BOB DYLAN - How does it feel? <BR>(του Βασίλη Τζαβάρα) | TAR - Μουσικό διαδικτυακό περιοδικό με αφορμή την κιθάρα

[μουσικά πορτραίτα]

BOB DYLAN
How does it feel?

Πρόλογος
Βλέποντας τη διαφήμιση της Coca-Cola με υπόκρουση το “Like a rolling stone” του Dylan (το οποίο υπήρξε σημείο αναφοράς για μια ολόκληρη εποχή) σκέφτεσαι ότι κάτι πήγε στραβά. Βλέποντας ότι το ενδιαφέρον γύρω από το πρόσωπο και τη μουσική του Bob Dylan δεν κοπάζει παρόλο που έχουν περάσει περισσότερα από 45 χρόνια από την πρώτη δισκογραφική του εμφάνιση, σκέφτεσαι ότι κάτι συμβαίνει (Something is happening here…). To κείμενο που ακολουθεί προσπαθεί να σκιαγραφήσει το μύθο του Robert Allen Zimmerman.

1 – Ο Dylan προκαλεί
Το πρώτο πράγμα που μπορεί να πεί κανείς για τον Bob Dylan είναι ότι η πορεία του, είναι μια πορεία που χαρακτηρίζεται από προκλήσεις:
α) Ενώ από το 1961 βρίσκεται στη Νέα Υόρκη και «μπαίνει» στους folk κύκλους του Village, καταφέρνοντας μάλιστα να «λάμψει» ως ηγέτης του τραγουδιού διαμαρτυρίας (protest songs), πολύ σύντομα απομακρύνεται από την σκηνή που τον εξέθρεψε και τον έκανε γνωστό, υιοθετώντας έναν πολύ προσωπικό (αποστασιοποιημένο) λόγο απογοητεύοντας όλους εκείνους που στο πρόσωπό του έβλεπαν τον διάδοχο του Woody Guthrie.
β) Από το 1965 στρέφεται στον ηλεκτρικό ήχο, έρχεται σε σύγκρουση με την folk παράδοση. Αυτό το κάνει σχεδόν επιδεικτικά στο Newport Folk Festival παίζοντας με μια ροκ μπάντα ξεσηκώνοντας αποδοκιμασίες.
Γνωστή είναι και η ιστορία σε μια συναυλία στην Αγγλία το 1966 όπου το κοινό τον αποδοκιμάζει, κάποιος τον αποκαλεί « Ιούδα» και εκείνος απαντάει γυρνώντας στους μουσικούς του λέγοντας «Play fuckin’ loud»...
γ) Εν έτη 1979, βγάζει τον δίσκο « Slow Train Comin’» θρησκευτικού περιεχομένου, ο ίδιος δηλώνει ανανήψας χριστιανός (ακολουθούν άλλοι δύο δίσκοι θρησκευτικού περιεχομένου το «Saved» και το « Infidels») προκαλώντας και πάλι πολλές αντιδράσεις.

2 – Συγγένειες
Ta πρώτα ακούσματα του Dylan είναι country, western και rock ‘n’ roll. Στη Νέα Υόρκη έρχεται σε επαφή με τον πλούτο της folk. Κατά τη διάρκεια της πορείας του οι blues αναφορές είναι συνεχείς. Φτάνει να ακούσει κάνεις το «See that my grave is kept clean» του Lemon Jefferson από τον πρώτο του δίσκο(1962) και το «Rollin’ and tumblin’ » από τον δίσκο «Modern Times» (2006). Έχει επηρεαστεί πολύ - ειδικά στην αρχή - από τους Woody Guthrie, Odetta, Leadbelly.
Είχε κυκλοφορήσει ότι είχε αλλάξει το όνομά του προς τιμήν του ποιητή Dylan Thomas, ο ίδιος όμως το έχει διαψεύσει. Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 60 κάνει πολύ παρέα με τον γνωστό ποιητή Allen Gingsberg. Είναι γνωστή η φωτογραφία του Dylan πάνω από τον τάφο του άλλου μεγάλου της beat generation, Jack Kerouack. (είναι η εποχή που οι στίχοι του γίνονται αρκετά «ομιχλώδεις» και δυσνόητοι).

3 - Ημερομηνίες
1966 – Συνέπεια της συνεχούς πίεσης, της έντασης (και των ουσιών ίσως) ο Dylan παθαίνει σοβαρό ατύχημα με τη μοτοσυκλέτα.
1989 – Μετά από μια μέτρια και στείρα δεκαετία επιστέφει με έναν εξαιρετικό δίσκο σε παραγωγή του Daniel Lanois (παραγωγού μεταξύ άλλων και των U2)
1997 – Επανέρχεται στις συναυλίες μετά από σοβαρό πρόβλημα υγείας.
2006 – Ο δίσκος του «Modern Times» του χαρίζει μετά από πολλά χρόνια ν. 1 στους καταλόγους επιτυχιών και βραβεία.

4 – Blowin’ in the wind
Παρόλο που είναι ίσως το πιο γνωστό του τραγούδι, η προσωπική μου άποψη είναι ότι είναι από τα λιγότερο «καλά» τραγούδια του Dylan ακόμα και εκείνης της εποχής (προτιμώ π.χ. το Masters of war ή το The times they are a-changin’). Αποτέλεσε βέβαια το “απόλυτο” protest song και τραγουδιόταν δίπλα-δίπλα με το “We shall overcome”.

5 – Knockin’ on heavens door
To τραγούδησε μπροστά στον Πάπα το 1997 , μετά την περιπέτεια με την υγεία του. Γράφτηκε για την ταινία του Sam Pekinpah “Pat Garret and Billy the Kid” και είναι από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του και παραμένει επίκαιρο χάριν στις διασκευές που έχουν γίνει τόσο από τους Guns ‘n Roses όσο και από την Avril Lavigne. Μια νέα γενιά «πιτσιρικάδων», οι οποίοι μπορεί να μην έχουν ακούσει ποτέ Dylan, παίζουν και τραγουδούν: «mama take this badge off of me, it’ s getting dark too dark too see…»

6 – Tangled up in blue
Το τραγούδι αυτό βρίσκεται στον δίσκο «Blood on the tracks», ίσως τον καλύτερό του τη δεκαετία του ’70. Κατά πολλούς ο δίσκος αυτός είναι ο πιο αυτοβιογραφικός του Dylan (μόλις έχει χωρίσει με τη γυναίκα του Sarah). Το «Tangled up in blue» είναι από τα πιο ώριμα ερωτικά τραγούδια που έχει γράψει.

7 – Διονύσης Σαββόπουλος και Dylan
Εκτός από τις δύο πολύ γνωστές διασκευές – μεταφράσεις του Σαββόπουλου «Ο Παλιάτσος και ο ληστής» (All along the watchtower) και) «Άγγελος εξάγγελος» (The wicked messenger, συναντάμε και κάποιες όχι τόσο προφανείς συγγένειες μεταξύ των τραγουδιών:
«Οι πίσω μου σελίδες» (My back pages) και
«Μακρύ ζεϊμπέκικο για το Νίκο» (Joey).

Eπίλογος
Λίγο πρίν κλείσω, διαβάζω στο ίντερνετ ότι ο Dylan βραβεύθηκε με βραβείο Πούλιτζερ (πρώτη φορά απονέμεται σε μουσικό της ρόκ). Σκέφτομαι λοιπόν, εκτός από Γκράμι και Όσκαρ, ο Dylan συμπληρώνει τη συλλογή του με ένα ακόμη βραβείο.

ΑΚΟΥΣΤΕ ΣΤΟ ΤaR-radio.com:
BOB DYLAN "A Portrait"

Επιλεκτική Δισκογραφία:
Bob Dylan (1962)
The Times they are a-changin’ (1964)
Bringing it all back Home (1965)
Highway 61 Revisited (1965)
Blonde on Blonde (1966)
Nashville Skyline (1969)
New Morning (1970)
Blood on the tracks (1975)
The basement tapes (1975)
Desire (1976)
Slow train coming (1979)
Biograph (1985)
Oh Mercy (1989)
The Bootleg Series Vol. 1-3 (1991)
The 30thAnniversary Concert Celebration (1993)
Time out of mind (1997)
Live 1966 (1998)
Live 1975 (2002)
Live 1964 (2004)
No Direction Home DVD (2005)
Modern Times (2006)

Διασκευές τραγουδιών του Bob Dylan
All along the watchtower – Jimmy Hendrix
Mr. Tambourine man – The Byrds
I shall be released – Nina Simone
It ain’ t me babe – Johnny Cash
Knockin’ on heaven’s door – Guns ‘n Roses
My back pages – Keith Jarrett
It’ s all over now baby blue – Them
Lay lady lay – Cassandra Wilson
Like a rolling stone – Rolling Stones
Just like Tom Thumb’s blues – Bryan Ferry
Knockin’ on heaven’s door – Avril Lavigne
Blues in Bob minor – Robert Wyatt
Changing of the guards – Patti Smith

Κυκλοφορούν στα ελληνικά:
Ουμπέρτο Φιόρι «Μπόμπ Ντύλαν, Τζο Χίλλ, Γούντυ Γκάθρυ – ιστορία του αμερικάνικου λαϊκού τραγουδιού» (Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ)
Τα τραγούδια του Μπόμπ Ντύλαν (Εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ)
Γιάννης Τζώρτζης «Bob Dylan – ένα όχημα» (Εκδόσεις ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΒΑΣΔΕΚΗΣ)
Ο Μπόμπ Ντύλαν και τα τραγούδια του (Εκδόσεις ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ)
Μπόμπ Ντύλαν – Bob Dylan (Εκδόσεις ΣΙΓΑΡΕΤΑ)
«Το Λεύκωμα του Βοb Dylan» (Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ)
Bob Dylan «Η ζωή μου» (Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ)

Μουσικά Βιβλία για κιθάρα, φωνή:

Bob Dylan Anthology – Guitar Tablature Edition (AMSCO PUBLICATIONS)
Βob Dylan Greatest hits vol. 1 – SongTab Edition (AMSCO PUBLICATIONS)
Βob Dylan Greatest hits vol. 2 – SongTab Edition (AMSCO PUBLICATIONS)
Bob Dylan – The Definitive Songbook (AMSCO PUBLICATIONS)

Μουσικά Βιβλία για πιάνο, φωνή, κιθάρα:

Classic Dylan (AMSCO PUBLICATIONS)
More Classic Bob Dylan (AMSCO PUBLICATIONS)
The best of (AMSCO PUBLICATIONS)
The best of vol. 2 (AMSCO PUBLICATIONS)

official site: www.bobdylan.com