Bella Venezia
-16%20(Custom).jpg)
(Σκέψεις και ανασυνθέσεις, με αφορμή το βιβλίο του Ευάγγελου Κοκκόρη, για μια πλέουσα πόλη, καταδικασμένη να βουλιάξει μέσα στην ομορφιά της…)
(του Νότη Μαυρουδή)
(Διαβάστηκε στι14/3/2007, στην παρουσίαση του βιβλίου του Ευάγγελου Κοκκόρη, στην αίθουσα εκδηλώσεων Νάκας,)
Η προσφώνηση “Bella Venezia” δεν είναι καθόλου μακριά από την πραγματικότητα. Η πόλη του νερού δεσπόζει στον παγκόσμιο χάρτη σπρώχνοντας τους ανθρώπους για παιχνίδια της φαντασίας και του ονείρου. Τα εκατοντάδες κανάλια, οι γόνδολες, ο βενετσιάνικος αρχιτεκτονικός ρυθμός, οι κοίλες γραμμές και τα ύψη των κτιρίων, ο συνδυασμός του υγρού με το στέρεο, η αισθητική της ψηφίδας και του πλακόστρωτου, η συμμετρία, οι παράλληλες γραμμές, όλα τα αυταπόδεικτα της Αναγέννησης, ο διαμορφωμένος ρυθμός ζωής, η καταγωγή και όλα αυτά βουτηγμένα σε μια ατμοσφαιρική θολή μεγαλοπρέπεια. Θαρρείς ενός χρόνου που έχει «παγώσει», προσδίδοντας στη συνείδηση του παγκόσμιου πολίτη μια απαράμιλλη γοητεία που κρατάει αιώνες την μυστικιστική της υπόσταση.
Η Βενετία είναι ένα ιδιαιτέρως επιλεκτικό σημείο του κόσμου και αυτό πραγματεύεται ο Ευάγγελος Κοκκόρης με το υλικό του, βασιζόμενος σε ένα μέρος της καρδιάς του που έχει κατακτηθεί (η καρδιά) από την απαράμιλλη ομορφιά αυτής της πόλης του νερού. Μα, δεν είναι ο μόνος. Να, μου έδωσε την ευκαιρία με αυτή του την εκδοτική πρωτοβουλία, να θυμηθώ και τα δικά μου ταξίδια όταν ζούσα στον Ιταλικό βορρά (στο Μιλάνο και την Πάντοβα από το 1969 έως το 1975). Ένας μαγνήτης και μια έλξη για να δω ό,τι δεν χόρταινε το μάτι! Επισκεπτόμουν συχνά την πόλη του νερού. Η πόλη σε ελκύει, σε αιχμαλωτίζει, σε εμπλέκει στη χρονική της γοητεία κάνοντάς με να υποπτευθώ, το γιατί οι μουσικές του Μοντεβέρντι, του Βιβάλντι, του Γκαμπριέλι, του Αλμπινιόνι, του Μαρτσέλλο, κατά κύριο λόγο, συνδέονται τόσο παράξενα και τόσο μυστήρια με όλους τους ανθρώπους που επισκέπτονται την bella Venezia. Εύκολα αιχμαλωτίζονται στην πειθαρχημένη και έμμετρη μουσική τους, αναγνωρίζοντας την ηρεμία και την έλξη κατανυκτικών αισθήσεων. Ακούγοντας τα μαντριγγάλι, τις όπερες και τις άριες του Μοντεβέρντι, νοιώθεις εμμέσως πλην σαφώς, σχήματα γεωμετρικά και συγχρόνως σε παρασύρουν με αντίστοιχες γραμμές και καμπύλες συμμετρικές, επαναλαμβανόμενες, με ευφάνταστες παραλλαγές και ζηλευτές μελωδίες βγαλμένες θαρρείς από την πιο δροσερή πηγή γνώσης. Η μεγάλη πολυφωνική παράδοση της ιταλικής Αναγέννησης είναι εδώ και η Βενετία είναι μια από τις πηγές της. Δεν τελειώνει ο κατάλογος των βενετών συνθετών εδώ. Μια θάλασσα μελωδιστών θα μας πείσει πως ο τόπος του νερού, της υγρασίας, της ομίχλης, γεννάει φαντασίες αστείρευτης μουσικοποιητικής μαγείας.
Μερικά από τα ονόματα, λιγότερο γνωστά: Francesco Cavalli, Antonio Cesti, Baldassare Donato, Giovanni Legrenzi, Antonio Lotti, κα. Ύστερα ο Βιβάλντι, ο Αλμπινιόνι, ο Μαρτσέλο, θαρρείς και επινοήσανε την κινηματογραφική φαντασία της εποχής τους… Πήραν αέρα, αρμύρα, νερό, τοπία και τη σιωπή, που μόνο το θαλασσινό τοπίο μπορεί να μας προσφέρει αέναα και έφτιαξαν αστείρευτες ηχητικές εικόνες της εποχής τους. Το τοπίο της Βενετίας, όσο και να αναπτύσσεται για τις τουριστικές εκσυγχρονιστικές σκοπιμότητες, κυριαρχεί και επιβάλει το ρυθμό του, την σιωπή και την ακινησία του. Επιβάλει την αυστηρότητά του μέσα στο χρόνο και τροφοδοτεί την ιστορική μνήμη, με χρώματα, με την δέουσα αυστηρότητα πάνω σε ζητήματα φόρμας και ελευθερίας... Είναι ιδιαζόντως δύσκολο να αντιληφθείς την ελευθερία έκφρασης των προαναφερόμενων συνθετών, όπως αντίστοιχα και των ζωγράφων και γλυπτών. Όταν όλα υπόκεινται στο μέτρο, την πειθαρχία της καμπύλης γραμμής και σε έναν εσωτερικό «μετρονόμο» που τον συναντάμε στην ίδια την πόλη του νερού, που επί αιώνες επιβάλλεται στους ταξιδιώτες, τους κατακτητές, τους πειρατές και τους φιλοσόφους, στις ψυχές τους και στις αισθήσεις τους, τότε, μπορούμε να πούμε πως η πόλη του νερού, κατακτάει όλους όσοι ετάχθησαν να ζουν, να τη γνωρίζουν και να την επισκέπτονται.
Εύστοχα ο Ευάγγελος Κοκκόρης την ονόμασε «Η ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ», ίσως διότι μουσικός ο ίδιος, δεν μπόρεσε να αντισταθεί στην μεγάλη της ικανότητα να γίνεται αντικείμενο θαυμασμού και σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους που μπορούν και βλέπουν πως μέσα από τις τέχνες, τις επιστήμες και τα γράμματα η ματιά του ανθρώπου γίνεται πιο αιχμηρή και αναζητάει την ουσία. Οι τέχνες, οι επιστήμες και τα γράμματα, έζησαν και κατοίκησαν σ’ αυτή την πόλη.
Το άλμπουμ του Ε. Κοκκόρη, μας υπογραμμίζει την ιστορική μνήμη και τονίζει τις κατακτήσεις μιας πόλης που η μοίρα της είναι να διατηρεί την μοναδικότητά της, να δημιουργεί μοναδική ιστορία, να ελκύει την ανθρωπότητα και να αναμένει την βύθισή της στα ίδια τα νερά που της προσέδωσαν την γοητεία της. Η άνοδος της στάθμης των Ωκεανών, η βιομηχανική ανάπτυξη, καθώς και οι παρενέργειές της οικολογικής αναστάτωσης των κερδοφόρων επιχειρήσεων, την βυθίζουν αργά και σταθερά. Θα είμαστε άραγε εμείς οι θεατές της πιο μελαγχολικής παράστασης; Υπάρχει κόσμος που την εγκαταλείπει για να αποφύγει να βλέπει αυτόν τον θάνατο. Και πάλι η μουσική, το θέατρο και οι εικαστικές τέχνες που ύμνησαν το ανθρώπινο δράμα, θα υμνήσουν το τέλος της πόλης του νερού που οι επιστήμονές μας έχουν προ πολλού αποκαλύψει.
Για δες ειρωνεία: η …μελλοντική βύθιση της πόλης του νερού, στα ίδια τα νερά που την γέννησαν, την έθρεψαν και την κατέστησαν την πιο σημαίνουσα διαχρονική μνήμη…