Καυτό Καλοκαίρι,
Καυτές Μουσικές
Όπως και κάθε καλοκαίρι, έτσι και τούτο το ιδιαίτερο, το ξεχωριστό του 2007, η Ελλάδα μετατράπηκε σε ένα απέραντο φεστιβάλ. Κάθε χωριό και πανηγύρι, κάθε πόλη και φεστιβάλ, κατ’ αναλογίαν της αλήστου μνήμης υπόσχεσης κάποιων χαλεπών καιρών «κάθε χωριό και γυμναστήριο, κάθε πόλη και στάδιο». Τα φεστιβάλ τα οποία εμφανίζονται κάθε καλοκαίρι στην ελληνική περιφέρεια, είναι πραγματικά δυσμέτρητα, μια και συχνά, ακόμη και σε μικρά αστικά κέντρα, πραγματοποιούνται δυο και τρία και τέσσερα, όχι παιδιά, μα φεστιβάλ - τώρα, τη λέξη φεστιβάλ που όλοι αβασάνιστα χρησιμοποιούν, ας μην την πάρουμε τοις μετρητοίς. Ποια σχέση μπορεί να έχει το φεστιβάλ της … Άνω Κολοπετινίτσας με το Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ ή εκείνο του Μπαϊρόιτ είναι ερώτημα το οποίο, φρονούμε, δεν χρειάζεται να απαντηθεί. Τα περισσότερα φεστιβάλ της ελληνικής επαρχίας - εδώ η λέξη επαρχία είναι ταιριαστή με όποιο νόημά της - οργανώνονται με τις αμφίβολης ποιότητας προσφορές περιφερόμενων θιάσων (μουσικών ή μη) που δικαιώνουν απολύτως τον όρο του συρμού «αρπαχτή». Κάπου, κάπου βεβαίως μπορεί κανείς, αν είναι τυχερός, να συναντήσει σε αυτά και κάποια πραγματικά ενδιαφέρουσα εκδήλωση, που απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα. Και βεβαίως υπάρχουν κάποια φεστιβάλ, ελάχιστα, φευ, τα οποία δικαιολογούν απολύτως και την ονομασία μα και την ύπαρξή τους.
Εμείς σεργιανίσαμε αρκετά τούτο το καλοκαίρι στην ελληνική περιφέρεια παρακολουθήσαμε αρκετές εκδηλώσεις και δρέψαμε (αποκομίσαμε) ενδιαφέρουσες εντυπώσεις, όχι μόνον καλλιτεχνικές αλλά και οργανωτικές. Κάποιες στάσεις στη μουσική διαδρομή του καλοκαιριού γίνονται αφορμή για σκέψεις τις οποίες καταθέτουμε, εν είδη ημερολογίου.
Κώστας Θωμαΐδης-Θοδωρής Οικονόμου: Ταξίδι στη μελοποιημένη ποίηση ©
Πέμπτη 14 Ιουνίου, Υμηττός: «Ταξίδι στη μελοποιημένη ποίηση» με τους Κώστα Θωμαΐδη, τραγούδι (και κιθάρα και μαντολίνο) και Θοδωρή Οικονόμου, πιάνο. Παραδομένο στα στιβαρά χέρια και στη δημιουργική φαντασία του Παρασκευά Καρασούλου, το φετινό 21ο Φεστιβάλ Υμηττού (http://www.festival-ymittou.gr) προσέφερε σημαντικές εκδηλώσεις - αρκετές ήσαν οι πρωτότυπες - εστιασμένες στο δίπολο «Ποίηση και μουσική». Ξεχωρίσαμε αυτήν η οποία ανταποκρινόμενη απολύτως στη θεματολογία του Φεστιβάλ και ενταγμένη στο υποσύνολο «Γιορτές στους δρόμους» γέμισε με τους ήχους της αιώνιας ποίησης και της αιώνιας μουσικής, που παρουσιάζονται όμως ως «σάρκα μια», το μικρό και όμορφο υπαίθριο Θέατρο Άλσους Πέτρου και Παύλου. Απέριττα, όπως ταιριάζει σε ένα τέτοιο εγχείρημα, μα με ζηλευτή εκφραστικότητα οι δυο μουσικοί συνοδοιπόροι μας ξενάγησαν σε περισσότερο μα και λιγότερο γνωστές ατραπούς της ελληνικής μελοποιημένης ποίησης. Επιλεγμένα τα τραγούδια επιβεβαίωσαν και έπεισαν ότι η ποίηση μπορεί να τραγουδηθεί - το θέμα είναι πολύ μεγάλο και η ακριβοδίκαιη προσέγγισή του, μπορεί να ταυτιστεί με … διδακτορική διατριβή. Η πρωτογενής αξία των τραγουδιών, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να πιστοποιηθεί τόσο εύκολα αν οι δυο ερμηνευτές δεν κατέθεταν απλόχερα τη γνώση και την ευαισθησία τους, απαραίτητα χαρίσματα για την κατάκτηση του ήθους και του ύφους, τόσο του ποιητικού όσο και του μουσικού λόγου. Ήταν αναμφίβολα μια σπάνια γιορτή της μουσικής ποιητικής.
Σάββατο 23 Ιουνίου, Τρίκαλα: «4ος Διαγωνισμός νέων μουσικών και συγκροτημάτων».
Σχετικά αθόρυβα γίνεται θεσμός με σημαντική απήχηση. Λεπτομέρειες υπάρχουν σε προηγούμενο κείμενό μας στον ιστότοπο του TaR, στο οποίο αμέσως παραπέμπουμε: http://www.tar.gr/content/content.php?id=827.
Τρίτη, 3 Ιουλίου έως και Σάββατο 7 Ιουλίου, Κέρκυρα: «Πέμπτη Διεθνής Θερινή Ιόνιος Μουσική Ακαδημία».
Στο νησί της μουσικής, την Κέρκυρα με πυρήνα τα χάλκινα πνευστά και τα κρουστά ανθεί κατ’ έτος ένας ζηλευτός συνδυασμός του τερπνού (μουσικές εκδηλώσεις) μετά του ωφελίμου (σεμινάρια-μαθήματα) με διεθνή απήχηση και ανταπόκριση. Περισσότερες λεπτομέρειες του θεσμού που επεκτείνει θεαματικά τις δραστηριότητές του - περί αυτού προσεχώς - παρέχονται σε κείμενο το οποίο έχουμε συντάξει για τον ιστότοπο του Ηριδανού. Αναζητήστε το στη διεύθυνση: http://www.hridanos.gr/volume11/music/festival.php.
Ο Jan Garbarek και οι μουσικοί του σύντροφοι στον Λυκαββητό ©
Τρίτη 10 Ιουλίου, Λυκαβηττός: Συναυλία του Jan Garbarek Group. Το όνομα του Νορβηγού σαξοφωνίστα και οι πάντοτε αυστηρά επιλεγμένοι συνεργάτες του αποτελούν εγγύηση μουσικής απόλαυσης. Και όντως ήταν απολαυστικός και αυτή τη φορά ο φίλτατος Γιάν, ο οποίος με την αρωγή του Μανού Κατσέ στα κρουστά, του Ράινερ Μπρίνινγκχάους στα πλήκτρα και του νεότερου Γιούρι Ντάνιελ στο μπάσο διεμήνυσε πειστικότατα ότι η μουσική δεν έχει σύνορα. Ούτε γεωγραφικά, ούτε αισθητικά. Αν και δεν εμπόδισε τις πληθωρικές «κραυγές» του Μανού Κατσέ ο σαξοφωνίστας ήταν αυτός που καθόριζε τους κανόνες του όμορφου μουσικού παιχνιδιού. Είναι δύσκολο, ου μην και αδύνατο, να κατατάξουμε την προσφορά του. Εμπεριέχει τέτοια μουσική πανσπερμία και διαχέεται σε τόσες μουσικές γλώσσες που εξ ορισμού αποθαρρύνει όποιον προσπαθήσει να την κατηγοριοποιήσει. Στην περίπτωσή του η ανάδυση μιας εμπρεσιονιστικής φράσης, που περιέχει Ντεμπισί, αλλά και περιέχεται σε αυτόν, από μια fusion μουσική πραγματικότητα, ούτε απρόσμενη, ούτε αναίτια μπορεί να θεωρηθεί. Ήταν αναμφίβολα ένας από τους ελάχιστους μουσικούς επισκέπτες τούτης της χρονιάς που μας χάρισαν τη μουσική του σημερινού κόσμου. Αποκάλυψη τέλος ήταν ο Βραζιλιάνος μπασίστας του group, ο οποίος αντικατέστησε την τελευταία σχεδόν στιγμή τον σπουδαίο Έμπερχαρντ Βέμπερ, ο οποίος δυστυχώς επλήγη από ένα σοβαρότατο εγκεφαλικό και τη βραδιά της συναυλίας νοσηλευόταν στη Γερμανία. Περαστικά του ευχόμαστε και σύντομα πάλι στο μουσικό προσκήνιο.
Τετάρτη 11 έως και Κυριακή 22 Ιουλίου, Ερμούπολη, Σύρος: Φεστιβάλ Αιγαίου.
http://www.festivaloftheaegean.com/PRGreek.pdf Μετά μικρή περιπλάνηση (2000-2004) το Φεστιβάλ το οποίο οραματίστηκε και υλοποίησε ο Ελληνοαμερικανός αρχιμουσικός Πίτερ Τιμπόρις, βρήκε το 2005 οριστική στέγη και τι στέγη! Το πανέμορφο Θέατρο Απόλλων της πρωτεύουσας των Κυκλάδων, το και
Η Ειρήνη Τσιρακίδη τραγουδά, ο Πίτερ Τιμπόρις διευθύνει ©
Η εκδήλωση της επόμενης ημέρας, 12 Ιουλίου, ήταν αφιερωμένη στο λυρικό θέατρο. Το πρώτο μέρος, δομημένο με δυο εισαγωγές και επτά άριες και ντουέτα από όπερες ενθουσίασε ακόμα και τους ανυποψίαστους ακροατές και όχι άδικα. Η ίδια ορχήστρα και ο ίδιος αρχιμουσικός ερμήνευσαν με κέφι και αφοσίωση τις γοητευτικές εισαγωγές από τις όπερες Η δύναμη του πεπρωμένου (Τζουζέπε Βέρντι) και Η Ιταλίδα στο Αλγέρι (Τζοακίνο Ροσίνι), ενώ με την αρωγή της Φιλανδοκαναδής υψιφώνου Ειλάνα Λαπαλάϊνεν, της Αμερικανίδας μεσοφώνου Τζένιφερ Λάρμορ, του Αμερικανού τενόρου Τοντ Γκιρ και του, επίσης, Αμερικανού μπασοβαρύτονου Ουίλιαμ Πάουερς, ύφαναν ένα απολαυστικό γκαλά. Οι τυχεροί ακροατές άκουσαν με τη σειρά την άρια υψιφώνου «Ritorna vincitor!» από την πρώτη πράξη της Αΐντας του Βέρντι, την άρια μεσοφώνου «Acerba voluttà» από τη δεύτερη πράξη της όπερας Αντριάνα Λεκουβρέρ του Φραντσέσκο Τσιλέα, την άρια τενόρου «Cielo e mar» από τη δεύτερη πράξη της όπερας Λα Τζοκόντα του Πονκιέλι, την άρια βαθύφωνου «Ella giammai m’amo!» από την τέταρτη πράξη της όπερας Ντον Κάρλος του Βέρντι, το ντουέτο μεσοφώνου και βαθύφωνου «Oh, che muso» από την πρώτη πράξη της όπερας Ιταλίδα στο Αλγέρι του Ροσίνι, το ντουέτο τενόρου και βαρύτονου «Dio, che nell’ alma infondere» από τη δεύτερη πράξη του Ντον Κάρλος του Βέρντι και το ντουέτο υψιφώνου και τενόρου «In mia man alfin tu sei» από τη δεύτερη πράξη της όπερας Νόρμα του Βιντσέντσο Μπελίνι. Και το κερασάκι στη γενναιόδωρη και πεντανόστιμη τούρτα, στο τέλος της βραδιάς, ήταν το γιορταστικό «Libiamo» που συνέθεσε ο Βέρντι για την πρώτη πράξη της κοσμαγάπητης όπεράς του Λα τραβιάτα, στην ερμηνεία του οποίου ένωσαν τις φωνές και την καλή τους διάθεση και οι τέσσερεις τραγουδιστές. Ήσαν όλοι τους καλοί, σωστοί, εκφραστικοί με ευαίσθητες και καλοδουλεμένες φωνές, αλλά αυτή η οποία ξεχώρισε ήταν η υπέροχη Τζένιφερ Λάρμορ. Οι ερμηνείες της ήσαν πραγματικά ζηλευτού επιπέδου. Δεν μας προκάλεσε έκπληξη αυτό αφού γνωρίζαμε πολύ καλά τόσο τα χαρίσματα όσο και τη δράση της - περισσότερες από 70 δισκογραφικές εκδόσεις μετρά με εταιρείες όπως η WEA, η Deutsche Grammophon, η Harmonia Mundi. Σε τούτη την πρώτη καλλιτεχνική παρουσία της στη χώρα μας - που αποτέλεσε σοβαρό κίνητρο για να πάμε στην όμορφη Σύρο - είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και έναν υπέροχο, απλό και εξαιρετικά οικείο άνθρωπο. Το ίδιο φιλικός, μα και φωνητικά ικανός, είναι και ο σύζυγός της Ουίλιαμ Πάουερς.
Η Τζένιφερ Λάρμορ και ο Ουίλιαμ Πάουερς σε ντουέτο. Προφανώς του Ροσίνι ©
Στενοχωρηθήκαμε που δεν μπορέσαμε να παραμείνουμε στο νησί για να παρακολουθήσουμε τη δική τους βραδιά (Ρεσιτάλ τραγουδιού στις 17 Ιουλίου). Όμως “You can’t always get what you want” που τραγουδούσε, και συνεχίζει να τραγουδά, ο αγέραστος Μικ. Η βραδιά, όμως, με το γκαλά της όπερας δεν τέλειωσε εκεί, αφού στο δεύτερο μέρος ερμηνεύτηκε, για πρώτη φορά στη χώρα μας, η μονόπρακτη και άγνωστη, εν πολλοίς, όπερα Τσανέτο του πρωτεργάτη του ιταλικού βερισμού Πιέτρο Μασκάνι. Γραμμένη για δυο χαρακτήρες-ρόλους (μεσόφωνο και υψίφωνο), διαθέτει μεν τα χαρακτηριστικά της μουσικής του πλαστουργού της, δεν έχει όμως πρωτότυπες μουσικές ιδέες, ώστε να συγκινεί ιδιαίτερα ερμηνευτές και ακροατές. Ευχάριστη, πάντως, και με σχετικά τολμηρό για την εποχή της μύθο, ερμηνεύτηκε όμορφα με τις δυο κυρίες (Λάρμορ και Λαπαλάινεν) να γοητεύουν. Τόσο στο γκαλά, όσο και στην όπερα η συνοδεία της υπό τον Τιμπόρις ορχήστρας ήταν υποδειγματική, τόσο στην αισθητική προσέγγιση της μουσικής, όσο και στις ισορροπίες που διατήρησε ανάμεσα σε φωνές και ορχήστρα.
Το Φεστιβάλ Αιγαίου με τις προσεγμένες παραγωγές του και την πυκνότητα των εκδηλώσεών του, προσφέρει ήδη πολλά και κατά πως φαίνεται θα προσφέρει ακόμη περισσότερα, μια και ο Πίτερ Τιμπόρις, όπως μας αποκάλυψε ο ίδιος, υπέγραψε δεκαετή (!) σύμβαση με τον Δήμο Ερμούπολης.
Ο Πίτερ Τιμπόρις με τις δυο κυρίες: Λάρμορ και Λαπαλάινεν ©
Μια και βρεθήκαμε εκείνη την εποχή στην Ερμούπολη, θα ήταν παράλειψή μας να μην επισκεφτούμε την έκθεση-πολυθέαμα «Κυβέλη - Δημήτριος Βικέλας. Μια συνάντηση … Ερμούπολη 1820-1920» την οποία φιλοξένησε το Ινστιτούτο Κυβέλης από την 1η Ιουλίου έως την 31η Αυγούστου. Η πρωτοτυπία και το ευφάνταστο συγκινούν και ευφραίνουν άμεσα τον επισκέπτη. Πρόκειται για ένα γοητευτικό συγκερασμό ευρηματικότητας και καλαισθησίας που φέρει τη σφραγίδα της αστείρευτης Βελντίνης Ποταμιάνου. Μια επίσκεψη στον σχετικό ιστότοπο www.kybeli.org προσφέρει μια μικρή, έστω και απόμακρη γεύση.
Παρασκευή 25 Μαΐου έως και Πέμπτη 26 Ιουλίου, Καβάλα: Φεστιβάλ Παπαϊωάννου.
www.dok.gr . Η μεγάλη χρονική διάρκεια στην οποία εκτείνονται οι εκδηλώσεις του καλού αυτού Φεστιβάλ που οργανώνεται από το Δημοτικό Ωδείο του Δήμου Καβάλας, δημιουργεί την ψευδαίσθηση της ογκώδους προσφοράς. Ωστόσο οι εκδηλώσεις με τις οποίες δομήθηκε το φετινό 8ο Φεστιβάλ Παπαϊωάννου ήσαν μόνον εννέα. Και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα έως και μειονέκτημα του Φεστιβάλ. Οι διάσπαρτες μέσα στο χρόνο εκδηλώσεις, και μάλιστα σε ακανόνιστες ημερομηνίες, δεν συνιστούν Φεστιβάλ. Κατά τα άλλα το Φεστιβάλ Παπαϊωάννου, το οποίο ονομάζεται έτσι προς τιμήν του σπουδαίου Καβαλιώτη μουσουργού και παιδαγωγού Γιάννη Α. Παπαϊωάννου, οργανώνει πρωτότυπες και συνήθως σημαντικές εκδηλώσεις, αποκτώντας έτσι ξεχωριστό ενδιαφέρον. Αξιομνημόνευτο δε για εμάς στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι από τούτη τη χρονιά η καλλιτεχνική του διεύθυνση ανατέθηκε στην κιθαρίστρια Κορίνα Βουγιούκα. Παρακολουθήσαμε τις δυο τελευταίες - και χρονικά παραπλήσιες - εκδηλώσεις του, οι οποίες είχαν κοινό σημείο αναφοράς την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.
Εδώ ηχούν τρομπέτες στη βραδιά με τα χάλκινα της ΚΟΑ στην Καβάλα ©
Στην πρώτη από αυτές, Τρίτη 24 Ιουλίου, Πάρκο Καβάλας, το Σύνολο Χάλκινων Πνευστών της ΚΟΑ παρουσίασε ένα ευφρόσυνο πρόγραμμα με κινηματογραφική μουσική, μεταγραμμένη καταλλήλως από τον Παναγιώτη Βλάχο, ο οποίος μάλιστα διηύθυνε το Σύνολο. Τέσσερις τρομπέτες (Παναγιώτης Καίσαρης, Ιωάννης Καραμπέτσος, Παναγιώτης Μπαλαμός και Θεοφάνης Βερνίκος) τέσσερα τρομπόνια (Κωνσταντίνος Αυγερινός, Ευάγγελος Καραμπάς, Ανδρέας Θεοδώρου και Σωτήρης Σκορδαλός), ένα κόρνο (Κωνσταντίνος Σίσκος) και μια τούμπα (Γιώργος Ραράκος) συνιστούν ένα εξαιρετικά αξιόμαχο, καλά προετοιμασμένο και πειθαρχημένο σύνολο, το οποίο ιδρύθηκε το 2000. Στο πρόγραμμα της συναυλίας τους υπήρχαν γνώριμα μουσικά θέματα από τον ελληνικό και διεθνή κινηματογράφο, οργανωμένα έξυπνα σε ενότητες, η ακρόαση των οποίων ανακαλούσε στη μνήμη ασπρόμαυρες και χρωματιστές εικόνες που έχουν σημαδέψει την έβδομη τέχνη. Πολλά τα καλούδια που ερμηνεύτηκαν. Από εκείνα τα οποία έπλασε ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έως εκείνα του Τσάρλι Τσάπλιν και του Τζον Ουίλιαμς (ο πολυβραβευμένος Αμερικανός συνθέτης και όχι ο συνώνυμός του κιθαριστής). Και ενδιάμεσα Ένιο Μορικόνε, Μπίτλς, Χάουαρντ Σορ κ.α. Οι εξαιρετικά κεφάτες ερμηνείες και ο (σχεδόν) πάντοτε γοητευτικός ήχος των χάλκινων πνευστών προκάλεσαν στο ακροατήριο άμεση συγκίνηση. Δυο μέρες αργότερα (Πέμπτη 26 Ιουλίου) και σε έναν ιδιαίτερο χώρο (το Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων) ολόκληρη η ΚΟΑ σηματοδότησε τη λήξη του Φεστιβάλ με ένα ξεχωριστό πρόγραμμα το οποίο ονομάστηκε «Οψόμεθα εις Φιλίππους» - έχουμε ωστόσο αντίρρηση για την ορθότητα της παροιμιώδους αυτής φράσης (το φάντασμα του Καίσαρα στον Βρούτο την εκστομεί) μια και όπως επιβεβαιώνει και ο ειδήμων Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος το σωστό είναι «Οψόμεθα ες Φιλίππους».
Η ΚΟΑ υπό τον Βύρωνα Φιδετζή, με τους τέσσερις σολίστ (κόρνα) στην πρόβα ©
Στη συναυλία των Φιλίππων η ΚΟΑ ερμήνευσε τα έργα Ιούλιος Καίσαρ (εισαγωγή) και Κομμάτι κοντσέρτου για τέσσερα κόρνα και ορχήστρα του Ρόμπερτ Σούμαν, στο πρώτο μέρος και In memoriam, στη μνήμη Γιάννη Α. Παπαϊωάννου του Περικλή Κούκου και Συμφωνία αρ. 4 του Φέλιξ Μέντελσον στο δεύτερο. Σολίστ ήσαν οι ερμηνευτές κόρνου Αντώνης Λαγός, Γιώργος Μιχαήλ, Γρηγόρης Ασωνίτης και Έλενα Άνθη, ενώ διηύθυνε ο Βύρων Φιδετζής. Η ωραιότερη στιγμή της συναυλίας ήταν η ερμηνεία του έργου του Περικλή Κούκου, το οποίο έπλασε ο συνθέτης το 1989 στη μνήμη του μόλις αποθανόντος δάσκαλού του. Λιτό, γραμμένο μόνο για έγχορδα, σύντομο αλλά και συναισθηματικά φορτισμένο, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του νεοέλληνα συνθέτη. Μα και η ερμηνεία του ήταν τέτοια που ανέδειξε όλα τα χαρίσματά του. Ενδιαφέρουσα ήταν και η ερμηνεία της ελάχιστα γνωστής εισαγωγής Ιούλιος Καίσαρ του Σούμαν με σωστά τονισμένα τα ρομαντικά της χαρακτηριστικά, ενώ το όμορφο Κομμάτι κοντέρτου για τέσσερα κόρνα του ίδιου συνθέτη ατύχησε στις ισορροπίες ήχου των τεσσάρων πνευστών και της ορχήστρας, κάτι αναμενόμενο μια και ο χώρος ήταν ακατάλληλος για την ερμηνεία ενός τέτοιου έργου. Την ερμηνεία της Τέταρτης συμφωνίας του Μέντελσον, που είναι γνωστή και ως «Ιταλική», δεν μπορέσαμε να την απολαύσουμε όσο επιθυμούσαμε, γιατί η προσοχή μας ήταν μοιρασμένη αναπόφευκτα ανάμεσα σε αυτήν και την πυρκαγιά που εμφανίστηκε στον δεξί ορεινό όγκο του ορίζοντα. Πυροσβεστικά οχήματα και άλλες επίγειες δυνάμεις έσπευσαν και την έθεσαν υπό έλεγχο. Είχε προηγηθεί η καταστροφή της Πάρνηθας, η (πρώτη) λαβωματιά του Υμηττού. Προάγγελοι εφιαλτικοί των δεινών που έμελλε να ακολουθήσουν.
Η ΚΟΑ ερμηνεύει Μέντελσον, η φωτιά, πάνω δεξιά, φουντώνει ©
Σάββατο 14 Ιουλίου έως και Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου, Γύθειο: Μαραθονήσεια 2007.
Βρεθήκαμε στο τέλος του Ιουλίου στα πάτρια εδάφη και παρακολουθήσαμε κάποιες από τις 24 εκδηλώσεις με τις οποίες οργανώθηκε το φετινό ντόπιο Φεστιβάλ, που παρουσιάζεται ως μετεξέλιξη του ιστορικού Φεστιβάλ Γυθείου, ενός από τα παλαιότερα της περιφέρειας, μια και πρωτοεμφανίστηκε στη δεκαετία του 1950! Από τις εκδηλώσεις που παρακολουθήσαμε ξεχώρισαν η συναυλία της Ορχήστρας Νυκτών Εγχόρδων της Πάτρας, με διευθυντή τον Θανάση Τσιπινάκη και τραγουδιστή τον Χρήστο Θηβαίο (Δευτέρα 30 Ιουλίου, Πύργος Τζανετάκη, Νήσος Κρανάη) και η θεατρική παράσταση Ο Διάολος στην μποτίλια σε σκηνοθεσία Κώστα Φαρμασώνη η οποία παρουσιάστηκε στον ίδιο χώρο δυο ημέρες αργότερα (Τετάρτη 1 Αυγούστου). Η συναυλία ήταν πρωτότυπη, ειδικά σχεδιασμένη για την περίπτωση, με το πρώτο μέρος αφιερωμένο στις δημιουργίες του Χρήστου Θηβαίου και του Νικόλα Πιοβάνι, ενώ στο δεύτερο μέρος ερμηνεύτηκαν τραγούδια των Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρου Ξαρχάκου, Μάνου Λοΐζου, Θάνου Μικρούτσικου, Βασίλη Τσιτσάνη, Νότη Μαυρουδή, Γιώργου Ανδρέου, Πάνου και Χάρη Κατσιμίχα και Νίκου Πορτοκάλογλου. Ο τόπος εμπνέει – ο μύθος θέλει τον Πάρι και της Ελένη της Σπάρτης, την και Ωραία ονομαζόμενη, στη νήσο Κρανάη να πέρασαν την πρώτη τους νύχτα πριν αποπλεύσουν την αυγή για την Τροία. Έτσι η διάθεση του τραγουδιστή και των μουσικών ήταν θαυμάσια και η προσφορά τους σαγηνευτική.
Ο Χρήστος Θηβαίος επί το έργον ©
Η θεατρική παράσταση είχε παρουσιαστεί με εξαιρετική – για πολλούς απρόσμενη – επιτυχία την περίοδο 2006-2007 στο θέατρο Έκβασις, πίσω από την Πάντειο. Ο Κώστας Φαρμασώνης διάλεξε πέντε τολμηρά (τολμηρότατα για την ακρίβεια) Μανιάτικα παραμύθια από τις συλλογές του Γιάννη Μανιατέα και του Κυριάκου Κάσση και έστησε με αυτά μια από τις πλέον κεφάτες και αυθόρμητες παραστάσεις των τελευταίων χρόνων. Οι οκτώ ηθοποιοί οι οποίοι συμμετείχαν στο εγχείρημα ζωντάνεψαν, χορεύοντας και τραγουδώντας, μοναδικά τους 32 χαρακτήρες-ρόλους της παράστασης. Την απολαύσαμε και προτείνουμε να μην την χάσετε αν τούτο το χειμώνα επαναληφθεί, όπως φημολογείται.
Όλος ο Θίασος επί σκηνής. Λείπουν ο Διάολος και η … μποτίλια ©
Θελήσαμε, εκεί στο Γύθειο, να παρακολουθήσουμε την εκδήλωση «AIDS: Ενημερώσου-Προφυλάξου» που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 13 Αυγούστου στην Πλατεία του Δημαρχείου, για δυο λόγους: για τα κοινωνικά ερείσματά της και για τη συμμετοχή στο μουσικό μέρος του Γιάννη Σπανού, του οποίου την προσφορά στο ελληνικό τραγούδι εκτιμούμε ιδιαιτέρως. Η εκδήλωση, οργανωμένη από Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, απετέλεσε τρανταχτό παράδειγμα αλόγιστης σπατάλης, από κρατικό φορέα, των χρημάτων του Έλληνα φορολογούμενου – η συγκεκριμένη εκδήλωση περιόδευε το καλοκαίρι ανά την Ελλάδα. Φύγαμε τρέχοντας με τις πρώτες νότες της «μουσικής» που ακολούθησαν τα κατατοπιστικά-ενημερωτικά λογύδρια. Η ένταση της μουσικής ήταν εκκωφαντική και το επίπεδο των τραγουδιών, του δείγματος τέλος πάντων που αντέξαμε να ακούσουμε, και ως επιλογή και ως ερμηνεία χειρότερο και από εκείνων που παρουσιάζονται και στο χειρότερο … σκυλάδικο. Λυπούμαστε πραγματικά που συμμετείχε σε τέτοιο … ανοσιούργημα ο Γιάννης Σπανός – τον οποίο δεν ακούσαμε βεβαίως μια και παρουσιάστηκε στο δεύτερο μέρος, αλλά με μια … Farfisa τι να κάνει…
Τετάρτη 11 Ιουλίου έως και Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου, Σπάρτη: Σαϊνοπούλειον
www.festivaloflakonia.com/sainopouleion.php Στη διάρκεια της παραμονής μας στο Γύθειο, δεν παραλείψαμε να επισκεφτούμε το όμορφο Σαϊνοπούλειο Αμφιθέατρο, που βρίσκεται σε μια υπέροχη τοποθεσία λίγο έξω από τη Σπάρτη – ή μήπως δεν είναι όμορφα να βλέπεις απέναντί σου τον Ταΰγετο και τον Μυστρά; Το Φεστιβάλ το οποίο πραγματοποιείται εκεί κάθε καλοκαίρι, συμπλήρωσε φέτος 20 χρόνια προσφοράς. Δυο είναι τα μειονεκτήματά του. Το πρώτο αφορά τη διασπορά των εκδηλώσεων σε μεγάλο χρονικό διάστημα. 8 εκδηλώσεις σε 60 σχεδόν ημέρες, δεν συνιστούν Φεστιβάλ. Το δεύτερο αφορά την οργάνωση των εκδηλώσεών του. Καμιά από αυτές δεν είναι πρωτότυπη – ή για να μην είμαστε απόλυτοι οι πρωτότυπες σπανίζουν εξαιρετικά. Το πρόγραμμα επομένως δομείται από τα διαθέσιμα – όσοι και όποιοι ευρίσκονται σε καλοκαιρινή περιοδεία. Οι επιλογές, όμως, είναι αυστηρές και με προδιαγραφές που συμπορεύονται με το ποιοτικό.
Η Ορχήστρα του Δρόμου ανεβασμένη στη σκηνή – Η Ευανθία Ρεμπούτσικα θα εμφανιστεί αργότερα ©
Δεν μπορέσαμε τον περασμένο χειμώνα να ακούσουμε την Ορχήστρα του Δρόμου στο GazARTE μολονότι κάτι τέτοιο ήταν μέσα στις προθέσεις και τις επιθυμίες μας. Να που είχαμε την ευκαιρία να την ακούσουμε – έστω και χωρίς την Ντιλέκ Κοτς – στο Σαϊνοπούλειο (Σάββατο 11 Αυγούστου). Όλα τα μέλη της ιδιόμορφης αυτής Ορχήστρας (Παναγιώτης Καλαντζόπουλος, Έλλη Πασπαλά, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Γιώτα Νέγκα, Κωστής Μαραβέγιας και οι μουσικοί που τους συνόδευαν) ήταν εκεί παραταγμένα χαρούμενα και σε πλήρη φόρμα. Ήταν ένα πανέμορφο, εξαιρετικά ευφάνταστο και ιδίως κεφάτο μουσικό πανηγύρι αυτό το οποίο προσέφεραν. Αλησμόνητη η βραδιά και ευχή μας να έλθουν τέτοιες κι άλλες.
Ναι, τελικά υπάρχουν και τα καλά στον ορυμαγδό των καλοκαιρινών φεστιβάλ της χώρας μας. Είναι όμως αυτά τόσο λίγα, που χάνονται μέσα στο πλήθος. Όποιος θέλει, ωστόσο, μπορεί να τα ανακαλύψει και να τα απολαύσει.
Οκτώβριος 2007
Κείμενα-φωτογραφίες
Γιώργος Β. Μονεμβασίτης
gbmonem@tar.gr