2o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΘΑΡΑΣ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (της Τίνας Βαρουχάκη)

  2^o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΘΑΡΑΣ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Με επίτιμο προσκεκλημένο τον διεθνούς φήμης αμερικανό κιθαριστή και συνθέτη, Benjamin Verdery διοργανώθηκε για δεύτερη χρονιά φέτος το  Φεστιβάλ κλασικής κιθάρας  Παλαιού Φαλήρου, το υψηλό επίπεδο του οποίου, δικαιώνει την εντύπωση  ότι τείνει να γίνει θεσμός στο σύγχρονο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι.
Το Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε  6 – 9 Ιουλίου 2012 με πρωτοβουλία του συλλόγου φιλοτέχνων «Ο Καλλιτέχνης» υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση των γνωστών, εντός και εκτός συνόρων, σολίστ κιθάρας, Αλεξάνδρας Χριστοδήμου και Γιάννη Πετρίδη και με την ευγενική χορηγία  του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και του Εθνικού Ωδείου (παράρτημα Παλαιού Φαλήρου).
Την έναρξη έκανε η Διευθύντρια του Εθνικού Ωδείου κυρία Ελένη Ράπτη, η οποία εξέφρασε θερμές ευχαριστίες στο Δήμο Παλαιού Φαλήρου για την υποστήριξη του στην υλοποίηση  του Φεστιβάλ, ενώ στη συνέχεια απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό ο σολίστ κιθάρας και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ κ Γιάννης Πετρίδης. «Θέλω να σας ευχαριστήσω που είστε μαζί μας. Μας δίνετε κουράγιο και δύναμη να συνεχίσουμε» είπε μεταξύ άλλων ο κ Πετρίδης και ευχαρίστησε όλους όσοι  επρόκειτο να πλαισιώσουν με καλλιτεχνική ή επιστημονική συμβολή το Φεστιβάλ: τον διεθνούς φήμης αμερικανό σολίστ κιθάρας Benjamin Verdery (ο οποίος  είναι έφορος του τομέα της κιθάρας στο μουσικό τμήμα του Πανεπιστημίου του Yale και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του bi-annual Yale Guitar Extravaganza), τον Ούγγρο Καθηγητή κιθάρας, Μεθοδολογίας, Παιδαγωγικής της κιθάρας και Μουσικής Δωματίου στο Πανεπιστήμιο του Debrecen, István Adrovicz, καθώς και τα μέλη της εξαιρετικής όπως απεδείχθη Ορχήστρας Κιθαριστών του Πανεπιστημίου του Debrecen της οποίας είναι ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής. Ευχαριστίες απηύθυνε επίσης  στον ιδρυτή και διευθυντή του Σύγχρονου Ωδείου Κύπρου, καθώς και συνεργάτη του διαδικτυακού περιοδικού TaR, κ Αντώνη Κοΐζα,  καθώς επίσης και στους σολίστ κλασικής κιθάρας της νεότερης γενιάς, Βιργινία Αμαριωτάκη, Βασίλη Τιγγιρίδη και Ρένο Φίλο (νικητή της περσινής διοργάνωσης).  
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε να αναφέρουμε την χορηγία επικοινωνίας του Tar καθώς και το μουσικό εκδοτικό οίκο Παπαγρηγορίου Νάκας για τη χορηγία των βραβείων των διαγωνισμών. Τέλος, ευχάριστη έκπληξη ήταν η χορηγία της D'ADDARIO, η οποία πρόσφερε χορδές σε όλους τους συμμετέχοντες.

 

Τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ, «άνοιξε» με μια ωραιότατη συναυλία, η σολίστ  Βιργινία Αμαριωτάκη.

Το πρόγραμμά της ήταν ενδιαφέρον και  περιελάμβανε έργα Antonio Lauro (“Vals Venezolano no2,”  “Angostura,” “Carrora,”) Ástor Piazzolla (“Oblivion,” “Milonga del Angel.”) Agustín Barrios (“Vals no 3,” “Vals no4,” “El Sueno de la Munequita,” “Danza Paraguaya”) καθώς και Ariel Ramirez, “Alfonsina y el Mar.”

 

Στη συνέχεια ακολούθησε το ρεσιτάλ του  Benjamin Verdery, ο οποίος εντυπωσίασε το κοινό με τη δεξιοτεχνία, το χιούμορ, τις ποικίλες μουσικές επιρροές και την έντονη προσωπικότητά του. Ξεκίνησε με ένα έργο που του έχει αφιερώσει ο συνθέτης και καθηγητής στο Yale, Erza Laderman με τίτλο: “On Vinyard Sound”. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε  με μια διασκευή του ίδιου του Verdery από το “Adagio” K540 του  W.A. Mozart. Ακολούθησε ένα  δικό του έργο με τίτλο:  “Now and Ever,” και ολοκλήρωσε   το πρόγραμμά του  με διασκευές δυο αμερικάνικων τραγουδιών:  το «don’t be Cruel” Otis Blackwell και το “Purple Haze” του Jimi Hendrix.

Ο διεθνούς φήμης κιθαριστής, Benjamin Verdery

Ο Verdery έχει στο ενεργητικό του  15 cd΄s μεταξύ των οποίων το “Start Now,” το οποίο το 2005 κέρδισε το  “Classical Recording Foundation Award” και το “Some Towns & Cities,” το οποίο το 1992 κέρδισε το “Guitar Player Magazine Best Classical Guitar Recording.” Μεταξύ των δημοφιλών έργων του, περιλαμβάνονται τα “Scenes from Ellis Island” για ορχήστρα από κιθάρες, “Peace, Love and Guitars” και “Capitola” σε ερμηνεία από τον John Williams (Sony Classical), καθώς και το  έργο “Give,”   για οκτώ κιθάρες, το οποίο είναι αφιερωμένο μνήμη του Edward Kennedy.

 

Ο Verdery έχει περιοδεύσει σε Ευρώπη, Ασία, Καναδά και ΗΠΑ και  συμπράξει με καλλιτέχνες όπως ο John Williams, Andy Summers, William Coulter, Paco Peña κ.ά.

Την επόμενη ημέρα,  Σάββατο 7 Ιουλίου, ακολούθησε το  masterclass των Γιάννη Πετρίδη και Αλεξάνδρας Χριστοδήμου (11.00 πμ – 18.00μμ) στο  Εθνικό Ωδείο Παλαιού Φαλήρου, το οποίο παραχώρησε τις υποδομές του για τις ανάγκες των μαθημάτων του Φεστιβάλ.

Ο B. Verdery δίνει διάλεξη

Το απόγευμα της ίδιας μέρας,  ακολούθησε διάλεξη του Benjamin Verdery με τίτλο: “Arrangements.”  To θέμα των διασκευών για κλασική κιθάρα, στο οποίο ο Verdery επικέντρωσε τη διάλεξή του, αφορά έναν τομέα στον οποίο έχει πολύ μεγάλη εμπειρία από την πληθώρα έργων  που έχει διασκευάσει.
Ορισμένα εξ΄αυτών παρουσιάζονται στο δίσκο του με τίτλο “Branches, arrangements for guitar,” όπου υπάρχουν διασκευές έργων των J.S. Bach, W.A. Mozart, J.Strauss και Jimi Hendrix.
Aξιοσημείωτο είναι ότι το έργο “Amazing Grace,” γράφτηκε λίγο μετά την τραγωδία της 11^ης Σεπτεμβρίου και όπως αναφέρει στο εσώφυλλο του δίσκου του ο ίδιος ο Verdery, «είναι αφιερωμένο σε όλους όσοι υπέφεραν εξαιτίας της τραγωδίας και εξακολουθούν να υποφέρουν από τις επιπτώσεις της».  
Ο Benjamin Verdery μίλησε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό για το θέμα των διασκευών επιδιώκοντας το διάλογο με το κοινό. «Οι διασκευές είναι στο DNA της κιθάρας και του κιθαρίστα» επεσήμανε στην αρχή και υπογράμμισε με ιδιαίτερη έμφαση πως:  «Όταν κάνουμε διασκευές δημιουργούμε ένα νέο έργο». Στη συνέχεια έθεσε το ερώτημα: «γιατί κάνουμε διασκευές» και άνοιξε ένα δημιουργικό διάλογο με τους συμμετέχοντες. Ο Ben Verdery ανέφερε ορισμένες σημαντικούς κανόνες που από την εμπειρία του είναι σημαντικό να  ακολουθεί κάποιος συνθέτης όταν αποπειράται να διασκευάσει κάποιο έργο ξεκινώντας από τα κριτήρια επιλογής ενός έργου προς διασκευή και τα βήματα που πρέπει κανείς να ακολουθήσει στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας.  Ως προς τα κριτήρια, ο Verdery  έθεσε ως πρωταρχικό το  «να αγαπάει ο συνθέτης το κομμάτι που πρόκειται να διασκευάσει»  και εάν αυτό ακούγεται λίγο – πολύ αυτονόητο,  ωστόσο ανέφερε κάποιους βασικούς κανόνες που είναι  σημαντικό να τους έχει κανείς ως  γνώμονα όταν προβαίνει στο εγχείρημα μιας μεταγραφής. Oι σημαντικότεροι κανόνες συνοψίζονται ως εξής:  

·      Οι μελωδίες του έργου να μην διαρκούν  πολύ και να μην είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες.

·      Η περιοχή στην οποία βρίσκεται η μελωδία να μην είναι τόσο υψηλή, έτσι ώστε να μην είναι πολύ δύσκολη για την κιθάρα.

·      Το tempo να μην είναι πολύ γρήγορο.

·      Η αρμονία να μην είναι ιδιαίτερα πυκνή και με πολλές αλλαγές στις συγχορδίες

·      Η τονικότητα στην οποία είναι γραμμένο το έργο να είναι κατάλληλη για κιθάρα

·      Να σέβεται κανείς το στυλ γραφής του συνθέτη και της εποχής που είναι γραμμένο το  έργο

·      Να μην μένει κανείς «εγκλωβισμένος» στο αρχικό κομμάτι, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να αποτελεί μια καινούργια πρόταση

·      Να διατηρεί κανείς ζωντανή την «αρχική πρόθεση» του συνθέτη, ώστε το αποτέλεσμα να δημιουργεί την ψευδαίσθηση της ατμόσφαιρας του αρχικού έργου.

Φυσικά όπως επεσήμανε ο  Verdery οι παραπάνω «ειδικοί κανόνες» είναι χρήσιμοι, αλλά συγχρόνως πρέπει να έχει κανείς υπόψη του ότι είναι πολύ περισσότεροι οι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν μια μεταγραφή. Ο Verdery  εμπλούτισε την ομιλία του με τη χρήση οπτικοακουστικού υλικού, αλλά και με παραδείγματα έργων – αποσπάσματα των οποίων -   έπαιξε ο ίδιος στην κιθάρα του. 

Μετά τη διάλεξη του Verdery ακολούθησε μια επίσης πολύ ενδιαφέρουσα συναυλία μπαρόκ Λαούτου από τον σολίστ κλασικής κιθάρας Βασίλη Τιγγιρίδη, γνωστό μεταξύ άλλων και από το δίσκο που κυκλοφόρησε το 2005 “Lend Your Ears to My Sorrow” με έργα παλαιάς μουσικής ερμηνευμένα με επτάχορδη κιθάρα. Το πρόγραμμά του  ξεκίνησε με το έργο:  “Ouverture B-dur” του Johann Georg Weichenberger. Στη συνέχεια ο Βασίλης Τιγγιρίδης ερμήνευσε τρία έργα του Silvius Leopold Weiss (“Allemande B-dur,” Ciacona g-moll”, “Prelude, Gigue d-moll”).

Ρεσιτάλ Βασίλη Τιγγιρίδη

Ακολούθησε έργο αγνώστου συνθέτη “Chaccogne” από το χειρόγραφο του “Kremsmünster”  και  αμέσως μετά, το έργο του Jaques de Gallot “Canarie, Les Castagnettes” καθώς και  το “Chaconne en do majeur” του Jaques de Saint-Luc. Εκτός προγράμματος, ερμήνευσε  το έργο “Folies d΄Espagnes” με τον Αλέξανδρο Κάλκο, με τον οποίο aποτελούν τα δυο από τα τέσσερα μέλη του  συνόλου παλαιάς μουσικής “RITORNELLO.”

Η βραδιά έκλεισε με την εξαιρετική ορχήστρα κιθαριστών του Πανεπιστημίου του Debrecen, υπό τη διεύθυνση του István Adrovicz.

Η ορχήστρα κιθαριστών του Πανεπιστημίου του Debrecen

«Είναι ξεχωριστή χαρά για μένα που έχω καλεσμένους σήμερα τον εκλεκτό κιθαρίστα από την Ουγγαρία Ivanovich μαέστρο και δημιουργό αυτής της ορχήστρας που θα ακούσετε» είπε ο κ Γιάννης Πετρίδης προλογίζοντας τη συναυλία και επεσήμανε:  «Είχα την ευκαιρία να τους ακούσω πέρυσι το καλοκαίρι, τον Αύγουστο και μου έκαναν μεγάλη εντύπωση και έτσι αποφάσισα να τους καλέσω»…
Είναι γεγονός ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε πλήρως την πρωτοβουλία αυτή του κ Πετρίδη. H συναυλία του κιθαριστικού συνόλου, ξεκίνησε με το έργο «Laudi alla vergine Maria” του  Giuseppe Verdi, συνεχίστηκε με δυο έργα του  Enrique Granados,  “La maja de Goya” και “Valses Poetikos” και ολοκληρώθηκε με το περίφημο «II Barbiere di Sviglia – Ouverture” του  Gioachino Antonio Rossini.

Οι εργασίες συνεχίστηκαν την Κυριακή 8 Ιουλίου.           

 

   

      
Φωτογραφίες από το σεμινάριο  του  Benjamin Verdery

Μετά το masterclass του  Benjamin Verdery  στο Εθνικό Ωδείο Παλαιού Φαλήρου, (11.00πμ - 18.00μμ) ακολούθησε διάλεξη του ιδρυτή και διευθυντή του Σύγχρονου Ωδείου Κύπρου και συνεργάτη του διαδικτυακού περιοδικού TaR, κ Αντώνη  Κοΐζα για την ιστορία της κιθάρας σε Ελλάδα και Κύπρο.

O κ Κοΐζας κατά τη διάρκεια της πολύ ενδιαφέρουσας διάλεξή του

«H Κιθάρα συμπλήρωσε τρείς  αιώνες μουσικής» επεσήμανε στην έναρξη της διάλεξής του ο κ Κοΐζας, ο οποίος  έκανε μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στην εξελικτική πορεία της κιθάρας   και στη συμβολή καθενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ξεκινώντας από τον Santiago de Murcia έως τις μέρες μας.

Γιάννης Πετρίδης – Αλεξάνδρα Χριστοδήμου επί σκηνής

Στη συνέχεια ακολούθησε  ρεσιτάλ κιθάρας του κιθαριστικού ντουέτου «Γιάννη Πετρίδη – Αλεξάνδρας Χριστοδήμου – γνωστού όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, τόσο από τις εμφανίσεις τους,  όσο και από τα cd τους “Rhapsody for two guitars” και “Mediterranean Echoes.” 
Ξεκίνησαν το γεμάτο ευαισθησία και λυρισμό πρόγραμμά τους με το γνωστό έργο του  Gioachino Antonio Rossini “Ouverture,” από την όπερα "O κουρέας της Σεβίλλης"(σε μεταγραφή για δύο κιθάρες του  Mauro Giuliani). Στη συνέχεια ερμήνευσαν το «Iταλικό Κονσέρτο» Αllegro, Andante, Presto του J.S.Bach σε δική τους μεταγραφή. Ακολούθησε το υπέροχο «Adagio» από το κονσέρτο “Aranjuez” του  Joaquín Rodrigo επίσης σε δική τους μεταγραφή.  Το ρεσιτάλ ολοκληρώθηκε με δυο έργα του Isaac Albeniz, «Cordoba» σε μεταγραφή του Pujol και «Castilla» σε μεταγραφή M. Llobet, ενώ εκτός προγράμματος ερμήνευσαν το έργο του Μ. Χατζιδάκι «Για μια μικρή λευκή αχιβάδα» σε δική τους πολύ ενδιαφέρουσα και «ατμοσφαιρική» διασκευή για δυο κιθάρες.
Η βραδιά έκλεισε ξανά με την  ορχήστρα κιθαριστών του Πανεπιστημίου του Debrecen, υπό τη διεύθυνση του  István Adrovicz – αυτή τη φορά σε πολύ ενδιαφέροντα έργα Ούγγρων συνθετών.  Eιδικότερα, ερμήνευσαν έργα των F. Farkas “Csango Szonatina”, B. Sordikovszky “Connemara”, C. Mertz “Vaterlands Blumen” και L. Legnani  “4 Capricios”.                                                       

Την τελευταία ημέρα του Φεστιβάλ, Δευτέρα, 9 Ιουλίου, οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με τη διενέργεια μαθητικού διαγωνισμού σε τρεις ηλικιακές κατηγορίες: «έως 12 ετών», «έως 16 ετών» και «16 ετών και άνω».

Η καλλιτεχνική Διευθύντρια του 2^ου Φεστιβάλ Παλαιού Φαλήρου, κυρία Αλεξάνδρα Χριστοδήμου, συνομιλεί με μέλη  της επιτροπής του διαγωνισμού.
Διακρίνονται  από αριστερά προς τα δεξιά: Kώστας Γρηγορέας, Νίκος Μανιταράς, István Adrovicz, Αντώνης Κοΐζας, Βιργινία Αμαριωτάκη

Στο 2^ο Φεστιβάλ Παλαιού Φαλήρου διακρίθηκαν οι ακόλουθοι συμμετέχοντες:

Στην Α' κατηγορία (μέχρι και 12 χρονών) δόθηκαν έπαινοι  στους Ζίνδρο Ορφέα και Σταματελάτο Γεράσιμο (βιβλία κιθάρας, προσφορά του Μουσικού Οίκου Παπαγρηγορίου-Νάκας.

Οι μικροί…κιθαριστές  έως 13 ετών που διακρίθηκαν στο διαγωνισμό

Στη Β´ κατηγορία (μέχρι και 16 χρονών) δόθηκε Α' βραβείο (κιθάρα αξίας 450 €, προσφορά του Μουσικού Οίκου Παπαγρηγορίου-Νάκας) στον Újhelyi Nikolett. Το Β´ βραβείο (βιβλία και παρτιτούρες προσφορά του Μουσικού Οίκου Παπαγρηγορίου-Νάκας και υποτροφία για τη συμμετοχή του στο επόμενο φεστιβάλ) δόθηκε στον Βελισσαρίδη Γιώργο, ενώ έπαινος δόθηκε στην Αρμακόλα Αρτέμη.

Στην Γ΄ κατηγορία, διακρίθηκε με το Ά  βραβείο ο Óváry Zoltán, ο οποίος θα δώσει συναυλία στην επόμενη διοργάνωση του Φεστιβάλ. Το Β΄βραβείο απέσπασε ο Τάκος Κωνσταντίνος, ο οποίος θα δώσει ρεσιτάλ στην αίθουσα συναυλιών του Εθνικού Ωδείου Παλαιού Φαλήρου, ενώ το Γ΄ βραβείο (βιβλία και παρτιτούρες προσφορά του Μουσικού Οίκου Παπαγρηγορίου-Νάκας) μοιράστηκαν οι Καρώρης Αλέξανδρος και Παπακυριακού Οδυσσέας.

Στους μαθητές που διακρίθηκαν,  δόθηκαν  παρτιτούρες

Η αυλαία της αίθουσας εκδηλώσεων του Δήμου Παλαιού Φαλήρου έκλεισε με το ρεσιτάλ του νεαρού κιθαριστή, Ρένου Φίλου, νικητή της προηγούμενης διοργάνωσης.

Ο Ρένος Φίλος, νικητής της περσινής διοργάνωσης

Το ρεσιτάλ του περιελάμβανε ιδιαίτερα μελωδικά έργα του «κιθαριστικού» ρεπερτορίου, τα οποία ερμήνευσε με ωριμότητα και ευαισθησία. Ξεκίνησε με το έργο  “Mallorca” του Issac Albeniz και  συνεχίσε με το “La Cathedral” του Agustin Barrios. Ακολούθως, ερμήνευσε τη “Grand Ouverture Op.61” του Mauro Giuliani και ολοκλήρωσε το ρεσιτάλ του με τη “Libra Sonatina”  σε τρία μέρη του Roland Dyens. 

Ήχοι κιθάρας ακούγονταν μέσα και έξω από την αίθουσα, δημιουργώντας ένα  ευχάριστο μουσικό κλίμα…

Πλούσιο πρόγραμμα, πολύ αξιόλογα ονόματα καθηγητών, πολύ ενδιαφέροντα προγράμματα συναυλιών, ωραία και άνετη αίθουσα,  ήχοι κιθάρας παντού,  πηγαδάκια, γέλια, χειροκροτήματα. Και «εκείνο που μένει τελικά» είναι η βεβαιότητα πως υπάρχει  μια νέα γενιά παιδιών με ταλέντο, μουσικότητα,   όρεξη για δουλειά  και ό-νει-ρα.
Σολίστ κιθάρας και διευθυντές ωδείων συναισθανόμενοι τον ύψιστο κοινωνικό τους ρόλο αναλαμβάνουν το ρίσκο να «κτίσουν» στα ερείπια της οικονομικής κρίσης. Χάρη στις πρωτοβουλίες των διοργανωτών και την αφιλοκερδή συμμετοχή των συντελεστών κάποια παιδιά βραβεύτηκαν.  Αύριο, θα επι-βραβευθούν; 

Κείμενο: Τίνα Βαρουχάκη
Βίντεο & συνεντεύξεις : Γαργαλιάνου Μάρη

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας