[Κιθαριστικά Πορτραίτα]
ΕΝΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΕ ΤΟΝ
AL DI MEOLA
στο Πυθαγόρειο Ωδείο.
Τι να πει κανείς μιλώντας για έναν άνθρωπο ο οποίος έχει καταφέρει να κάνει το όνομά του σχεδόν συνώνυμο της κιθάρας στην Jazz, την Latin και την Fusion μουσική.
Έναν κιθαριστή που έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα της Jazz (και όχι μόνο) μουσικής, όπως οι Paco de Lucia, Chick Corea, John McLaughlin, Bireli Lagrene, Astor Piazzolla, Aziza Mustafa Zadeh, Larry Coryell, Carlos Santana, Stanley Clarke…
Μας έχει χαρίσει συγκινήσεις με φοβερά άλμπουμ όπως: Elegant Gypsy, Casino, Land of the Midnight Sun, Electric Rendezvous. Τα ιστορικά Guitar Trio με Paco de Lucia και John McLaughlin έχουν αφήσει εποχή και πάντοτε κάθε νέα κυκλοφορία του θεωρείται μεγάλο μουσικό γεγονός .
Έχει επηρεάσει χιλιάδες κιθαριστές σε όλο τον κόσμο και από πλευράς τεχνικής και ταχύτητας θεωρείται αξεπέραστος. Μάλλον δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι στην αρχή της καριέρας του όλοι μιλούσαν για τον καινούριο Django Reinhardt.
Ένα σεμινάριο σαν κι αυτό λοιπόν δίκαια θεωρήθηκε ένα πολύ σημαντικό γεγονός για τους Έλληνες κιθαριστές εφόσον είναι η πρώτη φορά που ο Al Di Meola κάνει κάτι τέτοιο στη χώρα μας.
Σάββατο 30/10/10 και ώρα 12.00 μμ λοιπόν, κι έχει αρχίσει η προσέλευση του κοινού στο σαλόνι του Πυθαγόρειου ωδείου στην Άνοιξη, εκεί όπου συστεγάζεται το Πυθαγόρειο αμφιθέατρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για έναν πολύ μοντέρνο, καλαίσθητο και τεχνολογικά άρτια εξοπλισμένο χώρο, όπου μέσω εγκατάστασης βίντεο και ήχου μπορείς να παρακολουθείς το τι συμβαίνει στο αμφιθέατρο από οποιοδήποτε σημείο του κτιρίου.
Δε ήθελε βέβαια και πολύ για να αρχίσουν να δημιουργούνται τα πηγαδάκια των κιθαριστών, που φυσικά ανυπομονούσαν να γνωρίσουν από κοντά τον φημισμένο κιθαρίστα. Φανερή όμως και η αγωνιά στα ματιά των πέντε ενεργών μελών του σεμιναρίου, μεταξύ αυτών και ο γράφων. Έτυχε μάλιστα και ο κλήρος σε μένα για να είμαι ο πρώτος που θα ανοίξει τον κύκλο των ενεργών συμμετοχών στο σεμινάριο.
Η ώρα είναι 1.00 μμ το αμφιθέατρο έχει γεμίσει, όμως ο Al έρχεται καθυστερημένος κατά 15’ λόγω κίνησης (βλέπε Κηφισίας από Μαρούσι για Άνοιξη).
Ανεβαίνει στη σκηνή κι όπως ήταν αναμενόμενο αποθεώνεται με ένα ασταμάτητο χειροκρότημα και επευφημίες. Όταν επιτέλους ησύχασε ο κόσμος κάθησε στην καρέκλα του, πήρε το μικρόφωνο και με σπαστά ελληνικά είπε: "Geia sou!"
Αμέσως μετά τα καλωσορίσματα από την πλευρά των διοργανωτών, άρχισαν και οι ερωτήσεις του κοινού.
Σταχυολογώ κάποιες σκόρπιες απαντήσεις, από αυτές που νομίζω ότι θα είχαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για κάποιον που δεν ήταν παρών στην εκδήλωση, άρα δεν είχε τη δυνατότητα να ακούσει τα παραδείγματα του Al.
Παντελής Γαργουλάκης - Gumbi Ortiz - Al Di Meola
Ερώτηση : Πως ξεκίνησε η καριέρα σας;
Al Di Meola : Το όργανο με το οποίο ξεκίνησα να παίζω μουσική είναι το ακορντεόν, όμως γρήγορα κατάλαβα ότι η κιθάρα με ενδιέφερε πολύ περισσότερο. Ήταν βέβαια και της μόδας τότε! (είπε χαριτολογώντας).
Σπούδασα στο Berkeley College of Music και άρχισα να παίζω και να ηχογραφώ με διάφορες μπάντες. Είχα θυμάμαι μάλιστα έναν Έλληνα ηχολήπτη τότε, ο οποίος έδωσε μια ηχογράφηση μου στον Chick Corea για να την ακούσει. Η ηχογράφησή άρεσε και μάλιστα (προς μεγάλη μου έκπληξη) ο μεγάλος αυτός μουσικός με πήρε στο τηλέφωνο και μου ζήτησε να πάω στη Νέα Υόρκη για να τον συναντήσω! Όπως ήταν φυσικό, πήρα μερικά ρούχα και δεν ξαναείδα ποτέ το διαμέρισμα της Βοστόνης.
Ερώτηση : Ποια θεωρείτε την σημαντικότερη στιγμή στην καριέρα σας;
Al Di Meola : Νομίζω ότι η συνεργασία μου με τον Paco De Lucia και τον John McLaughlin στο Τhe Guitar Trio ήταν που με έκανε γνωστό σε όλον τον κόσμο!
Ερώτηση : Πως φτάσατε στην κορυφή;
Al Di Meola : Χμμ... Το να φτάσεις στην κορυφή είναι νομίζω το εύκολο, το δύσκολο είναι να μείνεις εκεί.
Ερώτηση : Τι γνώμη έχετε για ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα του προηγούμενου αιώνα, τους Beatles. Σας επηρέασαν ως μουσικό;
Al Di Meola : Είναι από τα συγκροτήματα που πραγματικά με έχουν επηρεάσει. Νομίζω μάλιστα ότι χωρίς τους Beatles η μουσική θα ήταν εντελώς διαφορετική σήμερα. Θεωρώ ότι η γενιά μου υπήρξε ιδιαίτερα τυχερή που είχε τόσο όμορφες μουσικές και τόσο σημαντικές μπάντες για να επηρεαστεί.
Ερώτηση : Ποια είναι η γνώμη σας για την μουσική σήμερα;
Al Di Meola : Σήμερα υπάρχουν πολλοί που μπορούν να κάνουν επιτυχία με 5 συγχορδίες. Αυτό δεν με καλύπτει καλλιτεχνικά αλλά το δέχομαι. Όμως η μουσική που δεν μπορώ καθόλου να ανεχτώ είναι η RAP. Νομίζω ότι ακόμα και εκείνοι που ακούν τη συγκεκριμένη μουσική μετά από χρόνια θα λένε "Τι βλακείες ήταν αυτές που ακούγαμε τότε…".
Ερώτηση : Πόσες ώρες μελετάτε κιθάρα την ημέρα;
Al Di Meola : Παλιά, όταν σπούδαζα, μελετούσα 6 με 10 ώρες τη μέρα, αλλά όχι πλέον. Τώρα μελετάω πιο πολύ το βράδυ βλέποντας τηλεόραση, αυτό μάλιστα με βοηθά πολύ στο να φτιάχνω καινούριες συνθέσεις. Αφήνω τον εαυτό μου να αφοσιωθεί στην τηλεόραση ενώ ταυτόχρονα αυτοσχεδιάζω. Όταν κάποιο riff ή μια σειρά συγχορδιών μου τραβήξει την προσοχή, τότε αρχίζει η περαιτέρω ανάλυση και η επεξεργασία.
Ερώτηση : Τι πένες χρησιμοποιείτε;
Al Di Meola : Οι πένες που χρησιμοποιώ είναι πάντα σκληρές. Κι αυτό γιατί δίνουν περισσότερο όγκο στον ήχο μου.
Ερώτηση : Τι βασικές συμβουλές θα δίνατε στους νέους μουσικούς;
Al Di Meola : Θα τους συμβούλευα να μελετούν πολύ, να αυτοσχεδιάζουν και να δίνουν μεγάλη βαρύτητα στο ρυθμό. Για μένα, ο ρυθμός είναι το στοιχείο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία στη μουσική.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Προσωπικά, θεωρώ ότι η κλασική μουσική είναι τετράγωνη. Σίγουρα κάποιοι συνθέτες, που όλοι γνωρίζουμε, ήταν φαινόμενα και ταυτόχρονα μεγάλοι αυτοσχεδιαστές, όμως η γενικότερη νοοτροπία της κλασικής μουσικής δεν με καλύπτει.
(Σημείωση: Από τη γενικότερη κουβέντα έβγαινε το συμπέρασμα ότι ο Al αναφερόταν κυρίως στην έλλειψη αυτοσχεδιασμού και ρυθμικής ποικιλίας -όπως ο ίδιος την εννοεί - στην κλασική μουσική σκηνή).
Παίρνει λοιπόν την κιθάρα και μας παίζει μια συμπαθητική μελωδία λέγοντας ότι ‘αυτό είναι κλασική μουσική.
Εμένα όμως μου αρέσει να παίζω κάπως έτσι! (παίζει ένα άλλο παράδειγμα με μια εντυπωσιακή μελωδία γεμάτη συγκοπές και αντιχρονισμούς).
Ερώτηση : Ο ρυθμός είναι κάτι που “το έχεις” από τη φύση, ή είναι κάτι που μπορείς να το αποκτήσεις με την εξάσκηση;
Al Di Meola : Ο ρυθμός είναι κάτι που βγαίνει από μέσα σου, άρα ή το έχεις ή δεν το έχεις! Πιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι στη Μεσόγειο το έχουν λίγο. Το ίδιο και στη βόρεια Ευρώπη, λίγο επίσης το έχουν και στη βόρεια Αμερική. Αυτοί που δεν το έχουν καθόλου είναι οι Ασιάτες.
Όμως στην Κούβα το έχουν όλοι!
Ερώτηση : Πιστεύετε ότι οι άλλοι δύο από το Guitar Trio, δηλαδή οι Paco de Lucia και John McLaughlin, "το είχαν";
Al Di Meola : Ο Paco de Lucia το είχε. Ο John McLaughlin όμως, μπορεί να είχε κάποια άλλα στοιχεία, αλλά αυτό δεν το είχε.
(Σημείωση: Ο Al δεν μάσαγε τα λόγια του και απαντούσε με ευθύτητα στις ερωτήσεις. Αυτό όμως που δεν μπορώ να δεχτώ και τόσο εύκολα έχει να κάνει με το ότι "δεν το έχει" ο McLaughlin. Πως μπόρεσε να πει κάτι τέτοιο για έναν μουσικό τέτοιου μεγέθους; Όμως από την άλλη μεριά, μιλάμε για τον Al Di Meola, ένα μουσικό που βρίσκεται στην κορυφή παραπάνω από τρεις δεκαετίες και που βεβαίως έχοντας παίξει με τους καλύτερους μουσικούς στον κόσμο έχει διαμορφώσει άποψη που να του επιτρέπει να υποστηρίξει ακόμα και κάτι σαν αυτό).
Μιχαηλάγγελος Τουμανίδης - Gumbi Ortiz - Al Di Meola
Στην συνέχεια και αφού μας σύστησε τον περκασιονίστα του, Gumbi Ortiz που θα τον συνόδευε στο cajon (καχόν), μας έπαιξε μια μοναδική σύνθεση του αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά το μεγαλείο του ως κιθαρίστας αλλά και ως μουσικός. Ότι και να πω για αυτό που ακούσαμε είναι λίγο, ο ρυθμός του ήταν άψογος, η ταχύτητα του αξεπέραστη και βέβαια, η τεχνική του στο όργανο ήταν αντάξια του ονόματος που έχει δημιουργήσει.
Αυτό που επίσης μας έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν το απίστευτο δέσιμο του με τον Gumbi Ortiz και η ‘χημεία’ που είχαν μεταξύ τους (αργότερα έμαθα ότι παίζουν μαζί για περισσότερο από 20 χρόνια). Όλα αυτά βέβαια είχαν ως αποτέλεσμα ένα ασταμάτητο ηχηρότατο χειροκρότημα και, για μια ακόμη φορά, πολλές επευφημίες.
Στη συνέχεια, σειρά είχαν οι ενεργές συμμέτοχες μουσικών στο σεμινάριο. Πέντε από εμάς θα είχαν την τύχη να βρεθούν στην σκηνή μαζί με το διάσημο κιθαρίστα και να παίξουν μαζί του!
Προσωπικά, έζησα μια δυνατή μουσική εμπειρία παίζοντας και αυτοσχεδιάζοντας με τους δυο αυτούς τεράστιους μουσικούς και, βέβαια, ακούγοντας προσεκτικά αυτά που είχε να μου πει ο Al. Πρέπει επίσης να ομολογήσω πως είχα λιώσει τους δίσκους του στο πικάπ μου την δεκαετία του 80’ και του 90’.
Γενικότερα τώρα και όσον αφορά τα ενεργά μέλη, όλοι συναντήσαμε, όπως αναμενόταν, έναν πολύ απαιτητικό δάσκαλο, με πολύ υψηλά standard ο οποίος απαιτούσε από τους συμμετέχοντες ρυθμική ακρίβεια και ποικιλία, αυτοσχεδιασμό και ρεπερτόριο, με αποτέλεσμα να μην μπορέσουν όλοι να σταθούν όπως ήθελαν. Όμως παρ όλα αυτά, έχω την αίσθηση ότι όλοι όσοι συμμετείχαν ενεργά στο σεμινάριο απεκόμισαν μια μοναδική και ευχάριστη εμπειρία που θα τους μείνει αξέχαστη.
Το σεμινάριο είχε συνολική διάρκεια τρεις ώρες και μετά την λήξη του ο Al Di Meola φωτογραφήθηκε και μοίρασε υπομονετικά αυτόγραφα σε όλους τους παρευρισκόμενους.
Κάνοντας μια προσπάθεια να συνοψίσω το βασικό που ήθελε να μας πει ο Al Di Meola σε αυτό το σεμινάριο, θα έλεγα ότι για εκείνον ό,τι έχει την μεγαλύτερη σημασία στην μουσική είναι ο ρυθμός! Έχεις μάθει τις συγχορδίες και τις κλίμακες, κάνεις αυτοσχεδιασμό και έχεις και ρεπερτόριο; Εάν θέλεις να παίξεις καλύτερα εξασκήσου στο ρυθμό, χτύπα το πόδι σου για να είσαι πάντα σωστός ρυθμικά. Προσπάθησε να παίξεις με συγκοπές και αντιχρονισμούς για να αποκτήσει περισσότερη λάμψη και ζωντάνια η μουσική σου.
Προσωπικά νομίζω ότι έχει απόλυτο δίκιο! Όμως θα μου επιτρέψετε ένα σχόλιο, μια ένσταση στο απόλυτο ότι "τον ρυθμό ή τον έχεις ή δεν τον έχεις". Η άποψη που έχω προσωπικά διαμορφώσει για το συγκεκριμένο θέμα από την πολυετή διδακτική μου εμπειρία ως καθηγητής μουσικής, είναι ότι αυτός που δεν "το έχει" καθόλου μπορεί με τη μελέτη και την εξάσκηση να βελτιωθεί εντυπωσιακά, κι αυτός που πραγματικά "το έχει", εάν μελετήσει και εξασκηθεί, θα γίνει ακόμα καλύτερος. Άλλωστε, η μελέτη της μουσικής δεν έχει τέλος, πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο να βελτιωθείς εάν μελετήσεις. Όσο καλός και αν ήδη είσαι!
Όσον αφορά τους κιθαριστές που σχεδόν αποκλειστικά αποτελούσαν το κοινό του σεμιναρίου, όλοι μου έδωσαν την εντύπωση ότι το πρώτο πράγμα που θα έκαναν μόλις θα έφταναν στο σπίτι τους ήταν (απλά) να μελετήσουν κιθάρα!
Κι αυτό είναι κάτι το οποίο επιβεβαίωσα μέσα από συζητήσεις που έκανα με τους μαθητές μου τις επόμενες ημέρες, μιας και αρκετοί από αυτούς ήταν παρόντες στο συγκεκριμένο σεμινάριο.
Ο Al Di Meola μας απέδειξε για μια ακόμη φορά πόσο μεγάλος μουσικός είναι. Μαγεύοντας, εμπνέοντας και επηρεάζοντας το κοινό θετικότατα τόσο, ώστε η με πάθος μελέτη να είναι φυσιολογικά η αμέσως επόμενη κίνηση! Κι αυτή είναι κατά την γνώμη μου και η μεγαλύτερη επιτυχία για ένα σεμινάριο!
Όμως μένοντας και στις εντυπώσεις, θα έλεγα ότι ο Al Di Meola μας απέδειξε ότι δεν είναι απλώς ένας εξαιρετικός κιθαρίστας αλλά κι ένας μάγος της κιθάρας.
Παντελής Γαργουλάκης
Δεκέμβριος 2010
Επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
ΑΚΟΥΣΤΕ:
