[Νέο CD]
ELENA PAPANDREOU plays NIKITA KOSHKIN’s MEGARON CONCERTO
(σχόλιο του Κώστα Γρηγορέα)
.jpg)
Είναι αδιαμφισβήτητο πως κάθε νέα δισκογραφική έκδοση της Έλενας Παπανδρέου αποτελεί μείζον γεγονός για την παγκόσμια κιθαριστική σκηνή. Πόσο μάλλον όταν αυτό αποτελεί σύμπραξη με έναν από τους πλέον δημοφιλείς σύγχρονους συνθέτες της κιθάρας, το γνωστό μας κι από τις επισκέψεις του στην Ελλάδα, Ρώσο συνθέτη-κιθαριστή Νικίτα Κόσκιν.
Στο υψηλής αισθητικής ηχογράφημα, που πρόσφατα εκδόθηκε από την σουηδική BIS, τον πυρήνα αποτελεί το δικό μας “Megaron Concerto - for guitar & string orchestra”, το οποίο η Παπανδρέου ερμηνεύει απλά άψογα! Με ιδανική ισορροπία μουσικής ερμηνείας και τεχνικής λάμψης, ανταποδίδει με τον πλέον υπέροχο τρόπο στον Κόσκιν την τιμή για την εμπιστοσύνη του στην πρώτη παγκόσμια παρουσίαση του κοντσέρτου του.
Στο ίδιο επίπεδο είναι η ποιότητα και των υπολοίπων έργων του δίσκου, ο οποίος μου φάνηκε σύντομος (παρά τα 77 λεπτά διάρκειας) μιας και οι πλούσιες μελωδικά και ηχοχρωματικά φράσεις του Κόσκιν και η γεμάτη ζωή ρυθμική τους κίνηση δημιουργούν ένα τόσο αβίαστο και απολαυστικό ταξίδι που σίγουρα μια μόνο ακρόαση δεν σε χορταίνει.
Η Παπανδρέου και ο Κόσκιν έχουν την τύχη σε αυτό το δίσκο να συμπράττουν με εξαιρετικούς και αντάξιους τους καλλιτέχνες. Τον μαέστρο Lan Shui, ο οποίος διευθύνει τη Συμφωνική Ορχήστρα της Σιγκαπούρης, το «Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο» και το βιολοντσελίστα Άγγελο Λιακάκη.
Όλα τα έργα είναι πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις και μπορείτε να τα δείτε με λεπτομέρειες κάνοντας κλικ εδώ.
Επίσης, με κλικ εδώ μπορείτε να διαβάσετε σχετική κριτική από το American Record Guide.
Μια δισκογραφική συλλογή που πραγματικά εμπλουτίζει το ρεπερτόριο της κλασικής κιθάρας, μια σύγχρονη άποψη μουσικής που έχει τη δυναμική να αποκτήσει μόνο φίλους και θαυμαστές.
Στις 17 Ιανουαρίου του 2013 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών η Έλενα Παπανδρέου συμπράττει με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τη Δ/νση του Βασίλη Χριστόπουλου. (πληροφορίες εδώ)
Στο πλαίσιο του κύκλου “España” (έργα Joaquín Turina, Manuel de Falla και Joaquín Rodrigo), η Παπανδρέου θα ερμηνεύσει το πασίγνωστο κονσέρτο για κιθάρα & ορχήστρα «Aranjuez» του Joaquín Rodrigo. Με την ευκαιρία αυτής της συναυλίας, αλλά και της πρόσφατης κυκλοφορίας του νέου της δίσκου με έργα Nikita Koshkin, ακολουθεί μια συζήτηση της Έλενας Παπανδρέου με την Τίνα Βαρουχάκη:
.jpg)
T.B.Έχετε διακριθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς, έχετε εμφανιστεί σε διάσημες αίθουσες συναυλιών σε όλο τον κόσμο και αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές από τον διεθνή τύπο. Αυτή η σημαντική διεθνής εμπειρία σας, σας δίδαξε κάποιες «καλές πρακτικές» που δεν εφαρμόζονται ακόμη στην Ελλάδα;
E.Π. Έχω ταξιδέψει αρκετά εκτός Ελλάδας, γεγονός που μου έδωσε αφενός πολλούς φίλους (ίσως το καλύτερο που μου χάρισε η ενασχόληση με τη μουσική) και με βοήθησε να είμαι πιο ανοιχτή στους διαφορετικούς ανθρώπους, τον διαφορετικό τρόπο σκέψης, τις νοοτροπίες, τις συνήθειες, το κλίμα κλπ. Στην Ελλάδα συχνά δεν ξέρουμε πού να κατατάξουμε τον εαυτό μας. Κάπου διάβασα κάτι που βρήκα πολύ ενδιαφέρον: ότι οι Έλληνες κατεχόμαστε από ένα σύνδρομο “ανωτεροκατωτερότητας!” Δεν ξέρουμε τι να πιστέψουμε. Είμαστε καλοί; Είμαστε καλύτεροι; Είμαστε χειρότεροι; Τώρα με την κρίση, πολλοί μας πείθουν ότι είμαστε στον πάτο! Δεν είναι έτσι. Βλέποντας την Ελλάδα και τους Έλληνες από κάποια απόσταση, ξέρω πια καλύτερα και τα προτερήματα μας και τα ελαττώματά μας. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την κιθάρα, έμαθα πολλά που με βοήθησαν τόσο στο παίξιμό μου, όσο και στη διδασκαλία μου. Στο εξωτερικό, υπάρχει πάρα πολλή κιθάρα, «καλύτερη» και «χειρότερη» από τη δική μας. Κάποτε, είχα μείνει με την εντύπωση ότι είμαστε στην κορυφή. Τώρα ξέρω ότι είμαστε από τους καλούς, αλλά υπάρχουν και καλύτεροι.
T.B.Μελετώντας κανείς τη δισκογραφία σας, συνειδητοποιεί ότι έχετε εντρυφήσει στο έργο του Nikita Koshkin - ήδη από το 1998 που είχατε συμπεριλάβει σε δίσκο σας το γνωστό σήμερα “Usher Waltz”. Ποια στοιχεία του έργου του σας ελκύουν;
E.Π. Έχω παίξει και ηχογραφήσει πολλή σύγχρονη μουσική (παλαιότερα κυρίως ελληνική μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη και του Βαγγέλη Μπουντούνη) και αργότερα του Leo Brouwer και του Roland Dyens. Με μουσική του Nikita Koshkin έχω κάνει δυο cd΄s, το τελευταίο από τα οποία κυκλοφόρησε φέτος. Δεν μου είναι εύκολο να περιγράψω με λόγια γιατί μου αρέσει η μουσική του Koshkin. Αυτό που ξέρω, είναι ότι σπάνια μου αρέσει κάποιο κομμάτι ή κάποιος συνθέτης, αλλά έχω παίξει σχεδόν μόνο μουσική που μου αρέσει και με πείθει για την ειλικρίνειά της. Ένα δείγμα για μένα ότι ένα κομμάτι είναι καλό, είναι ότι, καθώς το μελετάω, μου αρέσει όλο και περισσότερο. Και με την μουσική του Koshkin είχα σχεδόν πάντα αυτή την αίσθηση. Υπάρχει μουσική για κιθάρα γραμμένη από καλούς συνθέτες (που όμως δεν ξέρουν το όργανο) ή μουσική γραμμένη από καλούς κιθαριστές (που όμως δεν έχουν κάνει τις απαραίτητες θεωρητικές σπουδές). Και στις δυο περιπτώσεις, η μουσική συχνά έχει κάποιες αδυναμίες, παρ’ ότι φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις. Πιστεύω ότι για να γράψει κάποιος καλή μουσική για κιθάρα, πρέπει φυσικά να έχει ταλέντο, να ξέρει την κιθάρα, αλλά και να έχει κάνει καλές σπουδές σύνθεσης. Ο Koshkin πληροί και τις τρεις αυτές προδιαγραφές.
T.B.Στο εσώφυλλο του δίσκου αναφέρεται ότι ο Koshkin στο κύριο θέμα του “Megaron Concerto” επιχειρεί να συνδυάσει τα τριμερή ρυθμικά σχήματα της αρχαίας μουσικής, με τα διμερή από την ύστερη ευρωπαϊκή μουσική και να αναπτύξει ένα διάλογο δανειζόμενος στοιχεία τόσο από την αρχαία ελληνική, όσο και τη δυτική μουσική. Επιτυγχάνει κατά την άποψή σας αυτούς τους στόχους;
E.Π. Όταν ένας συνθέτης λέει ότι έχει κάτι στο νου του όταν γράφει ένα έργο, αυτό είναι απλά το μέσο για να πετύχει το στόχο, δεν είναι ο στόχος. Ο στόχος είναι να γράψει ένα καλό έργο και πιστεύω ότι ο Koshkin τον πέτυχε με το παραπάνω, γιατί το κοντσέρτο αυτό νομίζω ότι είναι από τα καλύτερα κοντσέρτα για κιθάρα!
T.B.Το έργο “Μegaron Concerto” παρουσιάστηκε στο ΜΜΑ το 2006 σε παγκόσμια πρώτη. Το μέρος της κιθάρας έχει διαφοροποιηθεί από τότε εν σχέσει με τη live παρουσίαση του έργου;
E.Π. Όχι, είναι ακριβώς το ίδιο.
T.B.Θα θέλατε να κάνετε κάποιες παρατηρήσεις σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα έργα του δίσκου;
E.Π. Η λογική του δίσκου ήταν να περιέχει έργα που να συνδυάζουν την κιθάρα με ορχήστρα και με άλλα όργανα. Το κύριο έργο ήταν το κοντσέρτο, μετά προστέθηκε το κουιντέτο και για να συμπληρωθεί η απαιτούμενη διάρκεια, παρήγγειλα στον Koshkin το έργο για κιθάρα και τσέλο μια και το αντίστοιχο ρεπερτόριο είναι ελάχιστο.
T.B.Στο εσώφυλλο του δίσκου, αναφέρεται ότι ο Koshkin αξιοποιεί παγιωμένες τεχνικές της κιθάρας και εισαγάγει νέες. Ποιές είναι αυτές οι νέες τεχνικές; Έχετε συμβάλει και η ίδια προς την κατεύθυνση αυτή στο πλαίσιο της μεταξύ σας συνεργασίας;
E.Π. Εγώ δεν έχω συμβάλει, γιατί ο Koshkin έχει υπάρξει ένας πολύ καλός κιθαριστής (τώρα δεν παίζει πια) οπότε ξέρει καλά το όργανο. Έχει, κυρίως στο παρελθόν, χρησιμοποιήσει κάθε δυνατό εφέ που μπορούσε να φανταστεί. Αυτό δεν το κάνει πια τόσο, αν και στην καντέντσα του κοντσέρτου χρησιμοποιεί κάποια εφέ που προέρχονται από την ηλεκτρική κιθάρα και στο πρώτο μέρος κάποιους ήχους κρουστών.
T.B.Η αξιοποίηση της κιθάρας σε έργα σύγχρονης μουσικής θεωρείτε ότι της ανοίγει «νέους ορίζοντες»;
E.Π. Το μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου της κιθάρας είναι σύγχρονο αν το συγκρίνει κανείς με αυτό του πιάνου για παράδειγμα. Οπότε η σύγχρονη μουσική είναι ο κύριος δρόμος για το μέλλον, χωρίς βέβαια να χάνουμε την επαφή μας με το παραδοσιακό ρεπερτόριο.
T.B.Διδάσκετε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης). Τι μηνύματα εισπράττετε από φοιτητές σας, οι οποίοι ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους ως σολίστ κλασικής κιθάρας στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης;
E.Π. Το εντυπωσιακό είναι ότι η κρίση δεν έχει μειώσει το ενδιαφέρον των νέων για τη μουσική και για την κιθάρα ειδικότερα και παρατηρώ ότι και οι γονείς τους κάθε άλλο παρά τους αποθαρρύνουν. Φυσικά το να ξεκινήσει κανείς μια μουσική καριέρα σε μια τέτοια περίοδο, έχει ενδεχομένως περισσότερες δυσκολίες από παλιά. Αλλά και ποιος δρόμος θεωρείται εύκολος σήμερα; Σίγουρα διακρίνω αγωνία, ανασφάλεια, απαισιοδοξία και στους δικούς μου φοιτητές, αλλά αυτό που τους λέω είναι ότι αν κάποιος είναι πραγματικά καλός και δουλέψει πολύ, δε θα χαθεί. Στο κάτω κάτω, αν όλοι γίνουμε καλύτεροι και πιο ευσυνείδητοι στη δουλειά μας, δε θα φτιάξουμε επιτέλους και μια καλύτερη χώρα;
T.B.Στην επικείμενη συναυλία σας, στις 17 Ιανουαρίου του 2013, πρόκειται να ερμηνεύσετε ένα από τα διασημότερα κοντσέρτα για κιθάρα και ορχήστρα: το Aranjuez. Τι σημαίνει για σας αυτό το κοντσέρτο και γιατί κατά τη γνώμη σας είναι τόσο δημοφιλές;
E.Π. Για μένα θα είναι μια ιστορική στιγμή, γιατί θα είναι η πρώτη φορά που θα παίξω αυτό το κονσέρτο! Κάνει αρκετή εντύπωση σε όποιον το λέω, γιατί ενώ έχω παίξει αρκετά κοντσέρτα με ορχήστρα, δεν έτυχε ποτέ να παίξω το πιο διάσημο! Αυτό που το έκανε τόσο δημοφιλές είναι το δεύτερο μέρος με το πασίγνωστο πια θέμα που παίζει το αγγλικό κόρνο και μετά η κιθάρα. Είναι συγκινητική και πολύ ειλικρινής μουσική και χαίρομαι τρομερά μελετώντας το. Πολλές φορές εδώ και χρόνια αναρωτιόμουν πότε θα συναντηθούν οι δρόμοι μας μέχρι που τον Αύγουστο μου πρότεινε ο Βασίλης Χριστόπουλος να το παίξω στα πλαίσια του κύκλου España της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Ανυπομονώ...!
Ιστοσελίδα Έλενας Παπανδρέου: http://www.elenapapandreou.gr/
_1.jpg)
