ΓΙΑ ΤΟ 20ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΘΑΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ [του Νότη Μαυρουδή]

ΓΙΑ ΤΟ 20^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΘΑΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
(15 – 18 Απριλίου 2011)

·    Ημέρες γιορτινές (τρόπος του λέγειν) όσο τα ωδεία και τα σχολεία είναι κλειστά κι έτσι αραχτοί στη ραστώνη των αργιών και των παύσεων, ο εγκέφαλος ενίοτε αποκοιμιέται και αναβάλλει ακόμα και εκείνα που λόγω επικαιρότητας θα έπρεπε να αναρτώνται σε έναν διαδυκτιακό τόπο όπως το TaR.
·    Η επικαιρότητα αφορά στο 20^ο ετήσιο φεστιβάλ της Πάτρας 2011, που τελείωσε το τετραήμερό του τη Δευτέρα 18 Απριλίου.
·    Έφτασα ημέρα Σάββατο (16/4) και παρακολούθησα τις εκδηλώσεις (ομιλία του οργανοποιού Νίκου Ιωάννου – Ρεσιτάλ του Roland Dyens), και έμεινα έως και τη λήξη του (18/4), μετά τους τρεις διαγωνιστικούς κύκλους.

Roland Dyens

·    Μπορώ να πω πως εντυπωσιάστηκα! Ευθύς αμέσως αντιλήφθηκα την ποιοτική διαφορά που μπορεί να σου προσφέρει ένας κατάλληλος χώρος για τη διεξαγωγή Φεστιβάλ-σεμιναρίων-διαγωνισμών, μια κατάλληλη αισθητικά αίθουσα, χώροι διδασκαλίας, ανέσεις χωροταξικές.
·    Μόνο συναισθήματα χαράς προκαλεί το θέαμα τόσων νέων κιθαριστών που κατέβηκαν στην Πάτρα για την μεγάλη συνάντηση, αφού ξέρουν πως εκεί, στη Φιλαρμονική Εταιρεία Ωδείου Πατρών της Κας Βασιλικής Φιλιππαίου, από τις 15 έως τις 18 Απριλίου το 20^ο Φεστιβάλ κιθάρας με οικοδεσπότες τον Ευάγγελο Ασημακόπουλο και τη Λίζα Ζώη, ανοίγει τις πύλες του στους διψασμένους για κιθάρα νέους από κάθε σημείο της Ελλάδας, με επίσημο προσκεκλημένο τον εξαιρετικό σολίστα-συνθέτη-διασκευαστή-στοχαστή της κιθάρας, Roland Dyens.

R.Dyens, Evangelos & Liza

·    Πάντως, σκέφτομαι πως 20^ο Φεστιβάλ σημαίνει είκοσι χρόνια εντατικής και επίμονης δουλειάς των δυο αυτών προσωπικοτήτων του οργάνου, που ξεκίνησε ως σεμινάριο και εξελίχτηκε σε ένα Φεστιβάλ με όλα όσα καταγράφονται για τέτοιο σκοπό αναγκαία και από τη διεθνή εμπειρία.
·   Δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση να διατηρήσεις έναν τόσο σύνθετο κύκλο και να τον εξελίξεις σε πανελλήνιο θεσμό, ιδιαίτερα σε δύσκολες οικονομικά εποχές, που τώρα πια οι χορηγίες και οι τραπεζικές ευκολίες είναι πλέον …όνειρα απατηλά!

Η επιτροπή του διαγωνισμού με τους διοργανωτές.
(Βασιλική Λεοντάρη, Μπέσσυ Διαγωμά, Κώστας Γρηγορέας, Λίζα Ζώη, Ευάγγελος Ασημακόπουλος, Roland Dyens, Βασιλική Φιλιππαίου(διευθ.), Νότης Μαυρουδής)

·   Δεν παρακολούθησα το περσυνό Φεστιβάλ που ήταν και το πρώτο που έγινε στη νέα έδρα, στη Φιλαρμονική Εταιρεία Ωδείου Πατρών μετά από το Ωδείο Φ. Νάκα της Πάτρας όπου είχε φιλοξενηθεί επί πολλά χρόνια. Ο προβληματικός χώρος εκεί δημιουργούσε οργανωτικές δυσχέρειες οι οποίες αποκαταστάθηκαν με την αλλαγή έδρας και οργάνωσης.   

