[βιβλίο]
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΜΠΑΣ
Πρωτεργάτης τής ελληνικής κιθάρας
(Συγγραφή-μελέτη: Τάσος Κολυδάς)
Του Νότη Μαυρουδή
(29/11/2017)
Ο εκδοτικός Οίκος Panas music (Παπαγρηγορίου-Νάκας), για άλλη μια φορά μάς εξέπληξε θετικά με τις εκδόσεις του. Αυτή τη φορά όχι με καλαίσθητες παρτιτούρες ή θεωρητικά βιβλία, χρήσιμα για τον μουσικό σπουδαστή ή μελετητή. Πρόκειται για ένα βιβλίο 450 σελίδων, γύρω από την προσωπικότητα, τη ζωή και το έργο τού Δασκάλου (με το Δέλτα κεφαλαίο) τής κιθάρας, Δημήτρη Φάμπα (1921-1996), «Πρωτεργάτη της ελληνικής Σχολής κλασικής κιθάρας»
Συγγραφέας ο μελετητής, μουσικολόγος, κιθαριστής, με πάρα πολλές δημοσιεύσεις, Τάσος Κολυδάς, με την συνεργασία του εξαιρετικού Δημήτρη Ντούλια στην ηλεκτρονική επεξεργασία και το εξώφυλλο.
Ο Κολυδάς, πάντα σχολαστικός και παρατηρητής τής κιθαριστικής πορείας και των προσώπων που πρωτοστάτησαν σ’ αυτή τη διαδρομή, παρακολουθεί τον Δάσκαλο Φάμπα, κρατώντας πάντα σημειώσεις, καταγράφοντας παρατηρήσεις, συγκρίνοντας στοιχεία, ανιχνεύοντας το παρελθόν και τις συνθήκες τής εποχής κατά την οποία, ο Φάμπας, ξεχώρισε για την επιμονή, το πείσμα και-κυρίως-τον Έρωτα (ναι, καλά διαβάσατε) που ένιωθε ως το τέλος της ζωής του για το εξάχορδο αυτό όργανο…
Και πράγματι, η ερωτική σχέση τού Δασκάλου με την κιθάρα, δεν είναι μια κατά συνήθεια υπερβολή των λέξεων, που έχουν πρόθεση να μεγαλοποιήσουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και νοήματα γύρω από την προσωπικότητα που περιγράφεται. Υπήρξα μαθητής του, μαζί με αξιόλογους συναδέλφους και όλοι μαζί είχαμε πολλές και συχνές ευκαιρίες να διαπιστώσουμε την αγάπη και το δέσιμο που ένιωθε ο Φάμπας για το όργανο. Πολύωρη καθημερινή μελέτη στον ελεύθερο χρόνο του, εμμονή για τη διάδοση του οργάνου σε όλη την πορεία του. Πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό, εργάσθηκε με όλες του τις δυνάμεις για να προωθήσει τη γνωριμία της κιθάρας με το ευρύτερο κοινό μιας χώρας, της Ελλάδας, που βρισκόταν ταλαιπωρημένη από τις πληγές τού πολέμου και του εμφύλιου, με την φτώχια να χτυπάει κόκκινο και να αναγκάζει τον κόσμο να μεταναστεύει σε Γερμανία, Αμερική και Αυστραλία…
Ο Φάμπας, μέσα από τη φτώχια, επέλεξε να υπηρετήσει την παντελώς άγνωστη στον ελληνικό κόσμο, κλασική κιθάρα.
Κάτι τέτοιες επιλογές, τις εποχές τής φωτιάς, μια τέτοια επιλογή, ήταν καθαρή τρέλα, ως προς την ατομική επιβίωση. Ο Δάσκαλος όμως, δεν περιορίστηκε στον εαυτό του. Θεώρησε σημαντικό παράγοντα τη διάδοση της τέχνης τής κιθάρας, δηλαδή, τη διδασκαλία, τη μεταλαμπάδευση των γνώσεών του στις νεότερες γενιές… Ήμουν τυχερός που βρέθηκα στην ομάδα των μαθητών του και επωφελήθηκα από τις γνώσεις του και από την φλόγα και το πάθος που μετέδιδε στους μαθητές του. Δεν ήταν τυχαίο ότι την εποχή του, και ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό τής δεκαετίας τού 1960, τα κεντρικά και περιφερειακά Ωδεία, γέμιζαν τις τάξεις τους από μαθητές κιθάρας! Εκεί, ο Φάμπας, και οι μαθητές του, η Ζώη και ο Ασημακόπουλος, προσελκύανε το ενδιαφέρον πολλών νεαρών μαθητών από πολλές πόλεις τής χώρας. Η διάδοση της κιθάρας στην Ελλάδα εξελίχθηκε ραγδαία. Η δεκαετία του ’70 και του ’80 που ακολούθησαν, ήταν δεκαετίες επικράτησης και άνθισης της κιθάρας, όχι μόνο στην ενδοχώρα, αλλά και στο εξωτερικό, και σ’ αυτό το ξεκίνημα, έπαιξε βασικό ρόλο ο Φάμπας ο οποίος έσπρωχνε ηθικά τους μαθητές του να τολμήσουν συμμετοχές σε διεθνή Φεστιβάλ και διαγωνισμούς.
Όλα αυτά και άλλα πολλά αναφέρονται λεπτομερώς στο εν λόγω βιβλίο τού συγγραφέα Τάσου Κολυδά. Στο βιβλίο, ο αναγνώστης θα βρει όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητα ενός… κοσμοκαλόγερου της μουσικής. Με τη γυναίκα τής ζωής του Τζένη Φάμπα-Γυφτοπούλου, και τα παιδιά του Βαγγέλη και Εύα, έφτασε στο τέλος, με την επάρατο νόσο να τον ταλαιπωρεί και έως την τελευταία στιγμή του, να προσπαθεί να μελετάει…
Ένα πόνημα πραγματικά αξιοπρόσεκτο και χρήσιμο για κάθε κιθαριστή, παλαιότερο και νεότερο, που θέλει να «κοιτάξει» προς τα πίσω στον χρόνο και να πληροφορηθεί επακριβώς για την κατάσταση και τις συνθήκες μέσα στις οποίες μέστωσε η ανάπτυξη της κιθάρας.
Όταν λέμε «να πληροφορηθεί» εννοούμε να γνωρίσει όλες τις πλευρές τού συγκεκριμένου προσώπου. Ένας μουσικός, μια προσωπικότητα, έχει πάντα τις καλές, αλλά και τις αντίθετες στιγμές του και αυτό είναι μια ανθρώπινη νομοτέλεια. Το βιβλίο περιέχει και αυτά τα στοιχεία, τα οποία μαζί με τα πολλά θετικά για τον Φάμπα, στοιχειοθετούν την ιστορία του και ζωγραφίζουν το κάδρο του με εντυπωσιακή σαφήνεια.
Είναι και το μοναδικό βιβλίο που κυκλοφορεί και τολμάει μια περιγραφή με ιστορικά στοιχεία αναμφισβήτητα για το χώρο τής κιθάρας, στην Ελλάδα, η οποία, εξ’ άλλου, κατέχει εξέχουσα θέση στον διεθνή καλλιτεχνικό ανταγωνισμό αυτού του οργάνου, μια κατάκτηση που οφείλει πολλά στην διδασκαλική δράση τού Φάμπα . Μια καινούργια έκδοση λοιπόν αφιερωμένη στον κατεξοχήν Δάσκαλο Δημήτρη Φάμπα, που έρχεται 17 χρόνια μετά την έκδοση του ομοτέχνου του Γεράσιμου Μηλιαρέση, (ΗΧΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΗΧΟΙ, εκδόσεις Κέδρος, 2002), είναι (για τον κόσμο τής κιθάρας στην Ελλάδα), εκδοτικό γεγονός!
Ασφαλώς και προσδίδει ειδική βαρύτητα και σοβαρότητα το γεγονός πως το βιβλίο βρίσκεται μέσα στο πλαίσιο των «Ελληνικών Μουσικολογικών Εκδόσεων» υπό την αιγίδα, την φροντίδα και την επίβλεψη του μουσικολόγου-ερευνητή και Καθηγητή Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κου Αποστόλου Κώστιου. Η επιστημοσύνη και η εγκυρότητα του έμπειρου Καθηγητή, σε συνδυασμό με την σοβαρότητα του Συγγραφέα Τάσου Κολυδά, εγγυόνται την πολύχρονη έρευνα και την ενδελεχή παράθεση πληροφοριών γύρω από το πρόσωπο τού μεγάλου Δασκάλου.
Το TaR, πιστό στη διάδοση εκδόσεων (και όχι μόνο) που αφορούν στην κιθάρα, με αυτή την αναφορά, σχετικά με το πόνημα του Τάσου Κολυδά, επιθυμεί να γνωστοποιήσει αυτή τη σημαντική έκδοση.
Ευχόμαστε στο βιβλίο: Καλό δρόμο!
Για το TaR
Νότης Μαυρουδής
(5/11/2017)
