[cd κιθάρας]
Λίγα λόγια για το cd, από τους δημιουργούς του:
ΙΧΝΗ G/ TRACES
Τρεις είναι οι βασικοί άξονες που κινούν τη μουσική μας δράση.
Ἐν ἀρχῇ ἦν... ο Μπαχ. Δεν εννοούμε βέβαια μόνο το συνθέτη, αλλά όλη εκείνη την πρωτογενή μουσική ύλη, που πάνω της μάθαμε και συνεχώς ξαναγυρίζουμε για να μάθουμε πάλι ή για να διορθώσουμε ό,τι δεν μάθαμε καλά.
Ο δεύτερος είναι αυτό που αποκαλείται "βίωμα". Η μουσική που όταν την ακούς ή την παίζεις φέρνει γεύσεις, αρώματα, εικόνες και χρώματα, από το διηνεκές παρελθόν ή απ’ το έμβρυο μέλλον, όπως συμβαίνει με το "Καταραμένο φίδι" και τον Μάνο Χατζιδάκι.
Και τέλος η σύγχρονη μουσική. Δηλαδή η μουσική που φτιάχτηκε τώρα και παίζεται τώρα! Διαλέξαμε το "Φάντασμα της Μασσαλίας" του Γιάννη Αγγελάκη και είμαστε σίγουροι για την επιλογή μας!
Αυτά τα "ΙΧΝΗ" ακολουθούμε λοιπόν, και αυτά αφήνουμε πίσω μας...
Εννέα κιθαριστές συμμετείχαν συνολικά σε αυτήν την ηχογράφηση.
Τα δύο τραγούδια στο "Καταραμένο φίδι" ερμηνεύει η Άννα Σαρτζίδου, η οποία παίζει κρουστά και φλογέρες στο ίδιο έργο
Λίγα λόγια για τα έργα:
J. S. Bach (1685-1750) Musikalisches Opfer BWV 1079
Η "Μουσική προσφορά" του J. S. Bach (Musikalisches Opfer) BWV 1079 είναι ένα από εκείνα τα έργα που χαρακτηρίζονται μνημεία στην ιστορία της μουσικής. Γραμμένο στα τελευταία χρόνια της ζωής του μεγάλου Kάντορα, αποτελεί ένα ορόσημο στην τέχνη της πολυφωνίας. Ένα μουσικό κείμενο ασύγκριτα περιεκτικό σε ιδέες μοναδικής δεξιοτεχνίας στην ανάπτυξη και έκφραση, σπάνιο δείγμα μιας απόλυτης τέχνης. Οι ιδιότητές του αυτές το κάνουν να "στέκεται" πάνω από ηχητικές ή ενορχηστρωτικές επιλογές.
Πρόκειται για μεταγραφή του έργου (από τον Νίκο Χατζηελευθερίου) στο σύνολό του. Εκτελείται από σύνολο με 2,3,4 και 6 κιθάρες σε αντιστοιχία με τη γραφή του J. S. Bach ως δίφωνου, τρίφωνου, τετράφωνου και εξάφωνου κανόνα ή φούγκας ή ριτσερκάρε.
Στην trio sonata έχει μεταγραφεί μόνο το continuo για κιθάρες και με αυτόν τον τρόπο έχει παιχτεί σε συναυλίες του Guitarte ensemble. Για την "ισορροπία" του ηχητικού εγχειρήματος δεν περιλαμβάνεται σ’ αυτήν την έκδοση.
“Κύριοι, μόλις έφθασε ο Μπαχ, ο πρεσβύτερος”, είπε με αξιοσημείωτο ενθουσιασμό ο Βασιλιάς Φρειδερίκος ο Μέγας της Πρωσσίας, έχοντας μόλις διαβάσει τη λίστα των νεοαφιχθέντων ξένων στο Πότσνταμ.
“Πρεσβύτερε Μπαχ, επιθυμούσα εδώ και πολύ καιρό να σας συναντήσω. Ελάτε, θα ήθελα να σας δείξω τη συλλογή μου με τα καινούργια πιάνα Silbermann, μπορείτε να τα δοκιμάσετε, εάν θέλετε”, είπε ο βασιλιάς.
Ο Μπαχ δοκίμασε τα μουσικά όργανα κάνοντας αυτοσχεδιασμούς για την εκλεκτή συντροφιά. Κατόπιν στράφηκε στον βασιλιά: “Μεγαλειότατε, θα μπορούσατε παρακαλώ να μου δώσετε ένα θέμα πάνω στο οποίο να αναπτύξω μια φούγκα;”
Ο βασιλιάς, με το βλέμμα του να λάμπει, κατευθύνθηκε προς το πιάνο, κάθησε και ξεκίνησε να παίζει….
Κατά την επιστροφή του στη Λειψία, ο Μπαχ, ανέπτυξε το Βασιλικό Θέμα σε τρία και έξι μέρη, προσθέτοντας Canones diversi. Το έργο αυτό το ονόμασε Musikalisches Opfer (Μουσική Προσφορά) και το αφιέρωσε στον βασιλιά.
(J. N. Forkel, 1802, Über Johann Sebastian Bachs Leben, Kunst und Kunstwerke)
Μάνου Χατζιδάκι (1925-1994) "Το καταραμένο φίδι" Σουίτα μπαλέτου
Το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, προετοίμαζε το 1951 την πρώτη σειρά των παραστάσεών του στο θέατρο ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ-ΡΕΞ.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, που ήταν τότε και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού χοροδράματος, είχε ετοιμάσει τις Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές με θαυμάσια σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Μόραλη και είχε δηλώσει ότι δεν μπορούσε να γράψει τίποτα άλλο για εκείνη τη σειρά των παραστάσεων.
Ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας πάλι, λόγω πολλής δουλειάς, ζωγραφικής και μαθημάτων του στο Πολυτεχνείο, είχε αρνηθεί να κάνει σκηνογραφίες σε ένα άλλο έργο που του είχαν προτείνει. Όταν όμως η Ραλλού Μάνου έριξε την ιδέα ενός μπαλέτου με θέμα τον Καραγκιόζη, και οι δυο τους αμέσως παρ’όλες τις άλλες ασχολίες τους βάλθηκαν με πολύ κέφι στη δουλειά. Χρειάζονταν όμως κι έναν ειδικό του Καραγκιόζη, κι αυτός φυσικά ήταν ο Ευγένιος Σπαθάρης. Έτσι γεννήθηκε το Καταραμένο φίδι.
(σημείωμα από την πρώτη έκδοση)
Είναι η πρώτη φορά που το "Καταραμένο φίδι", του Μάνου Χατζιδάκι (1951), ερμηνεύεται από κιθαριστικό σύνολο. Πρόκειται για μεταγραφή του έργου από τον Νίκο Χατζηελευθερίου και το Guitarte ensemble για 4 κιθάρες, κιθάρα σε 8va bassa, κιθάρα σε 4η ψηλότερη, ήχους κρουστών και πνευστών ad libitum και γυναικεία φωνή.
Το Guitarte ensemble έχει παρουσιάσει το έργο ως σουίτα μπαλέτου σε συναυλίες καθώς και σε μορφή μικτής παράστασης με κείμενα του Αντώνη Πετράτου, σκηνικά της Σοφίας Χουλιαρά και θέατρο σκιών από τον Άθω Δανέλλη.
Ιωάννη Αγγελάκη (1988) Le Fantôme de Marseille (Το Φάντασμα της Μασσαλίας)
Η πρωταγωνίστρια του έργου βρίσκεται ενώπιον του δικαστηρίου και απολογείται για το φόνο του Βαλμορέλ, ένα φόνο που διέπραξε μόλις πληροφορήθηκε το θάνατο του αγαπημένου της Πιερό. Όλα ξεκίνησαν σαν παιχνίδι. Ο όμορφος και γοητευτικός Πιερό είχε μπλεξίματα με την αστυνομία και προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη μεταμφιέζεται ένα βράδυ σε γυναίκα. Συναντά την παρέα του και διασκεδάζει, αλλά λίγες ώρες μετά παρασύρεται στο δρόμο από το αυτοκίνητο του Βαλμορέλ. Ο Βαλμορέλ, ένας ηλικιωμένος και μοναχικός άντρας, φροντίζει "τη φτωχή κοπέλα" και την ερωτεύεται. Ο Πιερό εξακολουθεί να υποκρίνεται μέχρι τη στιγμή που σκοτώνεται πέφτοντας από τη σκάλα μετά από μια έξοδο του με τον Βαλμορέλ.
Η πρωταγωνίστρια του έργου, μαθαίνει για το θάνατο του αγαπημένου της και πάνω σε μια στιγμή παροξυσμού, πλάνης και συσσωρευμένης έντασης...τραβάει τη σκανδάλη!
«Κι όσο για τον κύριο Βαλμορέλ, δε μετανιώνω καθόλου. Τόνε γλύτωσα από ένα κακό όνειρο. Αν δεν τόνε σκότωνα, δεν θα μπορούσε πια να ζήσει. Όπως κι εγώ. Ήταν ερωτευμένος, κύριε Ανακριτή, ήταν ερωτευμένος. Κι ήταν ερωτευμένος με ένα φάντασμα».
Πέντε κιθαρίστες συναντώνται με δύο ηθοποιούς και δύο video-artists για να αποδώσουν μια διαφορετική διάσταση του ομώνυμου μονόπρακτου (θεατρικού μονολόγου) του Jean Cocteau. Σε μια ελεύθερη, αλληγορική και μη ρεαλιστική αναπαράσταση του δράματος, οι ρόλοι εναλλάσσονται αλλεπάλληλα ανάμεσα στους δύο ηθοποιούς. Η δράση μεταφέρεται συνεχώς από τη σκηνή, στο βίντεο και πάλι πίσω στη σκηνή. Οι μουσικοί, σαν βουβό και απρόσωπο ακροατήριο δικαστηρίου, συμμετέχουν σιωπηλά στη σκηνική δραματουργία και στη συναισθηματική κλιμάκωση του έργου. Οι live cameras ζωντανεύουν διαστάσεις, χρώματα και οπτικές άλλοτε σε φαντασιακό ή αφηρημένο επίπεδο και άλλοτε σε πραγματικό, ενώ η μουσική, όχι σαν θεατρική υπόκρουση, αλλά σαν ζωντανός οργανισμός που είτε ανταποκρίνεται και προσαρμόζεται στη σκηνική δράση είτε την προκαλεί και την προωθεί κάθε φορά, συμμετέχει ενεργά σε αυτήν την πολυδιάστατη παράσταση που σταδιακά μας οδηγεί στα άκρα...στον έρωτα, στο φόβο, στην έξαρση, στην κάθαρση...στο φάντασμα της Μασσαλίας!
Το έργο γράφτηκε για τους Guitarte και είναι αφιερωμένο στο Νίκο Χατζηελευθερίου.
ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
Guitarte Ensemble
Το μουσικό σύνολο Guitarte ensemble ιδρύθηκε (2005) και διευθύνεται από τον Νίκο Χατζηελευθερίου, με συνοδοιπόρους τον Χρήστο Φάκλαρη, τον Φραγκούλη Καραγιαννόπουλο και την Άννα Σαρτζίδου.
Από την αρχή αυτής της καλλιτεχνικής πορείας βασικοί συνεργάτες είναι η Μαρία Παπαμιχαήλ και ο Γιάννης Γαλίτης.
Ιδιαίτερη για την ηχογράφηση είναι η συμβολή του Βαγγέλη Γαγλία (Le Fantôme de Marseille -Το Φάντασμα της Μασσαλίας) και των κιθαριστών Νεκτάριου Σακελλαρίου και Άγγελου Χεϊπέλογλου (Ricercare a 6- Musical Offering).
Κοινή τους αφετηρία η κιθάρα.
Με αυτό το ανοιχτό μη καθορισμένο σχηματικά- μουσικό σύνολο, επιδιώκουν τη διαμόρφωση ενορχηστρωτικής δυναμικής στην εκτέλεση-απόδοση μουσικής από όμοια (κιθάρες) όργανα. Στοχεύουν σ’ αυτό χωρίς την αφαίρεση όγκου, συνηχήσεων, αρμονικού εύρους, χωρίς εν κατακλείδι τη μετάλλαξη του τρόπου παιξίματος της κιθάρας ως solo όργανο. Η ανάδειξη νέων έργων γραμμένων μ’ αυτήν τη λογική, αλλά και μεταγραφές με τέτοιον τρόπο που να αναδεικνύουν τη φυσιογνωμία του οργάνου, είναι τα μέσα τους.
Το μουσικό σύνολο Guitarte, είναι ανοιχτό και ευέλικτο στον αριθμό εκτελεστών, στο ρεπερτόριο, στη συνύπαρξη με άλλα όργανα, αλλά και στη σύμπραξη με άλλες τέχνες, στοχεύοντας στην παραγωγή σύνθετων μουσικών παραστάσεων (συναυλιακής παρουσίασης και διακριτικού μεγέθους), ικανών τόσο να διεγείρουν τη δημιουργικότητα των μουσικών όσο και να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις-ανάγκες του σύγχρονου κοινού.
Το μουσικό σύνολο Guitarte ensemble έχει παρουσιάσει:
• Τον κύκλο συναυλιών "Κοντσέρτο για...6 κιθαριστές" με έργα Geminiani, Britten, Milhaud, Rota, κ.α. (2005-2006).
• Έργα Ελλήνων συνθετών -Φ. Τσαλαχούρη, Γ. Βασιλαντωνάκη, Μ. Κεφάλα, Ν. Παναγιωτάκη, Δ. Φάμπα (2005-2007), πολλά από αυτά σε πρώτη εκτέλεση ειδικά γραμμένα για το σύνολο.
• Από το 2007 για τρία περίπου χρόνια το "Καταραμένο φίδι" του Μ. Χατζιδάκι σε μορφή μικτής παράστασης, με κείμενα του Αντώνη Πετράτου, σκηνική επιμέλεια της Σοφίας Χουλιαρά και θέατρο σκιών από τον Άθω Δανέλλη.
• Παράλληλα το ίδιο διάστημα σε σειρά συναυλιών τη "Μουσική Προσφορά" του J. S. Bach σε μεταγραφή του Ν. Χατζηελευθερίου.
• Το 2010 το έργο του Γιάννη Αγγελάκη (αφιερωμένο στο μουσικό σύνολο) "Το Φάντασμα της Μασσαλίας" για 5 κιθάρες, χοροθέατρο, βίντεο-αρτ, live κάμερα (βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό μονόπρακτο του Ζαν Κοκτώ).
• Τον Νοέμβριο του 2011 σειρά παραστάσεων με το έργο "Τα ημερολόγια ενός διαβόλου", μια μουσική σύνθεση του Νίκου Χατζηελευθερίου για 4 κιθάρες και γυναικεία φωνή, πάνω σε ποίηση και κείμενα των Κ. Π. Καβάφη και Φ. Πεσσόα, με βίντεο-αρτ της ομάδας studio 19, ηθοποιό-αφηγητή και χορευτή.
• Τον Μάρτιο του 2012 τη μουσική "πράξη" "12 νυχτερινά" βασισμένη σε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη.
• Το καλοκαίρι του 2012 (στο μουσείο της Ακρόπολης και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) το δρώμενο "Ήχοι και μύθοι από την ιστορία και την περιπέτεια του αρχαίου πνεύματος" με θέματα από σωζόμενα αποσπάσματα αρχ. Ελληνικής μουσικής καθώς και κομμάτια από μουσικές για σύγχρονες παραστάσεις αρχ. δράματος.
• Στη θεατρική σαιζόν 2012-13 τη μουσική του Ν. Χατζηελευθερίου στην παράσταση "Αριστοφάνης junior" με την παιδική σκηνή του θεάτρου "Βαφείο-Λάκης Καραλής".
• Τη σκηνική μπαλάντα "Στο όνειρο ενός νηφάλια μεθυσμένου", βασισμένη στη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη για την παράσταση "Ένας όμηρος" του Μπρένταν Μπήαν.
ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΛΜΠΟΥΜ
CD 1
"To καταραμένο φίδι" του Μ. Χατζιδάκι
(μεταγραφή: Νίκος Χατζηελευθερίου-Guitarte ensemble)
1 . Εισαγωγή –Πρόλογος
2 . Τελάλημα (Ακούσατε, ακούσατε! - Καυγάς Καραγκιόζη-Χατζηαβάτη)
3 . Σερενάτα του Νιόνιου
4 . Είσοδος του Πασά–Σουρούπωμα– Χορός της Βεζυροπούλας
5 . Χορός της μοιρασιάς– Καυγάς στη μοιρασιά–Το Κολλητήρι αρπάζει τα χρήματα
6 . Άρια για το φιδάκι (στίχοι: Αλέξη Σολωμού)– Νοσταλγικός και πολεμικός χορός του Καραγκιόζη
7 . Είσοδος του σιορ Διονύσιου– Χορός των τριών Εβραίων– Είσοδος του Μπάρμπα Γιώργου
8 . Είσοδος του Μεγαλέξανδρου– Σκότωμα του φιδιού– Έξοδος του Μεγαλέξανδρου
9 Μεγάλος χορός του Καραγκιόζη
10 Τελικός χορός– Επίλογος
CD 02
J. S. Bach: Musikalisches Opfer BWV 1079 (transcription: Nikos Chatzieleftheriou)
1 Ricercare a 3
2 Canon perpetuus super Thema Regium
3 Canon 1 a 2 cancrizans
4 Canon 2 a 2 Violini in unisono
5 Canon 3 a 2 per motum contrarium
6 Canon 4 a 2 per Augmentationem, contrario motu
7 Canon 5 a 2 per Tonos
8 Fuga canonica in Epidiapente
9 Ricercare a 6
10 Canon a 2 Quaerendo invenietis
11 Canon a 4
12 Canon perpetuus per justi intervali
13 Ioannis Angelakis: Le Fantome de Marseille
=============
Ηχογράφηση, μίξη, mastering
Studio 19St-Athens Μπώκος Κώστας
Artwork Στέφανος Νικολέλης
Ekfassis production