ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΜΠΑΚΗΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Στην Τίνα Βαρουχάκη
Ένα Ωδείο στη Ναύπακτο της δεκαετίας του ΄80, αποτέλεσε το εφαλτήριο για την ενασχόλησή του Γιώργου Ταμπάκη με την κλασική κιθάρα, μετά από παρότρυνση της μητέρας του, την οποία σήμερα ευγνωμονεί ιδιαιτέρως. Η κλασική κιθάρα, τον οδήγησε και στην ηλεκτρική και ήδη από την εφηβεία του, συμμετείχε σε διάφορα μουσικά συγκροτήματα με τα οποία εξοικειώθηκε στην ιδέα της έκθεσης σε κοινό. Ορισμένα ακούσματα των νεανικών του χρόνων, (Egberto Gismonti, John McLaughlin, Ralph Towner, Alan Holdsworth) διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία του και τον οδήγησαν στο να μελετήσει jazz κιθάρα και αρμονία. Η βαθιά και πολύπλευρη μελέτη του, όχι μόνο γύρω από την κιθάρα και άλλα μουσικά όργανα (σιτάρ, σαρόντ, didgeridoo, θιβετιανό κέρας κ.ά.), αλλά γενικότερα τη μουσική, τη μουσικολογία, την ιστορία της τέχνης, καθώς και η γνωριμία του με μουσικούς διεθνούς φήμης, διεύρυναν τους μουσικούς του ορίζοντες. Επηρεασμένος από τον δάσκαλό του, Ανδρέα Γεωργίου, αλλά και τον Egberto Gismonti, στράφηκε στις πολύχορδες κιθάρες. Μελετώντας και παίζοντας σε συναυλίες με την “6 Moov travel” κατασκευής Γιώργου Μπεχλιβάνογλου, είχε την ιδέα να παραγγείλει μια αντίστοιχη οκτάχορδη κιθάρα. Έτσι γεννήθηκε το μοντέλο “GT 8 string MOOV guitar”, όπου “GT”, είναι τα αρχικά του ονόματός του Γιώργου Ταμπάκη. Η παραλαβή αυτής της κιθάρας, συνέπεσε χρονικά με τις αντίξοες συνθήκες της πανδημίας και την έναρξη της πρώτης περιόδου καραντίνας. Ο Γιώργος Ταμπάκης, μετέτρεψε την κρίση σε ευκαιρία. Παρόλο το «κλείσιμο», εκείνος με το μουσικό του ταλέντο, άνοιξε ένα «παράθυρο στον κόσμο». Το 2020 σε συνεργασία με την κλαρινετίστα Rebecca Trescher, κυκλοφόρησαν cd, με τίτλο: «Dual Nature», το οποίο απέσπασε διεθνείς διακρίσεις, καθώς κέρδισε στην κατηγορία του το ασημένιο μετάλλιο στον παγκόσμιο διαγωνισμό “Global Music Awards” (Silver Medal 2020). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι είχε προταθεί ως νέα κυκλοφορία από το “eDownbeat magazine” (DIY section) και ήταν στην 10αδα των καλύτερων νέων cds στη διεθνή μουσική πλατφόρμα “Bandcamp” (best jazz on Bandcamp - June 2020). Ο Γιώργος Ταμπάκης, πειραματιζόμενος με νέους ήχους, που αναδύθηκαν από την πρωτότυπη 8χορδη κιθάρα, δικής του έμπνευσης, επινόησε αντιστοίχως δικό του κούρδισμα και πάνω σε αυτό δημιούργησε 10 συνθέσεις για σόλο 8χορδη κιθάρα, χαρίζοντας στο κοινό το 8ο κατά σειρά cd του, με τίτλο: 'hEre nOw theN'. Είτε θεωρηθεί τυχαίο, είτε όχι, το γεγονός ότι αυτό το cd κυκλοφόρησε στις 18 Οκτωβρίου 2021 (όπως παρατηρεί ο ίδιος, «Παγκόσμια Ημέρα Κιθάρας»), σίγουρα δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι απέσπασε «πάνω από 25 διεθνείς ενθουσιώδεις κριτικές από Ευρώπη, Αμερική, Βρετανία, Ρωσία, Βραζιλία, Αργεντινή. κ.α.» Τότε, στη Ναύπακτο, ο Γιώργος Ταμπάκης, επηρεάστηκε από τη διεθνή μουσική σκηνή. Σήμερα, εδώ, κατορθώνει να την επηρεάζει και ο ίδιος με τη -διεθνούς απήχησης- πολυβραβευμένη μουσική του.
