# Ηχοχρώματα διαφορετικών μουσικών οργάνων (κιθάρας, βιολιού, βιολοντσέλου, Κοντραμπάσου,ντραμς, φυσαρμόνικας)
# Ήχους διαφορετικών αισθητικά μουσικών ρευμάτων (Baroque, Παραδοσιακής μουσικής, Λόγιας Ελληνικής, Heavy metal, κινηματογραφικής μουσικής κλπ
# Συνθέτες διαφορετικών εποχών: G.Ph. Telemann, G.F. Handel, J.Dowland, M. Xατζιδάκι, Α.Piazzolla, Nino Rota, καθώς και μουσική συγκροτημάτων, όπως Madredeus, Iron Maiden κ.ά.
# Δασκάλους και μαθητές διαφορετικών ωδείων και περιοχών: Athenaeum, Δημοτικών Ωδείων (Αγίου Δημητρίου, Αμαρουσίου, Αργυρούπολης, Γλυφάδας, Νίκαιας, Καλλιθέας, Νέας Ιωνίας) Εθνικού Ωδείου Κεντρικού, αλλά και Παραρτημάτων ( Αγίας Παρασκευής, Αιγάλεω, Κηφισιάς, Νέου Ηρακλείου, Παπάγου, Ηλιούπολης, Σπάρτης,) Ελληνικού Ωδείου Ψυχικού, Έντεχνου Ωδείου Ηρακλείου, του Ωδείου Ορφέας, καθώς και του Ωδείου Ραζή και τέλος, των Μουσικών Εργαστηρίων «Οι φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας» (του οποίου οι μαθητές είναι κάτοικοι νησιών και καθίσταται πολύ δύσκολη η ωδειακή εκπαίδευση γι΄αυτούς).
# Ακροατές διαφορετικών γενεών!
«Είναι η πιο δύσκολη συναυλία που έχω κάνει! Μόλις τελειώσει θα γράψω βιβλίο!» είπε με χιούμορ ο Β. Μπουντούνης βγαίνοντας στη σκηνή του ΜΜΑ. Στη συνέχεια, αφιέρωσε τη συναυλία της 23ης Οκτωβρίου, στους εργαζόμενους του ΜΜΑ, προς τους οποίους εξέφρασε θερμές ευχαριστίες για τον άψογο επαγγελματισμό που επέδειξαν, παρά το βάρος των τεραστίων οικονομικών προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν, τα οποία τους ανάγκασαν σε τρίωρη στάση εργασίας, νωρίτερα την ίδια μέρα, καθώς και σε άλλες κινητοποιήσεις.
Ο κ Μπουντούνης, εξέφρασε ευχαριστίες και προς τον Πρόεδρο του ΜΜΑ κ Ιωάννη Μάνο, ο οποίος είχε την έμπνευση να υλοποιηθούν αυτές οι συναυλίες και του αφιέρωσε ένα από τα έργα που ακούστηκαν στη συναυλία της 24ης Οκτωβρίου.
Εκείνη, τη μέρα, το πρόγραμμα περιελάμβανε περισσότερα έργα Χατζιδάκι, όπως «Αθανασία», «Χάρτινο το Φεγγαράκι», «Η μπαλάντα του Ούρι», «Πάμε μια βόλτα στο Φεγγάρι», «Ο Κήπος» «Τα παιδιά του Πειραιά», «Dedication», (σε δυο εκδοχές, η μια ενδιαφέρουσα διασκευή των String Demons), «βροχή» κ.ά.
Στις 24 Οκτωβρίου, απολαύσαμε όμως και έργα άλλων συνθετών, με «κοινό παρονομαστή» ότι ήταν αγαπημένα έργα του Μάνου Χατζιδάκι. «Έτσι και αλλιώς, από την πρώτη κιόλας συναυλία, η μουσική του Μάνου κυριαρχούσε σε όλα τα προγράμματα των «Κιθαριστών». Με αυτόν τον τρόπο θέλουμε για πρώτη φορά να τιμήσουμε τον μεγάλο συνθέτη, με την ιδιαίτερη ορχήστρα που εκείνος διηύθυνε για πρώτη φορά και με την ευχή αυτή η συναυλία να αποτελέσει ένα πρόσκαιρο “αντίδοτο στην απουσία του Μάνου”» αναφέρει ο κ Μπουντούνης, μεταξύ άλλων στο έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας.
Πράγματι, η ιστορία των "Kιθαριστών" είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προσωπικότητα και το έργο του Μάνου Χατζιδάκι. Το 1984, στο Ρέθυμνο, ο Ευάγγελος Μπουντούνης διοργάνωνε το πρώτο Σεμινάριο Κιθάρας. Όπως σημειώνει-μεταξύ άλλων- στο έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας: «ο Μάνος Χατζιδάκις , που μετά από πρόσκλησή μου, ήρθε στο Ρέθυμνο για να διδάξει στο Σεμινάριο, άκουσε αυτή την «παράξενη» ορχήστρα, ενθουσιάστηκε από αυτόν τον νέο ήχο και αποφάσισε να διευθύνει ο ίδιος τις πρόβες και την ιστορική πρώτη συναυλία των «Κιθαριστών» στο «Τζαμί» του Ρεθύμνου»[2].
O Μάνος Χατζιδάκις διευθύνει τους "Κιθαριστές"
Από τότε, οι κιθαριστές αυξήθηκαν αριθμητικά, ενώ αυξανόμενος βαίνει και ο αριθμός των συναυλιών τους. Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε τη συναυλία τους στην υπέροχη αίθουσα του παλιού κτιρίου του Athenaeum, (μια συναυλία που προσωπικά μου έχει μείνει αλησμόνητη) καθώς και την πρώτη τους συναυλία στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού το 2004, όπου βγαίνοντας ο κ Μπουντούνης, απευθυνόμενος στο κοινό είχε πει: «έχω το τρακ της ζωής μου!» και εισέπραξε ένα θερμό χειροκρότημα, το οποίο δικαιώθηκε από τη μετέπειτα εξέλιξη του κιθαριστικού συνόλου.
Πρόκειται για -μια συναυλία «σταθμό» στη σταδιοδρομία του εν λόγω κιθαριστικού συνόλου,- δεδομένου ότι αφενός ήταν η πρώτη φορά που εμφανίστηκαν επί σκηνής 150 κιθάρες και αφετέρου, η εν λόγω συναυλία ηχογραφήθηκε σε cd, το οποίο σημείωσε υψηλές πωλήσεις.
Έτσι, «άνοιξε» ο δρόμος και για άλλες ηχογραφήσεις, καθώς επίσης και για συναυλίες των «κιθαριστών» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, από το 2012 έως σήμερα.
Σήμερα, που με αφορμή το αφιέρωμα στο Μάνο Χατζιδάκι, ο κ Μπουντούνης έκανε μια διαπίστωση που «άγγιξε» πολύ το κοινό: «Δεν μου λείπει η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Τη μουσική του, την έχω. Μου λείπει ο ίδιος!» Στη συνέχεια, ο ομιλών, μας «εξομολογήθηκε» ότι τον Ιούνιο του 1994, λίγες μόλις μέρες μετά «του θανάτου τη γροθιά», απομονώθηκε στον τόπο καταγωγής του και έγραψε μουσική στη μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι, με τίτλο: «ένα τραγούδι για το Μάνο».
Ακόμη νοιώθω ένα ρίγος συγκίνησης, καθώς τόσες μέρες αργότερα, ηχεί στ΄αυτιά μου η ευαίσθητη, μελαγχολική και πανέμορφη μελωδία, με την οποία ο Βαγγέλης Μπουντούνης «έντυσε» τους παραπάνω στίχους του Περουλή Σακελλαρίδη:
Πικρή αυγή
Παντού σιγή
Φως πουθενά
Η μέρα αργεί
Φωνή – κραυγή
Νύχτα ξανά
Ποιος θεός μας οδηγεί
Ποιος παλιός καημός και ποια πληγή
Ξαναιμοραγεί
Έφυγες γι΄αλλού κινάς
Και μαζί σου ο έρωτας.
Θρηνεί μια φωνή
Που σε καλεί σε συντροφιά
Παντοτινή
Για μια μορφή
Τόσο όμορφη
Που ζήλεψες.
Στους ουρανούς
Τους μακρινούς
Ταξίδεψες
Χλωμό το φως
Κι ο αδελφός
ο άνεμος
Μισή ζωή
Πήρε μαζί σου
ο θάνατος
Έτσι, γεννήθηκε μια μπαλάντα, που ο Ευάγγελος Μπουντούνης την παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση, συνοδεία κλασικής κιθάρας, με την ευαίσθητη ερμηνεία της συζύγου του, Μάρως Ραζή, ενώ ευχάριστη έκπληξη, αποτέλεσε η υπερβολικά σεμνή, ανεπιτήδευτη (γι΄αυτό και εξαιρετική) ερμηνεία της κόρης του, Λυδίας. Ήταν το συμβολικό «δώρο» που ο κ Μπουντούνης, «ζήτησε» από τη Λυδία, για τα γενέθλιά του (που συνέπεσαν με τη συναυλία της 24ης Οκτωβρίου). Τελικά, απεδείχθη ένα υπέροχο δώρο για όλους μας…
Αυτή είναι η Ελλάδα!» αναφώνησε περήφανος ο Ευάγγελος Μπουντούνης, υπό τους ήχους θερμών και παρατεταμένων χειροκροτημάτων στο τέλος και των δυο συναυλιών, δείχνοντας τους μουσικούς. Ανάμεσά τους, έβλεπες από μικρά παιδάκια έως επαγγελματίες κιθαριστές «τηρουμένων των αναλογιών, το Ελληνικό El Systema» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας. «Μεταξύ των μαθητών, την παράσταση «έκλεψε» η χαριτωμένη Κωνσταντίνα, (ίσως η μικρότερη σε ηλικία κιθαρίστρια!) μαθήτρια του
κ Μπουντούνη, η οποία εκτός των άλλων ήταν επιφορτισμένη και με το ρόλο της απαγγελίας!
Βγαίνοντας στη σκηνή, είπε το περίφημο «καληνύχτα Κεμάλ, καληνύχτα… αυτός ο κόσμος δεν θ΄ αλλάξει ποτέ»...
Αυτό, σίγουρα θα το συνειδητοποιήσει μεγαλώνοντας…
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Νοέμβριος 2015
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
[1] Διδασκαλία παιδικής χορωδίας Εθνικού Ωδείου: Ελπίδα Παουλίνο Διδασκαλία Μικτής Χορωδίας Εθνικού Ωδείου: Σπύρος Κλάψης
[2] Πηγή: έντυπο πρόγραμμα συναυλίας, χορηγία του μουσικού οίκου «Panas Music, Παπαγρηγορίου Νάκας