ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΠΟΥΝΤΟΥΝΗΣ - ΜΑΡΩ ΡΑΖΗ (Συνέντευξη στην Τίνα Βαρουχάκη, με αφορμή τη συναυλία στις 9/12 \"100 ΚΙΘΑΡΕΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ\"

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΠΟΥΝΤΟΥΝΗΣ – ΜΑΡΩ ΡΑΖΗ
Συνέντευξη στην Τίνα Βαρουχάκη, με αφορμή τη συναυλία "100 ΚΙΘΑΡΕΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ"

Βρισκόμαστε στο 1984. Ένα σύνολο με 25-30 κιθάρες  δίνει συναυλία για πρώτη φορά σ΄ ένα παλιό τζαμί του Ρεθύμνου στο πλαίσιο του θερινού φεστιβάλ κιθάρας που διοργανώνει ο σολίστ Βαγγέλης Μπουντούνης. Για την ιστορία, διευθύνει ο Μάνος Χατζιδάκις!
Μετά ακολουθούν συναυλίες στο Athenaeum. Θυμάμαι πόσο είχα εντυπωσιαστεί την πρώτη φορά που παρακολούθησα συναυλία του συνόλου στο πλαίσιο των «Κυριακάτικων  συναντήσεων» του «Τρίτου». Από τότε το σύνολο  εξελίχθηκε σε «100 κιθάρες». Ακολούθησαν πολλές συναυλίες, όπως η «ατμοσφαιρική»  στο ανακαινισμένο Παλλάς το 2007  και φυσικά η «ιστορική»  του Ηρωδείου.
Ο Βαγγέλης Μπουντούνης και η Μάρω Ραζή επιβεβαιώνουν την άποψη ότι «οι πραγματικά αξιόλογοι άνθρωποι είναι σεμνοί». Από τον πηγαίο λόγο τους, φαίνεται ότι είναι «πικραμένοι». Δεν το λένε ρητά, αλλά το εισπράττω. Για πολλά κακώς κείμενα, σ΄αυτή τη χώρα, που τόσο αγαπάνε: «Εγώ έψαχνα έναν φορέα. Και σ΄αυτή τη χώρα για να βρεθεί ένας φορέας, πρέπει να έχει κίνητρο. Αν δεν έχει κίνητρο, δεν αναλαμβάνει μια ορχήστρα» επισημαίνει ο κ Μπουντούνης και εξηγεί: «…η συναυλία, δεν είναι παραγωγή του ΜΜΑ. Είναι εξωτερική παραγωγή! (…) Υπήρχε εποχή που περίμενα δυο χρόνια να κλείσω ραντεβού με το Διευθυντή του Μεγάρου. Μου ακύρωνε διαρκώς τα ραντεβού».
Στη συνέχεια της συζήτησης, εξαιρεί το Δήμο Αμαρουσίου «που μας έχει στηρίξει όσο κανείς άλλος» χάρη στις ενέργειες του Δημάρχου και του Αντιδημάρχου. Πριν προλάβω να ρωτήσω «πώς φθάσαμε στη συναυλία της 9^ης Δεκεμβρίου» ο κ Μπουντούνης λέει εμφατικά: «Mετά το Ηρώδειο είχα ορκιστεί ότι είναι η τελευταία φορά που κάνω ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα. Αν δεν υπήρχε η κρίση, δεν θα είχε κανένα νόημα  να γίνει αυτή η συναυλία. Αλλά γίνεται μόνο και μόνο για να βροντοφωνάξουμε: η Ελλάδα είναι ζωντανή, ελπίζει και δημιουργεί!»

(To TaR συμμετέχει στη συναυλία ως Χορηγός Επικοινωνίας)

«Προσπάθησα σ΄αυτή τη συναυλία να είμαστε πολύ λιγότεροι από το Ηρώδειο.(...) Αλλά τελικώς οι κιθαριστές είναι περισσότεροι! (…) Το μήνυμα δεν το έδωσα εγώ στα παιδιά, αλλά εκείνα σε εμένα! Γιατί η εποχή μας «τράβηξε» ακόμη περισσότερο τα παιδιά, που συμμετείχαν θέλοντας να  αποδείξουν  ότι δεν ζούμε σε μια μη παραγωγική χώρα! Αντίθετα!».

Τ.Β. Είναι γνωστό ότι οι κιθαριστές δημιουργήθηκαν αρχικά το καλοκαίρι του 1984 στο Ρέθυμνο από μαθητές που παρακολουθούσαν  θερινό Φεστιβάλ  και η ιδέα δημιουργίας του συνόλου ενθουσίασε τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος τελικώς και το διηύθυνε. Συνειδητοποιούσατε τότε ότι δημιουργήσατε κάτι πρωτοποριακό που θα άντεχε  στο χρόνο;

Β.ΜΠ. Έκανα ένα σεμινάριο στο Ρέθυμνο και ο Μάνος Χατζιδάκις μου είπε: «Θα κατέβω και εγώ να διδάξω». Του λέω «θα τρελαθούνε τα παιδιά εάν μάθουν ότι θα έρθεις στην Κρήτη να διδάξεις στο σεμινάριο!». Και τότε σκέφτηκα: μια και κάνουμε τα μαθήματα αυτά, (στο Ρέθυμνο είχε μαζευτεί παρά πολύς κόσμος τότε) γιατί να μην παίξουμε και όλοι μαζί; Δεν υπήρχε η έννοια της ορχήστρας, (την εμφανίσαμε τα επόμενα χρόνια) και τότε  δημιούργησα μια ορχήστρα με τα παιδιά του σεμιναρίου, τα οποία ενθουσιάστηκαν! Έφτιαξα και διασκευές. Κατεβαίνει ο Χατζιδάκις, ακούει τον ήχο αυτό που ήταν καινούριος και φρέσκος και τρελάθηκε! Με έκανε πέρα και μου λέει: «θα κάνω εγώ τις πρόβες!». Και πραγματικά, αναλαμβάνει εκείνος τις πρόβες και κάνουμε την πρώτη συναυλία της ορχήστρας, η οποία ονομάστηκε «κιθαριστές». Η πρώτη συναυλία έγινε σ΄ένα παλιό τζαμί του Ρεθύμνου με τον Μάνο Χατζιδάκι να διευθύνει περίπου 25-30 κιθαριστές. Από αυτή την πρώτη συναυλία, θυμάμαι και το εξής περιστατικό: η ορχήστρα έπαιζε ένα κομμάτι του Vivaldi  και ο Μάνος Χατζιδάκις δεν είχε την αίσθηση του πόσο δύσκολο ή πόσο προβληματικό είναι για τις κιθάρες. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο  και εκείνος το διηύθυνε  στο διπλάσιο tempo θυμάμαι… «Βγήκε» το κομμάτι τελικά, αλλά συγχρόνως βγήκανε όλοι… άρρωστοι! Ο Χατζιδάκις αγαπούσε πολύ αυτή την ορχήστρα και εκείνη ήταν η πρώτη απόπειρα  που δημιουργήθηκε.
Αργότερα έγινε μια ορχήστρα στο  «Athenaeum» μετά από πολλά χρόνια, μια πιο επαγγελματική ορχήστρα με λιγότερα παιδιά και όλοι μαθητές μου και συνεχίστηκε μετά για να φθάσει στην «τρέλα» του Ηρωδείου.  

Ο Μάνος Χατζιδάκις διευθύνει την 1η ορχήστρα των “Κιθαριστών” (Ρέθυμνο 1984) 

Μ.Ρ. Υπήρχε αυτό το σχήμα μετά σε μόνιμη βάση

Τ.Β. Ποιες συγκυρίες επέτρεψαν το σχηματισμό ενός σταθερού κιθαριστικού συνόλου από το 1993 και για ποιους λόγους προηγήθηκε  αυτό το χρονικό κενό ανάμεσα στο 1984 - 1993;

Μ.Ρ. Κάπου εκεί χρονικά την είχε φτιάξει ο Βαγγέλης την ορχήστρα και θυμάμαι τότε είχε μόνιμες πρόβες κάθε Πέμπτη στο σπίτι μιας μαθήτριάς του, όπου οι πρόβες ήταν από το πρωί μέχρι το βράδυ! Ο Βαγγέλης είχε πολύ μεγάλο μεράκι τότε και θυμάμαι ότι είχε καταφέρει – παρότι μαθητές όλοι – να παίξουν πραγματικά επαγγελματικά και πολύ δύσκολα κομμάτια. Μάλιστα ο Θεόδωρος Αντωνίου είχε αφιερώσει ένα κομμάτι του στην ορχήστρα.

Β.ΜΠ. Το οποίο φυσικά παίξαμε

Τ.Β. Υπήρχαν κάποιοι λόγοι που την περίοδο 1984-93 δεν μπόρεσε να συνεχιστεί η ορχήστρα;

Β.ΜΠ. Εγώ έψαχνα έναν φορέα. Ποτέ δεν είχαμε. Και σ΄αυτή τη χώρα ο φορέας για να βρεθεί πρέπει να έχει ένα κίνητρο.  Αν δεν έχει κίνητρο δεν αναλαμβάνει μια ορχήστρα. Δεν υπάρχει ένας φορέας που πραγματικά ν΄αγκαλιάσει αυτό το πράγμα, γιατί δεν θα βγάλει κέρδος. Γι΄αυτό φθάσαμε ως εδώ.

Τ.Β. Και το 1993 τι άλλαξε;

Β.ΜΠ. To 1993 υπήρχε το Athenaeum. Ήταν ένας μαγικός χώρος, διευθυνότανε από την κυρία Ψυχούλη, η οποία ενδιαφέρθηκε πάρα πολύ και πραγματικά αποκτήσαμε μια στέγη που μπορούσαμε να κάνουμε πρόβες, να οργανώνουμε συναυλίες και γενικότερα υπήρχε  ένας άνθρωπος, ο οποίος ενδιαφερότανε.

Τ.Β. Ποιο είναι το προφίλ των μελών της ορχήστρας;

Β.ΜΠ. Όσο πιο μικρή βλέπετε την ορχήστρα, τόσο πιο προχωρημένοι είναι οι κιθαριστές. Στο ΜΜΑ στο α΄μέρος θα είναι πολύ λίγοι, οι οποίοι οι περισσότεροι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι όλοι διπλωματούχοι και πτυχιούχοι ή έστω προχωρημένη ανωτέρα.
Στο β΄μέρος, θα εμφανιστούν 210 παιδιά! Είναι ψέματα,  ο τίτλος «100 κιθάρες!»  Οι σολίστ Μάρω Ραζή, Κωνσταντίνος Μπουντούνης, Λυδία Μπουντούνη, καθώς και  οι ερμηνεύτριες Βασιλική Καρακώστα και  Ελπινίκη Ζερβού, προστίθενται επιπλέον!

Ελπινίκη Ζερβού

T.B. Υπάρχει κάποια γεωγραφική διασπορά των κιθαριστών;

B.MΠ. Το μόνο μέρος (εκτός από νησιά) που συμμετέχει μια συμπαγής ομάδα από την επαρχία είναι η Σπάρτη. Αυτό χάρη σ΄έναν πρώην μαθητή μου, τον  Χαράλαμπο Γούλα, που  διδάσκει εκεί  και είχε πάρει παρτιτούρες από το Μάιο.

Μ.Ρ. Το συγκινητικό είναι ότι τα παιδιά είναι δικά μας, οι μαθητές των μαθητών μας!  Όταν ξεκίνησε αυτό, μου είπε ο Βαγγέλης: «να δούμε πόσοι θα μαζευτούνε.» Περίμενε να είναι περίπου 80 – 90». Αλλά η συμμετοχή ήτανε απίστευτη! Και του είπα κάποια στιγμή: «δεν θα χωρέσουμε! Πρέπει να αρχίσουμε να “κόβουμε”». «Όχι» μου λέει! «Όλοι μέσα!» Τα παιδιά έρχονται με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό! Εγώ βλέπω στις πρόβες που κάνουμε ανά 25-30 κιθάρες, με πόση  όρεξη έρχονται στο μάθημα! Είναι σαν ένα όνειρο. Όπως λέει και ο Βαγγέλης, «είναι μια γιορτή της κιθάρας και πρέπει να ευχαριστηθείτε και τη διαδικασία».

Βασιλική Καρακώστα

Β. ΜΠ. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι προσπάθησα σ΄αυτή τη συναυλία να είμαστε πολύ λιγότεροι από το Ηρώδειο, ώστε να είναι πιο ποιοτική και ελεγχόμενη. Και απευθύνθηκα μόνο σε μαθητές μου για να χρησιμοποιήσω τους «καλούς» τους μαθητές. Αλλά τελικώς οι κιθαριστές είναι περισσότεροι από το Ηρώδειο! Το μήνυμα δεν το έδωσα εγώ στα παιδιά, αλλά εκείνα σε εμένα! Γιατί η εποχή μας «τράβηξε» ακόμη περισσότερο τα παιδιά, τα οποία συμμετείχαν θέλοντας να  αποδείξουν  ότι δεν ζούμε σε μια μη παραγωγική χώρα! Αντίθετα!. Ζούμε σε μια χώρα που παράγει πάρα πολύ! Και θα σας πω για ποιούς λόγους κάνω αυτή τη συναυλία. Γίνεται μόνο για έναν σκοπό: για να αποδείξω τόσο στον εαυτό μου,  όσο αφενός σε εκείνους που θα έρθουν και αφετέρου στα παιδιά που θα συμμετέχουν ότι:«Η Ελλάδα ζει, ελπίζει και δημιουργεί!»
Και αυτό το πράγμα είναι που με έκανε να αποφασίσω ξανά ένα τέτοιο εγχείρημα. Γιατί μετά το Ηρώδειο είχα ορκιστεί ότι είναι η τελευταία φορά που κάνω ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα, όσο καλά και να πήγε. Πήγε πολύ καλά, βγήκε και το cd στις πρώτες θέσεις κυκλοφορίας, αλλά παρόλα αυτά είχα ορκιστεί να μην ξανακάνω συναυλία με τόσο μεγάλο σύνολο! Όμως βλέποντας την Ελλάδα σ΄αυτό το χάλι, λέω ότι πρέπει να αποδείξω μερικά πράγματα. Αν δεν υπήρχε η κρίση δεν θα είχε κανένα λόγο και κανένα νόημα να γίνει αυτή η συναυλία. Η συναυλία γίνεται μόνο και μόνο για να βροντοφωνάξουμε: η Ελλάδα ζει, είναι ζωντανή και παράγει!

Τ.Β. Κάποια στιγμή αναφέρατε ότι ο κ Μαυρουδής είχε συμβάλει στην κυκλοφορία του cd με τη συναυλία του Ηρωδείου

Β.ΜΠ. Ναι! Παραμονή της συναυλίας του Ηρωδείου, παίρνω ένα τηλεφώνημα από το Νότη  Μαυρουδή, ο οποίος μου λέει το εξής: «Βαγγέλη θες να ηχογραφήσουμε τη συναυλία και να τη βγάλω σε cd με δική μου παραγωγή;»  Και είπα αμέσως ναι. Και το αποτέλεσμα ήταν αυτό το cd «Ζωντανή ηχογράφηση: B. Μπουντρούνης  100 κιθάρες» που έφθασε στις πρώτες θέσεις κυκλοφορίας.

Μ.Ρ. Του το χρωστάμε αυτό του Νότη!

Β.ΜΠ. Αν δεν ήταν ο Νότης να μου το προτείνει,  εγώ μέσα στην τρέλα, δεν είχα μυαλό να σκεφτώ για ηχογράφηση. Καταλαβαίνετε… ότι εάν δεν πετύχει μια τέτοια συναυλία, θα εισπράξω όλη την αποτυχία εγώ. Και πραγματικά και πέρα από το  Ηρώδειο υπήρχε κόσμος, ο οποίος γέλαγε…

ΜΡ. Γιατί είναι στα όρια…

Β.ΜΠ. Στα όρια.. Δεν ξέρω πώς θα αντιδράσουν παιδιά που δεν έχουν ξαναπαίξει μαζί! Αλλά ο δεύτερος σημαντικός λόγος που γίνεται η συναυλία, είναι ότι ήθελα να κάνω μια αληθινή γιορτή της κιθάρας, για το όργανο που αγαπήθηκε όσο κανένα άλλο σ΄ αυτή τη χώρα. Αυτή είναι η δεύτερη παράμετρος της συναυλίας.

ΜΡ. Υπήρχαν κάποιοι, οι οποίοι εκείνη την εποχή τον είχανε ειρωνευτεί! Ο Βαγγέλης ήταν πρωτοπόρος και στον τρόπο που κινήθηκε μουσικά και στην κοινή μας πορεία. Για παράδειγμα κάναμε  διασκευές, όπως Beatles, Χατζιδάκι, δηλαδή ακούσματα  εκτός του αμιγώς κλασικού.  Πάντα ήταν πρωτοπόρος και έχει εισπράξει σχόλια. Για το Ηρώδειο, παρόλη αυτή την τεράστια επιτυχία – που ούτε εμείς την περιμέναμε – ακούσαμε και αρνητικά σχόλια. Αυτά όμως που ακούσαμε ήταν κακοήθειες. Όμως, επειδή αυτή η ορχήστρα - αν δεν την χειριστεί κάποιος με προσοχή - μπορεί  να μην πάει καλά, όλη η αγωνία και το άγχος είναι στις πλάτες του!

Β.ΜΠ. Έχει επίσης μεγάλη σημασία να πούμε ότι ένας φορέας όπως είναι το ΜΜΑ θα έπρεπε να δίνει την ευκαιρία σε νέα παιδιά να παίξουν και αντί γι΄αυτό έχει τις πόρτες του κλειστές. Δηλαδή αυτή η συναυλία δεν είναι παραγωγή του ΜΜΑ. Είναι εξωτερική παραγωγή. Είναι ένας παραγωγός, ο οποίος το ανέλαβε γιατί πίστεψε σ΄αυτό και θέλησε να το κάνει.

Τ.Β. Προσπαθήσατε  και βρήκατε «κλειστές» πόρτες;

Β.ΜΠ. Δεν ενδιαφέρθηκε κανείς από αυτούς που θα έπρεπε να ενδιαφερθούν. Αυτή η συναυλία του ΜΜΑ μυρίζει Ελλάδα! Είναι 210 Ελληνόπουλα που παίζουν μουσική. Θα έπρεπε να «αγκαλιαστεί» αυτό! Όχι μόνο δεν αγκαλιάστηκε αλλά, αδιαφόρησαν εντελώς! Σαν να πρόκειται για ξένους. Μια τέτοια συναυλία που «τραβάει» τόσο πολύ κόσμο…

Μάρω Ραζή

Μ.Ρ. Έχει και μια ιδεολογία από πίσω. Είναι παιδιά που παίζουν μουσική και δουλεύουν γι΄αυτό. Μαθαίνουν από μικρά παιδιά πώς  είναι να εργάζεσαι και να δημιουργείς. Αντίθετα με τη νοοτροπία που έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια «να βολευτώ σε μια θέση, να παίρνω ένα μισθό και ok». Μια συναυλία έχει από πίσω της όλα αυτά τα προβλήματα. Το ΜΜΑ, όπως έχω καταλάβει, είναι ένας φορέας κρατικός. Ο Βαγγέλης έχει πάρα πολλές ιδέες και βλέπει όχι απλώς αδιαφορία, αλλά κακία! Και μιλάμε για έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει προσφέρει πάρα πολλά στη μουσική ζωή του τόπου. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα υπήρχε αυτός ο άνθρωπος…θα μπορούσε να είναι ανάμεσα στους πρώτους…Δεν κατάλαβα γιατί στην Ελλάδα πρέπει να παρακαλάμε για το αυτονόητο.

Β.ΜΠ. Υπήρξε εποχή που περίμενα δυο χρόνια να κλείσω ραντεβού με το Διευθυντή του Μεγάρου. Δυο χρόνια! Μου ακύρωνε διαρκώς τα ραντεβού.

Μ.Ρ. Και μιλάμε για συναυλίες που πάντα έχουνε απήχηση στον κόσμο. Πραγματικά δεν καταλαβαίνεις για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό…είναι ένα παράπονο!

Τ.Β. Τι απήχηση είχε το σύνολο σε συναυλίες  εκτός των συνόρων;

Β.ΜΠ. Με το σύνολο έχουμε πάει Αμερική, Κύπρο, Τουρκία κ.ά. Αν κάναμε αυτή τη συναυλία στην Αμερική θα είχε «ξεσηκωθεί το σύμπαν». Οι αμερικάνοι δεν «πολεμάνε» τα παιδιά. Υπάρχει αξιοκρατία. Δεν υπάρχει αυτό το φαινόμενο ότι μόλις δουλέψεις κάπου, αμέσως να βρεθούν άνθρωποι να σε «πολεμήσουνε». Είναι μέσα στο αίμα μας αυτό.

Μ.Ρ. Για αυτό όσοι Έλληνες έχουν πάει στην Αμερική, έχουν διαπρέψει!

Μ.ΜΠ.  Αυτό εισπράξαμε όταν παίξαμε στο ίδρυμα Ωνάση στη Ν. Υόρκη. Μας έλεγαν: «μείνετε εδώ! Να σας κάνουμε περιοδεία σε όλη την Αμερική!» Αλλά ήταν δυσκίνητη η ορχήστρα και φανταστείτε ότι είχαμε πάει με ένα μικρό σχήμα. Εκεί νοιώσαμε ότι  είχαμε  άλλη αντιμετώπιση.

Μ.Ρ. Την αγαπάμε τη χώρα μας. Δεν μπορούμε να ζήσουμε και μακριά. Αυτό είναι για μας, μειονέκτημα.

Ηρώδειο, Ιούνιος 2004

Τ.Β. Στο δίσκο που κάνατε για το Ηρώδειο, αναφέρετε ότι ένα απ΄τα προβλήματα που αντιμετωπίσατε τότε (εν έτει 2004) ήταν η έλλειψη ρεπερτορίου ειδικά για κιθαριστικά σύνολα. Ήθελα να ρωτήσω αν σήμερα (το 2012) υφίσταται το ίδιο πρόβλημα

Β.ΜΠ. Βέβαια! όλες οι διασκευές προέρχονται από μας. Δεν υπάρχει τίποτα έτοιμο. Είναι ακριβώς τα ίδια προβλήματα.

Μ.Ρ. Η κιθάρα ούτως ή άλλως έχει ένα πρόβλημα με το ρεπερτόριο. H σόλο κιθάρα  δεν έχει το παρελθόν που έχουν τα έγχορδα ή το πιάνο, οπότε φανταστείτε το σχήμα από κιθάρες. Αλλά εντάξει. Ο Βαγγέλης έχει δουλέψει πολύ σ΄αυτό. Και όχι μόνο ο Βαγγέλης, αλλά και πολλοί μαθητές.

Τ.Β. Στο δελτίο τύπου της επικείμενης συναυλίας αναφέρεται ότι στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται όλα τα
«είδη και οι εποχές». Ποια είναι εν τέλει τα «είδη και οι εποχές που σας σημάδεψαν»;

Β.ΜΠ. Ο κορμός του προγράμματος θα είναι ο Μάνος Χατζιδάκις. Όμως, έχουμε και καινούργια έργα που δεν υπήρχαν στη συναυλία του Ηρωδείου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αναγεννησιακά κομμάτια, (Henry Purcell, Georg Philipp Telemann, Tylman Susato, Michael Praetorious), Vivaldi, το περίφημο vals του Dmitri Shostakovich το n2, μουσική κινηματογραφική, (Maurice Jarre, Nino Rota) tango, Ástor Piazzolla, παραδοσιακά κομμάτια, ποντιακά τραγούδια, Federico García Lorca (απ΄τα 13 τραγούδια)  και κομμάτια δικά μου που είναι τα μόνα που γραφτήκανε για την ορχήστρα, τα «βάλς για το σινεμά», τo n1, το n2 και το «βαλς της Αγγελικής» που έχω γράψει για την κόρη μου Λυδία-Αγγελική.

Αγγελική – Λυδία Μπουντούνη

Τ.Β. Νομίζετε ότι υπάρχουν κοινές αναλογίες στις μουσικές που «σημάδεψαν» εσάς και σε εκείνες που «σημάδεψαν» τα παιδιά. Παρά το χάσμα των γενεών που συναντιέστε;

Μ.Ρ. Έχουμε κοινούς παρονομαστές. Τα παιδιά  όταν ήτανε μικρά ακούσανε πολύ Χατζιδάκι, Bach και Vivaldi. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο Χατζιδάκις ήταν στο σπίτι μας σαν μέλος της οικογένειας. Αλλά και επειδή ταξιδεύαμε πολύ όταν ήταν μικρά, ακούγαμε στο αυτοκίνητο πολύ Vivaldi, Bach και Χατζιδάκι. Τώρα προφανώς εκείνα ως νέα παιδιά, μπορεί να ακούσουν και μουσική που δεν ακούμε εμείς.

Β.ΜΠ. Στην ερμηνεία όμως έχουμε χάσμα! Αυτά που θα παίξουν τα παιδιά στο ΜΜΑ που θα είναι σε όλη τη συναυλία παρόντες είναι πιο δικά τους, απ΄ότι δικά μου. Μπορεί ακόμη και να διαφωνώ με μερικά από αυτά… είναι  πιο «επαναστατικά» σε αυτά που παίζουν απ' ότι θα θελα.

Κωνσταντίνος Μπουντούνης

Μ.Ρ. Ο Βαγγέλης τους «πετάει δυο νότες» και ενώ σε όλους τους άλλους έχει δώσει παρτιτούρα. Ο Κωνσταντίνος μερικές φορές δεν έχει ούτε νότες. Παίζει αυτοσχεδιαστικά!   
Είμαστε πολύ περήφανοι για τα παιδιά μας. Είναι δυο εξαιρετικοί μουσικοί, πολύ εργατικοί σε μια χώρα που παραπατάει αυτή τη στιγμή και που από «άποψη» θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα! Είναι δυο παιδιά που αρνούνται να πάνε έξω! Δεν θέλουν να φύγουν από την Ελλάδα, την αγαπάνε!

T.B. Από τη διδακτική σας εμπειρία έχετε διατυπώσει την άποψη ότι παρά τις κακοδαιμονίες αυτού του τόπου έχουμε μια καλή Σχολή κιθάρας. Σε ποιούς παράγοντες το αποδίδετε αυτό;

Β.ΜΠ. Στην Ελλάδα θα το αποδώσω στην…τύχη. Θα το αποδώσω και σε σημαντικούς δασκάλους που υπήρχαν στο παρελθόν όπως ο  Φάμπας και ο Μηλιαρέσης, που είχαν  πάθος. Στη χώρα μας δεν μπορώ να πω ότι υπήρξε ποτέ σε κάποιο τομέα τέτοια  οργάνωση, ώστε να ξεπηδήσει μια Σχολή.

Μ.Ρ. Έχουμε πολύ σπουδαίους κιθαριστές στην Ελλάδα-κάτι το οποίο φαίνεται και έξω. Διαπρέπουν όταν πάνε σε διαγωνισμούς. Πραγματικά έχουμε πολύ σημαντική Σχολή κιθάρας.

Β.ΜΠ. Η Σχολή της κιθάρας, πιστεύω ότι είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο.

Τ.Β. Έχετε ένα παράπονο ότι στη χώρα μας η κιθάρα παραμελείται συνθετικά σε σχέση με άλλα όργανα;  

Η προκατάληψη υπήρχε στους περασμένους αιώνες. Παλιά υπήρχαν μεγάλοι συνθέτες, αλλά δεν έγραφαν για κιθάρα. Στον 20^ο αιώνα δεν υπάρχουν τόσο μεγάλοι συνθέτες, αλλά γράφουν όλοι για κιθάρα. Δεν θα έλεγα ότι η κιθάρα είναι παραμελημένο όργανο. Αντιθέτως, σήμερα έχει ευνοηθεί πολύ. Απλώς και η κιθάρα περνάει την κρίση της ως νέο όργανο, γιατί δεν έχει κατασταλάξει ως προς τι χαρακτήρα θα έχει. Επίσης γιατί ο Segovia προσπάθησε να την κάνει όργανο συναυλιών. Αλλά πιστεύω ότι η κιθάρα είναι ο «Βασιλιάς της συνοδείας». Είναι κρίμα να  θεωρούμε ότι πρέπει να ανταγωνιστεί το πιάνο ή το βιολί. Δεν έχει το ρεπερτόριο  αυτών των οργάνων. Εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να τα ανταγωνιστεί.

Τ.Β. θυμάμαι μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη της κυρίας Ραζή στο «τρίτο» που μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε περιστατικά με το Μάνο Χατζιδάκι. Πιστεύετε ότι ο Μάνος Χατζιδάκις έχει αποκλειστεί από το ραδιόφωνο γενικά;

Μ.Ρ. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανένα σχέδιο. Αλλά δεν ακούω ούτε Χατζιδάκι, ούτε Θεοδωράκη. Αυτά τα τραγούδια που φτιάξανε τη μουσική πορεία της Ελλάδας από κάποιο σημείο και μετά, αυτοί οι συνθέτες δεν ακούγονται.

Χατζιδάκις-Μουλουδάκης-Μπουντούνης
Μουσικός Αύγουστος, 1980 Ηράκλειο Κρήτης
πηγή: http://www.boudounis.com/

Τ.Β. Ποια από τις πτυχές της προσωπικότητας και της δραστηριότητας του Μάνου Χατζιδάκι σας λείπει πιο πολύ τώρα;

Μ.Ρ. Νοιώθουμε ότι μας λείπει η παρουσία του γενικά.  Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν σαν ρυθμιστής των πραγμάτων. (Βέβαια δεν ήταν μόνο εκείνος, ήταν και άλλοι από αυτή τη γενιά, όπως  ο Κουν). Ήτανε όμως εκεί και υπήρχαν κάποια όρια. Όταν υπήρχε κάποια «κακοήθεια» είχε να πει κάτι, το οποίο επανέφερε τα πράγματα στην τάξη. Όταν ο Μάνος Χατζιδάκις «έφυγε»,  έβλεπες πια, ότι  χάθηκε η ισορροπία. Δεν ήταν μόνο μουσικός και συνθέτης. Είχε  ένα μυαλό που μπορούσε να «βλέπει» μακριά. Έχει πει πράγματα εδώ και 20 – 25 χρόνια, που συμβαίνουν τώρα.

πηγή: http://www.boudounis.com

Β.ΜΠ. Θα σας πω μια φράση μόνο: τα πράγματα στην Ελλάδα θα ήταν τελείως διαφορετικά εάν ζούσε ο Μάνος Χατζιδάκις! Τόσο πολύ επενέβαινε και καθόριζε και τις πολιτικές εξελίξεις ακόμη. Δεν θα άφηνε ασχολίαστο τίποτε. Δυστυχώς, η πνευματική ηγεσία του τόπου μας «κοιμάται» κι ο Μάνος Χατζιδάκις την είχε αντικαταστήσει όσο ζούσε περισσότερο απ΄ όλους. Ήταν ρυθμιστής.

T.B. Η κρίση έχει δυσκολέψει τη διοργάνωση;

B. ΜΠ. Καθόλου. Μόνο οικονομικά, από κάθε άλλη άποψη είναι καλύτερα. Τα έξοδα είναι όλα δικά μου, είναι όλα στις πλάτες μου. Αλλά δεν τα υπολογίζω. Αυτή η συναυλία κρύβει μια ιδεολογία, γίνεται μόνο και μόνο για να βροντοφωνάξουμε:  η Ελλάδα ζει,  είναι ζωντανή και παράγει!

Τ.Β. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;

Β.ΜΠ. Θέλω να ευχαριστήσω καταρχήν τους καθηγητές των οποίων  μαθητές συμμετέχουν στη συναυλία και τα ωδεία τις μουσικές σχολές και τα εργαστήρια που υποστήριξαν αυτή την προσπάθεια. Eπίσης, θέλω να ευχαριστήσω μερικά πρόσωπα που βοήθησαν:  
Τον Δήμαρχο Αμαρουσίου κ Γιώργο Πατούλη και τον Αντιδήμαρχο, κ Νίκο Πέππα, που έχουν  βοηθήσει όσο κανένας. Διέθεσαν  το «Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού», αίθουσες για πρόβες, καθώς και τη μεγάλη αίθουσα που θα  κάνουμε όλοι μαζί πρόβα! Επίσης στη συναυλία συμμετέχουν και οι «κιθαριστές» του δημοτικού ωδείου (έχω δημιουργήσει και εκεί μια ορχήστρα). Παράλληλα, μας βοήθησαν η  Δ/ντρια του Δημοτικού Ωδείου Αμαρουσίου Φωτεινή Κοσκόρου και η Ελένη Χοζού, η οποία εργάζεται στο Δήμο Αμαρουσίου και μας υποστηρίζει  σε επίπεδο επικοινωνίας.
Θα ήθελα ακόμη να ευχαριστήσω τα 210 καταπληκτικά παιδιά που συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια, τους 26 καθηγητές και φυσικά τους σολίστ που θα συμμετάσχουν στη συναυλία της 9^ης Δεκεμβρίου: τη σπουδαία Βασιλική Καρακώστα, η οποία θα πει όλα τα δημοτικά και τα παραδοσιακά τραγούδια, τη σοπράνο μας Ελπινίκη Ζερβου, η οποία συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις μας από καταβολής ορχήστρας και τέλος, τους μουσικούς Κωνσταντίνο και Λυδία Μπουντούνη - χωρίς τους οποίους δεν θα μπορούσα να φέρω εις πέρας αυτή τη συναυλία.

Κατεβάστε το πλήρες φυλλάδιο της συναυλίας με κλικ ΕΔΩ

Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki@gmail.com
Νοέμβριος 2012

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας