ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ [Στην Τίνα Βαρουχάκη]

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Στην Τίνα Βαρουχάκη

Το 2019 μας υποδέχθηκε «εν χορδαίς και οργάνοις», χάρη στις «Γιορτές Κιθάρας»  που συνήχησαν μαζί με τις ευχές για «καλή χρονιά»… Μάλιστα το καλό… τρίτωσε, δεδομένου ότι πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά διοργάνωση, η οποία πραγματοποιήθηκε 2-5 Ιανουαρίου 2019 στο «Μείζον Ωδείο» Πολύγωνου. 
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεσμού, Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος,  επιμελήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα διοργάνωση με διαλέξεις, συναυλίες με μουσικές εξαίσιες και αγαπημένες και υψηλοτάτου επιπέδου ερμηνείες. Πολλά υποσχόμενοι οι μαθητές που διαγωνίσθηκαν στις κατηγορίες έως 13 ετών, καθώς και οι έφηβοι (κατηγορία έως 17 ετών). Ιδιαιτέρως εντυπωσιακοί, οι πέντε φιναλίστ του διαγωνισμού στην κατηγορία «σολίστ», έφεραν σε δύσκολη θέση τα εγνωσμένου κύρους ονόματα της επιτροπής. Ο τίτλος «Γιορτές κιθάρας» ήταν σε πλήρη αρμονία με την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στη διοργάνωση. Θαύμασα το πόσο θετικό κλίμα υπήρχε… με έκδηλη τη συναδελφική αλληλεγγύη, χωρίς ίχνος ανταγωνισμού. Συνοδοιπόροι στη διδασκαλία της κιθάρας,  να αγκαλιάζονται με εκτίμηση, να  συγχαίρουν ο ένας τους μαθητές του άλλου με περισσή εγκαρδιότητα, να ανταλλάσσουν ευχές...

Ήταν μια γιορτή αφιερωμένη στην κλασική κιθάρα, που παραπέμπει συνειρμικά σε ένα από τα ποιήματα της  προσφάτως εκδοθείσας ποιητικής του συλλογής, με τίτλο: «Ξοδευμένα Ηλιοβασιλέματα». «Δεν είμαι ποιητής» σπεύδει να διευκρινίζει ο κ Μαστρογιαννόπουλος με έκδηλη σεμνότητα. Διαβάζω με προσοχή τα ποιήματα που διακρίνονται για το σύντομο, μεστό λόγο τους, γεμάτο εικόνες, ποικίλα συναισθήματα και  βαθιά νοήματα, που ξεχειλίζουν από την ευαισθησία του- ατομική, αλλά και κοινωνική. Δεν με ξάφνιασε η επιλογή του, να δώσει σε ένα από τα ποιήματά του, τον όνομα του  αγαπημένου του μουσικού οργάνου, της περί ης ο λόγος:  

Κιθάρα…

….κάτι μου θυμίζεις,
ναι, κάτι μου θυμίζεις…
όσο περισσότερο σε κοιτώ κι όσο
περισσότερο το σώμα σου
στο δικό μου… ταιριάζω…

Γυναίκα, ίδια παράξενη,
Ίδια αγαπημένη…

«Ένα Φεστιβάλ οφείλει ν’ αποτελεί  βήμα για νέους Μουσικούς-στην περίπτωση μας κιθαριστές-αλλά και να φέρνει τους νεότερους, σ’επαφή με σολίστ και καθηγητές εγνωσμένης αξίας, ώστε οι συμμετέχοντες να συζητούν, να διδάσκονται και να παραδειγματίζονται απ’ αυτούς. Εξάλλου, αυτό δεν είναι ένα από τα ζητούμενα της εποχής μας; Το να σηκώσουμε τα μάτια από τις οθόνες των υπολογιστών μας και να κοιτάξουμε τους δασκάλους, τους μαθητές, τους συναδέλφους μας, να δώσουμε, αλλά και να πάρουμε απ’ αυτούς όλα εκείνα που μόνο η φυσική παρουσία και συναναστροφή μπορεί να δώσει...»

 

Τ.Β. Είστε καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κλασικής Κιθάρας που διοργανώθηκε  για τρίτη συνεχή χρονιά με την επωνυμία: «Γιορτές Κιθάρας». Πώς ξεκίνησε η ιδέα γι΄αυτή τη διοργάνωση;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Η ιδέα αυτή υπήρχε κι επεξεργαζόμουν στο μυαλό μου, πολλά χρόνια πριν. Μάλιστα, είχα πραγματοποιήσει παρόμοιες προσπάθειες με την μορφή καλλιτεχνικών εκδηλώσεων σε φορείς πολιτισμού, όπου φρόντιζα να παρουσιάζω μουσική και μουσικούς υψηλού επιπέδου. Προσπαθούσα να χρησιμοποιώ την εκάστοτε θέση μου και να προτείνω την τέχνη με την οποία ασχολούμαι από μικρό παιδί. Παραδείγματος χάριν, θυμάμαι την οργάνωση της συναυλίας των σπουδαίων σολιστών Αλέξη Μουζουράκη και Φώτη Κουτσοθόδωρου, σχεδόν στο ξεκίνημα τους στον Δήμο Σαρωνικού, στον οποίο εργαζόμουν ως καθηγητής κιθάρας. Μιλώ για τη δεκαετία του 1990, με ελάχιστα μέσα και την παρουσίαση του κοντσέρτου στον διαμορφωμένο χώρο εκδηλώσεων του δημοτικού σχολείου της περιοχής. Αργότερα αυτοί οι υπέροχοι Σολίστ κατάφεραν και καταφέρνουν να γεμίζουν σημαντικές αίθουσες ανά τον κόσμο.
Ως προς τις «Γιορτές Κιθάρας» με την σημερινή τους μορφή, όλα ξεκίνησαν από την ίδια εσωτερική παρόρμηση, αλλά πρέπει να πω ότι ο δρόμος ήταν στρωμένος από τα ήδη υπάρχοντα Φεστιβάλ, όπως το περίφημο Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας Βόλου, στο οποίο ανδρώθηκα καλλιτεχνικώς! Διαφορές  υπάρχουν, αλλά ο βασικός κορμός Ρεσιτάλ, Master Classes, Διαλέξεις, Διαγωνισμοί, Εκθέσεις έχει προϋπάρξει και δεν αποτελεί δική μου ιδέα. Τώρα σε ποιό βαθμό κι επίπεδο πραγματώνονται όλα τα παραπάνω, είναι στην ευχέρεια των συμμετεχόντων ν’ απαντήσουν.

Σολίστ και Καθηγητές των Γιορτών Κιθάρας 2019. Από αριστερά, Γιώργος Αναγνωστόπουλος, Βασίλης Πούλιος, Βάνα Κάλλη, Γιώργος Μπεχλιβάνογλου, Νίκος Κατσαράκης, Σάκης Πετρόπουλος, Βασίλης Καναράς, Μιχάλης Σουρβίνος, Γιάννης Σεϊντουλάς, Πτολεμαίος Αρμάος, Κυριάκος Μητροκώτσας, Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος, Δημήτρης Κοτρωνάκης, Κώστας Τσιλίδης

 

Τ.Β. Ποιοι είναι οι βασικότεροι εκπαιδευτικοί στόχοι του Φεστιβάλ και αντιστοίχως τα προσδοκώμενα εκπαιδευτικά του αποτελέσματα;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Ο βασικότερος εκπαιδευτικός στόχος του Φεστιβάλ είναι η προσφορά γνώσης! Αυτό απορρέει απ’  όλες τις δραστηριότητες και τις εκδηλώσεις του και είναι στην διακριτική ευχέρεια των μαθητών να δρέψουν καρπούς απ’ αυτό! Ως προσδοκώμενο αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι άλλο παρά η εξέλιξη των μαθητών ως μουσικών και κιθαριστών, αλλά και η δυνατότητα να λειτουργήσουν ομαδικώς σε περιβάλλον, το οποίο με αφορμή την κιθάρα, θα τους προσφέρει συναναστροφή με ανθρώπους που έχουν κοινά ενδιαφέροντα και στόχους. Ένα Φεστιβάλ οφείλει ν’ αποτελεί  βήμα για νέους Μουσικούς-στην περίπτωση μας κιθαριστές-αλλά και να φέρνει τους νεότερους σ’ επαφή με σολίστ και καθηγητές εγνωσμένης αξίας, ώστε οι συμμετέχοντες να συζητούν, να διδάσκονται και να παραδειγματίζονται απ’ αυτούς. Εξάλλου αυτό δεν είναι ένα από τα ζητούμενα της εποχής μας; Το να σηκώσουμε τα μάτια από τις οθόνες των υπολογιστών μας και να κοιτάξουμε τους δασκάλους, τους μαθητές, τους συναδέλφους μας, να δώσουμε αλλά και να πάρουμε απ’ αυτούς όλα εκείνα που μόνο η φυσική παρουσία και συναναστροφή μπορεί να δώσει.

Τ.Β. Έχετε πλούσια εκπαιδευτική εμπειρία. Παρατηρώντας τις επιδόσεις παιδιών και εφήβων στους μαθητικούς διαγωνισμούς κλασικής κιθάρας, πώς κρίνετε το επίπεδο τα τελευταία χρόνια, βαίνει αυξανόμενο ή μειούμενο;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Όλα κινούνται όπως και η συνολική εικόνα της μουσικής παρουσίας της εποχής μας!
Η πληροφορία είναι διαρκής, οι καθηγητές ενημερωμένοι και οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να γίνονται καλύτεροι! Κάποιες «φωτεινές» περιπτώσεις εξαίρετων κιθαριστών προηγούμενων ετών, δεν ανατρέπουν τον κανόνα. Το μέσο επίπεδο των διαγωνιζομένων βελτιώνεται. Τώρα εάν αυτή η μέση βελτίωση θα μετουσιωθεί σε ουσιαστικώς υψηλή παρουσία στα κιθαριστικά πράγματα, αποτελεί ένα  πολυπαραγοντικό ζήτημα και μόνο ο χρόνος θα το επιβεβαιώσει.

   

Ρεσιτάλ Βασίλη Καναρά, Θοδωρή Θεοδωρούδη και Μιχάλη Σουρβίνου

 

Τ.Β. Σύμφωνα με μια αντίληψη-όχι κατ΄ανάγκη  κυρίαρχη-οι μαθητικοί διαγωνισμοί στην παιδική, προεφηβική και εφηβική ηλικία, καλλιεργούν στους μαθητές μια κακώς εννοούμενη ανταγωνιστική νοοτροπία. Ποια είναι η δική σας επιχειρηματολογία;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Ενδιαφέρον ζήτημα. Ίσως είναι αρμοδιότητα ειδικών παιδαγωγών ν’ απαντήσουν, διότι δεν πιστεύω πως κάθε διαγωνιζόμενος αντιμετωπίζει αυτή τη διαδικασία με την ίδια νοοτροπία. Σημαντικό ρόλο παίζει η προτροπή και στη συνέχεια η διαχείριση του διδασκάλου, διότι σ’ αυτές τις ηλικίες η πρόταση για διαγωνισμό έρχεται κυρίως από εκείνον, κι αυτός κατά την γνώμη μου έχει την «ευθύνη» για την νοοτροπία που θ’ αποκτήσει ο μαθητής.
Η πρόταση πρέπει να είναι στο πλαίσιο και με στόχο ο νέος μαθητής-κιθαριστής, να καλλιεργήσει και να βελτιώσει όλες εκείνες τις παραμέτρους, που θα τον κάνουν καλύτερο μουσικό και άνθρωπο. Τονίζω, βελτιώσει και όχι κατακτήσει, διότι έχει πολύ μεγαλύτερη παιδαγωγική ωφέλεια, να εξελίσσουμε τους εαυτούς μας και όχι να ξεπερνάμε τους άλλους.

Απονομή του μεγάλου επάθλου στον Πτολεμαίο Αρμάο, πρώτο νικητή κατηγορίας Σολίστ, από τον κατασκευαστή Γιάννη Σεϊντουλά. Από αριστερά Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος, Δημήτρης Κοτρωνάκης (Πρόεδρος της επιτροπής) και Κώστας Τσιλίδης (Διευθυντής στο «Μείζον Ωδείο»)

 

T.B. Σε μαθητικούς διαγωνισμούς, παρατηρούμε περιπτώσεις παιδιών στην κατηγορία έως 13 ετών, τα οποία ερμηνεύουν έργα υπερβατικής δεξιοτεχνίας. Υπάρχει ασυμβατότητα μεταξύ της ανωριμότητας που φύσει έχει ένα παιδί και της εγγενούς δυσκολίας που εκ των πραγμάτων έχει η ερμηνεία ενός έργου επιπέδου πτυχίου ή διπλώματος;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Η ερώτησή σας είναι εύστοχη και -πιστέψτε με- απασχολεί πολλούς από εμάς. Στην πορεία της μουσικής εξέλιξης -που κινείται παράλληλα με την τεχνική- έχουν παρατηρηθεί αντίστοιχα παραδείγματα. Τα «παιδιά-θαύματα», έχουν παίξει δυσκολότατο ρεπερτόριο σε μικρές ηλικίες. Αυτό αφορά όλα τα μουσικά όργανα και όχι μόνο την κιθάρα. Ο Δημήτρης Σγούρος, είναι το πιο απτό παράδειγμα, ο οποίος σε ηλικία 12 ετών, δεν είχε σχεδόν κανένα έλλειμμα τεχνικής, όπως έλεγαν όσοι ειδήμονες τον είχαν ακούσει. Στο μέτρο που έχουμε μια τέτοια περίπτωση μαθητή, κάποιοι από μας μπορεί να τολμήσουν να δώσουν ένα δύσκολο ρεπερτόριο, που σίγουρα δεν αντιστοιχεί σε αυτή την ηλικία. Εκεί όμως οι ισορροπίες είναι «λεπτές». Γιατί αν δεν πρόκειται για σπάνιο ταλέντο, μια τέτοια ενέργεια, ενδέχεται να επιφέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα! Όμως δεν θα μείνω μόνο στην περίπτωση των τεχνικών δυσκολιών. Θα σχολιάσω και τις ερμηνευτικές δυσκολίες, καθώς κι εκείνες που σχετίζονται με την αντιληπτική ικανότητα που απαιτεί η ερμηνεία ενός έργου. Π.χ. το να παίξει ένας μικρός σε ηλικία Κιθαριστής, κάποιο μεγάλο έργο του Μπαχ,  ίσως περιοριστεί σε μια μηχανική εκτέλεση. Δεν μιλώ για περιπτώσεις όπως του Σγούρου, ή του Καβάκου κτλ, Αναφέρομαι σε νέους  που σίγουρα έχουν ταλέντο, αλλά όχι τέτοιο που να επιτρέπει την εκτέλεση ενός πολύ σημαντικού έργου σε  μικρή ηλικία. Μάλιστα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τον Μπάχ -τον «γίγαντα» αυτόν της μουσικής- τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά. Εάν ο μαθητής δεν μπορεί να κατανοήσει τις Φράσεις ή την κίνηση των Φωνών σε κάποιο Πολυφωνικό έργο, η ερμηνεία του καταδικάζεται σε αποτυχία. Το θέμα ως ένα βαθμό είναι υποκειμενικό και απλώς  καταθέτω την προσωπική μου άποψη. Ως καθηγητής, προσπαθώ τα έργα που αναθέτω να συμβαδίζουν με την τεχνική, αλλά και την πνευματική ωριμότητα κάθε μαθητή, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να κρίνω  συναδέλφους. Η άποψή μου, απορρέει και από το γεγονός ότι εκτός της Κιθάρας έχω ασχοληθεί και με την σπουδή των Ανώτερων Θεωρητικών. Στο πλαίσιο αυτό αναλύοντας μια φούγκα, καταλαβαίνω πόσο σύνθετη υπόθεση  είναι και είμαι σίγουρος, ότι δεν μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνο με μια απλή εκτέλεση ενός έργου, όσο καλή και να είναι αυτή τεχνικά.

  

Ρεσιτάλ Νικητών του διαγωνισμού προηγούμενου έτους, στις Γιορτές Κιθάρας 2018. Κώστας Μανωλκίδης, Βιβή Γύπαρη, Μάρκος Δεστέφανος

 

Τ.Β. Είναι γνωστό ότι οι μαθητές πιάνου έχουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην κατεύθυνση εκμάθησης ανώτερων θεωρητικών, έναντι των υπολοίπων μουσικών. Ως καθηγητής ανώτερων θεωρητικών, με ποια  μεθοδολογία θα προτείνατε σε κάποιο κιθαριστή να προσεγγίσει αυτές τις σπουδές;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: ίσως κάποια χρόνια πριν, η απάντηση που θα έδινα θα ήταν διαφορετική. Αυτή την ευκολία που έχει ο πιανίστας έχοντας όντως στα χέρια του τη δυνατότητα να  εκτελέσει μια τετράφωνη φούγκα, δεν την έχουμε εμείς. Είναι αδύνατον να παίξουμε τετράφωνη φούγκα, παρά μόνο δίφωνη και δύσκολα τρίφωνη... Όμως τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία έχει βοηθήσει σημαντικά! Μπορεί δηλαδή όχι μόνο ο κιθαριστής, που παίζει ένα πολυφωνικό όργανο, αλλά κι ένας βιολιστής ή ένας φλαουτίστας, που παίζει μονοφωνικό όργανο, να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία και να αποτυπώσει τις ιδέες και τις σπουδές του σε ένα υπολογιστικό πρόγραμμα. Στη συνέχεια, αυτό μπορεί να το ακούσει και να το αναλύσει. Το πρακτικό θέμα της εκτέλεσης έχει ξεπεραστεί στις μέρες μας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν  έγραφα μια φούγκα, την αποτύπωνα  στο χαρτί, έκανα τον σχετικό έλεγχο  και μόλις θεωρούσα ότι είναι έτοιμη, την πέρναγα σε ένα υπολογιστικό πρόγραμμα για να την ακούσω. Αυτό με βοηθούσε να κατανοήσω τα «λάθη»-παρότι στην τέχνη δεν υπάρχουν λάθη-αλλά καλές και κακές επιλογές. Λάθος είναι αυτό που δεν εφαρμόζεται στις μέρες μας. Αν κάτι εφαρμοστεί και στην πορεία βρει το χώρο του δεν είναι λάθος πλέον! Να υπομνήσω τις «Μοτσάρτιες παράλληλες», που μέχρι να τις χρησιμοποιήσει ο Μότσαρτ, θεωρούντο λάθος! Σήμερα, οι μαθητές προτρέπονται να τις χρησιμοποιούν. Όμως για να επανέλθω στο ερώτημα σας, η απάντηση στο πώς αντιμετωπίζουμε την πρακτική δυσκολία των μη πιανιστών μουσικών είναι, ...με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

Ο σολίστ, Πτολεμαίος Αρμάος, στο πλαίσιο της διαδικασίας του διαγωνισμού.

 

Τ.Β. Στο Φεστιβάλ υπήρχε ένα πολύ φιλικό κλίμα και έδωσαν το παρόν  σολίστ του χώρου, οι οποίοι  δεν αποτελούσαν μέλη επιτροπών. Πιστεύετε ότι η δραστηριότητα εκπαιδευτικών και σολίστ πρέπει να έχει έκδηλη την επιρροή από συγκεκριμένες Σχολές κιθάρας;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Όντως κυρία Βαρουχάκη. Υπήρξαν παρουσίες από διάφορες «Σχολές», εάν και πιστεύω πως ο όρος «Σχολές» βαίνει και θα βαίνει μειούμενος τα επόμενα χρόνια. Ο λόγος είναι προφανής, διότι το Διαδίκτυο-και οι πληροφορίες που απλόχερα προσφέρει-τείνει να ομαλοποιήσει τις όποιες διαφορές των Σχολών. Όλοι οι ταλαντούχοι μαθητές έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του οργάνου παγκοσμίως και κανένας δεν μπορεί ν’ ανακόψει αυτήν την πορεία. Δεν εννοώ πως καταργείται ο εμπνευσμένος δάσκαλος, αλλά πως μια κακώς εννοούμενη «κλειστή» νοοτροπία, δεν έχει ευνοϊκό περιβάλλον ν’ αναπτυχθεί. Ευτυχώς! Από την άλλη πλευρά, είναι απολύτως υγιές να υπάρχουν Σχολές με ιδιαίτερες κατευθύνσεις, διότι η υψηλή Τέχνη δεν μπορεί να είναι κάτι απόλυτο. Η Υψηλή Τέχνη, εγγενώς αφορά την ψυχοσύνθεση και τη διαφορετικότητα. Είναι κόντρα στην μαζικότητα και αντανακλάται σε κάθε άνθρωπο με διαφορετικό τρόπο.
Ως προς το γεγονός ότι έδωσαν το παρόν στη διοργάνωση ως ακροατές πολλοί σολίστ, όπως αναφέρατε, αποτελεί θετικό βήμα για το Φεστιβάλ. Το να σε τιμούν με την παρουσία τους κιθαριστές με σημαντική διεθνή καριέρα και να μιλούν κολακευτικά γι΄ αυτή την προσπάθεια, αποτελεί ηθική ικανοποίηση και μια δροσερή ανάσα στην κούραση μιας πολύμηνης προετοιμασίας.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, μαζί με τον  Γιάννη Μποκέα, ο οποίος  έδωσε διάλεξη με θέμα: «Η ιστορία της κιθάρας»

 

Τ.Β. O ίδιος ως σολίστ, δεν έχετε περιοριστεί μόνο στο ρεπερτόριο κλασικής κιθάρας, αλλά έχετε συνεργαστεί και με σχήματα μουσικής δωματίου. Σκέφτεστε στο φεστιβάλ να εντάξετε μελλοντικά και δράσεις που άπτονται της παλαιάς μουσικής και της μουσικής δωματίου σε ένα ευρύτερο πλαίσιο από την κλασική κιθάρα;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Εννοείται πως η παρουσία σχημάτων Μουσικής Δωματίου είναι καλοδεχούμενη. Θα πρέπει όμως να έχει επίκεντρο την αγαπημένη μας Κιθάρα! Βασικό μου «πιστεύω» είναι πως τα βήματα της εξέλιξης ενός γεγονότος, όπως οι Γιορτές Κιθάρας, πρέπει να είναι σταθερά και προσεκτικά, διότι όση προσπάθεια χρειάζεται να δημιουργήσεις  κάτι σοβαρό, άλλο τόσο εύκολο είναι να το αποσυνθέσεις σε κάτι γενικό κι αόριστο…   Ναι στην εξέλιξη λοιπόν, όχι σε βιαστικές κινήσεις.

Τ.Β. Πώς οραματίζεστε τη συνέχιση της διοργάνωσης;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Σταθερή με διορθώσεις κάποιων ατελειών, που όλα τα αντίστοιχα εγχειρήματα  έχουν, αλλά και με κάποιες προσθήκες, οι οποίες-όπως προανέφερα-πρέπει να γίνονται με σταθερά και προσεκτικά βήματα! Θα είμαι ευχαριστημένος το φεστιβάλ να μεγαλώνει ποιοτικά, χωρίς να λέω ότι ήδη δεν είμαι ευχαριστημένος από το επίπεδο.

Τ.Β. Έχετε εμπειρία σπουδών στη Θεσσαλονίκη. Πώς θα χαρακτηρίζατε τις συνθήκες για τη σταδιοδρομία ενός σολίστ κλασικής κιθάρας;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Δύσκολες! Η απόκτηση του Διπλώματος, στην περίπτωση μου ως μαθητή του Κώστα Κοτσιώλη στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης, είναι το ξεκίνημα! Από κει και πέρα οι συνθήκες διαφοροποιούνται και η προσπάθεια εντείνεται. Πριν αρκετά χρόνια τα κοντσέρτι και τα ρεσιτάλ ήταν πολλαπλάσια για τους περισσότερους.
Μιλώντας για την Ελληνική πραγματικότητα είναι στενάχωρο, η πατρίδα μας να παρουσιάζει σε σταθερή βάση, τόσο σπουδαίους κιθαριστές διεθνώς, όλοι να μιλάμε για την ακμάζουσα Ελληνική Κιθαριστική Σχολή, από τις σημαντικότερες διεθνώς, με Κιθαριστές να διδάσκουν σε Πανεπιστήμια κι Ακαδημίες του εξωτερικού, να εμφανίζονται σε σημαντικές αίθουσες, αλλά στην πατρίδα μας να παίζουν σε αίθουσες με χαμηλή προσέλευση θεατών.

Τ.Β. Έχετε ιδρύσει και διευθύνετε το ηλεκτρονικό περιοδικό «Κιθαρολόγιο». Πώς θέλετε να καθιερωθεί στη συνείδηση του κοινού;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Ως ένα αντικειμενικό μέσο προβολής της αγαπημένης μας Κιθάρας, των Κιθαριστών και του ρεπερτορίου της. Ευχή μου, οι αναγνώστες του Κιθαρολόγιου, να είναι βέβαιοι πως τα κείμενα και οι δημοσιεύσεις του, δεν έχουν «δεύτερη» ανάγνωση κι ούτε «δεύτερες» σκέψεις! Είναι απλώς Κιθαριστικές προτάσεις και σταματούν εκεί...

Τ.Β. Ποια είναι τα επικείμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Η εσωτερική παρόρμηση που ανέφερα στην αρχή για την ενασχόληση με εκδηλώσεις Τέχνης δεν σταματά! Ήδη στο μυαλό μου ξεκίνησα τις διεργασίες για τις Γιορτές Κιθάρας 2020, σκεπτόμενος τις πιθανές συμμετοχές σολιστών και καθηγητών. Στα άμεσα σχέδια, είναι η ηχογράφηση δύο συνθέσεων μου για Φλάουτο – Κλαρινέτο και για Τρομπέτα – Τρομπόνι.
Επίσης η προώθηση της συλλογής μου με τίτλο «Ξοδευμένα Ηλιοβασιλέματα», η οποία αφορά ποιήματα και στοχασμούς. Μια προσπάθεια εκτόνωσης συναισθημάτων και προβληματισμών, σε δύσκολους καιρούς που όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε σε φάσεις της ζωής μας... Επιτρέψτε μου να καταστήσω σαφές, ότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου συνθέτη, ούτε ποιητή. Όπως  θα διαβάσετε στον πρόλογο του βιβλίου, θεωρώ ότι ο συνθέτης, ο συγγραφέας ή ο ποιητής, είναι αυτός που ΔΕΝ μπορεί να μην είναι αντιστοίχως συνθέτης,  συγγραφέας,  ποιητής. Από κει και πέρα, τα υπόλοιπα είναι κάποιες διεργασίες που έχουν λειτουργήσει  ως εκτόνωση σε σημαντικά γεγονότα της ζωής μου και με ώθησαν στο να λειτουργήσω έτσι. Δεν το λέω από αίσθημα ταπεινοφροσύνης. Σκέφτομαι ως Κιθαριστής, ως Μουσικός, κι έτσι αυτοπροσδιορίζομαι.

Τ.Β. Το γεγονός ότι συνθέτετε έργα για πνευστά, μαρτυρά μια βαθιά σχέση γενικότερα με τη μουσική δωματίου και τη συμφωνική μουσική. Είναι έτσι;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: οι ακροάσεις που έχω από συμφωνικά έργα ή εκτελέσεις άλλων οργάνων είναι ίσως περισσότερες απ΄ότι της κιθάρας. Όχι γιατί δεν μου είναι ευχάριστα τα ρεσιτάλ κιθάρας. Αντιθέτως! Απλώς πιστεύω ότι εάν κάποιος δεν ακούσει προσεχτικά τ’ άλλα είδη μουσικής, δεν μπορεί να κατανοήσει τη θέση της κιθάρας, την τοποθέτησή της μέσα στο χώρο της υπόλοιπης σοβαρής και μεγάλης μουσικής. Οι κιθαριστές οφείλουμε να  ακούμε μεγάλα έργα! Δεν γίνεται να θέλεις να παίξεις καλά Μπαχ, χωρίς προηγουμένως  να  έχεις ακούσει έργα όπως, τα Βραδεμβούργια κονσέρτα, την τέχνη της Φούγκας, τα πρελούδια και Φούγκες για το Καλώς Συγκερασμένο Κλαβεσέν κλπ.  Θα σας πω χαρακτηριστικά ότι έχω μαθητές που όταν ξεκινούσα να διδάξω  Μπαχ, τους προέτρεπα να δούμε ένα video στο Yοutube. Έτσι, έβαζα ένα video που ανέλυε με λεπτομερή τρόπο την κίνηση των φωνών, τα θέματα, τις απαντήσεις, τα αντιθέματα σε κάποιο πολυφωνικό έργο! Σας μεταφέρω ότι τα παιδιά αντιμετώπιζαν τον τρόπο αυτό διδασκαλίας μ’ ενθουσιασμό!!! Οπότε δίνοντάς τους ρεπερτόριο Μπαχ, ήταν ευκολότερο για τον μαθητή να κατανοήσει, ότι αυτό που κάνει είναι  σπουδαίο και ότι δεν είχαμε ούτε εγώ, ούτε εκείνος το δικαίωμα να το αντιμετωπίσουμε ελαφρά. Θεωρώ ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε πρωτίστως μουσικοί και δευτερευόντως κιθαρίστες, βιολονίστες κτλ

Τ.Β. Θα θέλατε να συμπληρώσετε κάτι άλλο;

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος: Τελειώνοντας, επιθυμώ να ευχαριστήσω τον Διευθυντή του Μείζονος Ωδείου Πολυγώνου, Κώστα Τσιλίδη, καθώς και όλους τους συνεργάτες σολίστ και καθηγητές για την συνδρομή τους σ’ αυτήν την προσπάθεια. Χωρίς αυτούς, η επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος θα ήταν αδύνατη!
Κυρία Βαρουχάκη, θα ήθελα να ευχαριστήσω εσάς, καθώς και την διεύθυνση του "Tar" για το βήμα που μου δώσατε να εκφράσω τις απόψεις μου, αλλά και για την προσωπική σας παρουσία, στις Γιορτές Κιθάρας. Καλή συνέχεια στο σημαντικό έργο σας!

Τ.Β. Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια. Το www.tar.gr  στηρίζει κάθε σοβαρή καλλιτεχνική και εκπαιδευτική προσπάθεια που επιτελείται προς την κατεύθυνση αναβάθμισης της καλλιτεχνικής παιδείας στη χώρα μας. Τρέφω απεριόριστο σεβασμό στο έργο των μουσικών και θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε ευγνώμονες σε όλους όσοι συμβάλλετε στο να έχουμε στο μέλλον άξιους επαγγελματίες μουσικούς. Σκεφτείτε…πόσα ταλέντα έμειναν αναξιοποίητα επειδή  δυσχερείς συνθήκες ή προκαταλήψεις, κατέστησαν ανέφικτη την επαγγελματική ενασχόληση με τη μουσική;

Την απάντηση δίνετε ο ίδιος, στο ποίημά σας «Ερινύες…»:

«Ποτέ δεν θα μάθεις,

πόσο ψηλά μπορούσε να πετάξει,

Το πουλί που φυλάκισες…»

 

Τίνα Βαρουχάκη 
varouchaki.tar@gmail.com
Ιανουάριος 2019
Επιλογή εικόνων και τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου

---

Εγγραφείτε για διμηνιαία ενημέρωση (email) με τα πρόσφατα άρθρα στο TaR

Email:   

Δείτε ΕΔΩ προηγούμενες ενημερώσεις, ως δείγμα.