CLAUDE MONET - CLAUDE DEBUSSY,
ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟ ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ ΤΟΥΣ
"Μερικές φορές η διάθεσή του είχε απότομες αλλαγές...Και τότε η ζωή γινόταν αφόρητη στο σπίτι...Κλεινόταν για ώρες στο δωμάτιό του ή μπορούσαν να κυλήσουν και μέρες χωρίς να δώσει σημεία ζωής...Την ώρα του δείπνου μαζευόμασταν στο τραπέζι σιωπηλά , με φόβο ακόμα και να μιλήσουμε μεταξύ μας...Την ολοκληρωτική σιωπή έσπαζαν μονάχα οι ήχοι από τα πιρούνια και τα κουτάλια, που προκαλούσε το άγγιγμά τους με τα πορσελάνινα πιάτα..."
Αυτά σημειώνει στο βιβλίο του: "Claude Monet ce mal connu" ο Jean-Pierre Hoschedé, όπου καταγράφονται οι αναμνήσεις του για τον ζωγράφο, όπως τον έζησε στο Ζιβερνί, αλλά και στο κάστρο των Montgeron.
Και συνεχίζει ο Ζαν Πιερ:
"Είχε όμως -κι αυτό ήταν συχνό φαινόμενο- και τις καλές, χαρούμενες μέρες του! Τότε, το δείπνο ήτανε γιορτή! Γελαστός άνοιγε τη πόρτα της σάλας κι τραγουδούσε την άρια που αγαπούσε περισσότερο...Την "άρια του Ταυρομάχου" από την "Κάρμεν" του Μπιζέ...Άλλες πάλι φορές, μουρμούριζε αυτοσχεδιάζοντας πάνω στο ίδιο μελωδικό μοτίβο...
Εκείνη τη χρονιά ο χειμώνας ήταν βαρύς…Χιόνιζε για πολλές μέρες και το κρύο ήταν περισσότερο από τσουχτερό… Απ’ το παράθυρό μας είδαμε να προχωρά ένα ψηλό καβαλέτο και στη συνέχεια πρόβαλε ένας άνδρας φορώντας γάντια και τυλιγμένος με κουβέρτες...Το πρόσωπό του έμοιαζε κατεψυγμένο…Ήταν ο Μονέ που είχε βγει να μελετήσει το χιόνι…"
Monet: «H κίσσα στο χιόνι»
Ο Κλωντ Μονέ, μάστορας του χρώματος μεγαλουργεί με τα ιμπρεσιονιστικά πινέλα του κι ένας άλλος Κλωντ -μουσικός ιμπρεσιονιστής αυτός- φιλοτεχνεί μοναδικά τις εντυπώσεις του από ένα χιονισμένο τοπίο. Ο Κλωντ Ντεμπισί το 1910 γράφει το κοσμαγάπητο πρελούδιο: "Des pas sur la neige - Βήματα στο χιόνι", μια από τις ομορφότερες σελίδες της πιανιστικής φιλολογίας…Αποτελεί κομμάτι του 1ου Βιβλίου Πρελουδίων του συνθέτη. Γεμάτο φωτοσκιάσεις και λεπτές αποχρώσεις, είναι έργο που εγείρει αφηρημένες απροσδιόριστες "εντυπώσεις"…
O Kλωντ Ντεμπισί μεταλλάσσει τη ζωγραφική υπόσταση του ιμπρεσιονιστικού πίνακα σε ηχητικά σχήματα...Το χέρι του πιανίστα "ζωγραφίζει" λεπτές πινελιές πάνω στο πληκτρολόγιο, παρασύροντας την ψυχή του ακροατή να "βηματίσει" στην πουπουλένια, χειμωνιάτικη πλάση...
Το πρελούδιο του Ντεμπισί: "Βήματα στο χιόνι" είναι σε δυαδική μορφή, με τα δυο τμήματά του να μοιράζονται εξίσου την έκταση της σύνθεσης, που κινείται με μοτίβα που δίνουν την αίσθηση της θλίψης και της ερήμωσης, ενώ τα χτυπήματα στην ψηλή περιοχή του πιάνου, παραπέμπουν στα αποτυπώματα, που αφήνουν οι πατημασιές πάνω στο λευκό χιόνι. Παράφωνες συγχορδίες παραδίνονται σ’ ένα συνδυασμό δυναμικής ανάμεσα στο morendo (πεθαμένο) και το pianissimo (σιγανά, μαλακά) ως ψυχρή έκφραση μοναξιάς, απομόνωσης και ερήμωσης. Μια σύντομη coda ολοκληρώνει την εικόνα της παγωνιάς, του ψύχους...της εγκατάλειψης...
Monet: «Shadows on the sea»
Στο ηχητικό, που ακολουθεί -εκτός από το «χιόνι»-, και το μοτίβο της «θάλασσας» συνδέει τους δυο Κλωντ, Μονέ και Ντεμπισί:
Eλπίδα Νούσα
Δεκέμβριος 2020
elpidanousa@hotmail.com
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
