EL PUERTO
Η προσέγγιση του ωδείου Athenaeum, την Παρασκευή, 24 Οκτωβρίου, με την Αττική να έχει μετατραπεί σε λίμνη από μια πρωτοφανή πλημμύρα, έμοιαζε με Οδύσσεια! Δεν ήταν οι ναυαγοί που αναζητούσαν στεριά, αλλά ακριβώς το αντίθετο: στην πλημμυρισμένη στεριά (λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων) οι παρ΄ολίγον ναυαγοί (!) ψάχναμε αγωνιωδώς ένα λιμάνι να αράξουμε! Και βρήκαμε! Το "ElPuerto", στο οποίο μας υποδέχθηκαν ο Νότης Μαυρουδής και ο Γιώργος Τοσικιάν εκφράζοντάς μας ευχαριστίες που φθάσαμε παρά τις τόσο αντίξοες καιρικές συνθήκες (τις oποίας άλλωστε είχαν υποστεί και οι ίδιοι!) Μέσα σε λίγα λεπτά, το πλοίο "Athenaeum" αναχώρησε (αφού πριν είχε σφυρίξει τρεις φορές για να προλάβουμε να επιβιβαστούμε όλοι). Ο Νότης Μαυρουδής με το Γιώργο Τοσικιάν, ξεκίνησαν να μας ταξιδεύουν σε δικές τους υπέροχες διασκευές για δυο κιθάρες πάνω σε μελωδίες της Λατινικής Αμερικής.
Η πρώτη μας στάση, στη Βραζιλία, με το "Acordai Doncela." Αμέσως μετά, μας μετέφεραν στη γειτονική της Βενεζουέλα, ερμηνεύοντας το γνώριμο "Cancion triste." Ύστερα, ταξιδέψαμε στο άλλο άκρο της Λατινικής Αμερικής, την Αργεντινή, ακούγοντας το συμβολικό "Sietede Abril" (έργο που -όπως εξήγησε ο Νότης Μαυρουδής-είχε γραφτεί για την εξέγερση κατά της Κυβέρνησης του δικτάτορα Juan Manuel de Rosas, στις 7 Απριλίου του 1840).
Στη συνέχεια ο Γιώργος Τοσικιάν θέλησε να μας ταξιδέψει μόνος του μέχρι το Μεξικό (!) ερμηνεύοντας το «Roman Castillo». Ο Νότης Μαυρουδής τον άφησε, λέγοντάς μας: «είναι πάρα πολύ ικανός σολίστας της κιθάρας! Και για μένα είναι μεγάλο δώρο και τιμή». Από το νότο της Βόρειας Αμερικής, κατευθυνόμαστε στο νότο της Λατινικής, δηλαδή και πάλι στην Αργεντινή, με μια πανέμορφη Milonga που ακούσαμε και από τις δυο κιθάρες.
Ώσπου ήρθε η στιγμή να αφήσουμε (για λίγο) τις Ισπανόφωνες χώρες της λατινικής Αμερικής και μένοντας μουσικά στο ίδιο κλίμα, να πεταχτούμε μέχρι την Ισπανία με το ομώνυμο έργο της συναυλίας, το "El Puerto." «Το λιμάνι είναι τόπος ονείρων. Το λιμάνι είναι ένα σημείο αναφοράς των ποιητών. Είναι και δικό μας σημείο αναφοράς! Δεν είναι απλώς ο Πειραιάς που φεύγουν τα καράβια. Το λιμάνι μπορεί να είναι ένας τόπος ελπίδας, μπορεί όμως να είναι μια τραγωδία, ένας τόπος απόλυτου δράματος! Εμείς τα λαμβάνουμε υπόψη μας όλα αυτά. Παίρνοντας αυτή την μελωδία που είναι μια πολύ απλή μελωδία (πιο απλή δεν γίνεται) της βάλαμε πολλά στοιχεία μέσα, ώστε να φανεί λίγο αυτό το ονειρικό στοιχείο» εξήγησε γλαφυρά ο κ Μαυρουδής. Επικρατεί απόλυτη σιωπή. Και μετά μια μελωδία που σε καθηλώνει.
Την ηρεμία του ταξιδιού, ξαφνικά τάραξαν έντονοι ρυθμοί και χαρούμενες μελωδίες. Ήταν τόσο ευχάριστο και ξεκούραστο το ταξίδι μας, που δεν κατάλαβα πότε φθάσαμε από την Ισπανία ξανά στη Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα στη Βολιβία, με το «Cueca»: «είναι ένας χορός επάνω σε μια μουσική βάση που νομίζεις ότι την έχεις ακούσει πολλές φορές, είναι ένας λαϊκός χορός» παρατηρεί ο Νότης Μαυρουδής. Και από κει, ο Γιώργος Τοσικιάν αναλαμβάνει να μας μεταφέρει στη γειτονική Παραγουάη με το πασίγνωστό "La Catedral" του Agustín Barrios Mangoré. Αυτή τη φορά το ταξίδι του ήταν πιο δύσκολο, αφού συνάντησε και χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τις «Σειρήνες» ενός… τρυπανιού (!) Μα εκείνες δεν τον νίκησαν! Κατάφερε να μας εντυπωσιάσει και πάλι, ιδίως με το ιδιαιτέρως δεξιοτεχνικό τρίτο μέρος του έργου, ενός έργου το οποίο έχει ερμηνεύσει εξαιρετικά και σε άλλες συναυλίες του. Από την Παραγουάη, μεταφερόμαστε και πάλι στην Αργεντινή, αυτή τη φορά και από τις δυο κιθάρες με την πασίγνωστη και τόσο μελωδική Millonga του J. Cardoso.
Στη συνέχεια ο Νότης Μαυρουδής μας ταξιδεύει μόνος του στην Καραϊβική και ειδικότερα, στην Κούβα. Κατανοώντας την κούραση και την ταλαιπωρία της ημέρας, αποφασίζει να μας πει ένα …νανούρισμα: "Cancionde Cuna": «Είναι ένα νανούρισμα που το συναντούμε πολλές φορές σε πολλές χώρες με μια διαφορετική πάντα αντιμετώπιση. Σε αυτό το τραγούδι της κούνιας, βρίσκω ότι η κιθάρα είναι το μοναδικό όργανο που θα μπορούσε να αποδώσει αυτή την ατμόσφαιρα» παρατηρεί. Ομολογουμένως, κανείς μας δεν κατάφερε να κοιμηθεί... Το άκουσμα είχε τέτοιο λυρισμό και ευαισθησία που, αντιθέτως, κράτησε ζωηρό το ενδιαφέρον μας. Άλλωστε το ταξίδι συνεχίστηκε σε έναν τόσο έντονο ρυθμό που, ούτως ή άλλως, θα μας ξυπνούσε. Η πασίγνωστη μελωδία "La Llorona" από τις δυο κιθάρες ενθουσιάζει, είναι φανερό. «La Llorona όσοι δεν το έχετε ακούσει Σπεύσατε τώρα!!!» λέει εμφατικά ο Νότης Μαυρουδής, συμπληρώνοντας: «Να βγείτε έξω να τρέξετε να πάρετε το δίσκο! Τόσα καταστήματα δίσκων υπάρχουν!» προσθέτει και ακούγονται γέλια. Μα κανείς μας δεν προλαβαίνει να αποβιβαστεί για αγορές, αφού αναχωρούμε αμέσως για Βενεζουέλα με την ερμηνεία του "Mi Favorita". Στη συνέχεια, οι δυο κιθάρες μας ταξιδεύουν για δεύτερη φορά στην Κούβα. Κανείς και τίποτε δεν μπορεί να μας απαγορεύσει να απολαύσουμε το "Cubana". «Είναι και αυτός χορός , κάποιοι τον έχετε ακούσει» λέει ο Νότης Μαυρουδής, καθώς αρχίζουμε να παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής. Για να μας βοηθήσει να το συνειδητοποιήσουμε, απευθύνει ένα ρητορικό ερώτημα: «Εξακολουθώ να μην αντιλαμβάνομαι γιατί στην Ελλάδα αγαπάμε τόσο πολύ αυτή τη μουσική και αυτό τον κόσμο. Κάποιος πήγε να μου το ερμηνεύσει ότι είναι φτωχοί αυτοί, φτωχοί και εμείς. Και στην Αφρική υπάρχει φτώχεια! Χειρότερη ! Είναι κάτι άλλα θέματα μεταφυσικά ή … όταν μεγαλώσω θα σας πω» λέει με χιούμορ. Το υπέροχο μουσικό μας ταξίδι, έχει τυπικά τελειώσει. Μα όχι κατ΄ουσίαν: «Εγώ μέσα σε αυτό το κλίμα που έχει δημιουργηθεί, αυτή την ατμόσφαιρα, τη λάτιν, θα κάνω να "τρυπώσει" ένα τραγούδι που αν δεν ξέρατε ότι είναι ελληνικό (γιατί περί ελληνικού τραγουδιού πρόκειται) κάλλιστα θα μπορούσε να ενταχθεί μέσα σε αυτό τον ρομαντισμό και λυρισμό» λέει ο Νότης Μαυρουδής σαν να θέλει να μας παρηγορήσει που το ταξίδι τελειώνει και ερμηνεύει μόνος του, ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι. Το πλοίο μας, πλησιάζει προς τη στεριά, μα δεν έχουμε φθάσει ακόμη. Κανείς δεν κινείται προς την έξοδο. Το ταξίδι καθώς συνεχίζεται, με το «Λαϊκό βαλσάκι» του Νότη Μαυρουδή για δυο κιθάρες, ζωντανεύει μνήμες- προσωπικές για τον καθέναν μας. Οι δυο σολίστ, μας προτρέπουν να τις ανακαλέσουμε, ταξιδεύοντάς μας σε μιαν άλλη εποχή που άλλοι έζησαν, άλλοι θα ήθελαν να είχαν ζήσει και άλλοι απλώς φαντάζονται ακούγοντάς το.
Μέχρι το τέλος του τραγουδιού, η άγκυρα του πλοίου έχει δέσει και ετοιμαζόμαστε να αποβιβαστούμε. Μα κανείς από τους επιβάτες του πλοίου "Athenaeum" δεν σπρώχνεται. Όλοι κατευθυνόμαστε ήρεμα προς την έξοδο, για να εκφράσουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στο κιθαριστικό ντουέτο του Νότη Μαυρουδή και Γιώργου Τοσικιάν γι΄αυτό το υπέροχο ταξίδι που μας χάρισαν.
Το λιμάνι είναι πλέον μακριά μου. Βρίσκομαι στο σταθμό του τρένου. Φεύγοντας, στριφογυρίζουν στο μυαλό μου κάποιες σκέψεις με τις οποίες μας υποδέχθηκε ο Νότης Μαυρουδής βγαίνοντας στη σκηνή, αλλά δεν τις κατέγραψε το κασσετοφωνάκι. Ειπώθηκαν (περίπου) τα εξής: Να μην ξεχνάμε ότι σήμερα παίζουμε σε ένα ωδείο. Και φανταζόμαστε ότι …γύρω υπάρχουν μαθητές! Και ότι υπάρχουν και γονείς που έχουν πάρει μαζί τα παιδιά τους για να τα μυήσουν στη μουσική! Στις συναυλίες της κιθάρας, συναντά κανείς λίγο - πολύ τα ίδια πρόσωπα. Τα πρόσωπα ενός μικρόκοσμου. Ο Νότης Μαυρουδής κοιτάζει το κοινό μένοντας σιωπηλός για μερικά δευτερόλεπτα και ύστερα παρατηρεί με έμφαση: «Μα όλο και λιγοστεύουν οι μαθητές των ωδείων στις συναυλίες της κιθάρας! Έχουμε όλοι ευθύνη γι΄αυτό!» Όσοι λόγω της κακοκαιρίας δεν κατάφεραν να φθάσουν μέχρι το El Puerto, μαθητές ή δάσκαλοι, παιδιά ή ενήλικες, θα έχουν την ευκαιρία να το προσεγγίσουν με αφορμή κάποια άλλη συναυλία (ελπίζουμε την επόμενη φορά με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες). Μα μέχρι τότε, ευχόμαστε να έχει υλοποιηθεί και η ιδέα της κυκλοφορίας ενός cdπου θα ταξιδεύει τον καθένα μας με «μουσικές εξαίσιες» στο δικό του (βαθιά προσωπικό) "el puerto".
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki@gmail.com
Οκτώβριος 2014
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας