[Σπάνιες Ηχογραφήσεις] - MAURICE RAVEL - Ο Συνθέτης, ο Πιανίστας, ο Μαέστρος
(του Δημήτρη Κυπραίου)

Σπάνιες Ηχογραφήσεις

 

Maurice (Joseph) RAVEL
(07.03.1875 – 28.12.1937)

Ο Συνθέτης, ο Πιανίστας, ο Μαέστρος

Ο Maurice Ravel γεννημένος την εποχή της ανακάλυψης του φωνογράφου ζει όλη την εξέλιξη της δισκογραφικής βιομηχανίας, που δυναμικά μεταβαίνει από την εποχή του κυλίνδρου σε εκείνη του δίσκου και του γραμμοφώνου. Εκμεταλλευόμενος την βελτίωση της ποιότητας του ήχου στις ηχογραφήσεις, τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα ηχογραφεί αρκετά από τα έργα του αλλά φροντίζει να παραδοθούν ηχογραφημένα και αρκετά μεγάλα και σπουδαία έργα του κλασσικού ρεπερτορίου.

Οι καρποί της συνθετικής του δραστηριότητας δεν μένουν στα συρτάρια του αλλά φροντίζει στα χρόνια που ακολουθούν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο να παρουσιασθούν από τον ίδιο είτε από την θέση του πιανίστα, είτε από την θέση του Διευθυντή Ορχήστρας. Τα χρόνια που ακολουθούν τον θάνατο του Claude Debussy (1918) καθιερώνεται διεθνώς ως ο εκπρόσωπος της Γαλλικής Μουσικής. Δίνει κοντσέρτα κυρίως στην Ευρώπη ενώ στις αρχές του 1928 επισκέπτεται τις Η.Π.Α. όπου δίνει ρεσιτάλ σε πολλές πόλεις.

Η πόλη Ciboure κοντά στα γαλλοϊσπανικά σύνορα δέχεται τα πρώτα μηνύματα της μουσικής του ιδιοφυϊας. Στα εφτά του χρόνια αρχίζει να μελετά πιάνο με τον Hanry Ghys και να παρακολουθεί μαθήματα αρμονίας.

Στα δεκατέσσερά του γίνεται δεκτός στο Παρισινό Ωδείο όπου μελετά πιάνο με τον Charles de Beriot, ανακαλύπτοντας λίγο αργότερα και την αγάπη του για την σύνθεση. Ποτέ δεν σταμάτησε να ερμηνεύει τα έργα του στο πιάνο τόσο στις ηχογραφήσεις τους όσο και μπροστά σε κοινό. Το 1898 αρχίζει να μελετά με τον Gabriel Faure με τον οποίο θα συνδεθεί φιλικά για σαράντα περίπου χρόνια. Στα δεκατέσσερα χρόνια των σπουδών του προσπάθησε αρκετές φορές να κατακτήσει το σπουδαίο για την εποχή ‘Βραβείο της Ρώμης’ χωρίς όμως ποτέ να τα καταφέρει.

Το 1900 γίνεται μέλος μιας ομάδας, αποκλειστικά, ανδρών καλλιτεχνών και διανοουμένων της γνωστής σαν Apache Club όπου μένει μέχρι το 1914 έχοντας την ευκαιρία να γνωριστεί με τους Erik Satie, Jean Cocteau, Andre Gide, Paul Valery, Igor Stravinsky, Nijinsky και Serge Diaghilev. Το 1901 συνθέτει το Jeux d’ eau, έργο που θεωρείται το πρώτο σημαντικό ανάμεσα στις τόσα γνωστές και σπουδαίες συνθέσεις του. Το 1907 μετακομίζει στην Ισπανία, πατρίδα της μητέρας του όπου και συνθέτει τρία από τα γνωστότερα έργα του, την Rhapsodie, το Valse και το Bolero ενώ το 1912 πρωτοπαρουσιάζει το μπαλέτο του Daphnis and Chloe.

Σημαντική επίδραση στην διαμόρφωση της συνθετικής προσωπικότητας του Ravel άσκησαν ο Emmanuel Chabrier, ο Eric Satie, o Wolfgang-Amadeus Mozart και o Camille Saint-Saens, ενώ φανερές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των Ravel και Debussy μπορεί ο ακροατής να διακρίνει στο συνθετικό έργο και των δύο.

To 1920 ανακηρύσσεται Γάλλος Ιππότης επί τιμή, τίτλο τον οποίο αποκηρύσσει, αναγκάζοντας το φίλο του Eric Satie να πεί ότι ‘Ο Κύριος Ravel μπορεί να αρνήθηκε τον τίτλο του Ιππότη αλλά όλη η μουσική του τον αποδέχεται’. Τρία χρόνια πριν, το 1917, ηχογραφείται για πρώτη φορά το Κουαρτέτο του ερμηνευμένο από το London String Quartet και κυκλοφορεί από την Columbia.
Καθ’ όλη την διάρκεια της παραμονής του στην αμερικανική ήπειρο ταξιδεύει σε εικοσιπέντε πόλεις δίνοντας ρεσιτάλ και συναυλίες, όμως βρίσκει αρκετό χρόνο για να μελετήσει την jazz και το ragtime επισκεπτόμενος συχνά το Harlem και την Νέα Ορλεάνη. Καθοριστική και η γνωριμία του με τον George Gershwin ο οποίος μάλιστα ζήτησε από τον Ravel να γίνει δάσκαλός του κάτι το οποίο ο συνθέτης αρνήθηκε.

Το 1928 ανακηρύσσεται διδάκτορας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ενώ το 1929 η πόλη St. Jean-de-Luz θεσπίζει φεστιβάλ προς τιμή του, ακολουθώντας η γενέτειρά του ένα χρόνο αργότερα.

Στα εξηνταδύο του χρόνια, το 1937, αφήνει την τελευταία του πνοή στο Παρίσι, αφού για τρία χρόνια η υγεία του παρουσίαζει σοβαρότατα προβλήματα αναγκάζοντάς τον να απέχει από την συνθετική δραστηριότητα.





ΑΚΟΥΣΤΕ ΣΤΟ ΤaR-radio.com:
MAURICE RAVEL


Ο Ravel ερμηνεύει στο πιάνο τα έργα του

Valses nobles et sentimentale
(Έργο του 1911, ηχογράφηση Παρίσι, 1913)

Pavane pour une Infante defunte
(Έργο του 1899, Ηχογράφηση Λονδίνο, 1922)

 

Ο Ravel διευθύνει το

Bolero
(Έργο του 1928, Ηχογράφηση Παρίσι, 1930)
Orchestre Lamoureux

---

Εργογραφία *

À la manière de ... Borodine, Chabrier [piano] 1912; Α’ Εκτέλεση 1913
Ballade de la reine morte d'aimer [voice & piano] c.1893; Α’ Εκτέλεση 1975
Berceuse sur le nom de Gabriel Fauré [violin & piano] 1922; Α’ Εκτέλεση 1922
Boléro [orchestra] 1928; Α’ Εκτέλεση 1930; [ballet] 1928; Α’ Εκτέλεση 1928
Chanson du rouet [voice & piano] 1898; Α’ Εκτέλεση 1975
Chansons madécasses [voice & flute, cello, piano] 1925-6; Α’ Εκτέλεση 1926
Chants populaires [voice & piano] 1910; Α’ Εκτέλεση 1910/1975
Cinq mélodies populaires grecques [voice & piano] 1904/6; Α’ Εκτέλεση 1905/6
Concerto pour la main gauche en ré majeur [piano & orchestra] 1929-30; Α’ Εκτέλεση 1932
Concerto pour piano et orchestre en sol majeur [piano & orchestra] 1929-31; Α’ Εκτέλεση 1932
Daphnis et Chloé [orchestra, chorus; ballet] 1909-12; Α’ Εκτέλεση 1912
Deux épigrammes de Clément Marot [voice & piano] 1896-9; Α’ Εκτέλεση 1900
Deux mélodies hébraïques [voice & piano] 1914; Α’ Εκτέλεση 1914 [voice & orchestra] 1919; Α’ Εκτέλεση 1920
Don Quichotte à Dulcinée [voice & orchestra] 1932/3 Α’ Εκτέλεση 1934; [voice & piano] 1933;
Enfant et les sortilèges, l' [opera] 1920-25; Α’ Εκτέλεση 1925
Fanfare (in L'Eventail de Jeanne) [orchestra; ballet] 1927; Α’ Εκτέλεση 1929
[Fascination] [voice & piano/orchestra] 1904
Frontispice [2 pianos, 5 hands] 1918
Gaspard de la nuit [piano] 1908; Α’ Εκτέλεση 1909
Grands vents venus d'outremer, les [voice & piano] 1906; Α’ Εκτέλεση 1907
Heure espagnole, l' [opera] 1907-09; Α’ Εκτέλεση 1911
Histoires naturelles [voice & piano] 1906; Α’ Εκτέλεση 1907
Introduction et allegro [harp & string quartet, flute, clarinet] 1905; Α’ Εκτέλεση 1907
Jeux d'eau [piano] 1901; Α’ Εκτέλεση 1902
Ma mère l'Oye [piano duet] 1908-10; Α’ Εκτέλεση 1910; [orchestra; ballet] 1911; Α’ Εκτέλεση 1912
Manteau de fleurs [voice & piano] 1903
Menuet antique [piano] 1895; Α’ Εκτέλεση 1898; [orchestra] 1929 Α’ Εκτέλεση 1930
Menuet sur le nom de Haydn [piano] 1909; Α’ Εκτέλεση 1911
Miroirs [piano] 1904-05; Α’ Εκτέλεση 1906
Noël des jouets [voice & piano] 1905; Α’ Εκτέλεση 1906
Parade, la [piano] 1896-98?
Pavane pour une infante défunte [piano] 1899; Α’ Εκτέλεση 1902; [orchestra] 1910; Α’ Εκτέλεση 1911
[Piano concerto in G] Prélude [piano] 1913
Quatuor à cordes [string quartet] 1902-03; Α’ Εκτέλεση 1904
Rapsodie espagnole [orchestra] 1907-08; Α’ Εκτέλεση 1908
Rêves [voice & piano] 1927; Α’ Εκτέλεση 1927
Ronsard à son âme [voice & piano] 1923-24; Α’ Εκτέλεση 1924
Sainte [voice & piano] 1896; Α’ Εκτέλεση 1907
Sérénade grotesque [piano] 1893; Α’ Εκτέλεση 1975
Shéhérazade [voice & orchestra] 1903;Α’ Εκτέλεση 1904
Shéhérazade (ouverture de féerie) [orchestra] 1899; Α’ Εκτέλεση 1898
Si morne! [voice & piano] 1898; Α’ Εκτέλεση 1975
Sites auriculaires [2 pianos] 1895-97; Α’ Εκτέλεση 1898
Sonate pour violon et piano (Posthume) [violin & piano] 1897; Α’ Εκτέλεση 1975
Sonate pour violon et piano [violin & piano] 1923-27; Α’ Εκτέλεση 1927
Sonate pour violon et violoncelle [violin & cello] 1920-22; Α’ Εκτέλεση 1922
Sonatine [piano] 1903-05; Α’ Εκτέλεση 1906
Sur l'herbe [voice & piano] 1907; Α’ Εκτέλεση 1907
[Tableaux d'une exposition (Moussorgsky)] [orchestra] 1922
Tombeau de Couperin, le [piano] 1914-17; Α’ Εκτέλεση 1917; [orchestra; ballet] 1919; Α’ Εκτέλεση 1920
Trio [violin, cello & piano] 1914; Α’ Εκτέλεση 1915
Tripatos [voice & piano] 1909
Trois chansons [unaccompanied chorus] 1914-15; Α’ Εκτέλεση 1917
Trois poèmes de Stéphane Mallarmé [voice & piccolo, flute, clarinet, bass clarinet, string quartet, piano] 1913; Α’ Εκτέλεση 1914
Tzigane, rapsodie de concert [violin & piano] 1924; Α’ Εκτέλεση 1924; [violin & orchestra] 1924
Un grand sommeil noir [voice & piano] 1895
Valse, la [orchestra] 1919-20; Α’ Εκτέλεση 1921; [ballet] Α’ Εκτέλεση 1929; [piano; 2 pianos] Α’ Εκτέλεση 1920
Valses nobles et sentimentales [piano] 1911; Α’ Εκτέλεση 1911; [orchestra] 1912; Α’ Εκτέλεση 1914
Vocalise-étude en forme de habanera [voice & piano] 1907

---

Ενορχηστρώσεις - Μεταγραφές - Διασκευές *

La jeunesse d'Hercule d'après le poème symphonique de Camille Saint-Saens (1887); Arrangement for piano 4 hands
Sirènes - Inspiré par la pièce finale pour orchestre et choeur de femmes des Noctures de Claude Debussy (1902); Arrangement for two pianos
Margot la Rouge - Opera, in one act, Music by Frederick Delius (1902); Réduction for voice and piano
Quel galant m'est comparable – Text : Greek traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1904); Arrangement for Voice and Piano
Chanson des cueilleuses de lentisques: O joie de mon âme - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1904); Arrangement for Voice and Piano
À vous, oiseaux des plaines - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1904); Arrangement for Voice and Piano
Chanson du pâtre épirote - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1904); Arrangement for Voice and Piano (Χαμένο)
Mon mouchoir, hélas, est perdu - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1904); Arrangement for Voice and Piano (Χαμένο)
Chanson de la mariée: Réveille-toi, perdrix mignonne - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1905-1906); Arrangement for Voice and Piano
Là-bas, vers l'église - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1905-1906); Arrangement for Voice and Piano
Tout gai! - Text : Greek Traditional, translated by Michael Dimitri Calvocoressi (Cinq mélodies populaires grecques) (1905-1906); Arrangement for Voice and Piano
Chanson écossaise: Ye banks and braes o' bonnie / Vallons, côtaux du fleuve ami – Text : Robert Burns (1909); Arrangement for Voice and Piano
Tripatos: Kherya pou dhen idhen ilyos / Mains qui n'ont pas pu le soleil – Text : Greek traditional (1909); Arrangement for Voice and Piano
Trois nocturnes – [musique pour orchestre et choeur de femmes de Claude Debussy] (1909); Arrangement for two pianos, four hands
1. Nuages
2. Fêtes
3. Sirènes
Antar - musique de scène à une pièce en 5 actes de Chékry-Ganem [Musique de Rimsky-Korsakov extraite d'Antar et Mlada] (1909); Partial Reorchestrated
Prélude à l'après-midi d'un faune - [musique d'orchestre de Claude Debussy] (1910); Transcription for piano four hands
Chants populaires - chant pour voix moyenne avec piano (French versions anonymus) (1910)
Chanson espagnole (en galicien): Adios men homino / Adieu, va mon home (1910)
Chanson française (en limousin): Janeta ount anirem gardar / Jeanneton où irons-nous garder (1910)
Chanson italienne: M'affaccio la finestra / Penchée à ma fenêtre (1910)
Chanson hébraique (en yiddish et en hébreu): Mejerke, main Suhn / Mayerke, mon fils (1910)
Prélude pour le fils des étoiles (pièce de piano d'Erik Satie) (1910-1911); Orchestration (Χαμένο)Khovantchina – Opera of Moussorgsky (1913); Orchestration with Stravinsky
Les Sylphides - pièces pour piano de Chopin
[Prélude, Op. 28/7; Nocturne, Op. 32/2; Valse, Op. 70/1; Mazurka, Op. 33/2, 67/3; Prélude, Op. 28/7; Valse, Op. 64/2; Grande valse brillante, Op. 18] (1914); Orchestration
Carnaval suite pour piano de Schumann (op. 9) (1914); Orchestration
Deux mélodies hébraiques (For Voice and Piano- Textes traditionnels) (1914)
Kaddich: Yithgaddal weyithkaddash / Que ta gloire, ô Roi des rois (1914)
L'énigme éternelle: Fragt die Velt die alte Casche / Monde tu nous interroges (1914)
Menuet pompeux (9 des pièces pittoresques pour piano de Chabrier) (1917-1918); Orchestration
Tableaux d'une exposition (Music by de Moussorgsky) (1922); Orchestrated 10 pièces and 5 interludes
Sarabande "Pour le piano" # 2 (Claude Debussy) (1922); Orchestration
Danse "Tarantelle styrienne" (Claude Debussy) (1922) Orchestration

* Η ημερομηνία δίπλα στον τίτλο αφορά στην χρονολογία σύνθεσης του έργου

                                                                                                                                              
                                                                                                                                                      
                                                                                                                                             Δημήτρης Κυπραίος
                                                                                                             Email : dkypraios@tar.gr
(Φεβρουάριος 2009)