ROLAND DYENS...
ΕΝΑΣ ΜΑΓΟΣ ΤΗΣ ΚΙΘΑΡΑΣ
Είναι αλήθεια ότι το να γράψει κανείς δύο λόγια για μια τόσο ευρηματική προσωπικότητα όπως ο Roland Dyens δεν είναι εύκολο. Προσωπικά, γνώρισα το μεγάλο συνθέτη της κιθάρας μας μέσα από τη μουσική του, κατά πολύ μεγάλο ποσοστό μόνον μέσα από αυτή.
Θυμάμαι την πρώτη μου εμπειρία στο άκουσμα της μουσικής του, το Saudade nr.3 εκτελεσμένο από τον σπουδαίο κιθαριστή Roberto Aussel στο Αθηναϊκό Παλλάς. Αίθουσα κατάμεστη, εγώ μικρό παιδί, όλη η ελληνική κιθαριστική αφρόκρεμα παρούσα και ένα ρεσιτάλ υπέροχο με έργα των D. Scarlatti, A. Barrios, μεταξύ άλλων. Ρεπερτόριο γνωστό που για να πω την αλήθεια δε θυμάμαι. Αυτό όμως που αμέσως νιώθω ενθυμούμενος εκείνη τη συναυλία ήταν η έκπληξη μου όταν άκουσα το έργο του Roland. Δε ήξερα ότι η κιθάρα μπορεί να βγάλει αυτούς τους ήχους και ηχοχρώματα τόσο όμορφα τοποθετημένα με το χορό, το συναίσθημα, τα διάφορα εφέ αλλά και το αυτοσχεδιαστικό στοιχείο σε τέλεια αρμονία.
Έκτοτε δε σταμάτησα ποτέ να παρακολουθώ τη μουσική του, που συνεχώς επιφύλασσε όμορφες και πρωτότυπες εκπλήξεις. Έχοντας βέβαια τη πρωτοκαθεδρία στα προγράμματα συναυλιών το Tango en Skai και η Libra Sonatina, έργα που τον εδραίωσαν για τα καλά στο κιθαριστικό κόσμο.
2014. Ένα καινούργιο φεστιβάλ γεννιέται στη Θεσσαλονίκη. Ο Κώστας Ματσίγκος, φίλοι εδώ και πολλά χρόνια με το Roland, μου προτείνει να τον προσκαλέσουμε, κάτι που παρά τις επιφυλάξεις μου δέχθηκα. Ένας μουσικός στις παρυφές της τζαζ και της κλασσικής μουσικής ίσως να μην ήταν η πρώτη μου επιλογή στη διοργάνωση ενός φεστιβάλ, έτσι όπως εγώ τουλάχιστον το είχα στο μυαλό μου. Αυτό που έγινε όμως και ανακάλυψα με τον ερχομό του ήταν πραγματικά κάτι το συγκλονιστικό.
Προς τιμήν του στο ρεσιτάλ μου εκείνης της χρονιάς έπαιξα το κομμάτι του που προσωπικά αγαπώ περισσότερο, το Songe Capricorne. Η μουσική του πάντα με ωθούσε στην καλώς εννοούμενη -όσο μπορεί να είναι- ερμηνευτική αυθαιρεσία, στο να αυτοσχεδιάσω πάνω στην ήδη γραμμένη παρτιτούρα, όχι με νότες φυσικά αλλά με προσωπικές προσεγγίσεις. Περνάς τόσο όμορφα με τη κιθάρα όταν παίζεις τη μουσική του που πολλές φορές παρασύρεσαι. Η συναυλία πήγε πολύ καλά, αν και το άγχος περίσσευε όπως πάντα όταν ο συνθέτης βρίσκεται στο κοινό κι εσύ ερμηνεύεις το έργο του, έργο πασίγνωστο και κυρίως τέλεια ερμηνευμένο από τον ίδιο. Του άρεσε και μου πρότεινε να βρεθούμε μια μέρα του φεστιβάλ όπου θα είχαμε χρόνο και οι δύο να μου πει κάποια πράγματα.
Αυτή η μέρα ήταν λίγο πριν φύγει, το πρωί της Δευτέρας 3 Μαρτίου. Ανέβηκα στο δωμάτιό του χτύπησα τη πόρτα και μου άνοιξε φανερά απορροφημένος από κάτι. Μου ζήτησε να περιμένω λίγο γιατί κάτι έκανε. Κρατούσε μολύβι και μια σβήστρα. Φυσικά δεν άντεξα στο πειρασμό να μη δα τι έγραφε. Εκεί ήταν που πραγματικά κατάλαβα ποιός είναι ο Roland Dyens. Μια πυκνογραμμένη παρτιτούρα με πολύ καθαρές νότες όμως, με διορθώσεις από τη σβήστρα που κρατούσε και μολυβιές έντονες αλλά καθαρές, εύκολα αναγνώσιμη, δύο πεντάγραμμα, πού και πού νότες πιο έντονες με στυλό, μα κυρίως πολλές υποσημειώσεις. Τον ρώτησα τι γράφει και χωρίς δισταγμό μου απάντησε... ένα έργο για κλαρινέτο και κιθάρα που μου ζήτησαν δύο φίλοι..!!! Τέλειος συνδυασμός. Δε ρώτησα τίποτε άλλο, αρκέστηκα στο να τον παρατηρώ τα υπόλοιπα ελάχιστα λεπτά που έγραφε. Στιγμές αρκετές για να θυμάμαι αν και όταν παίζω ή διδάσκω τα έργα του.
Πριν πάω σκεφτόμουν ποιά θα ήτανε η πρώτη μου ερώτηση συνολικά για το έργο του και φυσικά καθόλου πρωτότυπα τον ρώτησα ποιό είναι το αγαπημένο του κομμάτι. Εκπλήσσοντας με μου απάντησε άμεσα... θεωρώ ότι το Songe Capricorne έχει μια ιδιαίτερη θέση στη ψυχή μου...! Ήταν μοναδική η στιγμή αυτή για μένα γιατί ακριβώς το ίδιο συναίσθημα έχω κι εγώ γι αυτό το έργο, το τόσο βαθιά ανθρώπινο και τόσο αβίαστα και άμεσα εμπνευσμένο ... σε παρακαλώ πρόσεχε ακριβώς τι γράφω στη παρτιτούρα, μέχρι και το τελευταίο κόμμα... κάνε ακριβώς ό,τι γράφω στις σημειώσεις μου... μην αλλάζεις τη δακτυλοθεσία μου σε παρακαλώ...! Μερικά από τα λόγια του που μ’ έκαναν αντιληφτώ τελικά πως ό,τι θέλει βρίσκεται εκεί ακριβώς, στη παρτιτούρα που με τόση ευλάβεια έχει γράψει.
Είμαστε τυχεροί που έχουμε μουσική γραμμένη από αυτό τον άνθρωπο. Κατάφερε να παντρέψει τη τζαζ και έθνικ μουσική με τη λόγια ακρίβεια, με συνθετική μαεστρία και τέλεια ιδιωματική γραφή, για ένα μουσικό όργανο που μόνο αν το γνωρίζεις καλά μπορείς να το δαμάσεις συνθέτοντας. Αυτό ακριβώς θεωρώ πώς είναι η παρακαταθήκη που άφησε αυτός ο μάγος της κιθάρας, τον άμεσο και λεπτομερή τρόπο εκτέλεσης των μοναδικών έργων του. Αρκεί και μόνον αυτό κι ο Roland θα ναι πάντα κοντά μας! Να μας εμπνέει να μας εκπλήσσει και να μας κάνει να θυμόμαστε ότι ο συνθέτης έχει σχεδόν πάντα δίκιο. Αρκεί να σεβαστούμε το κείμενο που άφησε πίσω του.
Roland…….εκ μέρους του Διεθνούς Φεστιβάλ Κιθάρας Θεσσαλονίκης και των οραματιστών του ένα μεγάλο ευχαριστώ για το θησαυρό που μας άφησες!!!
.jpg)
Φώτης Κουτσοθόδωρος
(κιθαριστής-συνθέτης)
http://fotisguitar.com/
Νοέμβριος 2016
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
