HINO NACIONAL BRASILEIRO (Ο Εθνικός Ύμνος της Βραζιλίας) (Της Έφης Αγραφιώτη)

HINO NACIONAL BRASILEIRO
(Ο Εθνικός Ύμνος της Βραζιλίας)

 

H μελωδία του Hino Nacional Brasileiro, του εθνικού ύμνου της Βραζιλίας, δεν αποτελεί βέβαια σημείο συζήτησης για πολλούς φίλους των Ολυμπιακών, παραπέμπει όμως μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Συνετέθη το 1822 από τον Francisco Manuel da Silva που ήταν τότε λίγο λιγότερο από τριάντα χρόνων. To 1889 ονομάστηκε πρόσκαιρα «ύμνος της Δημοκρατίας», αλλά το 1922 καθιερώθηκε πια ως ο Εθνικός ύμνος της Βραζιλίας.
Οι στίχοι του ύμνου γράφτηκαν από τον Joaquim Osório Duque Estrada.

Ouviram do Ipiranga as margens plácidas De um povo heróico o brado retumbante,
E o sol da Liberdade, em raios fúlgidos, Brilhou no céu da Pátria nesse instante.

(Μετ.) Η κραυγή που αντηχούσε από έναν ηρωικό λαό ακούστηκε από τις γαλήνιες όχθες του Ιπιράγκα,
και από τον ήλιο της ελευθερίας έλαμψαν λαμπρές ακτίνες στους ουρανούς της πατρίδας μας εκείνη τη στιγμή.

 

Ο Βραζιλιάνος συνθέτης από το Ρίο Francisco Manuel da Silva ξεκίνησε ως τραγουδιστής στην αυτοκρατορική Εκκλησία του Ρίο αλλά είχε μελετήσει από μικρός βιολοντσέλο. Στην εκκλησία αυτή έπαιζε τύμπανα στην ορχήστρα, αργότερα έπαιζε βιολοντσέλο και μετά ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή. Το 1817, έγινε μαθητής του Sigismund Neukomm, συνθέτη και μεγάλης εμβέλειας παιδαγωγού από το Ζάλτσμπουργκ, στενού συνεργάτη του Haydn και μεγάλου θαυμαστή της μουσικής του Mozart, που είχε προκληθεί στο Ρίο για ένα διάστημα, να διδάξει τους νέους ταλαντούχους μελλοντικούς συνθέτες.

Εν τέλει ο Francisco Manuel da Silva διέπρεψε ως διευθυντής ορχήστρας και καθηγητής, με αυτές τις ιδιότητες προσπάθησε να κάνει γνωστό το ρεπερτόριο της παλιάς θρησκευτικής μουσικής στη χώρα του.
Ευτύχησε όσο ζούσε να ακούσει τα έργα του να παίζονται και να τραγουδιούνται αν και αυτά δεν είναι πολλά. Ο José Maurício Nunes Garcia που τον δίδαξε συστηματικά σύνθεση με βασικό υλικό από την ιταλική μουσική, ίσως να έδωσε το ευδιάκριτο ιταλικό χρώμα στη γραφή του. Ο ακροατής ακούγοντας τον Εθνικό Ύμνο της Βραζιλίας θα επισημάνει ότι παραπέμπει με άνεση στην πρώιμη ιταλική περίοδο ως προς την τεχνοτροπία γραφής.

 

Μετά από πολυετείς προσωπικούς αγώνες κατάφερε να είναι ο ιδρυτής της Academia de Música e Ópera Nacional στο Ρίο, της Sociedade Beneficência Musical το 1833, που για δεκαετίες στήριζε παιδιά ταλαντούχα που ήθελαν να σταδιοδρομήσουν στο μουσικό χώρο. Ο ίδιος είναι ο ιδρυτής του Conservatório Imperial de Música, το 1841, που μέχρι την μετονομασία του έφερε τιμητικά το όνομά του. Από το 1848 μέχρι το 1865 διετέλεσε διευθυντής του Ωδείου. Έγραψε μουσικά βιβλία και εργασίες και για το ωδείο εξέδωσε μια από τις μακροβιότερες μεθόδους σολφέζ.

Ήταν μέλος της καλλιτεχνικής εταιρίας που διοικούσε την Όπερα που όπως αναφέρουμε πιο πάνω αυτός ίδρυσε και διετέλεσε αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής ορχήστρας του Ρίο. Ο Francisco Manuel da Silva φρόντισε με πάθος τη μουσική ζωή του Ρίο για πολλές δεκαετίες.

Ο ύμνος στις ορχηστρικές εκτελέσεις, επιβάλλεται διά νόμου να παίζεται μόνο με μία στροφή, ενώ στις φωνητικές εκτελέσεις ακούγονται και οι δύο στροφές του.

Ο Ferdinand Bayer, γνωστότατος στους ασχολούμενους με το πιάνο συνθέτης, μετέγραψε μεταξύ 67 εθνικών ύμνων κρατών όπως η Δανία, το Περού, η Βολιβία, η Ρωσία, η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Γαλλία, η Ιταλία κ.α , τον εθνικό ύμνο της Βραζιλίας για σόλο πιάνο, αναδεικνύοντας την υπέροχη πράγματι μελωδική του πρώτη ύλη. Όλοι οι ύμνοι, σε επεξεργασία για πιάνο, απλή γραφή για πιάνο και πιάνο-4 χέρια, συμπεριελήφθησαν στη «Συλλογή Πατριωτικών Τραγουδιών» και κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Schott.

 

 

Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
Αύγουστος 2016

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)