«Λατρεύω πολλά μουσικά στυλ και είδη και χρειάζομαι στοιχεία και χαρακτηριστικά από αυτά, προκειμένου να εκφράσω στις βαθύτερες εικόνες μου. Προσπαθώ να αισθάνομαι αρκετά ελεύθερος ώστε όλα αυτά τα στοιχεία από μουσικές όπως η σύγχρονη κλασσική, μοντέρνα τζαζ, progressive, avantgarde, ο "ελληνικός ήχος" να "φιλτραριστούν" μέσα μου, παράγοντας κάτι νέο και προσωπικό σε επίπεδο αισθητικής. Αυτή η μαγική διαδικασία οδήγησε στην δημιουργία του cd 'hEre nOw theN'
Τ.Β. Ποια ήταν η αφορμή και υπό ποιες συνθήκες αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την κλασική κιθάρα;
Γιώργος Ταμπάκης: Στη Ναύπακτο της δεκαετίας του 1980 δεν υπήρχαν πολλές επιλογές όσον αφορά την μουσική εκπαίδευση.
Η μητέρα μου πίστευε ότι η μουσική ισορροπεί με κάποιον τρόπο την ανθρώπινο ψυχισμό και έτσι μου πρότεινε και με ώθησε στο να μελετήσω την κιθάρα, σκεπτόμενη ίσως την φαινομενική ευκολία παιξίματος του οργάνου, καθώς επίσης και την ευκολία στην μεταφορά της.
Κάπως έτσι και χωρίς να αντιλαμβάνομαι πολλά σε αυτήν την ηλικία, άρχισα να μελετάω την κλασσική κιθάρα στο μοναδικό τοπικό ωδείο εκείνη την εποχή. Γνώρισα εκεί ως δάσκαλό μου τον κιθαρίστα Κώστα Ηλιάδη - που ερχόταν κάθε εβδομάδα από την Αθήνα για μαθήματα - και άρχισα, σταδιακά, να αντιλαμβάνομαι τον κόσμο της κλασσικής μουσικής και των σπουδών ενός κλασσικού οργάνου.
Ήταν μια πρωτόγνωρη διαδικασία και μου έδωσε την ευκαιρία να μπορώ να εκφράζομαι, να έχω επαφή με το συναίσθημά μου - χωρίς βέβαια να το αντιλαμβάνομαι έτσι τότε - και εν τέλει να ασχοληθώ επιτακτικά με τη μουσική. Παρότι δεν μελετούσα πολύ ως παιδί και αργότερα ως έφηβος, έπαιζα συνέχεια ό,τι μου άρεσε (κλασσικά κομμάτια, ελληνική μουσική, ροκ κ.α) και αισθανόμουν την κιθάρα ως κάτι πολύ σημαντικό για τον εαυτό μου.
Η επαφή μου αυτή με βοήθησε πάρα πολύ μέσα στα χρόνια σε προσωπικό επίπεδο και ναι, το ένστικτο της μητέρας μου ήταν σωστό!
Τ.Β. Μετά τις σπουδές κλασικής κιθάρας, επικεντρωθήκατε κυρίως στη jazz μουσική. Πώς προέκυψε αυτή η διαδρομή και ποιοι οι σημαντικότεροι σταθμοί της;
Γιώργος Ταμπάκης: Από τα 12-13 μου χρόνια, και παράλληλα με τις κλασσικές μου σπουδές, είχα ήδη αρχίσει να ακούω τα μεγάλα Rock συγκροτήματα και να παίζω ηλεκτρική κιθάρα σε μουσικά σχήματα με φίλους. Λίγο αργότερα, στην ηλικία των 15 ήδη πραγματοποιούσαμε συναυλίες στα τοπικά bar και club με μεγάλη προσέλευση κόσμου, κερδίζοντας τα πρώτα χρήματα από την μουσική αν και σε ερασιτεχνικό επίπεδο ακόμα, αγοράζοντας με αυτά cd και υλικό από τα αγαπημένα μας γκρουπ. Περνούσα με τους φίλους μου τα καλοκαιρινά βράδια στις παραλίες της Ναυπάκτου παίζοντας μουσική μέχρι πρωίας! Υπήρχε έντονο ενδιαφέρον για την μουσική σε πολλά επίπεδα και η κιθάρα είχε ήδη γίνει ήδη αναπόσπαστο κομμάτι μου!
Λίγα χρόνια αργότερα και σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, άκουσα cd μεγάλων κιθαριστών που αγνοούσα μέχρι τότε... Egberto Gismonti, John McLaughlin, Ralph Towner, Alan Holdsworth και πολλών άλλων. Έμενα άναυδος με κάθε τέτοια ακρόαμα!!! Λάτρευα την δύναμη και την δυναμική της μουσικής τους, το καλλιτεχνικό τους εύρος, την καλλιτεχνική προσωπικότητα που αναδυόταν μέσω του αποτελέσματος. Ήθελα οπωσδήποτε να πάω προς αυτή την κατεύθυνση και εκείνη την εποχή γνώρισα τον κιθαρίστα/σύνθετη Ανδρέα Γεωργίου και άρχισα να μελετάω την τζαζ κιθάρα και αρμονία. Ποτέ δεν ήμουν ο τύπος ανθρώπου που πρώτα ολοκληρώνει κάτι για να πάει σε ένα επόμενο. Τα επόμενα χρόνια το ένα μουσικό μου ενδιαφέρον έμπαινε μέσα στο άλλο και υπήρχαν περίοδοι που αισθανόμουν ιδιαίτερα πιεσμένος από τον όγκο του υλικού που είχα καταπιαστεί. Όμως η επιθυμία μου να συνεχίσω έκαμπτε αυτές τις δυσκολίες και πάντα έβρισκα ικανοποίηση από την διαδικασία. Το ίδιο συνεχίζει να συμβαίνει.
Τ.Β. Μια σημαντική πρωτοτυπία του έργου σας είναι ότι από το 2007 ερμηνεύετε έργα σε κιθάρες επτάχορδες. Μάλιστα το 2021 το πρόσφατο cd σας, περιέχει έργα για oκτάχορδη κιθάρα, «GT 8 string MOOV guitar», κατασκευασμένη από τον Γιώργο Μπεχλιβάνογλου. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τις διαφορές στην τεχνική και τον ήχο αυτών των ειδών σύγχρονης κιθάρας;
Γιώργος Ταμπάκης: Επηρεασμένος από τον Egberto Gismonti, αλλά και τον Ανδρέα Γεωργίου, που έπαιζαν πολύχορδες κιθάρες και συνέθεταν σε αυτές, αγόρασα μια φτηνή 7 χορδη κιθάρα στα 25 μου (την παρήγγειλα από την Γερμανία) και άρχισα δειλά να ψάχνω πώς μπορώ να παίξω με αυτήν. Στην πορεία άκουσα και άλλους κιθαρίστες από διάφορες χώρες που έπαιζαν με τέτοιες κιθάρες που είχαν περισσότερες των 6 χορδών όλων των ειδών (κλασσικές, ακουστικές, ηλεκτρικές και σε συνδυασμούς). Ακόμα κι αν δεν ήμουν φαν του μουσικού τους στυλ, απολάμβανα να τους ακούω, γιατί άκουγα εντελώς διαφορετικά πράγματα από τον καθένα. Ο κάθε μουσικός απ' αυτούς είχε αναπτύξει το προσωπικό του ιδιαίτερο στυλ, την δική του "μουσική οπτική" σε ένα όργανο που προσφερόταν γι αυτό.
Οι λεγόμενες πολύχορδες κιθάρες είναι ουσιαστικά μια επέκταση/προέκταση των 6χορδων και δεν υπάρχει κάποιος ειδικός οδηγός/μέθοδος μελέτης τους. Ακόμα κι αν υπήρχε -κάτι που δεν γνωρίζω - δεν θα μπορούσε να δώσει κάτι παραπάνω από πληροφορίες για το όργανο, τις χορδές, τις νότες, τις εκτάσεις, την μελέτη ενός κομματιού σε παρτιτούρα κ.α. Επίσης, η πολύχορδη κιθάρα ακούγεται σαν μια ... κιθάρα. Βεβαίως υπάρχουν ηχητικές περιοχές που δεν υπάρχουν στην 6χορδη, αλλά όπως είπα, είναι προεκτάσεις των ήδη υπαρχόντων οργάνων και το ηχόχρωμα και ο τρόπος παιξίματός τους είναι αυτός μιας κιθάρας. Αυτό που αλλάζει, είναι η δυνατότητα να αντιληφθώ μια τέτοια κιθάρα ως ένα καινούργιο και διαφορετικό όργανο, δηλαδή όχι ως μια 6χορδη που έχει 2 επιπλέον χορδές, αλλά ως μία 8χορδη για παράδειγμα. Η έννοια αυτού που λέω ίσως δεν είναι προφανής, αλλά θεωρώ ότι είναι κομβικής σημασίας. Αν την βλέπω ως καινούργιο όργανο, αναδύονται αμέτρητα ερωτήματα, αναζητήσεις, προσπάθεια να παιχτεί με όλους τους πιθανούς και δυνατούς τρόπους και τεχνικές - ακόμα και αυτές που δεν έχω σκεφτεί ακόμα. Αν δεν βλέπω ένα καινούργιο όργανο, τότε δεν μπορεί να υπάρξει μια κάποια διαφορετική προσέγγιση. Θα παίξω ένα όργανο που γνωρίζω, δηλαδή με τους ίδιους γνωστούς μου τρόπους και τίποτα νέο και φρέσκο δεν θα αναδυθεί. Αυτό έχει να κάνει με τα πάντα - ιδέες, θέματα, τεχνικές, εκφραστικά μέσα - επηρεάζοντας στον μέγιστο βαθμό το τελικό μουσικό αποτέλεσμα.
