[Φάκελος Μουσική Εκπαίδευση]
Απάντηση του ΚΚΕ
στα ερωτήματα του διαδικτυακού περιοδικού “TaR”
Λάβαμε, ευχαριστούμε και δημοσιεύουμε την απάντηση από το τμήμα Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ στα ερωτήματα του TaR για την πρo των εκλογών κυβερνητική εξαγγελία περί Ακαδημίας τεχνών:
(http://www.tar.gr/content/content.php?id=874).
Το πολυδιαφημιζόμενο νομοσχέδιο περί “Ακαδημίας Τεχνών” προβλήθηκε σαν απάντηση στο πάγιο αίτημα του καλλιτεχνικού κόσμου για πανεπιστημιακού επιπέδου εκπαίδευση στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στο χορό, στη μουσική. Μόνο που η επαγγελλόμενη “Aκαδημία” ( όρος που παραπέμπει στην “Ακαδημία Εργασίας”της ΓΣΕΕ, την “Ακαδημία της Εκκλησίας”, ιδιωτικές σχολές που ιδρύθηκαν πρόσφατα με την αξίωση να θεωρούνται ισότιμες των πανεπιστημίων) δεν αποτελεί ούτε δημόσιο και δωρεάν ούτε πανεπιστημιακού επιπέδου ίδρυμα, αλλά ένα υποκατάστατο τύπου ΙΕΚ, με δίδακτρα και επιχειρηματική δραστηριότητα υπό την ευθύνη κάποιων οικονομικών διευθυντών που θα εμπορεύονται με όρους της αγοράς το καλλιτεχνικό προϊόν. Απ’ αυτή την άποψη διαιωνίζει την κακή παράδοση των αδιαβάθμητων Ωδείων, ιδιωτικών στην πλειονότητά τους, που λειτουργούν εδώ και χρόνια σαν υποκατάστατο των ανύπαρκτων καλλιτεχνικών σπουδών.
Όσο για το θέμα της εργασίας των μουσικών, σίγουρα δεν ξεκινά από κάποια έλλειψη ισοδυναμίας πτυχίων με αυτά του εξωτερικού. Αντίθετα αυτό είναι το πρόσχημα που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από τη διαδικασία της Μπολώνιας και την περιβόητη οδηγία απαξίωσης των πανεπιστημίων μέσα από την εξίσωσή τους με ιδιωτικά κολέγια αμφίβολης ποιότητας, διαδικασία που ούτε τους απόφοιτους των ιδιωτικών ωφελεί σε τίποτε, καθώς κατοχυρώνει ότι η ειδίκευση δεν θα παρέχεται στις βασικές σπουδές, διαχωρίζει το πτυχίο από την πιστοποίηση της επαγγελματικής ικανότητας και τελικά αποσυνδέει σπουδές και πτυχίο από το δικαίωμα στην εργασία, οδηγώντας στη μερική απασχόληση και στη διαρκή ομηρία. Στον τομέα των μουσικών σπουδών ειδικότερα οι ως τώρα κυβερνήσεις, χωρίς να λύνουν ουσιαστικά το πρόβλημα της εκπαίδευσης των μουσικών (αφού και τα ωδεία διαιωνίζονται και τα μουσικά τμήματα δεν εξασφαλίζουν επαρκή σύνδεση θεωρίας και πράξης, ιδιαίτερα στο θέμα της διδασκαλίας των μουσικών οργάνων), χρησιμοποιούν διάφορες δικαιολογίες για να μην καλύπτουν τα υπάρχοντα κενά με μαζικούς και μόνιμους διορισμούς μουσικών στην εκπαίδευση.
Οι προτάσεις του ΚΚΕ βρίσκονται στον αντίποδα και θέτουν το πρόβλημα ξεκινώντας από τη βάση του, την ανύπαρκτη σήμερα αισθητική αγωγή. Για μας είναι καθαρό ότι θέσεις εργασίας δεν πρόκειται να δημιουργηθούν για τους μουσικούς, αν δεν αλλάξει ριζικά η πολιτική που ακολουθείται στους τομείς της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, όπου η μουσική παιδεία θεωρείται πολυτέλεια για τους πολλούς ή ατομικό μέλημα των μελλοντικών επαγγελματιών κι όπου έχει εκχωρηθεί στην οικονομική ολιγαρχία το δικαίωμα και τα μέσα να υπαγορεύει τα γούστα και τα πιστεύω του λαού μας.
Το ΚΚΕ πιστεύει ότι η μουσική παιδεία είναι από τα καίρια πεδία αισθητικής αγωγής, που είναι αναγκαία για όλους τους νέους ανεξάρτητα από το επάγγελμα που πιθανόν να ακολουθήσουν. Γι’ αυτό και στην πρόταση που έχουμε καταθέσει για Ενιαίο Δωδεκάχρονο Βασικό Υποχρεωτικό σχολείο θεωρούμε απαραίτητη τη διδασκαλία της μουσικής μέσα στην εκπαίδευση από την 1η ως τη 12η τάξη του σχολείου. Αυτό βέβαια που προτείνουμε είναι ένα σχολείο βασικής γενικής παιδείας με ενιαία δομή και πρόγραμμα, για τη σφαιρική κι αρμονική ανάπτυξη των ικανοτήτων του καθενός μέχρι την ενηλικίωση, για να συμβάλλει δηλαδή στη διαμόρφωση της πολύπλευρης προσωπικότητας. Πρέπει να τελειώνουμε με τη σημερινή μαθησιοκεντρική εκπαίδευση, που αποβλέπει στην ελιτίστικη επιλογή και θεωρεί πρωτεύον μόνο την επίδοση σε αποσπασματικές γνώσεις και δεξιότητες, το σχολείο με τα ξεχωριστά τμήματα (Δημοτικό- Γυμνάσιο- Λύκειο) και την πρόωρη διαφοροποίηση κι ειδίκευση από τα 12 ή τα 15 με διαφορετικούς τύπους σχολείων. Δεν μπορεί άλλο να γίνεται ανεκτή η υποβάθμιση της καλλιτεχνικής παιδείας στην υποχρεωτική εκπαίδευση με το μάθημα ελάχιστα να διδάσκεται, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες να τηρηθεί ένα ολωσδιόλου ανεπαρκές ωρολόγιο πρόγραμμα, για να καταντήσει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η μουσική ένα ακόμη γνωστικό αντικείμενο, δευτερεύον - ελλείψει τριτεύοντος, ενώ ακόμη και στα πολυδιαφημισμένα μουσικά γυμνάσια και λύκεια δεν υπάρχουν ούτε βιβλία ούτε αναλυτικά προγράμματα για τη διδασκαλία κάμποσων μουσικών οργάνων. Και πρέπει να τερματιστεί η εξοντωτική για όποιον αγαπά τη μουσική οικονομική αιμορραγία για ιδιωτικά μαθήματα σε ωδεία ή ιδιαίτερα.
Γι’ αυτό, δίπλα στο σχολείο, που από πεδίο κοινωνικής επιλογής θέλουμε να γίνει όργανο κοινωνικής διαπαιδαγώγησης, θεωρούμε επίσης απαραίτητη την αγωγή του ελεύθερου χρόνου. Προτείνουμε να δημιουργηθούν Κρατικά Κέντρα Καλλιτεχνικής Αγωγής, που θα λειτουργούν παρέχοντας τη δυνατότητα στα παιδιά, στους εφήβους και στους νέους, αλλά και σε εργαζόμενους κάθε ηλικίας, να ψυχαγωγηθούν ασχολούμενοι θεωρητικά και πραχτικά με τη μουσική, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην παραδοσιακή μουσική του τόπου μας. Τέτοια κέντρα νεότητας και πολιτισμού θα χρειαστούν σε κάθε δήμο κι απαιτούν ένα σημαντικό αριθμό μουσικών δασκάλων, ίσως πολύ περισσότερους απ’ όσους πτυχιούχους διαθέτουμε σήμερα από ωδεία ή από πανεπιστημιακά τμήματα.
Για την εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των επαγγελματιών στον τομέα της μουσικής διευκρινίζουμε ότι το ΚΚΕ διεκδικεί να πραγματοποιούνται σε ανώτατο επίπεδο μέσα από δημόσιες και δωρεάν σχολές στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Το Ενιαίο 12χρονο βασικό σχολείο χρειάζεται αληθινούς κι επαρκείς παιδαγωγούς της μουσικής αγωγής, που θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα ειδικότητας που πρέπει να δημιουργηθούν μέσα σε Ενιαίες Παιδαγωγικές Σχολές, για να καλύψουν ανάμεσα στα άλλα και την επιμόρφωση των σημερινών εκπαιδευτικών ή άνεργων πτυχιούχων.
Εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι οι ανώτατες καλλιτεχνικές σπουδές μέσα από δημόσιες πανεπιστημιακές σχολές για την αναπαραγωγή κι ανάπτυξη ταλαντούχων επαγγελματιών στη Μουσική, το Θέατρο, το Χορό και τον Κινηματογράφο, σπουδές που θα πιστοποιούν ειδίκευση από το ίδιο το βασικό τους πτυχίο, πτυχίο που θα πρέπει να έχει αντίκρισμα σε εργασία καλλιτεχνική. Το τελευταίο θα είναι δώρον άδωρον, αν η πολιτεία δεν αναλάβει να οργανώσει σε μόνιμη βάση ή και να επιχορηγήσει τη λειτουργία π.χ. συμφωνικών ορχηστρών κ.ά. πολιτιστικές δραστηριότητες, κάποιες από τις οποίες εμφανίζονται πολυδάπανες, όμως είναι σίγουρα λιγότερο δαπανηρές από τις εκθαμβωτικές φιέστες και εξασφαλίζουν τη συστηματική πολιτιστική καλλιέργεια του λαού μακριά από την ιδιοτέλεια των ιδιωτών χορηγών.
Σ’ αυτήν την κατεύθυνση το ΚΚΕ απαιτεί να δοθεί τέλος στη λειτουργία ή την παραπέρα ανάπτυξη της ιδιωτικής κερδοσκοπίας και χειραγώγησης στον καλλιτεχνικό τομέα, με όποια μορφή κι αν αυτή εμφανίζεται (ιδιωτικά ιδρύματα και φροντιστήρια, χορηγίες, “ριάλιτι σόου”, εταιρείες και θεσμούς “ευρωπαϊκών” προδιαγραφών) κατοχυρώνοντας το δικαίωμα του λαού να δημιουργεί μαζί με τον υλικό και πνευματικό πολιτισμό και να διαμορφώνει το δικό του αισθητικό κριτήριο, υπαγορευμένο από τις δικές του ανάγκες και παραδόσεις. Αυτές οι θέσεις πιστεύουμε πως όχι μόνο δίνουν λύση στα χρόνια προβλήματα των μουσικών, αλλά οδηγούν στην καθολική ανύψωση του πολιτιστικού επιπέδου των εργαζόμενων και συνδέονται με την απαίτηση για ζωή απαλλαγμένη από υλική εκμετάλλευση και πνευματική καταπίεση.
Εκ μέρους του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ
Ρίτα Νικολαϊδου
