Για τη 2η προσπάθεια ανασύστασης του φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης
Δε χωράει καμία αμφιβολία πως η ανασύσταση του παλαιού θεσμού του φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης έχει συζητηθεί πολύ από πέρσι απ’ όλους όσοι ενδιαφέρονται για τα περί ελληνικού τραγουδιού και αυτοί είναι πολλοί! Είμαστε κι εμείς εδώ, ανήσυχοι και εν αγωνία κάθε φορά, που αφορά το θέμα στην εξέλιξη (και ανάπτυξη) του ελληνικού τραγουδιού.
Τα στοιχεία που γνωρίζουμε είναι πως η ΕΡΤ έχει αναλάβει (για δεύτερη φορά) την οργάνωση (στις 2 και 4 Νοεμβρίου) όπως και στα παλαιότερα χρόνια και μαζί με την Έκθεση Θεσσαλονίκης θα προβούνε (όπως δηλώνουνε) στο μετασχηματισμό του φεστιβάλ από απαξιωμένο, σε άξιο… (Σα να λέμε «ανασύσταση του κράτους»…)
Στα λόγια είναι εύκολο να υποστηρίζει κανείς πως ο εν λόγω θεσμός - φεστιβάλ θα βρει το δρόμο του, (από τον «στραβό» στον «ίσιο») γιατί αυτή τη στιγμή, στο δεύτερο χρόνο της αναβίωσης, απλούστατα δεν γνωρίζουμε σε ποια κατεύθυνση θα ήθελαν οι υπεύθυνοι του θεσμού να οδηγηθεί… (Ιδιαίτερα μετά από το περσινό τηλεοπτικό σόου που μας άφησε με απορία όταν είδαμε (κ ακούσαμε) τα νέα μοντέλα τραγουδιού και στιχουργίας να αναπτύσσονται εφιαλτικά μονότονα και φτωχά ιδεών και μελωδιών. Όπως είναι φυσικό, εκεί στο ραδιοτηλεοπτικό Μέγαρο της Αγίας Παρασκευής που καθοδηγεί την ανασύσταση του θεσμού, το ηθικό είναι ακόμα ακμαίο. Και καλά κάνουν παρ’ όλο που γνωρίζουν πως στις μέρες μας είναι πολύ δύσκολο να αρθρώσεις ιδεόγραμμα γύρω από το νέο ελληνικό τραγούδι. Μελωδίες, στιχουργία, περιεχόμενο, ύφος, σημεία αναφοράς, προοπτική, σχέση με τους ηχητικούς χώρους που οραματίζονται οι νεότεροι ενασχολούμενοι με τη φόρμα του τραγουδιού, επιρροές από ηχητικές και ρυθμολογικές μόδες που έχουν απλωθεί στην καταναλωτική αγορά και στον τρόπο έκφρασης, μέσα από ηλίθια τηλεοπτικά σόου άσχετων τηλεπαρουσιαστών που απαρτίζουν σαθρές δήθεν κριτικές επιτροπές, μιας απίστευτα λαϊκίστικης και αναχρονιστικής «συνομωσίας» εις βάρος του ήθους του ελληνικού τραγουδιού.
Ας μη θεωρούμε πως αυτό το τηλεοπτικό θέαμα δεν έχει θέση στον προβληματισμό μας. Αντιθέτως, ποτίζεται καθημερινά ο κήπος του τραγουδιού από τέτοια νερά που δημιουργούν μια νοσηρότατη βλάστηση στο αισθητήριο των νεότερων που επιθυμούν ενασχόληση με το τραγούδι, δίχως να γνωρίζουν (στην πλειονότητά τους) την ιστορία και τις αισθητικές κατακτήσεις του στον παρελθόντα χρόνο…
Θεωρώ πως, από τη μία μεριά αυτή η τηλεοπτική εξαθλίωση του τραγουδιστικού θεάματος και από την άλλη η ακατάσχετη γιγάντωση (έως τερατογένεση) του μοδάτου τραγουδιού της νυχτερινής πίστας σε Αθήνα και επαρχία, μαζί με τα εκπεμπόμενα τραγούδια από τους εμπορικούς ραδιοσταθμούς, έχουν φτιάξει ένα δύσοσμο μίγμα ενός αντιαισθητικού μοντέλου που τείνει να γίνει απόλυτα «κυρίαρχη κουλτούρα» ενός λαού που στο παρελθόν έχει καταθέσει σπουδαία ιστορία στο χώρο της τραγουδιστικής τέχνης… (Να προσθέσουμε σε αυτά και την αγκύλωση της μουσικής παιδείας από μέρους της πολιτείας ;)
Σε μια τέτοια στιγμή, όταν η πολιτεία με τους αρμόδιους φορείς της σηκώνουν με τόση ευκολία την ελληνική σημαία στη νίκη της Παπαρίζου (2005) που «έκανε την Ελλάδα περήφανη» δίχως να ακούσουν το μουσικό μήνυμα αυτής της Πύρρειας νίκης, όταν προβάλλεται με τόση επιμονή το μήνυμα ενός τόσο σαθρού μουσικού μοντέλου, τότε αντιλαμβάνεται κανείς πως το παιχνίδι είναι πολύ σκληρό και, ενδεχομένως, μη ανατρέψιμο… Αυτός λοιπόν ο κρατικός φορέας πολιτισμού, η ΕΡΤ είναι η διοργανώτρια (μαζί με την Έκθεση Θεσσαλονίκης) της προσπάθειας ανανέωσης του Φεστιβάλ τραγουδιού.
Σπεύδω να πω πως το όλο θέμα τώρα θα είναι μία εντελώς «ελληνική υπόθεση» που δεν θα έχει σχέση με τη Γιουροβίζιον και θα πρέπει να παλέψει με τα κακώς κείμενα ενός παλαιότερου θεσμού (Φεστιβάλ τραγουδιού) που είχε φυλλορροήσει και χάσει κάθε καλλιτεχνική αξία. Ο χρόνος κυλάει και μαζί με αυτόν αλλάζουν οι συνθήκες καθώς και το τοπίο του ελληνικού τραγουδιού βρίσκεται σε φάση μιας θολής μετεξέλιξης. Φαντάζομαι πως είναι απαραίτητο η Καλλιτεχνική επιτροπή που έχει συσταθεί για την ανασύσταση του φεστιβάλ, να …ακτινογραφήσει το πίσω μέρος του χρόνου και τις συνθήκες που έκαναν ώστε να φθαρεί ο μοναδικός επί τρεις δεκαετίες θεσμός του τραγουδιού στη χώρα μας. Ήταν καλλιτεχνικοί λόγοι; Πολιτικοί; Φθορά χρόνου; Ανυπαρξία ιδεών; Εξάρτηση από τραγουδιστικές συνταγές της τότε μόδας; Η συμμετοχή με ψήφο από το κοινό; Ο γραφειοκρατικός βανδαλισμός των τεχνοκρατών δημοσίων υπαλλήλων που το χρηματοδοτούσαν; Παιχνίδια των δισκογραφικών εταιρειών και παρεμβάσεις δημοτικών βλαχοδημάρχων; Τι από όλα αυτά και τι από ένα σωρό άλλα που κρύβονται ενδεχομένως ;
Είναι γεγονός πως για να διορθώσεις ένα πράγμα, θα πρέπει πρώτα να βρεις την βλάβη του… Η αποστολή της ΕΡΤ και της οργανωτικής επιτροπής, δεν είναι εύκολη γιατί θα βρεθεί και πάλι μπροστά στη συλλογική απαίτηση για ποιοτικότερο ελληνικό τραγούδι, απαλλαγμένο από τις …βιομηχανοποιημένες και μοδάτες αποχαυνωτικές τηλεοπτικές μουσικές φόρμες στιλ φέϊμ στόρι…
Απεύχομαι να δω και να ακούσω ξανά μοντελάκι Γιουροβίζιον, αυτή τη φορά στο «ανασυστάμενο» φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης. Εάν ξαναδούμε το περσινό θέαμα «ανανέωσης» θα είναι μία μεγαλειώδης ήττα, όχι μόνο των θεσμικών φορέων που το οργανώνουν αλλά ολόκληρου του σώματος του ελληνικού τραγουδιού, καθ’ ότι υπάρχουν σημαίνουσες προσωπικότητες που ανέλαβαν την αναβίωσή του…
Νότης Μαυρουδής
mavroudis@tar.gr
(Αθήνα, Οκτώβριος 2006)