Η ανάπτυξη μιας προσωπικής "φωνής" σε μια τέτοια κιθάρα και κατ' επέκταση η σταδιακή δημιουργία μιας ξεχωριστής μουσικής προσωπικότητας, έχει να κάνει καθαρά και μόνο με την ανάγκη του μουσικού να εκφραστεί με έναν εντελώς μοναδικό δικό του τρόπο. Αυτό φέρνει και όλα τα υπόλοιπα. Αν δεν υπάρχει αυτή η ανάγκη τότε δεν ξέρει τί/πώς να παίξει σε ένα τέτοιο όργανο.
Ο Γιώργος Μπεχλιβάνογλου εκτός από υψηλού επιπέδου κιθαρίστας είναι και ο κατασκευαστής των κιθάρων Moov. Μας συνδέει η φιλία και το κοινό μας ενδιαφέρον για την κιθάρα ως όργανο. Μελετώντας και παίζοντας σε συναυλίες με την 6 Moov travel κιθάρα του, ερωτεύτηκα αυτή την κατασκευή τόσο πρακτικά, όσο και αισθητικά και του πρότεινα να μου φτιάξει μια 8 χορδη Moov κιθάρα, καθώς ήδη εδώ και καιρό είχα στο μυαλό μου διαφορά κουρδίσματα και άλλες λεπτομέρειες. Καταπιάστηκε για ένα 6μηνο περίπου με αυτή την προσπάθεια ξεπερνώντας πολλές δυσκολίες που διαρκώς προέκυπταν και την είχα στα χέρια μου τον Γενάρη του 2020. Είχε την ευγένεια και την καλοσύνη να δώσει τα αρχικά μου στο όνομα του μοντέλου και έτσι δημιουργήθηκε η GT 8 string Moov guitar.
Τ.Β. Έχετε ασχοληθεί εκτός από σπουδές ανώτερων θεωρητικών, (jazz αρμονία, προηγμένη μουσική θεωρία, αυτοσχεδιασμός, ανάλυση μουσικών μορφών και δομών, προσεγγίσεις σύνθεσης κτλ) έχετε ασχοληθεί και με τη φιλοσοφία της μουσικής. Σε τι εκπαιδευτικό πλαίσιο συνέβη αυτό και πώς νομίζετε ότι επηρεάζει την ταυτότητά σας ως μουσικού;
Γιώργος Ταμπάκης: Όπως είπα και πριν, αυτή μου η μουσική διαδρομή περνάει μέσα από την πολυετή μαθητεία μου με τον Ανδρέα Γεωργίου, που μου έδωσε τα εφόδια για την μετέπειτα δική μου πορεία. Μαζί του, άρχισα να μελετάω ένα πολύ ευρύ φάσμα μουσικών αντικειμένων για χρόνια και μέσω των διεθνών συνεργασιών του, γνώρισα προσωπικά μουσικούς παγκόσμιου βεληνεκούς όπως οι Eberhard Weber, Paul McCandless, Mark Walker και άλλους, ερχόμενος σε απ' ευθείας επαφή με τον χώρο της σύγχρονης ευρωπαϊκής τζαζ μουσικής που με ενέπνευσε με απόλυτο τρόπο!
Όλη η μελέτη και το καλλιτεχνικό μου ψάξιμο κατευθύνθηκε προς τα εκεί. Το ενδιαφέρον μου - ταυτόχρονα με την μελέτη των οργάνων - ήταν στο διάβασμα βιβλίων για την ιστορία της μουσικής και της τέχνης, στην εγγραφή εργασιών πάνω σε ζητήματα μουσικολογίας, ανάλυσης μουσικών έργων παλαιών και σύγχρονων, μουσικών δομών και μορφών, μουσικών αισθητικών προσεγγίσεων μέσα στην ιστορία και τον αλληλοεπηρεασμό/αλληλεπίδρασή τους με τις άλλες τέχνες και την κοινωνία και αρκετά άλλα. Όλα αυτά ήταν πάρα πολύ ενδιαφέροντα για μένα και διαρκώς διεύρυναν τις εντυπώσεις, τις γνώσεις και την αντίληψή μου. Αισθάνομαι ότι συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη μιας προσωπικής επαφής μου με την μουσική και την τέχνη γενικότερα, δίνοντάς μου διαρκώς νέες προσλαμβάνουσες παραστάσεις αλλά και καινούργια ερωτήματα που με απασχολούσαν και συνεχίζουν να με τροφοδοτούν.
Μέσω όλων των παραπάνω, μαθαίνω πώς να ψάχνω για το δικό μου μουσικό επιθυμητό αποτέλεσμα και η όλη διαδικασία σφυρηλατεί μια κάποιου είδους μουσική ταυτότητα.
Τ.Β. Στο βιογραφικό σας αναφέρετε, ενασχόληση με: αιολικά όργανα από διάφορες χώρες, όπως σιτάρ, σαρόντ, didgeridoo, θιβετιανό κέρας. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για το πώς εντάσσετε την ερμηνεία αυτών των οργάνων στις συνθέσεις σας και τους μουσικούς διαλόγους που προκύπτουν μεταξύ κλασικής, jazz και έθνικ μουσικής;
Γιώργος Ταμπάκης: Η ενασχόληση με αυτά τα όργανα και με άλλα ακόμα, έρχεται ως φυσικό επακόλουθο της επαφής μου με όλα όσα είπα πιο πάνω. Υπάρχει το θεωρητικό ενδιαφέρον μου, υπάρχει και το πρακτικό. Είχα την τάση να καταπιάνομαι με όργανα διαφορετικών πολιτισμών μόνο και μόνο επειδή μου άρεσε ο ήχος τους και η διεύρυνση του μουσικού μου ορίζοντα, μέσω του πειραματισμού. Πολλά από αυτά τα όργανα χρειάζονται αφοσίωση μιας ολόκληρης ζωής για να παίξει κάποιος στο επίπεδο που απαιτείται πνευματικά και τεχνικά. Παρότι είχα στο μυαλό μου αυτή την σοβαρή διάσταση, καταπιάστηκα με όρεξη και σεβασμό με τις ιδιότητες και ιδιαιτερότητες του καθενός, αντιλαμβανόμενος όσο το δυνατόν τη μαγεία που κρύβουν. Ήθελα να ασχοληθώ με ιδιαίτερες τεχνικές παιξίματός που ήταν παντελώς άγνωστες σε μένα, να προσπαθήσω να τις μάθω όπως μπορώ καλύτερα και να "προσαρμοστώ" σε αυτές.
Αυτή μου η πορεία - παράλληλη με αυτήν της μελέτης της κιθάρας που την θεωρώ ως την βασική μου μουσική ενασχόληση - συνεχίζεται ακόμα και σήμερα και την βιώνω ως αναζωογονητική. Ταυτόχρονα με τις κιθαριστικές μου αναζητήσεις ή όταν βρεθώ σε κάποιο τέλμα σε σχέση με αυτές, βρίσκω τον χρόνο να ασχοληθώ με κάποιο από αυτά τα όργανα ή και με κάποιο καινούργιο. Μέσα στα χρόνια καταλαβαίνω ότι μου προσφέρει τον απαραίτητο χώρο σχετικής απόστασης από την κιθαριστική μου σκέψη και ιδιαίτερα από τον τρόπο που "βλέπω" την μουσική και τα γύρω της ζητήματα, δίνοντάς μου νέες μουσικές εντυπώσεις, νέες δυσκολίες, νέες προκλήσεις, νέες εγκεφαλικές συνάψεις. Πάλι την μουσική "κοιτάω", απλά από άλλη γωνία. Θεωρώ ότι δεν εντάσσω στοιχεία από την μελέτη των "εξωτικών" αυτών οργάνων στις τεχνοτροπίες, στις συνθέσεις και στα μουσικά μου πρότζεκτ - τουλάχιστον όχι συνειδητά. Μπορεί ίσως να προκύπτουν ιδέες σε ένα ασυνείδητο επίπεδο που να δημιουργήσουν μια καλλιτεχνική φρεσκάδα χωρίς να αντιλαμβάνομαι την πηγή της. Δεν το σκέφτομαι ιδιαίτερα. Η ένταξη όμως αισθητικών προσεγγίσεων και στοιχείων των παραδοσιακών μουσικών ειδών σε σύγχρονες συνθέσεις και αυτοσχεδιασμούς είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ και προσπαθώ να το κάνω με τον προσωπικό μου ελεύθερο τρόπο. Αυτή η ελευθερία στην επεξεργασία του υλικού/ιδεών είναι ζωτικής σημασίας για μένα και ίσως ο λόγος που κατευθύνθηκα προς τον χώρο της σύγχρονης ευρωπαϊκής δημιουργικής (ή τζαζ) μουσικής εξ αρχής, είτε το καταλάβαινα είτε όχι.
Τ.Β. Στο πλαίσιο συνεργασίας σας με τη Γερμανίδα κλαρινετίστα Rebecca Trescher, κυκλοφόρησε το 2020 cd σας με τίτλο: «Dual Nature», το οποίο απέσπασε διεθνή βραβεία και διακρίσεις! Θα θέλατε να μας μιλήσετε γι΄αυτό το ηχογράφημα και την ευρεία διεθνή του απήχηση;
Γιώργος Ταμπάκης: Η Rebecca είναι μια πολύ σοβαρή και αφοσιωμένη μουσικός με μεγάλο καλλιτεχνικό εκτόπισμα. Την είχα ξεχωρίσει όταν άκουγα μουσικούς που ηχογραφούν για την γερμανική ιστορική “Enja records”.
Είχα ένα ένστικτο εξ αρχής ότι θα ταιριάζαμε μουσικά και έκανα την πρώτη επαφή το καλοκαίρι του 2018. Ενθουσιάστηκε κι αυτή από την προοπτική μιας τέτοιας συνεργασίας και συνέθεσα μια μικρή ομάδα κομματιών για ντούο κλαρινέτου/μπάσου κλαρινέτου και 7 χορδής κιθάρας. Σε δύο διαδοχικές επαφές μας στην Αθήνα, κάναμε πρόβες και κάποια μικρά κονσέρτα, ηχογραφώντας το cd “Dual Nature” που εκδόθηκε από την ελληνική “Ekfrassis Productions” του δασκάλου και μαέστρου Κώστα Ηλιάδη, στις 15 Ιουνίου 2020.
Η απήχησή του ήταν σημαντική, καθώς ήταν στην 10αδα των καλύτερων νέων cds στη διεθνή μουσική πλατφόρμα “Bandcamp” (best jazz on Bandcamp - June 2020), κέρδισε στην κατηγορία του το ασημένιο μετάλλιο στον παγκόσμιο διαγωνισμό “Global Music Awards” (Silver Medal 2020), είχε προταθεί ως νέα κυκλοφορία από το “eDownbeat magazine” (DIY section) και γράφτηκαν πολλές εξαιρετικές κριτικές από σημαντικά μουσικά περιοδικά και ιστοσελίδες ανά τον κόσμο. Όλα αυτά ήταν υπέροχα και βοήθησαν στο να έρθει αρκετός κόσμος σε επαφή με την μουσική μας.
Τ.Β. Προσφάτως (τον Οκτώβριο του 2021) κυκλοφόρησε το cd σας με τίτλο: “hEre nOw theN” το οποίο, όπως αναγράφεται, μεταξύ άλλων, στο δελτίο τύπου: «αποτελεί ένα σύνολο συνθέσεων και αυτοσχεδιασμών για σόλο κιθάρα 8 χορδών». Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τις ερμηνευτικές, αλλά και συνθετικές προκλήσεις σε μια οκτάχορδη κιθάρα;
Γιώργος Ταμπάκης: Το 'hEre nOw then,' είναι το 8ο κατά σειρά cd μου που εκδόθηκε στις 18 Οκτώβρη 2021 (παγκόσμια ημέρα κιθάρας) επίσης από την “Ekfrassis Productions”.
Μέσω των 10 συνολικά συνθέσεων για σόλο 8 χορδη κιθάρα, παρουσιάζεται η προσωπική μου άποψη για την σύγχρονη κιθάρα και οι προεκτάσεις/κατευθύνσεις που με ενδιαφέρουν.
Είχα επινοήσει και αποφασίσει να χρησιμοποιήσω ένα κούρδισμα που είναι πολύ κοντά στο λεγόμενο “Brahms tuning”, με τις χορδές της 6χορδης κιθάρας να βρίσκονται ανάμεσα από μία ψηλή Λα ως 1η χορδη και ενός μπάσου Σι ως 8η χορδη. Παρότι είχα ο ίδιος σκεφτεί αυτό το κούρδισμα, δσκολεύτηκα πολύ να συνθέσω και να παίξω κάτι που να είναι καλλιτεχνικά ικανοποιητικό για μένα. Για μήνες μελετούσα και πειραματιζόμουν καθημερινά και για αρκετές ώρες χωρίς κάποιο αποτέλεσμα, φτάνοντας στο σημείο να την αφήσω για κάποιο διάστημα απογοητευμένος. Από ένα σημείο όμως και μετά και με την μετατόπιση της "οπτικής" που έλεγα πιο πάνω, άρχισαν να ξεκλειδώνουν οι απίστευτες δυνατότητες που το όργανο προσφέρει. Δούλεψα εντατικά για μεγάλο διάστημα πάνω σε ιδέες και θέματα, έχοντας ως κεντρικό ζήτημα το πώς μπορώ να ακουστώ ως "εγώ", μέσα από το παίξιμο και τις συνθέσεις. Αυτός ο στόχος, έδωσε την ευκαιρία να προσεγγίσω το όργανο με τρόπους που έως τότε δεν είχα σκεφτεί, να εξελίξω άλλους που από παλιότερα χρησιμοποιούσα, ενώ προσπαθώντας να μεταφέρω στην κιθάρα την μουσική που άκουγα στο μυαλό μου, προέκυψαν νέες τεχνοτροπίες, τις οποίες μελέτησα και ενέταξα στο παίξιμό μου. Η 8 χορδή κιθάρα - ειδικά με ένα τέτοιο κούρδισμα - είναι ένας άλλος νέος κόσμος που προσφέρεται για εξερεύνηση νέων μουσικών προκλήσεων.
Λατρεύω πολλά μουσικά στυλ και είδη και χρειάζομαι στοιχεία και χαρακτηριστικά από αυτά, προκειμένου να εκφράσω στις βαθύτερες εικόνες μου. Προσπαθώ να αισθάνομαι αρκετά ελεύθερος, ώστε όλα αυτά τα στοιχεία από μουσικές όπως η σύγχρονη κλασσική, μοντέρνα τζαζ, progressive, avantgarde, ο "ελληνικός ήχος" να "φιλτραριστούν" μέσα μου, παράγοντας κάτι νέο και προσωπικό σε επίπεδο αισθητικής. Αυτή η μαγική διαδικασία οδήγησε στην δημιουργία του cd 'hEre nOw theN', το οποίο έτυχε μεγάλης προσοχής και αποδοχής από μουσικά media και δημοσιογράφους συγκεντρώνοντας έως τώρα πάνω από 25 διεθνείς ενθουσιώδεις κριτικές από Ευρώπη, Αμερική, Βρετανία, Ρωσία, Βραζιλία, Αργεντινή κ.α.
Είχα την χαρά να δώσω επίσης αρκετές συνεντεύξεις σε μουσικά μέσα που ενδιαφέρθηκαν για αυτή την δουλειά, συμμετείχα σε ελληνικά και ξένα podcasts που παρουσίασαν εμένα και την μουσική μου. Πρόσφατα είχα την χαρά να πληροφορηθώ πως τα 2 τελευταία μου cd είναι μέρος του νέου της βιβλίου για την σύγχρονη jazz της περιόδου 2020-2021 "Tasty Jazz Jams for our Times vol. 2" (έκδοση Δεκέμβριος 2021) της Βρετανίδας μουσικού/δημοσιογράφου Debbie Burke.Η αποδοχή αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς μέσω αυτής φαίνεται η επαφή της μουσικής μου με τους ανθρώπους. Μου δείχνει ότι τους αφορά και τους ενδιαφέρει ένα τέτοιο αισθητικό και ηχητικό αποτέλεσμα, πράγμα που με γεμίζει χαρά, ευγνωμοσύνη και δύναμη για την συνέχεια.
Τ.Β. Στα 10 σας χρόνια, πιάσατε στα χέρια σας μια κλασική κιθάρα, ενώ 30 χρόνια αργότερα, κυκλοφορείτε cd με μια οκτάχορδη κιθάρα που αποτελεί ίσως μια από τις ελάχιστες στη χώρα μας. Αντιλαμβάνεστε αυτή την εξέλιξη ως γραμμική, δηλαδή μια διαδοχική αλληλουχία προόδου, ή ως δυο ανεξάρτητες παράλληλες διαδρομές;
Γιώργος Ταμπάκης: Σε καμία περίπτωση δεν είναι μια γραμμική πορεία, καθώς υπάρχουν πολλές διακοπές σε αυτήν από τότε που έπιασα για πρώτη φορά την κιθάρα στα χέρια μου. Δεν ήμουν ποτέ ο μαθητής που ακολουθούσε πιστά το πρόγραμμα και την "πεπατημένη". Αμφισβητούσα μέσα μου αρκετές φορές πράγματα και καταστάσεις, ερχόμενος αργότερα ακόμα και σε σύγκρουση για κάποια ζητήματα που θεωρούσα μη αποδεκτά. Σταμάτησα και ξανάρχισα τις σπουδές μου, καταπιανόμουν με πολλά θέματα και ανώτερα του μουσικού μου επιπέδου κάποιες φορές, έκανα πράγματα με τον τρόπο που εγώ πίστευα αδιαφορώντας για τις αντίθετες γνώμες... Με άλλα λόγια, θα μπορούσα να πω πως, έψαχνα εγώ για μένα και δεν δεχόμουν εύκολα την άποψη κάποιου άλλου, η οποία προερχόταν από την δική του εμπειρία. Ήθελα τις δικές μου προσωπικές δοκιμές, γνώση, εμπειρία, λάθη.
Η μουσική μου πορεία περνάει μέσα από όλα αυτά και θεωρώ πως μόνον έτσι θα μπορούσε να γίνει. Η εξέλιξή μου από την αρχή έως τώρα, είναι μια μείξη πολλών διαδρομών, με κάποιες από αυτές να ολοκληρώνονται, κάποιες να αφήνονται στη μέση καθώς δεν οδήγησαν κάπου ή δεν έχουν κάποιον σημαντικό πλέον ρόλο να παίξουν, και κάποιες άλλες μόλις να αρχίζουν.
Τ.Β. Οι συνθήκες της πανδημίας δημιούργησαν περισσότερες ευκαιρίες ή περισσότερες απειλές στην εξέλιξη του καλλιτεχνικού σας έργου;
Γιώργος Ταμπάκης: Σε προσωπικό επίπεδο, μετά το σοκ των πρώτων εβδομάδων του Μάρτη 2020, προσπάθησα αρκετά να είμαι συγκεντρωμένος σε πράγματα που έχουν μεγάλη σημασία για μένα, ώστε να διατηρηθεί μια κάποια ισορροπία μέσα μου και να μην με κρατήσει αυτή η πρωτόγνωρη κατάσταση σε ένα φαύλο κύκλο φόβου, ανασφάλειας, κατάθλιψης κλπ. Πέρασα αμέτρητες ώρες - και στα δύο lockdown - παίζοντας και ψάχνοντας την 8 χορδη που μόλις είχα πάρει στα χέρια μου, αρχίζοντας να σχεδιάζω το 'hEre nOw theN' πρώτα ως πρότζεκτ και ακολούθως ως cd.Η διαδικασία αυτή ήταν έντονη και δημιουργική, προσφέροντάς μου ένα ισχυρό αντίβαρο σε σχέση με την πρωτόγνωρη κατάσταση που ζούσαμε και ζούμε. Έδωσε τελικά το αποτέλεσμα που αποτυπώθηκε στο τελευταίο μου cd και οριοθέτησε την σκέψη μου σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με την μουσική και την κιθάρα.
Θεωρώ ότι σε όλα αυτά υπάρχει η συμβολή των συνθηκών της πανδημίας, αλλά με τρόπους που δεν καταλαβαίνω απολύτως.
Στο επίπεδο των συναυλιών ήταν μια καταστροφή, καθώς πολλές ακυρώθηκαν και πάντα υπάρχει η πιθανότητα να ακυρωθούν κι άλλες, λόγω των οικονομικών δυσκολιών που προκύπτουν σε φεστιβάλ και μουσικούς χώρους.
Τ.Β. Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;
Γιώργος Ταμπάκης: "Λογαριάζοντας χωρίς τον ξενοδόχο", έχω πολλά σχέδια για αυτό τον χρόνο και διαρκώς προκύπτουν νέα. Υπάρχει ενδιαφέρον από εγχώρια και ξένα φεστιβάλ για την παρουσίαση του 'hEre nOw theN' και του ντουέτου μας με τη Rebecca και είμαστε σε επαφή για να βρούμε κάποιες ημερομηνίες, ενώ βρίσκομαι κοντά στην ολοκλήρωση ενός 2ου κύκλου νέων κομματιών για το συγκεκριμένο ντούο. Ταυτόχρονα, μια ξένη εταιρεία μουσικών εκδόσεων για rare guitar works έχει ενδιαφερθεί να εκδώσει το υλικό μου για σόλο 8 χορδη κιθάρα και είμαι στην διαδικασία μεταφοράς των συνθέσεων σε παρτιτούρα. Επίσης, ετοιμάζω μια σειρά βίντεο για την δουλειά μου, καθώς έχω γίνει δέκτης ερωτήσεων, μηνυμάτων και σχολίων για τις τεχνικές και την προσέγγισή μου. Τα παραπάνω είναι κάποια από τα άμεσα σχέδιά μου και όλα αυτά βασίζονται στην έννοια "more than a guitar", που ήρθε στην αντίληψή μου κατά την διάρκεια της σύνθεσης του 'hEre nOw theN' και της επαφής μου με τον κόσμο της σόλο 8 χορδης κιθάρας.
Αυτό είναι το αποκορύφωμα του ψαξίματος τόσων ετών για την προσωπική μου έκφραση μέσω της κιθάρας και προφανώς υπήρχε στο μυαλό μου εδώ και χρόνια, αλλά όχι με αυτό τον ξεκάθαρο τρόπο. Είναι ένα concept που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα ως προς την καλλιτεχνική ελευθερία και τις κατευθύνσεις που μπορεί να έχει.
Τ.Β. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι που ο ίδιος κρίνετε ως σημαντικό και δεν σας δόθηκε η ευκαιρία μέσω των ερωτήσεων;
Γιώργος Ταμπάκης: Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία να συζητήσουμε για όλα αυτά τα ζητήματα, τις υπέροχες ερωτήσεις σας και την φιλοξενία στο κιθαριστικό περιοδικό Tar.
Εύχομαι το 2022 να είναι καλύτερο σε όλα τα επίπεδα!
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Iανουάριος 2022
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)