Γιώργος Νάκης: «Ηπειρώτικα Πατήματα», για σόλο κιθάρα (βίντεο – εκτέλεση και παρτιτούρα)

Γιώργος Νάκης: «Ηπειρώτικα Πατήματα», για σόλο κιθάρα

(βίντεο – εκτέλεση και παρτιτούρα)

 

Εικόνες, μνήμες, ακούσματα και συναισθήματα, μέσα από το μουσικό ιδίωμα της Ηπείρου.

Με την ολοκλήρωση και κοινοποίηση πριν από λίγες μέρες του έργου μου «Ηπειρώτικα Πατήματα», τόσο μέσω της εκτέλεσής του (το βίντεο βρίσκεται στο σύνδεσμο https://youtu.be/cBLFADQAcJE ), όσο και μέσω έκδοσης της αντίστοιχης παρτιτούρας του (η παρτιτούρα διατίθεται στο σύνδεσμο https://georgios-nakis.blogspot.com/2020/05/guitar-solo-sheet-music.html ), θα ήθελα να μου επιτραπεί η παράθεση ορισμένων επισημάνσεων γύρω από αυτό.

Ξεκινώντας με μία γενικότερη εκτίμηση για τον πλούτο της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, όπως αυτή αναπτύχθηκε στις επιμέρους γεωγραφικές περιοχές κατά το πέρασμα των αιώνων, είναι γεγονός ότι η ίδια αποτελεί κατά καιρούς πηγή έμπνευσης πολλών δημιουργών, δεδομένου ότι πλήθος μελωδικών, ρυθμικών και εκφραστικών στοιχείων της έχουν δοκιμαστεί στο χρόνο από μεγάλο αριθμό ανθρώπων, μέσα από την αποδοχή, την απόρριψη ή την αναθεώρησή τους.

Η παραπάνω επίδραση λειτούργησε καίρια στο έργο μου «Ηπειρώτικα Πατήματα», λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι προσωπικά είχα την τύχη να συνδέομαι βιωματικά με την παραδοσιακή μουσική της Ηπείρου. Προς αυτή την κατεύθυνση και παρά την αντικειμενική δυσκολία να αποδοθούν ορισμένα στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής σε ένα κατά βάση συγκερασμένο όργανο (δηλαδή ότι είναι εξαιρετικά άβολο να αποδοθούν φθόγγοι μικρότεροι του ημιτονίου σε ένα πολυφωνικό έργο για κλασική κιθάρα, με την ισχύουσα καθιερωμένη κατασκευή του οργάνου), είχα πάντα την περιέργεια και μου άρεσε μεταξύ άλλων να πειραματίζομαι με την πολυφωνική εκδοχή παραδοσιακών μουσικών θεμάτων στην κιθάρα.

Τα «Ηπειρώτικα Πατήματα» αποτελούνται από δύο μέρη:
1. Μοιρολόι
2. Στην πλατεία του χωριού

Η λέξη «πατήματα» χρησιμοποιείται στο συγκεκριμένο έργο κυρίως με τη μεταφορική της διάσταση, παραπέμποντας στα ίχνη και την πνευματική κληρονομιά (όπως μουσική, γλώσσα κ.ά.) που έχουν αφήσει οι πρόγονοί μας, χωρίς ωστόσο να αποσιωπάται η διττή της σημασία, με την έννοια ότι μπορείς κυριολεκτικά να πατάς (βαδίζεις) σε ιδιαίτερα μέρη ή τοποθεσίες (όπως για παράδειγμα τα άγρια βουνά και ποτάμια της Ηπείρου). Εξού και η επιλογή της εικόνας του παραδοσιακού ηπειρώτικου γεφυριού στο εξώφυλλο της παρτιτούρας.

Το Μοιρολόι, έλκοντας την καταγωγή του από την Αρχαία Ελλάδα, κατέχει μέχρι σήμερα σημαντική θέση στη ζωή αρκετών κατοίκων της Ηπείρου, ιδιαίτερα αυτών που ζουν σε χωριά. Μάλιστα, σε παραδοσιακούς γάμους και πανηγύρια υπάρχει το παράδοξο, πριν ο χορός ξεκινήσει, οι μουσικοί κατ' απαίτηση του κοινού να τραγουδούν ή να παίζουν ορχηστρικά κάποιο μοιρολόι, ως ένδειξη τιμής και μνήμης σε προσφιλή πρόσωπα που έχουν φύγει από τη ζωή.

Τέλος, η πλατεία του χωριού παραδοσιακά διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή και τη διαμόρφωση του μουσικού αισθητηρίου των κατοίκων, δεδομένου ότι στο χώρο αυτό συναθροίζονταν πλήθος κόσμου για τη συμμετοχή σε διάφορες εκδηλώσεις, όπως μεταξύ άλλων σε γάμους και πανηγύρια, όπου μουσικοί της περιοχής έπαιζαν ζωντανή μουσική.

Γιώργος Νάκης

Κιθαριστής και Παιδαγωγός Προσχολικής Εκπαίδευσης

Ιούλιος 2020

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου