[ηλεκτρικές νότες] BASIC BLUES INTROS<BR> (του Μιχάλη Καραγιάννη) | TAR - Μουσικό διαδικτυακό περιοδικό με αφορμή την κιθάρα

[ηλεκτρικές νότες]

BASIC BLUES INTROS

Σε προηγούμενα άρθρα μιλήσαμε για το Shuffle Blues, για τα riffs και για τα 12μετρα (δωδεκάμετρα). Εάν λοιπόν δουλέψατε αρκετά, νομίζω ότι είναι καιρός να πάμε και λίγο παραπέρα. Έτσι σιγά-σιγά θα οργανώσουμε τη γνώση μας στο 12μετρο Blues.

Αυτό που μας γοητεύει περισσότερο στο Blues, είναι ο αυτοσχεδιασμός. Προσωπικά πιστεύω, ότι είναι η πιο ενδιαφέρουσα πλευρά αλλά και το δυσκολότερο μέρος στο Blues.

Αυτό φυσικά ισχύει για όλες τις μουσικές του κόσμου, που έχουν αυτοσχεδιασμό. Από τα παραδοσιακά κάθε τόπου ως τη Rock, Jazz, Blues κλπ, ο αυτοσχεδιασμός είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο και θα μας πάρει πολλές σελίδες για να τον αναλύσουμε σε βάθος. Δεν θα το κάνουμε τώρα.

Χρειάζεται όμως να πούμε επιγραμματικά, ότι αυτοσχεδιασμός είναι γνώση, σκέψη, φαντασία, ύφος, τεχνική κατάρτιση, ετοιμότητα και καλή φυσική κατάσταση. (Ίσως και πολλά ακόμα αλλά… ας μη το κουράσουμε).
Αυτό όμως που πρέπει εξαρχής να ορίσουμε, είναι ότι:
«Ο αυτοσχεδιασμός δεν είναι παρθενογένεση, ούτε είναι παίξιμο στην τύχη».

Προσπαθούμε λοιπόν με την ανάλυση να καταλάβουμε, εάν υπάρχουν

κάποια πράγματα που μπορούμε να τα έχουμε σαν οδηγό. Και επειδή μιλάμε για Blues, ας αναλύσουμε τη δομή του και τη μορφολογία του:

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

Έχουμε ήδη μιλήσει για τη μορφολογία του 12μετρου, για τους ρυθμούς, τις συγχορδίες και τα riffs. Αυτά, ούτως η άλλως, είναι δεδομένα.

Ερχόμαστε τώρα στο ρόλο του κιθαρίστα που πρέπει να δημιουργεί αυτοσχέδιες φράσεις σαν απαντήσεις στα λόγια του τραγουδιστή, εκτός από το σόλο που κατά κανόνα κάνει στη μέση περίπου του κομματιού.

Θα ήθελα να υπενθυμίσω, ότι το Blues είναι μια φόρμα που διακρίνεται από μία μουσική πρωτοτυπία. Όταν πχ. γράφεται ένα τραγούδι ή μια μουσική σε οποιοδήποτε είδος, εποχή, τόπο και χρόνο, γράφεται πρώτα η μελωδία και μετά εναρμονίζεται με μια διαδοχή συγχορδιών. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που θα φτιάξουμε μια μελωδία σε δεδομένη ακολουθία συγχορδιών, δημιουργεί ένα τυχαίο γεγονός, που δεν αποτελεί μουσικό είδος. Αντίθετα στη Blues μουσική πρέπει να υπακούσουμε στη δομή του 12μετρου και να προσαρμόσουμε τη μελωδία του τραγουδιού ή τις φράσεις μας επάνω σε αυτή την ακολουθία, πάντοτε.

Παρατηρώντας όλα αυτά, θα δούμε, ότι μπορούμε να χωρίσουμε τις φράσεις κατά περίπτωση.

INTROS :

Ξεκινώντας από την αρχή του κομματιού, έχουμε τα Intros.

Αυτά είναι χαρακτηριστικές φράσεις, που χρησιμοποιούμε στην εισαγωγή του 12μετρου.

BLUES PHRASES:
Μετά τα intros έχουμε τις απαντήσεις (Blues phrases). Φράσεις δηλ. που κινούνται ανάμεσα στα λόγια του τραγουδιού και μας δίνουν την εντύπωση ενός διαλόγου ανάμεσα στον τραγουδιστή και τον κιθαρίστα.

SOLO:
Είναι το μεγάλο σόλο, που κάποια στιγμή θα κάνει ο κιθαρίστας.

Αυτό δε γίνεται μόνο για μια αλλαγή στη τυχόν μονοτονία, που μπορεί να δημιουργείται από τους πολλούς κύκλους του 12μετρου, αλλά είναι κάτι(τουλάχιστον για μας τους κιθαρίστες), που όλοι το περιμένουμε σαν την κορυφαία στιγμή του κομματιού. Αυτό μπορεί να έχει διάρκεια και έναν και δύο, ίσως και περισσότερους κύκλους 12μετρου.

ENDINGS και TURNAROUNDS:

Είναι και αυτά χαρακτηριστικά ακούσματα, που τα χρησιμοποιούμε για να κλείσουμε το 12μετρο και να επιστρέψουμε στην αρχή ή και να κλείσουμε τελείως το κομμάτι.

ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ:
Αυτοσχεδιασμό δεν κάνουμε μόνο στο solo του κομματιού. Αυτοσχεδιάζουμε σε όλα αυτά τα σημεία του κομματιού, που αναφέρω παραπάνω. Αυτοσχεδιάζουμε κυρίως επάνω στην πεντατονική κλίμακα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιήσουμε χρωματικά περάσματα, ξένες νότες έως και περάσματα σε άλλες κλίμακες αναλόγως την ικανότητα, τη γνώση, τη φαντασία και όλα αυτά που είπαμε παραπάνω και που αναδεικνύουν την «αισθητική» του καθενός. Υπάρχουν όμως και φράσεις «κλισέ», που τις χρησιμοποιούμε πολύ συχνά αυτούσιες ή και παραλλαγμένες με τη δική μας άποψη, την ευρηματικότητα και τη φαντασία.

Όταν ακούμε ένα Blues κομμάτι λοιπόν, είναι καλό να παρατηρούμε όλα αυτά τα σημεία που αναφέραμε. Θα μας δώσουν πολλές καινούριες ιδέες, αλλά θα αναγνωρίσουμε και πολλά ακούσματα χαρακτηριστικά που κατά κάποιον τρόπο αποτελούν «κλισέ». Είναι φράσεις που όλοι τις χρησιμοποιούν και που στο πέρασμα του χρόνου αυξάνονται. Γιατί όλο και κάποιος, κάτι καινούριο θα προσθέσει, που θα γίνει αποδεκτό και με τη σειρά τους οι επόμενοι θα επεξεργαστούν και θα δημιουργήσουν πολλές παραλλαγές. Πρώτος μας στόχος, λοιπόν, είναι να μάθουμε πολλές τέτοιες φράσεις και πολλά «κλισέ», τα οποία μπορούμε άνετα να τα χρησιμοποιούμε στο δικό μας παίξιμο, χωρίς να αισθανόμαστε ενοχές, ότι δεν είναι δικά μας. Πέρα από αυτό όμως, πολλά από αυτά «επιβάλλεται» να τα χρησιμοποιούμε, γιατί είναι χαρακτηριστικά για το ύφος.

Intros

Σ’ αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τα Intros:
Θα δούμε μερικές φράσεις και παραλλαγές, που είναι χαρακτηριστικά ακούσματα και μας δίνουν το ανάλογο ύφος. Πρέπει κάθε αρχή να είναι εντυπωσιακή.

Παρακάτω λοιπόν, έχω φτιάξει κάποια παραδείγματα, για να παίξουμε μερικά Intros πολύ γνωστά και χαρακτηριστικά, που τα έχουν χρησιμοποιήσει σχεδόν όλοι οι μεγάλοι και γνωστοί κιθαριστές.

Όπως θα παρατηρήσετε λοιπόν στις παρτιτούρες, σχεδόν πάντα έχουμε ξεκίνημα με ελλιπές μέτρο. Για αυτόν το λόγο στο ηχητικό παράδειγμα έχω βάλει τον μετρονόμο να μετράει πρώτα δυο χτυπήματα σε αξίες μισών για να μας προετοιμάσει, (που δεν τα υπολογίζουμε στην παρτιτούρα). Μετά ο μετρονόμος μετράει κανονικά σε τέταρτα. Εκεί πρέπει και εμείς να αρχίσουμε το μέτρημα για να μπούμε σωστά στο χρόνο.

Τα ακουστικά παραδείγματα τα έχω με δύο τρόπους.

Στον πρώτο τρόπο (α) ακούμε την κιθάρα να παίζει τη φράση της παρτιτούρας και στο δεύτερο τρόπο (β) ακούμε το παράδειγμα χωρίς την κιθάρα, για να δοκιμάσετε να το παίξετε εσείς, ή να δημιουργήσετε παραλλαγές ή και να δημιουργήσετε εντελώς νέες φράσεις.

Intro 1