FERNANDO LIMA - Φτιάχνοντας κιθάρες στην Cremona
(των Νίκου Ευθυμίου & Γιώργου Τοσικιάν)
[οργανοποιία]

Στις 7 Μαρτίου 2010 βρέθηκε στην Αθήνα ο πορτογάλος οργανοποιός  Fernando Lima,
που κατασκευάζει κιθάρες και βιολιά  και τα τελευταία χρόνια ζει στην Cremona της Ιταλίας.
Ο Έλληνας κατασκευαστής Νίκος Ευθυμίου και ο κιθαριστής Γιώργος Τοσικιάν
είχαν την ευκαιρία να τον συναντήσουν και να συνομιλήσουν μαζί του για το TaR…

FERNANDO LIMA
Φτιάχνοντας κιθάρες στην Cremona

-Κύριε Lima, θέλετε να μας πείτε πότε και πώς ξεκινήσατε να κατασκευάζετε κιθάρες;

-Ξεκίνησα όταν ήμουν 15  χρονών. Ήμουν  σπουδαστής  κιθάρας  αλλά δεν  είχα τα χρήματα για να αγοράσω ένα καλό όργανο. Επισκέφθηκα τον κατασκευαστή

A. Tavares και του ζήτησα να μου επιτρέψει να τον παρακολουθώ κατά την διάρκεια της δουλειάς του. Δίπλα του πήρα τις πρώτες γνώσεις γύρω από την κατασκευή και  σιγά-σιγά έφτιαξα την πρώτη μου κιθάρα. Στη συνέχεια έκανα διάφορες έρευνες και μελέτες  σε σχέση με την κατασκευή προσπαθώντας πάντα να εξελίσσομαι.

 -Πώς προέκυψε η κατασκευή βιολιών;

-Στην ηλικία των δεκαοχτώ χρόνων ενδιαφέρθηκα καταρχήν για την επισκευή και κατόπιν για την   κατασκευή βιολιών, απόλυτα αυτοδίδακτος. Το 2006  μετακόμισα στην Ιταλία για να μελετήσω την κατασκευή βιολιών στη σχολή της Κρεμόνα. Η πόλη και οι άνθρωποι εκεί έχουν τεράστια παράδοση σ’ αυτόν τον τομέα. Αρκεί να έχεις μάτια για να δεις και στόμα για να ζητάς πληροφορίες. Στην Κρεμόνα, πόλη 150.000 κατοίκων, ζουν και εργάζονται τετρακόσιοι (400) κατασκευαστές!

  

  -Βρίσκετε κοινά στοιχεία στην κατασκευή κιθάρας -βιολιού;

-Να χρησιμοποιείς και να επεξεργάζεσαι καλά ξύλα, καλά υλικά. Πρέπει να ακούς και να νιώθεις το ξύλο. Να το αγαπήσεις και να έχεις πάντα στο μυαλό σου τον επιθυμητό ήχο.

 -Και ποιες οι διαφορές;

-Η κατασκευή βιολιών είναι λίγο πιο δύσκολη και περίπλοκη λόγω και του σχήματος.

Στα βιολιά επίσης πρέπει να δουλέψεις πολύ με το καπάκι και τα διαφορετικά πάχη από περιοχή σε περιοχή. Από την άλλη, στις κιθάρες πρέπει να δουλέψεις περισσότερο με τα καμάρια (σχήμα, πάχη, σχηματισμός, κλπ).

 -Μπορείτε να μας πείτε τι ξύλα χρησιμοποιείτε; Ξέρω ότι συνηθίζετε μόνο  βραζιλιάνικο παλίσσανδρο. Πιστεύετε ότι έχει μεγάλη διάφορα από τον ινδικό;

-Χρησιμοποιώ ιταλικό έλατο από την Val di Fiemme, καναδέζικο κέδρο και βραζιλιάνικο παλίσσανδρο. Ναι, πιστεύω ότι ο βραζιλιάνικος  έχει πραγματικά μεγάλη διαφορά από τον ινδικό. Είναι τελείως άλλο ξύλο. Δονείται διαφορετικά.

 

-Ποιο μοντέλο χρησιμοποιείτε στην κατασκευή βιολιών και ποιο στις κιθάρες;

-Στα βιολιά χρησιμοποιώ το μοντέλο Guarneri.Πιστεύω πως ο άνθρωπος αυτός σκεφτόταν πάρα πολύ τον ήχο που ήθελε να βγάλει. Είχε φανταστικές ιδέες. Κρίμα που πέθανε τόσο νέος και δεν πρόλαβε να εξελιχθεί περισσότερο. Στις κιθάρες χρησιμοποιώ το δικό μου μοντέλο στο οποίο κατέληξα μετά από διάφορες δοκιμές και πειραματισμούς πάνω σε σχέδια του Torres και άλλων (Fleta, Romanillos). 

-Γνωρίζετε άλλους κατασκευαστές που να έφτιαχναν βιολιά και κιθάρες;

-Καταρχήν ο ίδιος ο Stradivari. Λίγοι το ξέρουν αλλά κατασκεύαζε και κιθάρες. Ίσως  δεν εξελίχθηκε τόσο όσο στην κατασκευή βιολιών  επειδή  εκείνη την εποχή υπήρχαν  παρά  ελάχιστες παραγγελίες για κιθάρες.

 

-Βλέπουμε βιολονίστες να χρησιμοποιούν πολύ παλαιά όργανα. Κάτι αντίστοιχο  δεν συμβαίνει στον χώρο της κιθάρας. Πιστεύετε ότι οι κιθάρες δεν μπορούν να αντέξουν στον χρόνο όσο τα βιολιά;

-Δεν είναι ότι τα βιολιά αντέχουν στον χρόνο. Τα βιολιά επιδιορθώνονται πιο εύκολα και πολύ πιο αποτελεσματικά. Απ’ ότι οι κιθάρες. Πρέπει ακόμα να σκεφτούμε ότι οι κιθάρες παλαιότερα δεν προορίζονταν για μεγάλες αίθουσες συναυλιών. Από την άλλη  και τα βιολιά δεν ήταν ίδια με τα τωρινά. Τα βιολιά όμως επιδιορθώνονται.

 -Ποια η γνώμη σας σχετικά με την εξέλιξη της κατασκευής στις κιθάρες;

-Πιστεύω πως πολλοί κατασκευαστές κιθάρας δοκιμάζουν κάποια περίεργα πράγματα που αν είχαν μελετήσει δεν θα τα έκαναν ποτέ. Για να κατασκευάσεις όργανα πρέπει να μελετήσεις φυσική ακουστική ,να αποκτήσεις  τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις.. Όπως  αν θες να γράψεις ένα βιβλίο θα πρέπει πρώτα να μάθεις το αλφάβητο. Επίσης, όπως ένας μουσικός μελετάει και εξασκείται καθημερινά, έτσι πρέπει να κάνει κι ένας κατασκευαστής. Θα πρέπει επίσης να ακούς πολύ μουσική και να έρχεσαι σε επαφή με μουσικούς ώστε  να προσπαθήσεις να καταλάβεις τι είναι αυτό που ζητάνε από ένα όργανο.

 

-Πώς είναι για έναν  κατασκευαστή να ζει στην Κρεμόνα;

-Λατρεύω την Κρεμόνα. Είχα πάει στην αρχή για μια εβδομάδα. Περπατούσα στην πόλη και σκεφτόμουν ότι στους ίδιους δρόμους  περπατούσε ο Stradivari,ο Amati και τόσοι άλλοι...

 -Τι πιστεύετε ότι  έκανε αυτή την πόλη την πηγή της κατασκευής εγχόρδων;

-Καταρχήν τα ξύλα τής περιοχής και κυρίως  το έλατο της Val di Fiemme. Επίσης η ποιότητα, η ατμόσφαιρα και το γούστο της πόλης  και των κατοίκων της. Για παράδειγμα η σχολή της Kρεμόνα έφτασε σε απίστευτα επίπεδα, όσο πουθενά αλλού στον κόσμο, την τέχνη του λουστραρίσματος. Αυτό πιστεύω ότι έχει να κάνει με το καλό γούστο και το πάθος για την τελειότητα.  .

 -Τι προτιμάτε να κατασκευάζετε; Κιθάρες ή βιολιά;

-Είναι μια υπέροχη εμπειρία να φτιάχνω τόσο κιθάρες όσο και βιολιά και να μεταφέρω τις γνώσεις που αποκτώ  από το ένα όργανο στο άλλο. Όμως η κιθάρα είναι η πρώτη μου αγάπη.

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ http://www.fernandocremona.com 

Γιώργος Τοσικιάν & Νίκος Ευθυμίου Μάρτιος 2010