ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ: Παράθυρο του μουσικού προς το κοινό, ή προς το χάος; (Β\' μέρος).
(του Κώστα Γρηγορέα)

[μουσική τεχνολογία & παραγωγή]

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ:
Παράθυρο του μουσικού προς το κοινό,
ή προς το… χάος;

(B' μέρος)  

Στην δεύτερη συνέχεια του άρθρου μου  θα ασχοληθώ με όσες από τις πρακτικές γνωρίζω και χρησιμοποιώ και με τις οποίες μπορεί να αποκομίσει ο μουσικός κέρδη από το έργο του, προβάλλοντάς το ή διαθέτοντάς το μέσω διαδικτύου.
Πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται ευρέως στο εξωτερικό, πλέον και στη Ελλάδα, πιο δειλά όμως.

Να διευκρινίσω ότι το κείμενο αυτό βασίζεται σε μια διάλεξη-μάθημα που παρουσιάστηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας Βέροιας 2010. Απευθύνεται σε νέους μουσικούς και ειδικότερα κιθαριστές, όμως πιστεύω ότι έχει αρκετό ενδιαφέρον για οποιονδήποτε μουσικόφιλο.

(Διαβάστε εδώ το πρώτο μέρος του άρθρου:
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ: Παράθυρο του μουσικού προς το κοινό, ή προς το… χάος; (Α' μέρος))

* * * * * * * * *

Το έχουμε πάρει πλέον απόφαση, ότι ο κόσμος της δισκογραφίας όπως το ξέραμε έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ας αφήσουμε όμως αυτό να απασχολεί περισσότερο τους φαν της όμορφης Άννας Βίσση και της κιτς  Lady Gaga, αλλά και τους ανθρώπους των εταιριών δίσκων που με τις πρακτικές και την πολιτική τους κατάφεραν να απαξιώσουν το δίσκο, το ιερό φετίχ των μουσικόφιλων για έναν σχεδόν αιώνα. Όμως εμείς οι ‘λόγιοι’  λεφτά από τους δίσκους δεν βγάλαμε, ούτε θα βγάζαμε πότε. (Εκτός ορισμένων λαμπερών εξαιρέσεων του χώρου, που όμως είναι εξαιρέσεις και δεν μπορούν να αφορούν το σύνολο).
 Ο Δίσκος για εμάς υπήρξε πάντοτε μια δραστηριότητα με την οποία δήλωνες την παρουσία σου στο χώρο, με απώτερο σκοπό να κλείσεις συναυλίες, να βρεις μαθήματα κλπ κλπ.
Όμως, έλα που το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και τώρα; Και μάλιστα πολύ καλύτερα! Διότι:

1.    Όσον αφορά τα μαθήματα: Ο υποψήφιος μαθητής πληροφορείται μέσω του διαδικτύου την ύπαρξη σου αλλά και τις ικανότητες σου άμεσα και τίμια. Σε τσεκάρει σαν εκτελεστή μουσικό, βλέπει τις απαντήσεις σου σε πιθανές ερωτήσεις που σου τίθενται, άρα ελέγχει το επίπεδο και την ποιότητα σου. Τσεκάρει ακόμα και αυτήν την πλάκα που κάνεις πχ στο facebook , ζυγίζοντας το τι χημεία θα μπορούσε να έχει μαζί σου, αν δηλαδή του ταιριάζεις και σαν άνθρωπος τελικά.

2.    Όσον αφορά το ‘κλείσιμο’ συναυλιών: Με ένα κλικ σε ένα σύνδεσμο (link) αυτός που ενδιαφέρεται να σου οργανώσει μια συναυλία μπορεί να έχει πλήρη εικόνα του ποιος είσαι, αλλά και μια άμεση αντίληψη των ικανοτήτων σου στην πράξη. Wikipedia & Μusipedia (διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες), προσωπική ιστοσελίδα, facebook, MySpace, YouTube, Reverbnation κ.α., όλα αυτά είναι ένα κλικ μακριά και μπορούν να υποστηρίξουν με ουσιαστικό και εντυπωσιακό τρόπο μια πρόταση σου για συναυλία ή άλλη καλλιτεχνική δραστηριότητα.

3.    Όσον αφορά τις άμεσες εισπράξεις: Στο εξωτερικό πλέον λειτούργει άριστα το ‘εναλλακτικό’ σύστημα των δωρεών. Είτε ως απλό donation για στήριξη της συνέχισης της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του καλλιτέχνη, είτε ως αγορά του cd η του mp3, κι ας έχει τη δυνατότητα να το κατεβάσει δωρεάν. (Βέβαια στην Ελλάδα που το τζάμπα είναι μαγκιά, βλέπω να αργεί να ανθίσει αυτό το φιλότιμο, στους κατά τα αλλά φιλότιμους (κατά δήλωση τους πάντα) συμπατριώτες μας).
Υπάρχουν επίσης και τα κέρδη από πώληση αντικειμένων μέσω του site των καλλιτεχνών (μπλουζάκια, κούπες, αφίσες κλπ).
Αμερικανιά; Δε νομίζω.. Τουλάχιστον όχι λιγότερο από το 95% της καθημερινότητάς μας. Άλλωστε, γιατί να μην ενισχύσεις, να μην υποστηρίξεις και σε τελευταία ανάλυση να φορέσεις με καμάρι στο στήθος σου  την εικόνα του έργου του καλλιτέχνη που αγαπάς; Γιατί να μην πίνεις τον καφέ σου ενώ μελετάς στην κούπα με την εικόνα του John Williams και να εμπνέεσαι, παρά να τον πίνεις στην κούπα των Metallica; Αλλά αυτά μάλλον προς το παρόν δεν αφορούν τον συντηρητικό  χώρο της κλασικής μουσικής και της κιθάρας ειδικότερα. Φαντάζομαι ότι θα γινόμουν ανέκδοτο αν έβγαζα κούπα η μπλουζάκι με τη μακέτα ενός δίσκου μου. (Παρεμπιπτόντως, ένας αμερικανός ροκάς φίλος και συνεργάτης μου το πρότεινε σαν ιδέα (για τους δικούς μου δίσκους φυσικά) και με τίποτε δεν μπορούσε να καταλάβει το ζόρι που τραβάω στο να μην το κάνω! Όμως παρόλο που ιδεολογικά δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να το κάνω, ούτε θα μου έπεφτε το.. πρεστίζ και η μύτη, είμαι αρκετά μεγάλος πια για να αντέξω την καζούρα. Όμως εσείς οι νεότεροι να το κάνετε!).

4.    Και τέλος, όσον αφορά τις κανονικές πωλήσεις CD η DVD. Διότι ναι μεν ο καταναλωτικός δίσκος περνά κρίση, αλλά κάποιοι από εμάς  ακόμα το έχουμε το φετίχ μας: Να το πάρεις στα χέρια σου, να το μυρίσεις, να το ανοίξεις να το ακούσεις, να το ΔΩΡΙΣΕΙΣ!! (Διότι, κακά τα ψέματα, πολύ ξενέρωτο είναι το να δωρίζεις μουσική σε megabyte και σε στικάκια..).
Εκεί ο δρόμος δεν είναι μόνον ένας! Όμως το CDBABY θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το μεγαλύτερο δισκάδικο της Γής!

    

Στέλνεις το δίσκο σου (με ξεκαθαρισμένα βέβαια τα πνευματικά δικαιώματα) και εκείνοι το πουλάνε σε ότι τιμή θέλεις με προμήθεια περίπου 4$. Και ως digital distribution (mp3) το διανέμουν άμεσα και το διαθέτουν για επί πληρωμή download σε όλα τα μεγάλα «μαγαζιά» του διαδικτύου: iTunes, Rhapsody, eMusic, Amazon κλπ. κλπ.

       

Πρόσφατα μάλιστα άρχισαν να αναλαμβάνουν ακόμα και την παραγωγή! Τους στέλνεις το cd-rom με το audio της μουσικής σου, τη μακέτα του εξωφύλλου κλπ., και εκείνοι έχουν τη δυνατότητα να τυπώνουν δίσκους ανάλογα με τις παραγγελίες!
1,3,10, 100… όσοι ζητηθούν!

Σημαντικό ρόλο στην προβολή των μουσικών δρώμενων παίζουν φυσικά και τα διαδικτυακά περιοδικά, που άλλοτε έχουν τη μορφή διαδικτυακής πύλης (portal), είτε τη συνήθη μορφή περιοδικού, δηλαδή με αρθρογραφία και νέα. Άλλωστε πολλά από τα έντυπα περιοδικά βρίσκονται πλέον και σε online μορφή.
Ρίξτε μια ματιά εδώ: Τα μουσικά περιοδικά στον κόσμο

Και μιας και φτάσαμε στα διαδικτυακά περιοδικά, έφτασε και η στιγμή να ευλογήσουμε και λίγο τα γένια μας!
Θα ήθελα ως παράδειγμα διαδικτυακού περιοδικού να αναφερθώ σε μια προσπάθεια στην οποία προσωπικά συμμετέχω και που γράφει πλέον τη δική της ενδιαφέρουσα ιστορία στο χώρο του δικού μας διαδικτύου. Κι όταν λέω δικού μας εννοώ του ελληνικού και μουσικού.

Διαδικτυακό περιοδικό TaR λοιπόν! «Με αφορμή την κιθάρα».

Η ηλεκτρονική συνέχεια ενός σπουδαίου έντυπου μουσικού περιοδικού της 10ετιας του 80, που δείχνει ικανή να αποδειχτεί πιο εφτάψυχη από ότι ο έντυπος πρόγονός της. Κι αυτό φυσικά λόγω όλων αυτών των ‘ευκολιών’ που δίνει το διαδίκτυο..
Το TaR είναι μια συλλογική προσπάθεια, στην οποία μπορεί μεν να έχω βασικό ρόλο ως διαχειριστής, δεν είναι όμως μια προσωπική ιστοσελίδα δική μου, ή των άλλων βασικών συνεργατών. Το TaR ζει και αναπνέει από μια σημαντική και επίλεκτη ομάδα ανθρώπων και συντηρείται με ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ εθελοντική εργασία. Κι αυτό όχι γιατί είμαστε ιεραπόστολοι υπεράνω χρήματος ή έχουμε καιρό που να μας περισσεύει. Απλά έχουμε διαμορφώσει τη γνώμη ότι προς το παρόν αυτός είναι ο μόνος τρόπος ώστε η ιδεολογική θέση και το αποτέλεσμα να είναι αυτό που θέλουμε.
Το TaR λοιπόν είναι ένα περιοδικό, μια κοινότητα, ένα portal που μέσω αυτού υπάρχει συνεχής πληροφόρηση για εκδηλώσεις, κυκλοφορίες έργων, δίσκων κλπ κλπ. Το TaR έχει άποψη (την άποψη των συνεργατών του) για τη μουσική και όχι μόνο, σε μια γραμμή που ελέγχεται ώστε να μην ξεφύγει από το αντικείμενο και γίνει σούπα και σαλάτα, αλλά όμως που πότε δεν ελέγχεται με βάση το αν τα ‘αφεντικά’ του συμφωνούν η όχι. Το TaR έχει επίσης και blog “δορυφόρους”, όπου εκεί κάποιοι συνεργάτες έχουν τη δυνατότητα να ξεφεύγουν και από αυτό το χώρο της μουσικής μπαίνοντας σε ποικίλα κοινωνικά θέματα, που όμως κατά το δυνατόν άπτονται του πολιτισμού, έστω και με την ευρεία έννοια.
Μια σημαντική διευκρίνιση όμως. Το TaR δεν είναι μουσικολογικό περιοδικό κι ούτε έχει σκοπό να διδάξει τη μουσική. Η φιλοδοξία είναι να αποτυπώσει  το χώρο μας, το χώρο της λόγιας μουσικής, με αφορμή την κιθάρα - τουλάχιστον όταν ξεκίνησε. Να φτιάξει μια ενιαία και χειροπιαστή εικόνα ενός πολύ ζωντανού και δραστήριου χώρου, που για τα μεγάλα ΜΜΕ (άρα και για τους περισσότερους έλληνες) είναι παντελώς ανύπαρκτος! Μέχρι τώρα το TaR έχει επιτύχει. Και αισιοδοξούμε ότι θα επιτύχει ακόμα περισσότερο, μιας και το ζητούμενο στην λόγια τέχνη δεν είναι τα μεγάλα νούμερα και η άνευ όρων αναγνωρισιμότητα. Ούτε το να ασχοληθούν μαζί μας όλοι αυτοί που τυχαία τους τραβήξαμε την προσοχή. Το ζητούμενο είναι να μας γνωρίσει αυτός που μας ενδιαφέρει και τον ενδιαφέρουμε.
Ακούγεται ελιτίστικο; Δε νομίζω… Στην εποχή του διαδικτύου λέγεται «targeted». Και είναι το παν πλέον στην σημερινή εποχή που το μυαλό μας βομβαρδίζεται ανελέητα με τόνους άχρηστης πληροφόρησης.

Στο διαδίκτυο η επιτυχία έχει όνομα: επισκεψιμότητα. Αυτό αφορά και τα διαδικτυακά περιοδικά όπως το TaR και τις προσωπικές σελίδες και τα video κανάλια, και τα blog, τα πάντα!
Διότι όλα καλά, πανεύκολο πια να ηχογραφήσεις να βιντεοσκοπήσεις να μεταδώσεις. Πως όμως θα σε βρει ο αποδέκτης του έργου σου μέσα σε αυτό το χάος των μεγατόνων πληροφορίας;
Π.χ. στο YouTube ανεβάζουν βίντεο οι πάντες. Πως θα ανακαλυφθεί το «διαμάντι» σου ανάμεσα στα μυριάδες ‘ποικίλα’ θέματα, αλλά και στις μυριάδες σαχλαμάρες που κατακλύζουν τα κοινωνικά δίκτυα του ιστοχώρου;
Και σε τελευταία ανάλυση, μήπως όλα αυτά μπορεί να εξελιχτούν σε μια αυταπάτη; Μήπως είναι τα 15 λεπτά διασημότητας που δικαιούσαι στη ζωή (όπως έλεγε κι ο Άντυ Γουόρχολ); Ίσως και ακόμα χειρότερα δηλαδή, διότι εδώ υφίσταται ο κίνδυνος για μια αυταπάτη διασημότητας την οποία εσύ μόνος να την καμαρώνεις στην οθόνη σου, νομίζοντας ότι όντως συμμετέχεις στα καλλιτεχνικά δρώμενα! Μην ξεχνάμε πως κάποτε (ακόμα και μέχρι σήμερα ίσως) η δημοσίευση σε έντυπο ήταν συνώνυμο της προβολής. Στο διαδίκτυο όμως δεν είναι: Φτιάχνεις μια άψογη σελίδα, καμαρώνεις για το έργο σου, ποιος θα την επισκεφτεί όμως;

Πιστεύω ότι αν και όλα αυτά κατ’ αρχήν ακούγονται τρομακτικά, υπάρχει περιθώριο για μεγάλη αισιοδοξία. Κι αυτό, χάρις στο ότι το διαδίκτυο είναι ακόμα ελεύθερο. Και δεν το βλέπω να σκλαβώνεται ποτέ! (Εκτός αν πια μιλήσουμε για μια άλλη τεχνολογία που δεν θα είναι το ιντερνέτ). Έχουν αναλάβει να το κρατούν ελεύθερο τα 16χρονα χακεράκια από όλες τις άκρες της γης, που  φροντίζουν να κάνουν κομμάτια, έτσι για την πλάκα και σε χρόνο μηδέν, κάθε προσπάθεια χειραγώγησης του. Οπότε πλέον, έχουμε καταλήξει ώστε άποψη και ικανότητα παρέμβασης να έχει και ο αυτοκράτορας Google, αλλά και ο χάκερ κινεζάκος! Αποτέλεσμα; Συνεχώς νέα εργαλεία αναζήτησης, πιο έξυπνα και εναλλακτικά, άρα μη κατευθυνόμενα, που μπορούν και σαρώνουν το διαδίκτυο για να βρουν την κατάλληλη πληροφορία.
Να βρίσκουν δηλαδή τον ψύλλο στα άχυρα και 1.000.000 φορές καλύτερα!

Κι εμείς τι πρέπει να κάνουμε για να εκμεταλλευτούμε αυτές τις δυνατότητες; Πολύ απλά, να μη συμπεριφερθούμε ως πιο χαζοί από το μηχάνημα.

1.    Να στήσουμε σωστά τo δίκτυο “φίλων” μας σε facebook, MySpace, Reverbnation κλπ. Να φτιάξουμε μια artist page σε αυτά τα δίκτυα και να την κρατάμε ζωντανή με δικά μας θέματα, ή αν αυτά δεν υπάρχουν σε κάποια φάση, με θέματα σχετικά με το έργο μας κι όχι γενικά (πχ επικαιρότητας) που να δίνουν λάθος στίγμα για τη σελίδα μας. Να μην προσθέτουμε στους φίλους την άσχετη ομορφούλα οπαδό του Ρουβά, όσο κι αν μας γυάλισε. Γιατί αυτή θα οδηγήσει πιθανώς προς εμάς κι άλλες ομορφούλες και ομορφούληδες που μόλις λάβουν ενημέρωση και δουν το βίντεο που ανεβάσαμε στο YouTube με πχ τη σονάτα του Πόνσε, θα μας βάλουν έντρομοι στους ανεπιθύμητους (spam), κάτι καθόλου υγιές για το μέλλον της διαδικτυακής μας υπόστασης.
Όμως, εκτός των καλλιτεχνικών σελίδων μας, μπορούμε παράλληλα να συντηρούμε και μια personal σελίδα π.χ στο facebook για να επικοινωνούμε με τους… φυσιολογικούς ανθρώπους. Κι από κει να παραπέμπουμε όσους ενδιαφερόμενους στην artist σελίδα μας.

2.    Να κρατάμε ζωντανές, αληθινές και εγκάρδιες τις σχέσεις μας με ανθρώπους που εκτιμάμε και μας εκτιμούν, στέλνοντας που και που ένα «γεια», ακόμα καλύτερα μαζί με ένα ενδιαφέρον μουσικό η καλλιτεχνικό λινκ. Να ασχολούμαστε αληθινά με τη δική τους δουλειά και να την σχολιάζουμε όταν πραγματικά μας αρέσει. (Προσοχή, το συστηματικό γλείψιμο προς όλους αλλά και οι μικροκομπινούλες μπορεί να μας εκθέσουν ανεπανόρθωτα. Έχω ανακαλύψει πχ κάποιον ο οποίος έχει φτιάξει ένα κάρο ψεύτικους λογαριασμούς στο YouTube και κάθε φορά που ανεβάζει ένα βίντεο στον κυρίως λογαριασμό, στέλνει ύμνους στον εαυτό του από τους ‘άλλους’! Νομίζετε ότι μόνο εγώ τον έχω πάρει χαμπάρι;)

3.    Να δίνουμε σωστούς τίτλους και έξυπνα στοχευμένα tags (λεξούλες που δίνουν το στίγμα μας) στα βίντεο που ανεβάζουμε ώστε η μηχανή αναζήτησης να ψάχνει σωστά. Πχ. To keyword που μας συμφέρει δεν πρέπει να είναι μόνο το «κιθάρα». Εκεί είμαστε χιλιοστοί στη σειρά. Πρέπει να είναι «κλασική κιθάρα» όπου εκεί είμαστε πολύ πιο πάνω.
Να το πω και λίγο πιο χιουμοριστικά; Αν βάλω το «Κώστας Γ.» η μηχανή αναζήτησης θα με βάλει δίπλα στον άλλον μέγα «Κώστας Γ.» τον Γκουσγκούνη! Μόνο το «Γρηγορέας» η το «Κώστας Γρηγορέας» μπορεί να με σώσει από την συγκατοίκηση με τον συμπαθέστατο και επίσης καταξιωμένο συνονόματο μου!

4.    Και ολοκληρώνω με κάτι που αφορά και την γενικότερη άποψη μου περί καριέρας! (Εννοείται ότι αυτό που θα πω δεν αφορά αυτούς που βρίσκονται ακόμα στο μαθητικό τους στάδιο στη μουσική).
Στο YouTube (κατά τη γνώμη μου βέβαια και στο ρεσιτάλ) κάποιος δεν θα σας θυμηθεί τόσο για την διακοσιοστή αριστουργηματική επανεκτέλεση του Αστούριας. Θα σας θυμηθεί όμως και θα σας δώσει σημασία για την 5^η εκτέλεση του Μεσογειακού του Τζωρτζινάκη. Όπου εκεί βάζοντας στον τίτλο και τις λέξεις κλειδιά «Greek» “Mediterranean” “Classical guitar” ήδη έχετε δώσει στίγμα. Και μπορεί μεν και πάλι να είσαστε δίπλα-διπλα με τον  “Asturias” “Spain” “Mediterranean” “Classical guitar”, όμως ενώ ο ‘ανταγωνιστής’ έχει πιο πάνω του στη λίστα τους Segovia, Bream, Williams, Barrueco και.. και.. και…,  εσείς θα είστε οι πρώτοι του χωριού. Άντε οι δεύτεροι.
Τώρα, τι γίνεται στην περίπτωση που δεν σας αρέσει το χωριό;
Ε τότε, στην εποχή του διαδικτύου, καλή σας τύχη στο χάος!

Κώστας Γρηγορέας
(Φεβρουάριος 2011)
http://www.youtube.com/kostasgrigoreas
http://www.grigoreas.gr/
www.myspace.com/kostasgrigoreas
http://grigoreastar.wordpress.com/