[αντιαυΤaRχικά] Η παγκοσμιοποίηση της αλληλεγγύης και η νεότητα χωρίς τους νέους (Live8)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Αναμφίβολα το Live 8 ήταν το μεγαλύτερο μουσικό γεγονός που διοργανώθηκε ποτέ στον κόσμο, παρόλα αυτά το οικονομικό κέρδος που απέφερε ήταν πολύ κατώτερο του αναμενόμενου. Ως εκ τούτου τα χρήματα που τελικώς θα διατεθούν για τη φτώχεια στον Τρίτο Κόσμο είναι πραγματικά ελάχιστα μπροστά σ’ αυτά που συγκεντρώθηκαν αφού η μερίδα του λέοντος των εσόδων (περίπου το 75%) πήγε τελικά για την αποπληρωμή των διαφόρων εξόδων των δέκα συνολικά συναυλιών.
Συγκεκριμένα, έρευνα που διεξήχθη στα οικονομικά του μεγαλειώδους αυτού μουσικού event απέδειξε πως για τις δέκα συνολικά συναυλίες που διοργανώθηκαν σε ισάριθμες πόλεις του κόσμου χρειάστηκαν περίπου τα 3/4 των εσόδων του Live 8, δηλαδή ένα ποσό της τάξης των 14,6 εκατομμυρίων δολαρίων!
Έτσι, το ποσόν που θα διατεθεί υπέρ των αφρικανικών χωρών δεν ξεπερνάει τα 4,7 εκατομμύρια δολάρια. Απολογητικός ο σερ Μπομπ Γκέλντοφ υπενθύμισε μετά απ’ όλα αυτά, ότι σκοπός του Live 8 δεν ήταν ποτέ να συγκεντρώσει χρήματα, αλλά πρωτίστως να ενημερώσει το κοινό για τα προβλήματα της Αφρικής, και να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα για τα δεινά της μαύρης Ηπείρου.
“Μετά το πέρας του τεράστιου αυτού εγχειρήματος, ο ιθύνων νους, Μπομπ Γκέλντοφ, δήλωσε βέβαιος πως οι ηγέτες της G8 θα λάβουν σοβαρά υπόψη τους το μήνυμα της παγκόσμιας κοινότητας «να γίνει η φτώχια παρελθόν».
Σχολιάζοντας τις εκδηλώσεις, ο Γκέλντοφ είπε ότι ήταν «γεμάτες ελπίδα, δυνατότητα και ζωή».
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι το σύνθημα του Live8 ‘The Long Way To Justice’ είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ...

Η παγκοσμιοποίηση της αλληλεγγύης
και η νεότητα χωρίς τους νέους

Κατά τη διάρκεια της συναυλίας Live8, ένα είδος ραδιενέργειας χτύπησε τον κόσμο, και ο ίδιος αυτός κόσμος βρέθηκε να ακούει την ηχώ, αναγνωρίζοντας αμέσως την μουσικότητα και τον ρυθμό.
Βρισκόμαστε λοιπόν ακόμα μέσα στην Ηλικία του Ροκ, και ίσως να βρισκόμαστε για πάντα, οτιδήποτε κι αν σημαίνει η λέξη ροκ. Γιατί κατά βάθος με την ετικέτα αυτή εννοούμε την γλώσσα μιας αιώνιας γενιάς, που ξεκίνησε να ακούει εκείνη τη μουσική που οι Beatles πραγματοποίησαν την πρώτη τους επανάσταση με το Please Please Me, και οι Rolling Stones στην συνέχεια έδειξαν την καλή τους θέληση στη σκιά του Satisfaction.
Όλες οι ρυτίδες λοιπόν του ροκ, ξεκινώντας από τις μαλακές και ευχάριστες του βαρόνου McCartney και πηγαίνοντας στη συνέχεια στις σκαμμένες και τεντωμένες της χλωμής Annie Lennox.
Και όλη η ρητορική του ροκ, η καλή και αδελφοποιημένη παγκοσμιοποίηση, ο φυσικός και κοσμοπολίτικος αντιρατσισμός των "μαλλιάδων" και των globe-trotter (των παππούδων των λουλουδιών, η μικτή και κατάμεστη έκσταση του να «είσαι μαζί», και μεταφορικά, η ενέργεια των décibel, σαν τη φωνή των λαών.
Τα εποικοδομητικά και δεξιοτεχνικά συνθήματα θα έλεγα όχι μακριά από αυτά της εποχής του "peace and love", μολονότι ευνοούμενα σήμερα, από τις πολιτικές φιλίες των pop-star με τους συνομήλικους παγκόσμιους αρχηγούς, πρώην "μαλλιάδων" στην εξουσία και γραββατομένους για Κρατικούς λόγους, όπως ο Blair, ο Fischer, ο ιταλός Veltroni.
Ο Bush όχι, αυτός ήταν λυπηρός ακόμα και στα δεκαπέντε του.
Μα ακριβώς γι’αυτό, για την προβλέψιμη έμφασή της, για τον ρωμαλέο πάταγο που δημιούργησε, θα έλεγα, με μια μόνο λέξη, για την αθώα λαμπρότητα της, η πολυ-ηπειρωτική συναυλία για την Αφρική είχε κάτι το ακαταμάχητο.
Και όχι μόνο για τους πρωταγωνιστές, για την ποσότητα και την ποιότητα που ήταν κάτι το ιστορικό, όσο για τη θέληση του να είσαι εκείνο που η μουσική pop είναι ήδη από καιρό, το φιλικό πρόσωπο του ολικού χωριού, ίσως η μοναδική γλώσσα, μαζί με το ποδόσφαιρο, που κατάφερε να είναι υπεράνω του έθνους χωρίς να είναι σχεδόν ποτέ αυτοκρατορική.

Μια συναυλία λοιπόν, φιλική και αφοπλιστική, κοινωνική και αισιόδοξη, ήταν μια λαϊκή φιλολογική «συζήτηση» συνηθισμένη στην άμεση συνεννόηση με τα τραγούδια, χωρίς βεληνεκές, χωρίς σκελετό, και πάνω απ’ όλα όχι κυνική. Και το να λες όχι κυνική, αυτή την εποχή, είναι αναμφίβολα η ύψιστη καταξίωση ενός ενδεχόμενου αντικομφορμισμού.
«Είμαστε εδώ γιατί το πιστεύουμε», φώναξε κάποιος καλλιτέχνης από το πάλκο κάποιας πόλης, χαιρετίζοντας το κοινό. Ήταν η ακριβής περίληψη όλων των άλλων διδασκαλιών που πρόφεραν πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες από τα πάλκο όλου του κόσμου, και σίγουρα όχι πιο δουλεμένες από την δική του, όχι περισσότερο φινιρισμένες, και μερικές επηρεασμένες από την αμηχανία του να είσαι πάμπλουτος και να υποστηρίζεις τους φτωχότερους.
Και όμως δεν υπήρχε η άσχημη οσμή, η τόσο διακριτή της υποκρισίας, γιατί στο κάτω κάτω Live 8 ήταν ακριβώς αυτό, το να δοκιμάζεις αν ένα χτύπημα στη μπότα μιας καλοκουρδισμένης ντράμς μπορεί να γράψει στη θορυβώδη και χαοτική σιωπή που περικυκλώνει την πείνα, την δίψα και τη σκλαβιά της φτώχειας. Τουλάχιστον για μια μέρα, κι ας είναι μόνο γι’αυτόν που έχει αυτιά.
Γιατί σίγουρα το να ανέβεις σ’ένα πάλκο και να πεις σε τόσα εκατομμύρια ανθρώπων πως κάθε τρία δευτερόλεπτα, στην Αφρική, ένα παιδί πεθαίνει από πείνα, είναι σχεδόν ακατάλληλο εάν σκεφθεί κανείς το μπουφέ που βρίσκεται πίσω από το παραβάν, αλλά είναι το ίδιο τρομερό και σίγουρα αληθές, ότι το να το λες περισσότερο από μια φορά κάνει κακό, λαμβάνοντας υπ’ όψη την φοβισμένη αδιαφορία στην οποία ζούμε σχεδόν όλοι, την ηθική τσιγγουνιά αλλά και αυτή τη συναισθηματική που χτυπά στον ρυθμό της παγκόσμιας εξουσίας.

(κάντε κλικ για μεγέθυνση)

Εκτός από την αρετή της αθωότητας και του αντικυνισμού, το άλλο φαινόμενο που έδωσε ψυχή στο Live 8 είναι ο ασύλληπτος μηδενισμός των συνόρων των γενεών, με τους teen-ager να τραγουδούν από μνήμης κομμάτια που γράφθηκαν πριν ακόμα γεννηθούν, οι νεότεροι καλλιτέχνες που προδίδουν, σχεδόν όλοι, την συνέχεια των μοντέλων που χάραξαν πριν μισό αιώνα οι πατεράδες τους, και οι μεσήλικες καλλιτέχνες, γύρω στα εξήντα, και που εξαντλούν το ρεπερτόριό τους συνειδητοποιημένοι πως ήταν καθαρά σύγχρονο.
Η συναυλία αυτή δεν προσπάθησε να θεραπεύσει το βίτσιο της νοσταλγίας, αλλά μόνο τα κακά του παρόντος. Και οι πρωταγωνιστές του γεγονότος δεν παρουσιάστηκαν ως μάρτυρες του χρόνου που πέρασε. Αλλά μόνο ως ερμηνευτές της εποχής μας, ως κατασκευαστές του μέλλοντος.
Το μήνυμα που έστειλαν είναι ολοκάθαρο, σε ένα γεγονός όπως αυτό, οι «νέοι» πρωταγωνιστές της εποχής μας δεν άλλαξαν. Είκοσι χρόνια μετά, είναι οι ίδιοι. Τα ίδια πρόσωπα, οι ίδιες φωνές. Είκοσι χρόνια μετά. Ο McCartney, οι Pink Floyd, ο Elton John, οι Who που έπαιζαν 30 ή 40 χρόνια πριν, μετά οι U2, ο Sting κ.ά. Στην Ιταλία οι De Gregori, Zucchero, Baglioni, Renato Zero. Σήμερα είναι σαράντα χρονών ακόμη και πενήντα. Μερικοί από αυτούς, περισσότερο.
Είκοσι χρόνια μετά το κέντρο της πολιτιστικής και μουσικής σκηνής δεν φαίνεται να μετατέθηκε και πολύ. Οι νέοι και οι ενήλικες ακούν τους ίδιους μουσικούς. Που έχουν την ηλικία των γονιών τους. Σχεδόν σαν οι νέες γενεές να μην είναι σε θέση να επιβάλλουν την τάση, τα γούστα και τους πρωταγωνιστές.
Οι νέοι μας φαίνεται να έχασαν το δικαίωμα της επίθεσης και της ανανέωσης, που είναι και το χαρακτηριστικό της νεότητας. Με λίγα λόγια γίνεται προσπάθεια σταθεροποίησης της νεότητας διαγράφοντας τους νέους.
Αυτή η στείρα κοινωνία, που διεκδικεί να αλλάξει και να ανανεώσει τους νεότερους. Τεχνολογικά αλλά όχι βιολογικά. Από την άλλη, πως μπορεί να καταστήσει δυνατόν κάτι τέτοιο, όταν οι πατεράδες «δεν» γερνούν, οι μανάδες «δεν» ασπρίζουν και τα παιδιά τους «δεν» μεγαλώνουν;
Στην παρούσα εποχή οι Beatles και ο Sting είναι σύγχρονοι και η νεανική μουσική έγινε κανόνι που δεν ακούει το χρόνο.

Τάσος Μαυρής
foundation@pnykart.org

(Δεκέμβριος 2006)
Επιλογή εικόνων: Κώστας Γρηγορέας

An estimated 3 BILLION PEOPLE watched LIVE 8 the greatest, greatest show on Earth.

This is where the concerts took place and who performed:

When: Saturday 2nd July, 2005.

Where:

UK – Hyde Park, London

France – Palais de Versailles, Paris

Germany – Siegessäule, Berlin

Italy – Circus Maximus, Rome

USA –Museum of Art, Philadelphia

Canada –Park Place, Barrie

Japan –Makuhari Messe, Tokyo