Διδασκαλία μικρών μαθητών

·    Το σημείωμα αυτό δεν θα επιχειρήσει βαθυστόχαστες αναλύσεις αλλά επιγραμματικές εντυπώσεις.
·    Έχασα λοιπόν εφέτος τα ρεσιτάλ της Παρασκευής και τους δυο νέους περσινούς νικητές του διαγωνισμού, τον Απόστολο Καρποντίνη και την Αντιγόνη Μπαξέ.

Απόστολος Καρποντίνης

Αντιγόνη Μπαξέ

·    Είναι γνωστό πως ένα μεγάλο πρόβλημα του θεσμού των διαφόρων Φεστιβάλ είναι η καλή διαμοίραση του χρόνου, ανάλογα με τις ανάγκες του φορτωμένου προγράμματος. 
·    Γιαυτό και θεωρώ πως μια ομιλία για παράδειγμα όπως αυτή ενός οργανοποιού που αναφέρεται στην ιστορία της κατασκευής της κιθάρας, του Νίκου Ιωάννου, δεν μπορεί να γίνεται σε ισοδύναμο χρόνο όπως ενός ρεσιτάλ, που οι κανόνες απαιτούν μιάμισης ώρας πρόγραμμα.

Διάλεξη Νίκου Ιωάννου

·   Μια ιστορική αναδρομή, ο τίτλος της «Τέχνη και τεχνική στην κατασκευή της κιθάρας», με τη βοήθεια εικόνων παλαιών οργάνων έχει ανάγκη ασφαλώς από πολλαπλάσιο χρόνο, εκτός εάν ο ομιλών αναλάβει ένα μέρος μόνο της ιστορίας και της ανάπτυξης της κατασκευής της κιθάρας.
·    Ο Ιωάννου, με έδρα του την Αμερική και προμηθευτής πολλών ισορροπημένων οργάνων σε Έλληνες κιθαριστές, επί πολλές δεκαετίες, άξιος κατασκευαστής, με αξιόπιστα δικής του κατασκευής όργανα, γνωρίζει την ιστορία, αλλά ο περιορισμένος χρόνος δεν του επέτρεψε να αναφερθεί στο καθαρά κατασκευαστικό μέρος, αλλά να ρίξει το βάρος στην ιστορική συντομογραφία σημαντικών προσωπικοτήτων της κιθάρας, όχι τόσο κατασκευαστών αλλά συνθετών, ιδιαίτερα στην προκλασική και κλασική περίοδό της.
·    Ο περισσότερος χρόνος θα του επέτρεπε να εισδύσει στο αντικείμενο της κατασκευής για να φωτιστούμε κι εμείς «οι απ’ έξω» για τα ένδον και τις αστείρευτες λεπτομέρειες της ηχητικής μιας κιθάρας, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη να γνωρίζουμε ώστε να ελέγχουμε τις ιδιομορφίες και τις λεπτομέρειες που προέρχονται από την πηγή, δηλαδή από το ηχείο και την εσωτερική του επεξεργασία-κατασκευή.
·   Το ίδιο βράδυ, το ρεσιτάλ του Roland Dyens (19/10/1955), που μάζεψε όλους τους ενδιαφερόμενους που κατέκλυσαν την ωραία αίθουσα (που έχει δώσει το όνομα «Κωνσταντίνος Κυδωνιάτης») της Φιλαρμονικής.
·    Ο Γαλλοτυνήσιος σολίστας, άπλωσε τη δική του προσωπικότητα, με τις ηχητικές του επινοήσεις, με τις ευφάνταστες διασκευές και το πάντα οξυμένο πνεύμα γύρω από τις λεπτεπίλεπτες ερμηνείες του.
·   Δεν χωράει αμφιβολία πως ο Dyens με το πέρασμα του χρόνου, αποκαλύπτεται σε έναν Μύστη του οργάνου. Ερμηνεύοντας, θαρρείς και απλώνει φιλοσοφίες και σκέψεις που έχουν συσσωρευτεί μέσα του επί χρόνια, επιδιώκοντας να αναδείξει μουσικές πολυφωνικές φράσεις με «κρυφές» νότες και ανεπαίσθητες ηχητικές ισορροπίες…

Roland Dyens

·    Παρακολουθώντας το ρεσιτάλ, άκουγα τις λεπτομέρειες. Κρυμμένες νότες, εξαντλώντας τις pianissimo μεταβατικές  συγχορδίες, μπάσα και ενδιάμεσες γύρω από τη μελωδία, ήχοι αστείρευτοι που περιφέρονται γύρω από το θεματικό κέντρο. Μια αρχιτεκτονική που απαιτεί ακροατές που «ξέρουν να ακούν»…
·   Νοιώθω πως τον «βαθύτερο» σημερινό Dyens μπορούν να τον παρακολουθήσουν μόνο όσοι γνωρίζουν πολύ βαθιά τον ηχητικό κόσμο τής μουσικής και της κλασικής κιθάρας κι εγώ έχω ανάγκη να ξανακούσω ζωντανά τα παιξίματα αυτού του …φιλοσόφου.
·    Πάντως, κοινή ομολογία πως τα απίστευτα κουρδίσματα (ξεκουρδίσματα) της κιθάρας είναι πάντα προβληματικά και δεν επιτρέπουν ομαλή τονική διεκπεραίωση. Η συνεχής διόρθωση των μπάσων στη σωστή νότα, είναι κακός σύντροφος της αυτοσυγκέντρωσης, τόσο, που να μοιάζει παιχνίδι με τα κλειδιά της κιθάρας…
·    Την επόμενη μέρα (17/4) δέσποζαν στο πρόγραμμα τα ρεσιτάλ της Μπέσσυς Διαγωμά-Αντώνη Χατζηνικολάου, και του Αθηναϊκού Κουϊντέτου με προεξάρχουσα τη Βασιλική Λεοντάρη στην κιθάρα.
·   Η απουσία του οργανοποιού Παύλου Γύπα και η αντικατάστασή του από τον Ευάγγελο Ασημακόπουλο σε μια ομιλία γύρω από το τρακ, έφτιαξε το κλίμα γιαυτό που θα ακολουθούσε.

Duo Μπέσσυ Διαγωμά-Αντ.Χατζηνικολάου

·   Το πρώτο ρεσιτάλ με το κιθαριστικό ντουέτο με την Διαγωμά και τον Χατζηανικολάου, αποκάλυψε δύο νέους συνθέτες, τον Gary Ryan (Άγγλος, γεννημένος στις 16/5/1959) και Goran Ivanovič (σύγχρονος Κροάτης, που ζει στην Αμερική). Μετά από τις τρεις σονάτες του Domenico Scarlatti, μεταφερθήκαμε σε έργα με ουσία και γνώση, παιγμένα με υψηλό γούστο, πλημμυρισμένα με νέες τεχνικές και απόλυτη αντιληπτικότητα των δυο οργάνων.
·   Κι εδώ τα κουρδίσματα ήταν με τονικές παραλλαγές, η διαφορά όμως ήταν η αλλαγή οργάνων με προετοιμασμένες κιθάρες που είχαν στρωμένες από πριν χορδές.
·  Οι δύο κιθαριστές επέδειξαν ωριμότητα και γοήτευσαν το ακροατήριό τους.

·   Το Αθηναϊκό κουϊντέτο νυκτών «Δημήτρης Δούνης» με τα κυρίαρχα όργανα της οικογένειας των νυκτών που αποτελείται από τους: Γιώργο Γουμενάκη-Μ. Σιδηρόπουλο (μαντολίνο), Γιάννη Γουμενάκη (μαντόλα), Γ. Θεοδωρόπουλο (μαντολοτσέλο) και τη συμμετοχή της προεξάρχουσας Βασιλικής Λεοντάρη στην κιθάρα, μας έθεσε ένα διαφορετικό είδος μουσικής, λιγότερο ενδιαφέρον για το κιθαριστικό κοινό, παρ’ όλη την σοβαρότατη ορχηστρική αντιμετώπιση από τους πέντε ερμηνευτές.
·   Η κιθάρα (μοιραία) ήταν συρρικνωμένη, αφού ο ρόλος της ήταν να «συνομιλήσει» ισότιμα σχεδόν με τα νυκτά και την εποχή τους ή έστω σε πιο σύγχρονα κομμάτια. Έτσι, η «συνομιλία» αυτή φάνηκε απόμακρη από τη σημερινή εξέλιξη της κιθάρας.

"Κουιντέτο Δημήτρης Δούνης"

·   Η προσαρμογή της σε ένα παλαιό μουσικό ύφος, με αυτονόητες-αναμενόμενες μουσικές φράσεις και τεχνικές, αφαίρεσε μια κιθαριστική παρουσία με οντότητα. Ανοίγει συγχρόνως και τη συζήτηση-προβληματισμό γύρω από τους δρόμους ανάπτυξης του ρεπερτορίου της παλαιάς και της σύγχρονης μουσικής.
·    Τόσο από την παλαιά, όσο και από τη σύγχρονη, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος, ο χρόνος και οι σκέψεις να οξειδώνουν πολλές φορές τάσεις-ρεύματα-τεχνοτροπίες και συνθέτες. Αυτός είναι και ένας σοβαρός λόγος που πολλές φορές νιώθουμε έργα να «παλιώνουν»…
·    Ωστόσο, θεωρώ πως το ρεπερτόριο των νυκτών οργάνων δεν είναι στάσιμο. Αντιθέτως, ανανεώνεται και έχει να επιδείξει πλήθος συνθετών και συνθέσεων, που όμως δεν ακούσαμε στη συναυλία αυτή.

Η επιτροπή της Γ' Κατηγορίας
(Κώστας Γρηγορέας, Νότης Μαυρουδής, Roland Dyens, Βασιλική Λεοντάρη, Μπέσσυ Διαγωμά)

·   Τη Δευτέρα (18/4) ήταν η σειρά των τριών διαγωνιστικών κύκλων: 1^ος κύκλος, για σπουδαστές έως 12 ετών. 2^ος για σπουδαστές έως 16 ετών και 3^ος κύκλος, για σπουδαστές κάθε ηλικίας.
·    Τα συμπεράσματα θα μπορούσαμε να πούμε πως ήταν θετικά και ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, αν σκεφτούμε πως μερικά από τα παιδιά της επαρχίας ήταν εξαιρετικά διδαγμένα και καλοδουλεμένα. Αναδείχτηκαν νέοι κιθαριστές που σίγουρα άφησαν υποσχέσεις για το μέλλον.
·   Ίσως η μόνη παρατήρηση που θα μπορούσε κάποιος να διατυπώσει είναι εκείνη της ανάγκης για περισσότερη μουσική α κ ρ ό α σ η , καθώς και ε ρ μ η ν ε υ τ ι κ ή  ενασχόληση, θέμα που είναι πάντα ζητούμενο, όχι μόνο από τους νεότερους…
·    Το διαγωνιστικό μέρος θα είναι πάντα ένα μεγάλο θέμα και θα προκαλεί το ενδιαφέρον όλης της κιθαριστικής κοινότητας.

Απονομή στον Αλέξη Βούζη Β΄Βραβείου (Α΄Κατηγορία)

·   Και για την ιστορία, παραθέτω τους νικητές των τριών διαγωνιστικών κύκλων που ελπίζουμε να τους βλέπουμε και να τους ακούμε συχνά και σε άλλους κιθαριστικούς θεσμούς, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό…
·   Στην Ά Κατηγορία (έως 12 ετών), δόθηκαν δυο Πρώτα βραβεία στους: Δήμητρα-Αναστασία Καννά και Νίκο Σουρή.
Δεύτερο: στον Αλέξη Βούζη.
Τρίτο:, στην Αικατερίνη-Ζωή Κρέτση-Σιαμπαλιώτη.
Έπαινοι: στους Δημήτρη Βρέκο και Φώτη Παρασκευόπουλο.

Επιτροπή και βραβευθέντες της Α΄Κατηγορίας

·   Στην ΄Β Κατηγορία (έως 16 ετών) δύο Πρώτα βραβεία στους:
Αλέξανδρο Αθανάσιο Καρώκη και Σταυρούλα Νάκη.
Δεύτερο: στη Δήμητρα Γιαννοπούλου.
Τρίτο: στην Αλίκη Βρέκου.

Επιτροπή και βραβευθέντες στην Β΄Κατηγορία

·   Στην Τρίτη Κατηγορία (για κάθε ηλικία) δόθηκαν δύο Πρώτα βραβεία στους:
Βασίλη Δίγκο και Αντώνη Λιοπύρη.
Δεύτερο: στον Παναγιώτη Μεγαρχιώτη.
Τρίτο στους: Γεώργιο Αναγνωστόπουλο και Άννα-Μαρία Αραποστάθη Γαλάνη.

Επιτροπή και βραβευθέντες της Γ΄Κατηγορίας

·   Ευχές λοιπόν για του χρόνου.
·   Ούτως ή άλλως, η παρουσία της Λίζας Ζώη και του Βαγγέλη Ασημακόπουλου εγγυάται ξανά την επιτυχία του θεσμού.

Νότης Μαυρουδής
(3/5/2011, για το 20^ο Φεστιβάλ κιθάρας της Πάτρας).

 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ

 20^ο  Φεστιβάλ Κιθάρας στην Πάτρα
(Λίζα Ζώη – Ευάγγελος Ασημακόπουλος)
15 – 18 Απριλίου 2011

Οργάνωση: Φιλαρμονική Εταιρία Ωδείο Πατρών
Διεύθυνση: Βασιλική Φιλιππαίου

 163 Συμμετοχές

-         Ενεργά μέλη                   43

-         Ακροατές                       69

-         Παιδικό τμήμα               51

-         Στο τμήμα τελειόφοιτων – απόφοιτων δίδαξαν οι: Roland Dyens  (2 ημέρες) και Λίζα Ζώη – Ευάγγελος Ασημακόπουλος (4 ημέρες)

-         Στο παιδικό τμήμα δίδαξαν για τρεις μέρες οι Λίζα Ζώη και Ευάγγελος Ασημακόπουλος

-         Έκαναν διαλέξεις οι: Νίκος Ιωάννου με θέμα ‘η κατασκευή της κιθάρας’ και ο Ευάγγελος Ασημακόπουλος με θέμα ‘το άγχος στη σκηνή’

-         Έδωσε ρεσιτάλ ο Roland Dyens καθώς επίσης και οι Απόστολος Καρποντίνης, Αντιγόνη Μπαξέ, το ντουέτο Μπέσσυ Διαγωμά – Αντώνης Χατζηνικολάου και το κουιντέτο ‘Δημήτρης Δούνης’

-         Στους διαγωνισμούς κιθάρας έλαβαν μέρος: 

13 σπουδαστές στην Κατηγορία Α΄

20 σπουδαστές στην Κατηγορία Β΄

13 σπουδαστές στην Κατηγορία Γ΄

Μέλη των επιτροπών οι:
Roland Dyens (πρόεδρος στην Κατηγορία Γ΄), Νότης Μαυρουδής (Πρόεδρος στις Α΄και Β΄),
Κώστας Γρηγορέας, Μπέσσυ Διαγωμά, Φώτης Μπαξές και Βασιλική Λεοντάρη.



 Στο Φεστιβάλ Κιθάρας της Πάτρας που θα γίνει στις 6 – 9 Απριλίου 2012, θα δώσουν ρεσιτάλ τα πρώτα βραβεία του φετινού διαγωνισμού Βασίλης Δίγκος και Αντώνης Λιοπύρης.

"Κουιντέτο Δημήτρης Δούνης"

---

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας