ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΟΠΥΡΗΣ: Ένας νέος «μουσικός», με την αρχέγονη σημασία του όρου (συνέντευξη στην ΄Εφη Αγραφιώτη)

κάντε κλικ στο εικονίδιο-μεγάφωνο, για να ακούτε τον Αντώνη Λιοπύρη από το Tar-radio.com! Από το cd "Sunburst, let light surround you" (Πρόκειται να κυκλοφορήσει στο τέλος του 2011)

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΟΠΥΡΗΣ

Ένας νέος «μουσικός», με την αρχέγονη σημασία του όρου…

Γνώριζα το όνομα αλλά δεν είχα ποτέ ακούσει τον ήχο του. Δεν είχα μοιραστεί την εικόνα του, να γίνεται ένα με την κιθάρα και να σου προσφέρει απλόχερα την κάθε νότα σαν καθαρή, ξάστερη λέξη. Η ευκαιρία ήρθε πριν λίγες μέρες, στο Μουσικό Καλοκαίρι, στην Ερέτρια. Θριάμβευσε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα παίζοντας εκθαμβωτικά, απόλυτα, θυσιάζοντας την τελευταία αναπνοή της ύπαρξης του στο βωμό του ήχου, της επικοινωνίας και της ουσιαστικής ερμηνείας. Ένα νέο παιδί από τη Ρόδο υπερασπίζει την απόλυτη έννοια Μουσικός! Τι πιο όμορφο;
Του ζήτησα λοιπόν να μιλήσουμε για τη μουσική.

Μεταφέρω την συνομιλία:

 

ΕΑ. Αντώνη, υποκλίνομαι σε αυτό που άκουσα, ένιωσα πολύ υπερήφανη για το ότι η διαύγεια με την οποία υπερασπίζεσαι τη μουσική δείχνει άμεσα πόσο η ουσιαστική της έννοια δεν χάνεται ποτέ, όσο κι αν το σύστημα δημιουργεί καταστάσεις αισθητικής παράκρουσης

Α.Λ. Καταρχήν, να σας ευχαριστήσω για τα θερμά σας λόγια. Είναι μεγάλη η τιμή που μου κάνετε. Συλλογιστείτε τη δικιά μου υπερηφάνεια όταν ακούω τέτοια λόγια από μία μουσικό με τη δικιά σας κλάση και πορεία. Έπειτα, θα μου επιτρέψετε να ανταποδώσω τη φιλοφρόνηση αφού η μουσική βραδιά που μας χαρίσατε στα πλαίσια του φεστιβάλ με τον κύριο Γρηγορέα ήταν κάτι παραπάνω από μαγική.
Στα φιλοσοφικά-μουσικά μας τώρα. Συμφωνώ απόλυτα ότι η ουσία της έννοιας μουσική δε χάνεται ποτέ και είναι ανεξάρτητη του εκάστοτε συστήματος. Ίσως γιατί, στην προσωπική μου θεώρηση των πραγμάτων, αποτελεί ορμέμφυτο της ανθρώπινης ύπαρξης. Το παρόν σύστημα έχει επιλέξει να αποβάλλει την απλή (δε δέχομαι τον όρο κοινή) λογική για λόγους λειτουργίας και βιωσιμότητάς του. Η αισθητική παράκρουση που αναφέρατε είναι η φυσική απόρροια του γεγονότος αυτού. Παρ’ όλα αυτά, και πάλι βρίσκονται άνθρωποι που αφουγκράζονται τη φύση τους και κατανοούν τόσο τα έμφυτα ένστικτα τους, όσο και την αξία της επεξεργασίας των νοητικών διαδικασιών. Αυτοί είναι που αποτελούν τους υπερασπιστές της αισθητικής στη ζωή ,άρα και στη μουσική, είτε κινούνται στο περιθώριο του συστήματος, είτε εντός του χωρίς εκπτώσεις.

ΕΑ. Οι μουσικοί εκτελεστές, συχνά πυκνά αναρωτιόμαστε αν είναι εν τέλει δυνατό μέσα στις ανθρώπινες μικρές μας  δυνάμεις, να ακουμπήσουμε και να αισθανθούμε τη μουσική.. Μας ξεφεύγει πάντα και  την ψάχνουμε διαρκώς. Τι είναι η μουσική για σένα;

Α.Λ. Προσωπικά μπορώ να πω ότι διασκεδάζω πολύ με τη διαδικασία που μόλις περιγράψατε! Απλώνεις το χέρι γεμάτος σιγουριά ότι θα αγγίξεις τη μουσική κι εκείνη είναι πάντα λίγο πιο πέρα. Μεγάλο μέρος της γοητείας που ασκεί η μουσική πάνω μου οφείλεται σε αυτό το «παιχνίδι».Τώρα η μουσική για μένα είναι κάτι σαν το φως. Μια συμπαγής δύναμη που κάνει στα μάτια μου ορατές τις αλήθειες του κόσμου γύρω μου, ενώ ταυτόχρονα όταν την αναλύεις βλέπεις ότι μπορεί να πάρει ένα μεγάλο φάσμα διαφορετικών μεταξύ τους υποστάσεων .Έτσι η μουσική είναι ταυτόχρονα τρόπος ζωής και έκφρασης, πάθος και απόλαυση, μέσο αυτό-βελτίωσης, δίαυλος επικοινωνίας με τον εαυτό μου αλλά και τους γύρω μου ,εμμονή και σαράκι κίνητρο προσωπικής δραστηριοποίησης και πολλά, πολλά ακόμα που για λόγους οικονομίας  δε γίνεται να αναφέρω στα πλαίσια της συνέντευξης αυτής.

ΕΑ. Με ποιο κύριο κριτήριο διαλέγεις τα έργα που θα παίξεις σε μια συναυλία και ποιο θα ήταν ένα ιδανικό πρόγραμμα συναυλίας που ονειρεύεσαι να πραγματοποιήσεις;

Α.Λ. Να πω πρώτα ότι το μεγάλο μου όνειρο, σχετικά με το ρεπερτόριο, είναι να καταφέρω να παίξω ένα τεράστιο αριθμό έργων για κιθάρα. Μακάρι να είχα δυο ζωές να τα παίξω όλα! Ήδη πάντως, κινούμενος προς αυτή την κατεύθυνση έχω ένα αρκετά ικανό ρεπερτόριο, αποτελούμενο από έργα όλων των εποχών. Το συντηρώ συστηματικά ώστε να μπορώ να το αναπαράγω οποιαδήποτε στιγμή και το επεκτείνω σταδιακά προσθέτοντας σε αυτό τουλάχιστον δύο με τρία νέα έργα κάθε μήνα. Να έρθω στο δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας τώρα. Εφόσον λοιπόν μου αρέσουν σχεδόν όλα και δεν κάνω διακρίσεις στα έργα που παίζω γενικά, το ζήτημα του κριτηρίου επιλογής έρχεται μόνο στο ποια έργα θα «περάσουν» στο πρόγραμμα της εκάστοτε εμφάνισης. Αυτό το κριτήριο δεν είναι σταθερό. Στις περισσότερες των περιπτώσεων πάντως τα δύο βασικά κριτήρια είναι η διάθεσή μου και το μουσικό γνωστικό επίπεδο του κοινού που θα με ακούσει.

ΕΑ. Θα σε βάλω σε μια δοκιμασία τώρα… Όρισε σε παρακαλώ τις έννοιες «διάκριση» «καριέρα», «δεξιοτεχνία» και «ερμηνεία».

Α.Λ. Θα μπορούσα να απαντήσω πολύ εύκολα σε αυτήν την ερώτηση, μιλώντας για  την καθαρά πρακτική υπόσταση των εννοιών που αναφέρατε. Έτσι όμως δε θα εξέφραζα απόλυτα εμένα. Θα τις περιγράψω λοιπόν όπως ακριβώς κυκλοφορούν συχνά πυκνά στο μυαλό μου. Η έννοια «διάκριση» δεν μου αρέσει και αισθάνομαι ότι δε με αφορά. Ο όρος αυτός προϋποθέτει ένα σύνολο, τη σύγκριση μιας μονάδας με το υπόλοιπο σύνολο και την εξύψωση της πάνω απ’ αυτό. Εγώ αισθάνομαι ότι βρίσκομαι στην τέχνη και τη ζωή για να παράγω ενοποίηση. Φυσικά δεν έχω καμία διάθεση να «ποινικοποιήσω» τα όνειρα και τις φιλοδοξίες! Απλά προτιμώ τον όρο «επιτυχία» με κύριο μετράρι της τη λάμψη στα μάτια των ανθρώπων που έρχονται να με συγχαρούν μετά από κάθε εμφάνιση.
«Καριέρα» τώρα… Όταν ήμουν 12 περίπου ετών είχα κάνει την εξής ερώτηση στον παππού μου, που ήταν γεωργός μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής του: «Καλά ρε παππού, δεν κουράζεσαι να δουλεύεις γέρος άνθρωπος στα χωράφια μες στη ζέστη;» Η απάντησή του ήταν: «Αν κάνεις το μεράκι σου δουλειά δε θα δουλέψεις ούτε μία μέρα στη ζωή σου». Η σκέψη αυτή χαράχτηκε στο μυαλό μου για τη σοφία και την απλότητά της. Έτσι στόχος μου είναι να εξασφαλίσω τα απαραίτητα για την ολιγαρκή ζωή μου μέσα από τη μουσική. Αυτό είναι καριέρα για μένα. Από κει και πέρα ,όπως προείπα φιλοδοξίες έχω κι εγώ, ό,τι «μεγαλύτερο» έρθει  είναι φυσικά καλοδεχούμενο.
«Δεξιοτεχνία» για μένα είναι η κατάκτηση της τεχνικής του οργάνου και η χρησιμοποίηση της καθαρά ως μέσο. Η ανάδειξή της τεχνικής ως αυτοσκοπό με ενοχλεί. Δεξιοτέχνης λοιπόν για μένα είναι αυτός που μπορεί να παίξει όποιο έργο θέλει και μέσα στο έργο αυτό να μπορεί να βγάλει όποιο «ακουστόραμα» έχει ξεπερνώντας τις τεχνικές δυσκολίες. Ως μέρος του κοινού, συνηθίζω να αποκαλώ δεξιοτέχνη αυτόν που μου μεταδίδει αρκετή σιγουριά ώστε να ακουμπάω στην πλάτη της καρέκλας μου και να ακούω ξέγνοιαστα τη μουσική του. Τέλος, «ερμηνεία» για μένα είναι να καταφέρνω να επικοινωνήσει συναισθηματικά το κοινό με το συνθέτη, ενώ ταυτόχρονα να εκφράζω απόλυτα τον εαυτό μου μέσω της «εξήγησης» της μουσικής. Ελπίζω ότι η τελευταία φράση θα γίνει κατανοητή, αφού για να συζητήσουμε όλες τις προεκτάσεις της χρειαζόμαστε μια νέα συνέντευξη!

http://www.youtube.com/watch?v=QciLQj3xifo 

http://www.youtube.com/watch?v=yOKa1GZd6Jc

http://www.youtube.com/watch?v=OY34wdym5sc

EA. Ας το αφήσουμε επομένως για μια πιο ειδική κουβέντα, κάποια άλλη στιγμή! Θα σε ρωτήσω όμως τι περιεχόμενο θα έδινες στη διαδικασία της διδασκαλίας της μουσικής; Τι διδάσκεται και τι δεν διδάσκεται μέσα στο μάθημα ένας μαθητής; Να το προσωποποιήσω κάπως: μίλησέ μου για τις δικές σου μαθητικές εμπειρίες.

Α.Λ. Το περιεχόμενο της διαδικασίας της διδασκαλίας της μουσικής είναι ανεξάντλητο! Αυτό συμβαίνει, κατά τη γνώμη μου, γιατί δεν υπάρχει ούτε ένα συστατικό που οφείλει να έχει ένα ολοκληρωμένο άτομο, που να μην διδάσκεται μέσω της μουσικής. Εγώ στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξα πολύ τυχερός! Έχω κάνει μαθήματα με πολλούς εξαίρετους μουσικούς-δασκάλους που κανονικά θα έπρεπε να αναφέρω έναν προς έναν. Θα περιοριστώ όμως στους δύο βασικούς. Πρώτα, στον κύριο Γιάννη Γιακουμάκη στη Ρόδο. Του οφείλω την κιθαριστική μου ύπαρξη και ένα μεγάλο ευχαριστώ για την πίστη του σε μένα. Σκεφτείτε του χρωστάω την πρώτη μου εμφάνιση επί σκηνής μόλις στα 15 μου χρόνια! Έπειτα στην κυρία Λίζα Ζώη και τον κύριο Ευάγγελο Ασημακόπουλο που επέκτειναν κατά πολύ τους μουσικούς μου ορίζοντες στα χρόνια της μαθητείας μου δίπλα τους. Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ και στη μαγεία της μαθητείας της μουσικής χωρίς δάσκαλο από πάνω μου. Είμαι πλέον ανεξάρτητος μουσικός και το μόνο σίγουρο είναι ότι το ταξίδι της έρευνας και της γνώσης της μουσικής έχει πολλές στάσεις μα κανένα προορισμό.

ΕΑ. Σύμφωνα με τους Πυθαγόρειους, οι πλανήτες περιστρεφόμενοι παράγουν μουσικούς ήχους και το αποτέλεσμα είναι η «αρμονία των σφαιρών». Η μουσική για τον Πυθαγόρα ήταν πάνω από όλα μια μαθηματική επιστήμη που ερευνά τη σχέση αρμονίας – αριθμών. Η μουσική ήταν επίσης η εικόνα της ουράνιας αρμονίας οι αρμονικές σχέσεις των αριθμών μεταφέρονταν στους πλανήτες. Όσο για τον Πλάτωνα, η Αστρονομία και η Μουσική είναι αδελφές  Όπως τα μάτια μας φτιάχτηκαν για την Αστρονομία, έτσι και τ’ αυτιά μας φτιάχτηκαν για την Μουσική, γράφει. Τι λες;

Α.Λ. Έχω μελετήσει τις θεωρίες των μεγάλων Ελλήνων φιλοσόφων περί Μουσικής και θαυμάζω απεριόριστα το έργο τους. Συμφωνώ απόλυτα στη σύνδεση της Μουσικής με τη γενικότερη Αρμονία στο Σύμπαν, διατηρώντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι πρόκειται περισσότερο για φιλοσοφική παρά επιστημονική προσέγγιση. Είμαι όμως πεπεισμένος ότι η μεγαλύτερη κατάκτηση ενός μουσικού είναι η συνειδητοποίηση και επίγνωση της σύνδεσής του με την ολότητα και αρμονία του κόσμου.

ΕΑ. Δεν θα σε ταλαιπωρήσω περισσότερο… μια τελευταία ερώτηση: πώς θα σχολίαζες μια μουσική εμπειρία σαν αυτή που ζήσαμε στην Ερέτρια στα πλαίσια του Μουσικού Καλοκαιριού 2011; Αν ήσουν ρεπόρτερ πώς θα περιέγραφες αυτό το πενθήμερο και, αφού είσαι μουσικός, πώς το σκιαγραφείς από την πλευρά σου;

Α.Λ. Δημοσιογραφικά θα σχολίαζα την αρτιότητα της διοργάνωσης και λειτουργικά αλλά και ως προς το περιεχόμενο της. Αυτό το οφείλουμε τόσο στην καλλιτεχνική διεύθυνση του κυρίου Ιάκωβου Κολανιάν, όσο και στη συνεισφορά όλων εσάς των μουσικών και δασκάλων που είχατε επωμιστεί το βάρος των μαθημάτων και των εμφανίσεων. Ήταν όλα κάτι παραπάνω από υπέροχα! Να μην ξεχάσω να αναφέρω την πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη του κυρίου Μονεμβασίτη και την άψογη γραμματεία που ήταν πάντα εκεί για μας! Ακόμα θα ήθελα να σχολιάσω την απολαυστική χαλαρότητα της ατμόσφαιρας του φεστιβάλ. Άρωμα διακοπών και μουσικό φεστιβάλ μαζί! Από τη δικιά μου πλευρά ως μουσικός τώρα, θα πρότεινα το Μουσικό Καλοκαίρι στον οποιονδήποτε μουσικό (και μη βέβαια) χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν είχα ξαναβρεθεί σε φεστιβάλ με τόσα πολλά διαφορετικά όργανα και η εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη και εντυπωσιακή. Και δύο τελευταία σχόλια μου ως άνθρωπος αυτή τη φορά. Μεγάλο κέρδος για μένα ότι αισθάνομαι ότι γνώρισα πολλά εξαιρετικά άτομα και ότι έφυγα από την Ερέτρια με πολλούς φίλους. Επίσης μεγάλο κέρδος για την κοινωνία μας αυτή τη φορά, τα μικρά παιδιά και το ενδιαφέρον τους για τη μουσική και το φεστιβάλ συνολικά. Σε αυτά πρέπει να επενδύσουμε για ένα καλύτερο μέλλον τόσο στη μουσική κοινότητα όσο και στην κοινωνία μας γενικότερα.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο που διαθέσατε στη συνέντευξη αυτή και ένα μεγάλο ευχαριστώ στο διαδικτυακό περιοδικό tar για το βήμα που μου προσέφερε για να εκφράσω τις απόψεις και τις εμπειρίες μου.

Ο  Ρόδιος κιθαριστής Αντώνης Λιοπύρης ξεκίνησε μαθήματα κλασικής κιθάρας με τον Γιάννη Γιακουμάκη στο Ωδείο του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Ρόδου, σε ηλικία εννέα ετών. Παράλληλα με τη φοίτηση του στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές μου στην κλασική κιθάρα με τον  Ευάγγελο Ασημακόπουλο στο Ωδείο Athenaeum, από το οποίο αποφοίτησε. Έχει συμμετάσχει και διακριθεί πολλές φορές σε Master Classes, σεμινάρια, διαγωνισμούς, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η νέα γενιά μουσικών σε μια της εκδοχή, την πιο αισιόδοξη, την πιο ωραία!

ΥΓ. Θερμές ευχαριστίες στη Λέττα Βασιλείου για τις φωτογραφίες από το Μουσικό Καλοκαίρι 2011.

Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
Ιούλιος 2011
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας