ΦΑΙΔΡΑ ΓΙΑΝΝΕΛΟΥ - Η μουσική μας άνοιξη και τα ανθισμένα λουλούδια της (συνέντευξη στην Έφη Αγραφιώτη)

ΦΑΙΔΡΑ ΓΙΑΝΝΕΛΟΥ

Η μουσική μας άνοιξη και τα ανθισμένα λουλούδια της

Σας παρουσιάζω σήμερα μια πανέμορφη νέα, πάρα πολύ νέα, μαέστρο. Ναι, η Φαίδρα Γιαννέλου είναι ένα πολύ νέο κορίτσι με ταλέντο και ποιοτικές αγωνίες για τις επιδιώξεις της στο μουσικό χώρο. Είχαμε μια σύντομη συνομιλία και σας προτείνω να τη διαβάσετε:

 E.A. Tριάντα χρόνια πριν το να ανέβει Ελληνίδα στο πόντιουμ σήμαινε τελείως άλλα πράγματα, πάντως δεν υπογράμμιζε το δικαίωμά της στην επιλογή. Συνειδητοποιείς αλήθεια πόσο άλλαξε η θέση μας και επομένως η δυναμική μας; είστε πολλές γυναίκες που ενδιαφέρεστε να σταδιοδρομήσετε στο μουσικό χώρο ως διευθύντριες μουσικών σχημάτων, είτε πρόκειται για ορχήστρες είτε για χορωδιακά σύνολα. Και σας φαίνεται… αυτονόητο! Στην Ευρώπη, ας μη το ξεχνάμε, αυτή τη στιγμή υπάρχουν σημαντικές ελληνίδες στο πόντιουμ.

 Στη σημερινή ελληνική κοινωνία η παρουσία του γυναικείου φύλου γίνεται όλο και πιο έντονη σε ανδροκρατούμενα επαγγέλματα. Έτσι, συναντούμε πλέον όλο και περισσότερες γυναίκες επιστήμονες, πιλότους, επιχειρηματίες, μαέστρους, οι οποίες όχι μόνο έχουν εισέλθει δυναμικά στο χώρο, αλλά έχουν μάλιστα διαπρέψει. Με αυτό τον τρόπο οι γυναίκες του σήμερα κερδίζουν τον θαυμασμό αλλά και διαμορφώνουν το έδαφος, ώστε αργότερα να μπορούν να «πατήσουν» οι επόμενες γενιές γυναικών.

E.A. Δίχως αντίτιμο;

 Από προσωπική εμπειρία, μπορώ να πω ότι μία γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα σήμερα πρέπει να καταβάλει ίσως τη διπλάσια προσπάθεια από εκείνη ενός άνδρα, έτσι ώστε να μπορέσει να κατακτήσει τον σεβασμό, την ίση μεταχείριση αλλά και την εκτίμηση για την δουλειά της στο χώρο εργασίας της. Αυτό συμβαίνει δυστυχώς, διότι η νοοτροπία των ανθρώπων, ακόμη και μεταξύ των γυναικών, φαίνεται να μην έχει αλλάξει ριζικά απέναντι στις γυναικείες ικανότητες, παρά μόνο στο ελάχιστο. Όσον αφορά το μουσικό χώρο, γνωρίζω αρκετές ελληνίδες αυτή τη στιγμή που θα επιθυμούσαν μία σταδιοδρομία ως διευθύντριες συνόλων, είτε αυτό είναι η ορχήστρα είτε η χορωδία. Οι περισσότερες έχουν επιλέξει να σπουδάζουν στο εξωτερικό, πιστεύοντας ότι εκεί θα τους δοθούν περισσότερες ευκαιρίες.

E.A.. Μίλησε μου για τη Φαίδρα εντός και εκτός μουσικής. Ποια είναι η Φαίδρα;

 Η απάντηση στην ερώτηση αυτή δεν μπορεί να είναι… αντικειμενική. Αυτό που προσπαθώ να εφαρμόσω στη ζωή μου είναι να μην αποτελεί η μουσική τη μοναδική μου ενασχόληση. Προτιμώ να διευρύνω τους ορίζοντες μου διαρκώς με διάφορες δραστηριότητες, έτσι ώστε να αναπτύσσεται η φαντασία, η δημιουργικότητα και η κριτική μου ικανότητα. Πιστεύω επίσης πως ο σημερινός καλλιτέχνης οφείλει να έχει «ανοιχτή» σκέψη, καθώς και επίγνωση των όσων συμβαίνουν γύρω του, αποφεύγοντας την κοινωνική απομόνωση και την προσκόλληση στην τέχνη του. Εξάλλου, είναι και ο ίδιος μέρος της εξέλιξης της πραγματικότητας, στην οποία ζει.

Διευθύνοντας την συμφωνική ορχήστρα της ΕΡΤ

 E.A. Για τη μουσική εκπαίδευση τώρα. Θα πεις, τι να πρωτοπούμε…από πού να ξεκινήσουμε… Πώς θα τη χαρακτήριζες, τι γεύση στο στόμα έχεις από τις σπουδές στην Ελλάδα; πώς κρίνεις το γεγονός ότι αν και τόσο δύσκολη η εποχή, τόσο δύσκολες και αντίξοες οι συνθήκες να ασχοληθεί ένα νέο παιδί σοβαρά με τη μουσική και να εκπαιδευτεί εδώ, βγαίνουν ταλέντα, παιδιά με εξέλιξη δυναμική, παιδιά με ενθουσιασμό και όνειρο..
Θα χαρακτήριζα, με μία λέξη, την τωρινή ελληνική εκπαίδευση σαθρή. Ως απόφοιτος όλων των βαθμίδων της, αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι ο τομέας αυτός χρειάζεται πλήρη αναδιάρθρωση από τη βάση του. Προσωπικά βέβαια, είχα την τύχη να φοιτήσω στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και μάλιστα να μαθητεύσω δίπλα στον εξαίρετο καθηγητή κ. Μίλτο Λογιάδη, αρχιμουσικό της Ορχήστρας των Χρωμάτων.
Το λυπηρό είναι, ότι παρόλο που πολλά πανεπιστήμια της χώρας είναι επανδρωμένα με αξιόλογους καθηγητές με θέληση για δημιουργία, δεν είχαν ποτέ την αρμόζουσα στήριξη του κράτους, ώστε να διαμορφώσουν ένα δυνατό προφίλ στον παγκόσμιο χάρτη της εκπαίδευσης.
Αναφορικά με το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι σε δύσκολες εποχές οι τέχνες γνωρίζουν άνθιση, λόγω της ανάγκης του ανθρώπου να εκφραστεί και να ξεφύγει από τις αντιξοότητες της ζωής. Αντιθέτως, σε περιόδους ευμάρειας ο άνθρωπος παύει να αναζητεί την εσωτερική ανάγκη για δημιουργία και επικοινωνία μέσω της τέχνης.
Η Ελλάδα πάντα ήταν και θα είναι πηγή ταλέντων. Θεωρώ πως μέσα από αυτή τη δοκιμασία που περνάει η χώρα μας, θα αναδειχθούν ακόμα περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες με όνειρα και πάθος. Το σημαντικό είναι να μπορέσει η κοινωνία να τα αναδείξει και να τα βοηθήσει να εξελιχθούν, ώστε να μείνουν και να προσφέρουν στη χώρα τους.

E.A. Πώς κρίνεις τα σχετικά με την επαγγελματική σου επιλογή τεκταινόμενα σήμερα στη χώρα; τις ορχήστρες και οι χορωδίες για παράδειγμα.

Η δραστηριότητα των επαγγελματικών ορχηστρών και χορωδιών επικεντρώνεται σήμερα δυστυχώς μόνο στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, με αποτέλεσμα η επαρχία να παραγκωνίζεται. Αυτό σημαίνει ότι τα σύνολα αυτά είναι λίγα και άρα προσφέρουν λίγες θέσεις εργασίας στους μουσικούς. Επίσης, βλέπουμε ότι ακόμη και αυτά τα ολιγοστά σύνολα, στο «βωμό» της οικονομικής κρίσης, η οποία ταλαιπωρεί τη χώρα μας, τείνουν να εξαφανιστούν. Δεν υπάρχει πιο σκληρό πράγμα από το να αντιμετωπίζονται οι μουσικοί αυτών των συνόλων ως κάτι αχρείαστο για την κοινωνία. Ίσως να μην έχουν συνειδητοποιήσει όλοι, ότι ακόμη και στους πιο χαλεπούς καιρούς, αυτό που δεν πρέπει ποτέ να «περικοπεί» από ένα κράτος είναι ο πολιτισμός.

 E.A. Πώς θα περιέγραφες τα όνειρά σου και τα σχέδια σου για το προσεχές διάστημα;

 Αν και τα όνειρα μου για το μέλλον είναι πολλά, εν τούτοις το μεγαλύτερο όλων είναι να μπορώ όσο συχνότερα γίνεται να εκφράζομαι μέσω της διεύθυνσης ορχήστρας. Ένας μαέστρος εξαρτάται απόλυτα από τη διαθεσιμότητα μίας ορχήστρας, η οποία αποτελεί το μέσο έκφρασής του. Έτσι, τα σχέδια μου προσαρμόζονται πάντα με το εφικτό. Η επαφή μου όμως με την ορχήστρα δεν σταματάει. Την αναζητώ με διάφορα μέσα, είτε με την συμμετοχή μου σε σεμινάρια είτε δημιουργώντας ευέλικτα σύνολα σύγχρονης μουσικής.

E.A. Φέρε τον εαυτό σου στη θέση ενός «συμβουλάτορα» και δώσε συμβουλές στα παιδιά που θα ήθελαν να ακολουθήσουν αυτή τη στιγμή μουσική (επαγγελματική ή ερασιτεχνική) διαδρομή. Λέγοντας τα πράγματα με το όνομά τους..

 Θα ξεκινήσω με την τελευταία σας πρόταση. Λέγοντας λοιπόν τα πράγματα με το όνομά τους, οφείλω να ομολογήσω ότι χρειάζεται πολλή υπομονή και επιμονή για να ακολουθήσει κανείς τη μουσική επαγγελματικά. Οι δυνατότητες εύρεσης εργασίας λιγοστεύουν με τη πάροδο του χρόνου. Είναι ο λόγος που πολλοί γονείς αποτρέπουν πλέον τα παιδιά από το να γίνουν επαγγελματίες μουσικοί.
Προσωπικά δε θα πάψω ποτέ να παροτρύνω τα νέα παιδιά να ασχοληθούν με το μαγικό κόσμο της μουσικής, διότι πιστεύω πως ακόμη και αν δεν γίνουν επαγγελματίες, μόνο ωφελημένοι μπορούν να βγουν από την επαφή μαζί της. Τέλος, όσο και τετριμμένο να ακούγεται, θα ήθελα να τονίσω ότι η αυστηρή μελέτη, η πίστη στις δυνατότητές μας και πάνω από όλα η αγάπη για τη μουσική είναι τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να αγγίξουμε το στόχο.

Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
Απρίλιος 2011
Επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας