Ο Νότης Μαυρουδής ήταν ένας άνθρωπος δοτικός, με ιδιαίτερο πάθος στο να στηρίζει νέους καλλιτέχνες, υπήρξα μάλιστα ένας από τους πρώτους που ωφελήθηκαν τα μέγιστα από αυτό. Η εισαγωγή μου στο χώρο της δισκογραφίας και των ορχηστρών αλλά και η ενασχόλησή μου με την σύνθεση εξελίχτηκαν λόγω της στοργής και στήριξης του Νότη στα πρώτα βήματα.
Η Ιστορία του ως συνθέτης, μουσικός, δάσκαλος και παραγωγός έχει αποδείξει ότι θεωρούσε την Τέχνη ως μια ομαδική δράση, κι όχι ως μια μοναχική διαδικασία. Το TaR, το οποίο πρώτος οραματίστηκε, είναι μια ακόμα απόδειξη της δοτικότητάς του. Η εθελοντική φύση του TaR ήταν προϋπόθεση ύπαρξης του περιοδικού, άλλωστε τα έξοδα τα κάλυπτε αυτός από την πρώτη έκδοση της δεκαετίας του ’80 και ποτέ δεν ετέθη σοβαρά θέμα για να γίνει το TaR προσοδοφόρο. Ο στόχος του μάλιστα ήταν αποκλειστικά η προβολή στο TaR δραστηριοτήτων των άλλων. Με μεγάλη προσπάθεια τον έπεισα να προβάλλονται και οι δικές του δραστηριότητες, με το λογικό επιχείρημα ότι οι νέοι βοηθιούνται όταν καταχωρούνται οι δραστηριότητες τους, δίπλα σε αυτές των καταξιωμένων.
Ήταν αυστηρός στην κρίση του, είναι αλήθεια. Όμως δεν ήταν στη φύση του και ούτε το απολάμβανε, απλά ως πολύπειρος και πολυδραστήριος στο χώρο, ήξερε καλά ότι τα όνειρα στην μουσική, καλό είναι να γίνονται μέσα στο πλαίσιο όπου υπάρχουν οι πιθανότητες να εκπληρωθούν.
Η συνέντευξη από τον χαρισματικό νεαρό κιθαριστή Ηλία Μαστοράκη ήταν μια δική του ιδέα και πρωτοβουλία, που την υλοποίησε η ιδανική για τις συνεντεύξεις του TaR Τίνα Βαρουχάκη, «το δεξί μας χέρι» εδώ και πολλά χρόνια. Είναι η πρώτη συνέντευξη νέου καλλιτέχνη που δημοσιεύεται στο TaR μετά την αποδημία του Νότη και νομίζω ότι είναι η καλύτερη αφιέρωση στη νωπή ακόμα μνήμη του…
Κώστας Γρηγορέας
Φεβρουάριος 2023
**************************
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Στην Τίνα Βαρουχάκη
|
Δεν οξύνει τα πνεύματα, αλλά τις νότες στην παρτιτούρα, δεν χάνει χρόνο παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά κερδίζει παίζοντας σε μουσικούς διαγωνισμούς, δεν αντιδρά κλεισμένος στο άβατο ενός εφηβικού δωματίου, αλλά μελετά και ερμηνεύει έργα μουσικής δωματίου, δεν αναλώνεται σε διαφωνίες, αλλά ακούει, κάνει πρόβες και ηχογραφεί Συμφωνίες! Ο Ηλίας Μστοράκης πέρασε την εφηβεία του χωρίς παραφωνίες: μόλις 14 ετών καθίσταται Διπλωματούχος Κλασικής Κιθάρας με Άριστα και Α΄ βραβείο, μόλις 16 ετών, συμπράττει για πρώτη φορά με Ορχήστρα (!) και μάλιστα την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Ερτ, ερμηνεύοντας το κοντσέρτο “Elegiaco” του Leo Brouwer, στο Σαινοπούλειο Αμφιθέατρο υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού, Γιώργου Αραβίδη. Το 2021 ηχογραφεί με τον καταξιωμένο σολίστ, Χρήστο Ζερμπίνο και την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ για το Γ΄ Πρόγραμμα το διπλό κοντσέρτο του Astor Piazzolla για μπαντονεόν και κιθάρα. Τον Απρίλιο του 2022 ερμηνεύει το ίδιο κοντσέρτο με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού, Ανδρέα Τσελίκα στο πλαίσιο του αφιερώματος των 30 χρόνων από τον θάνατο του Astor Piazzolla. Τελειόφοιτος της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και ανέκαθεν αριστούχος, ο Ηλίας Μαστοράκης, σε αυτή την περίοδο της ζωής του, τα δίνει όλα για το Πτυχίο. Από τη συζήτησή μας διαπιστώνω ότι δεν είναι ώριμος μόνο μουσικά, αλλά και διανοητικά, καθότι διατυπώνει έναν ώριμο και πολύ συγκροτημένο λόγο, όπου διαφαίνεται η αγωνία του για το μέλλον της μουσικής εκπαίδευσης στον τόπο μας. «Το μάθημα της μουσικής λοιπόν καλό θα ήταν να αποκτήσει ισάξια θέση με τα υπόλοιπα» παρατηρεί, αναφερόμενος στη δημόσια υποχρεωτική εκπαίδευση. «Είναι αναγκαίο να υπάρξει διαβάθμιση σπουδών στα ωδεία, καθώς αποτελούν πυλώνα της μουσικής μας εκπαίδευσης», υπογραμμίζει, αναφερόμενος στην καλλιτεχνική εκπαίδευση και συμπεραίνει: “ευτυχώς η χώρα μας έχει πολλούς προικισμένους μουσικούς που διακρίνονται διεθνώς και μας κάνουν υπερήφανους, κάτι που σημαίνει ότι ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει. Αυτό που δυστυχώς απουσιάζει, είναι η ύπαρξη μιας κεντρικής ρύθμισης.” “Ο μουσικός αναζητά το νόημα της παρτιτούρας όπως έχει διαμορφωθεί από τον συνθέτη, ο νομικός αναζητά το νόημα του νόμου διερευνώντας τη βούληση του νομοθέτη και τον σκοπό κάθε διάταξης. Νομοθέτης και συνθέτης δηλαδή επιτελούν παρόμοιο ρόλο. Ταυτόχρονα όπως ο νόμος εφαρμόζεται από τα όργανα της εκτελεστικής εξουσίας, με ανάλογο τρόπο η μουσική παίρνει «σάρκα και οστά» μέσα από τον καλλιτέχνη-ερμηνευτή. Αυτό σημαίνει πως είναι και οι δυο εφαρμοσμένες επιστήμες.” |
Ο σολίστ Ηλίας Μαστοράκης με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ) στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, όπου ερμήνευσαν με τον σολίστ, Χρήστο Ζερμπίνο, το διπλό κοντσέρτο του Astor Piazzolla για μπαντονεόν και κιθάρα, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού, Ανδρέα Τσελίκα.
Τ.Β. Mόλις 14 ετών καταφέρατε κάτι εξαιρετικά σπάνιο: ολοκληρώσατε το Δίπλωμά σας στην κλασική κιθάρα με Άριστα και Α΄ Βραβείο. Ποια ήταν η αφορμή και υπό ποιες συνθήκες αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την κλασική κιθάρα;
Η.Μ. Έχοντας μεγαλώσει σε μουσική οικογένεια λάμβανα καθημερινά μέσα στο σπίτι μου ερεθίσματα που μου με ωθούσαν να ασχοληθώ με κάποιο μουσικό όργανο. Ήδη από την ηλικία των 4 ετών είχα μια πρώτη επαφή με το πιάνο ευρισκόμενος υπό την καθοδήγηση της μητέρας μου, ωστόσο επειδή ήμουν ακόμη πολύ μικρός η γνωριμία μου με το πιάνο δεν διήρκησε πολύ. Αργότερα στα 7 μου χρόνια θέλησα να πειραματιστώ με την κιθάρα ξεκινώντας αυτή τη φορά μαθήματα με τον πατέρα μου. Οφείλω να πω πως η κιθάρα με κέρδισε από την πρώτη στιγμή. Γοητεύτηκα από τον ήχο της, το «κράτημά» της και την τεχνική της και ήθελα να τη «γνωρίσω» καλύτερα. Έκτοτε προσπαθούσα να ανακαλύπτω καινούργια πράγματα που αφορούσαν στο συγκεκριμένο όργανο και να αναπτύσσω τις δεξιότητες μου. Προχωρούσα με μεγάλη ταχύτητα και το δίπλωμα της κιθάρας σηματοδότησε την ολοκλήρωση ενός πρώτου κύκλου στην εκμάθησή της.
Η.Μ. Τα συναισθήματα οφείλω να πω πως ήταν πρωτόγνωρα, καθώς ήταν η πρώτη φορά που συνέπραττα με συμφωνική ορχήστρα. Δεν θα ερμήνευα ένα κοντσέρτο υπό τη συνοδεία πιάνου, όπως έκανα στο δίπλωμά μου, επομένως είχα την αγωνία και την περιέργεια για το πώς θα έπρεπε να προσαρμόσω το παίξιμό μου, ώστε να συντονιστώ με τους μουσικούς της ορχήστρας και τον μαέστρο στο σύντομο χρονικό διάστημα των προβών. Στην πρώτη πρόβα αισθάνεσαι την κιθάρα να «καταπνίγεται» από τη δύναμη της συμφωνικής ορχήστρας και πρέπει να προσπαθήσεις τη δύναμη αυτή να την τιθασεύσεις παραμένοντας παράλληλα απολύτως πιστός στον ρυθμό. Αυτή η αίσθηση ήταν ένα πρώτο «ηλεκτροσόκ» για εμένα. Γρήγορα όμως προσαρμόστηκα στα νέα αυτά δεδομένα. Η αλήθεια είναι πως η πρώτη πρόβα και η πρώτη έκθεση στους μουσικούς της ορχήστρας είναι καθοριστική, διότι αν εμπνεύσεις τους μουσικούς και κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους, γεμίζεις με μεγάλα ψυχικά αποθέματα για να δώσεις τον καλύτερό σου εαυτό στη συναυλία. Η συναυλία για εμένα ήταν μια ομαλή μετάβαση από την αίθουσα των προβών στη σκηνή, η οποία όμως ήταν μοναδική, καθώς απευθύνθηκα για πρώτη φορά στο κοινό. Μετά τη συναυλία τα συναισθήματα που κυριαρχούσαν ήταν η ικανοποίηση για τη δικαίωση αυτής της πρώτης προσπάθειας και η ευγνωμοσύνη σε όσους παρευρέθηκαν για να με ακούσουν.
Ο Ηλίας Μαστοράκης με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, όπου ερμήνευσε το Concerto Elegiaco του Leo Brouwer υπό τη Μουσική Διεύθυνση του Γιώργου Αραβίδη
Τ.Β. Oι έφηβοι και οι νέοι της γενιάς σας σε ένα μεγάλο ποσοστό τους ακούν ποπ και ροκ μουσική (ελληνική και διεθνή), ορισμένοι δε εξ αυτών, ακούν τη μόδα των τελευταίων χρόνων που λέγεται «τραπ». Αυτές οι σπουδαίες διακρίσεις σας, πώς αντιμετωπίστηκαν από τους συμμαθητές σας στο σχολικό περιβάλλον;
Η.Μ. Η πορεία μου στην κλασική κιθάρα αποτελούσε γενικώς αντικείμενο θαυμασμού από τους συμμαθητές μου στο σχολείο και το ευρύτερο περιβάλλον μου. Είναι όμως αληθές την ίδια στιγμή πως οι περισσότεροι νέοι προτιμούν άλλα είδη μουσικής και κυρίως μουσική της «μόδας», όπως είναι για παράδειγμα η «τραπ». Όπως είναι γνωστό, τα είδη αυτά ο κόσμος τα επιλέγει για να διασκεδάσει. Η μουσική αυτή δεν επιφέρει την ψυχική ανάταση της κλασικής μουσικής ούτε καλλιεργεί πνευματικά τον άνθρωπο. Ωστόσο να αναφέρω εδώ πως πολλοί που ακούν τη συγκεκριμένη μουσική παραδέχονται πως την επιλέγουν για να «ξεφύγουν» από τα προβλήματα της καθημερινότητας και να περάσουν απλώς καλά. Αυτό που θέλω να πω είναι πως και οι ίδιοι θεωρώντας την ως μέσο διασκέδασης έμμεσα αναγνωρίζουν την ανωτερότητα της κλασικής μουσικής, απλώς δεν είναι εξοικειωμένοι μαζί της και για αυτό δεν την προτιμούν. Με αφορμή λοιπόν και τη δική μου εμπειρία καταλήγω πως η πορεία ενός νέου καλλιτέχνη στην κλασική μουσική αναγνωρίζεται από το περιβάλλον των συνομήλικων του, άλλο το ότι ορισμένοι εξ αυτών δεν εντάσσουν την κλασική μουσική στη ζωή τους. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι χρέος μας να τους φέρουμε σε επαφή μαζί της, γιατί είναι αναρίθμητα τα οφέλη που πρόκειται να αποκομίσουν.
Παιδί ακόμη, από τη συμμετοχή του στον 36ο Πανελλήνιο και Παγκύπριο διαγωνισμό Κιθάρας «Φίλωνας», υπό την αιγίδα του Ωδείου Αθηνών,όπου ο Ηλίας Μαστοράκης απέσπασε το Α΄ βραβείο σε ηλικία μόλις 11 ετών !
Τ.Β. Σήμερα είστε αριστούχος τελειόφοιτος της νομικής σχολής του ΕΚΠΑ. Βλέπετε κοινές αναλογίες μεταξύ της Νομικής Επιστήμης και της Μουσικής;
Η.Μ. Θα μπορούσα να εντοπίσω διάφορες αναλογίες ανάμεσα στη μουσική και τη νομική επιστήμη. Καταρχάς αμφότερες ασχολούνται με την ερμηνεία ενός ανθρώπινου κειμένου. Ο μουσικός αναζητά το νόημα της παρτιτούρας όπως έχει διαμορφωθεί από τον συνθέτη, ο νομικός αναζητά το νόημα του νόμου διερευνώντας τη βούληση του νομοθέτη και τον σκοπό κάθε διάταξης. Νομοθέτης και συνθέτης δηλαδή επιτελούν παρόμοιο ρόλο. Ταυτόχρονα όπως ο νόμος εφαρμόζεται από τα όργανα της εκτελεστικής εξουσίας, με ανάλογο τρόπο η μουσική παίρνει «σάρκα και οστά» μέσα από τον καλλιτέχνη-ερμηνευτή. Αυτό σημαίνει πως είναι και οι δυο εφαρμοσμένες επιστήμες. Και φυσικά όπως και η τήρηση του δικαίου έτσι και η μουσική είναι συνυφασμένη με την έννοια της κρίσης σχετικά με το αν τελικά επιτέλεσε τον προορισμό για χάρη του οποίου δημιουργήθηκε. Σε κάθε περίπτωση η διαφάνεια και δημοσιότητα συνυπάρχουν και στους δυο αυτούς κλάδους. Ούτε η δικαιοσύνη απονέμεται «εν κρυπτώ» ούτε η μουσική παίζεται «εν κενώ». Τελικός αποδέκτης σε κάθε περίπτωση είναι ο «λαός». Από αυτόν αντλείται η νομιμοποίηση και για το κράτος και τη νομοθέτηση και για τη μουσική, γιατί μουσική χωρίς «κοινό» δεν νοείται. Και αυτό διαφαίνεται ειδικά στην περίπτωση της κλασικής μουσικής η οποία κρίνεται όχι από τον λαό του χθες του σήμερα ή του αύριο, αλλά από τον λαό διαχρονικά. Τέλος η σημαντικότερη ομοιότητα είναι ο σκοπός που επιτελούν: η νομική επιστήμη αποβλέπει στην τάξη στις μεταξύ μας σχέσεις και η μουσική στην εσωτερική ψυχική μας τάξη. Κατά τούτο μάλιστα αλληλοσυμπληρώνονται.
Τ.Β. Ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά»αναφερόμενος στη σημασία διδασκαλίας της μουσικής, σημειώνει ότι: «όπως ακριβώς η γυμναστική συντείνει στη διάπλαση του σώματος, έτσι κι η μουσική διαπλάσσει το ήθος». Η Αριστοτελική αντίληψη κατά πόσον συνάδει με το δικό σας βίωμα και πώς νομίζετε ότι ηχεί στο μέσο άνθρωπο των ημερών μας;
Η.Μ. Η αριστοτελική σκέψη είναι τελεολογική: καθετί γύρω μας υπάρχει για να επιτελέσει έναν σκοπό, ο οποίος είναι προκαθορισμένος από τη φύση μας. Με αυτό το σκεπτικό ο φιλόσοφος αναφέρει πως η μουσική κατατείνει στη διάπλαση του ήθους μας, κάτι το οποίο είναι πράγματι αληθές. Να τονίσουμε βέβαια εδώ πως η μουσική υπό τη μορφή που την ξέρουμε δεν αποτελεί απλώς συνταίριασμα των ήχων της φύσης. Η μουσική είναι συνειδητή επιλογή του ανθρώπου και κατά τούτο αποτελεί ανθρώπινο δημιούργημα. Ειδικότερα ο μουσικός είναι ένα άτομο με εμπειρίες και βιώματα ο οποίος ζει σε μια συγκεκριμένη εποχή και με βάση τα ερεθίσματα που λαμβάνει προσπαθεί να εκφραστεί. Η μουσική αποτελεί στην πραγματικότητα το βαθύτερο καταφύγιό του για να περάσει ένα μήνυμα στην κοινωνία του σχετικά με τη δική του τοποθέτηση για το σωστό και το λάθος, για το δίκαιο και το άδικο. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως η μουσική προϋποθέτει μια ηθική στάση του καλλιτέχνη απέναντι στα πράγματα και ταυτόχρονα ισχυρή προσωπικότητα, ώστε η στάση αυτή να μετουσιωθεί σε μουσική. Άρα αναμφίβολα η μουσική διαπλάσσει το ήθος και την προσωπικότητά μας, αφού τα προϋποθέτει. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το δικό μου βίωμα, καθώς όποτε παίζω μουσική προσπαθώ να εκφραστώ και η διαδικασία αυτή με οδηγεί σε μια βαθύτερη γνωριμία με τον εαυτό μου, τις ανάγκες μου και την ηθική στάση μου απέναντι στα πράγματα. Νομίζω τέλος πως και κάθε άνθρωπος μη μουσικός που θα άκουγε την αριστοτελική φράση σε παρόμοια συμπεράσματα θα κατέληγε, καθώς και μόνο ακούγοντας κανείς μουσική καταλαβαίνει καλύτερα τις ανάγκες και τα «θέλω» του, κάτι το οποίο σφυρηλατεί την προσωπικότητά του.
Τ.Β. Σε μια συνέντευξή σας στο Τρίτο Πρόγραμμα και τον καταξιωμένο συνθέτη, σολίστ και παραγωγό ραδιοφώνου, Χρίστο Παπαγεωργίου αναφέρατε, μεταξύ άλλων, ότι: «Η μουσική στοχεύει στην αρμονία και τη γαλήνη της ψυχής και η νομική επιστήμη προσπαθεί να φτιάξει μια αρμονία στην κοινωνία.» Στην υποθετική περίπτωση που όλοι οι νέοι είχαν λάβει μια ποιοτική μουσική παιδεία, πιστεύετε ότι θα είχαμε μεγαλύτερη κοινωνική αρμονία;
Η.Μ. Πιστεύω πως ναι! Πρώτα από όλα η μουσική σου διδάσκει να εκφράζεσαι εντός ενός συγκεκριμένου πλαισίου και ακολουθώντας κάποιους κανόνες. Όταν παίζεις, γράφεις ή ακούς μουσική έχεις την ελευθερία να εκφράσεις την προσωπικότητά σου, η ελευθερία όμως αυτή οριοθετείται από τους κανόνες της μουσικής. Αυτή η έννοια της ελευθερίας είναι που χρειάζεται και η σημερινή κοινωνία για είναι αρμονική, μια ελευθερία με όρια, ειδάλλως η ασυδοσία είναι ικανή να καταλύσει κάθε θεσμό. Εκφράζω δηλαδή την άποψή μου αλλά παράλληλα ακούω και την άποψη του άλλου και τη σέβομαι. Και η μουσική όπως ξέρουμε όλοι μας μαθαίνει πολύ καλά να ακούμε και μάλιστα να ακούμε εις βάθος και με ακρίβεια ώστε διακρίνουμε το «μουσικό» από το «μη μουσικό». Αυτή η διανοητική διεργασία καλλιεργεί την κρίση μας και μια κοινωνία για να είναι αρμονική πρέπει να αποτελείται από ανθρώπους που έχουν κρίση και άποψη για τα συγκείμενα, με άλλα λόγια από ανθρώπους που δεν χειραγωγούνται και δεν φανατίζονται οδηγούμενοι σε ακρότητες. Και όπως είπαμε και πρωτύτερα η μουσική διαπλάσσει το ήθος, την προσωπικότητά μας και διασφαλίζει τη συναισθηματική μας ισορροπία. Ένας άνθρωπος όμως με αυτοσυνειδησία και ήθος είναι ένας άνθρωπος που δεν θα διανοηθεί ποτέ να καταπατήσει τα δικαιώματα του συνανθρώπου του. Σε τελική ανάλυση ο μουσικός εκ της θέσεως του έχει μάθει να προσφέρει την τέχνη του στο σύνολο. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένδειξη αλληλεγγύης και η αλληλεγγύη αυτή συνιστά πυλώνα της κοινωνικής αρμονίας.
Ο Ηλίας Μαστοράκης, στο studio του Τρίτου Προγράμματος, μετά τη συνέντευξή του στον σολίστ και συνθέτη Χρίστο Παπαγεωργίου στο πλαίσιο της ραδιοφωνικής εκπομπής του: «αναζητώντας την κυρία με τη Στρυχνίνη»
Τ.Β. Το 2021 συμπράξατε με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ προκειμένου να ηχογραφήσετε στο studio του Τρίτου Προγράμματοςμαζίμε τον καταξιωμένο σολίστ, Χρήστο Ζερμπίνο, το διπλό κοντσέρτο του Astor Piazzolla για μπαντονεόν και κιθάρα. Μέσα από αυτή τη βιωματική σας εμπειρία, ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα «δυνατά» και ποια τα «αδύνατα» σημεία της κλασικής κιθάρας στο πλαίσιο σύμπραξή της με Ορχήστρα και δη σε ένα διπλό κονσέρτο;
Η.Μ. Ας ξεκινήσουμε από τα αδύνατα. Η κιθάρα σε αντίθεση με τα περισσότερα σολιστικά όργανα είναι πολύ δύσκολο να εισακουστεί με την ορχήστρα. Χρειάζεται κατά κανόνα ηχητική ενίσχυση αλλά και πάλι, ιδιαίτερα σε περίπτωση πλήρους συμφωνικής ορχήστρας, υπάρχει ο κίνδυνος να επισκιασθεί μολονότι έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο κοντσέρτο. Αυτό μάλιστα μπορεί να δημιουργήσει στον σολίστα αγκύλωση στην ερμηνεία κάνοντας το παίξιμό του σκληρό και αφύσικο. Το αδύνατο αυτό σημείο μπορεί όμως να μετατραπεί σε δυνατό αν ο καλλιτέχνης βρει την ισορροπία. Γιατί η κιθάρα είναι ένα όργανο με πολύ ιδιαίτερο ηχόχρωμα και παράλληλα ένα πολυφωνικό όργανο με αξιόλογο ρεπερτόριο που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα άλλα. Μάλιστα έχοντας διαμορφωθεί στη μορφή που την ξέρουμε τον 20ο κατά βάση αιώνα η κιθάρα κατά τη γνώμη μου μπορεί να φέρει μια «φρεσκάδα» και μια ανανέωση στο πλαίσιο σύμπραξής της με την ορχήστρα. Ειδικά στο διπλό κοντσέρτο του Άστορ Πιατσόλα η χορευτική ζωντάνια του έργου, που αποτελεί αργεντίνικο χορό, και η συνύπαρξη με το μπαντονεόν είναι εξορισμού πρωτότυπα στοιχεία που διανθίζουν τη μουσική της ορχήστρας.
Το 2021, εν μέσω συνθηκών πανδημίας, στο studio της ΕΡΤ, ηχογραφώντας με τον καταξιωμένο σολίστ ακορντεόν Χρήστο Ζερμπίνο και την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ για το Γ Πρόγραμμα το διπλό κοντσέρτο του Astor Piazzolla για μπαντονεόν και κιθάρα.
Τ.Β. Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από τον θάνατο του Astor Piazzolla, ερμηνεύσατε και πάλι το διπλό κοντσέρτο του Astor Piazzolla για μπαντονεόν και κιθάρα, με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Τσελίκα, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Οι διαφορετικές συνθήκες εκτέλεσης του ιδίου έργου, στην πρώτη περίπτωση σε ένα studio χωρίς την παρουσία κοινού και στη δεύτερη περίπτωσησε ένα μεγαλοπρεπές νεοκλασικό κτίριο, παρουσία κοινού, νομίζετε ότιανέδειξε διαφορετικές ερμηνευτικές δεξιότητές σας;
Η.Μ. Σίγουρα η παρουσίαση ενός κοντσέρτου ενώπιον κοινού διαφέρει αισθητά από την ηχογράφηση σε ένα στούντιο. Έτσι λοιπόν και στην περίπτωση μου θεωρώ ότι αναδείχθηκαν διαφορετικές ερμηνευτικές δεξιότητες σε κάθε περίπτωση. Από τη μια πλευρά στην ηχογράφηση το παίξιμο είναι μοιραία πιο «αποστειρωμένο» αλλά παράλληλα και πιο άρτιο. Ο σολίστας εστιάζει περισσότερο στο να εκτελέσει όσο το δυνατόν αλάνθαστα το έργο που ερμηνεύει, αυτό όμως τον καθιστά πιο διστακτικό στην εκτέλεσή του. Από την άλλη πλευρά αυτό δεν συμβαίνει στη ζωντανή συναυλία. Εκεί ο καλλιτέχνης ζει περισσότερο τη μουσική καθώς επικοινωνεί με τους θεατές. Μπορεί ενδεχομένως να μην είναι τόσο άρτιος όσο στην πρώτη περίπτωση αλλά δεν θα φοβηθεί να κάνει την ερμηνευτική υπέρβαση και να δώσει το κάτι παραπάνω. Αυτό αναμφισβήτητα αναδεικνύει καλύτερα την ερμηνεία του και την προσωπικότητά του και ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις του σολίστα, ο οποίος προσέχει ακόμα και το στήσιμό του πάνω στη σκηνή αφού δεν μπορεί να «κρυφτεί» πίσω από μια μηχανή ηχογράφησης. Για αυτό άλλωστε πιστεύω ότι μια ζωντανή παράσταση δεν μπορεί ποτέ να συγκριθεί με μια ηχογράφηση.
Απόσπασμα από το Concerto for bandoneon and guitar - "'Hommage a Liege'' - Astor Piazzolla Κρατική Ορχήστρα Αθηνών-Ηλίας Μαστοράκης κιθάρα,Χρίστος Ζερμπίνος ακορντεόν-Διεύθυνση:Ανδρέας Τσελίκας
Τ.Β. Στην υποθετική περίπτωση ότι σε 10 χρόνια είστε Πρωτοδίκης και λόγω της διττής ιδιότητά σας και ως μουσικού, τίθεστε ως επικεφαλής μιας ομάδας εργασίας, έργο της οποίας είναι να θεσμοθετήσει αλλαγές στη μουσική εκπαίδευση. Ποιοι νομίζετε ότι θα ήταν οι βασικότεροι άξονες αυτών των αλλαγών;
Η.Μ. Οφείλω να πω ότι αυτή η ερώτηση με βασάνισε πολύ περισσότερο στο να την απαντήσω, γιατί είναι πάντοτε δύσκολο να προτείνεις μεταρρυθμίσεις σε κρατικό επίπεδο και ειδικά στον κλάδο της μουσικής, ο οποίος αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα. Θα κάνω ωστόσο μια προσπάθεια. Σε πρώτο επίπεδο είναι σκόπιμο να ενισχυθεί η διδασκαλία της μουσικής στα σχολεία. Συγκεκριμένα στο Γυμνάσιο (γιατί στο Λύκειο δεν διδάσκεται η μουσική – και κακώς) η μουσική αποτελεί «δευτερεύον» μάθημα και δεν δίνεται η ίδια βάση όπως σε άλλα μαθήματα. Αυτό οδηγεί πολλούς μαθητές να μην την αντιμετωπίζουν σοβαρά, αλλά και τους διδάσκοντες να χάνουν το ενδιαφέρον τους και να μην δίνουν (και δικαιολογημένα) τον καλύτερό τους εαυτό στη διδασκαλία. Το μάθημα της μουσικής λοιπόν καλό θα ήταν να αποκτήσει ισάξια θέση με τα υπόλοιπα, ώστε να μπορέσουν οι νέοι να το γνωρίσουν καλύτερα. Σε δεύτερο επίπεδο χρειάζονται μεταρρυθμίσεις για εκείνους που επιλέγουν να ασχοληθούν περαιτέρω με τη μουσική. Είναι αναγκαίο να υπάρξει διαβάθμιση σπουδών στα ωδεία, καθώς αποτελούν πυλώνα της μουσικής μας εκπαίδευσης. Ειδικότερα, τα τελευταία πληθαίνουν σε αριθμό και όπως είναι φυσικό δεν παρέχουν όλα το ίδιο επίπεδο σπουδών. Πρέπει λοιπόν να τεθούν κάποια ποιοτικά κριτήρια, όπως συμβαίνει και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε τα Ωδεία να απονέμουν τίτλους σπουδών. Και ευτυχώς η χώρα μας έχει πολλούς προικισμένους μουσικούς που διακρίνονται διεθνώς και μας κάνουν υπερήφανους, κάτι που σημαίνει ότι ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει. Αυτό που δυστυχώς απουσιάζει, είναι η ύπαρξη μιας κεντρικής ρύθμισης.
Τ.Β. Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά ή άλλα επαγγελματικά σας σχέδια;
Η.Μ. Φέτος διανύω το 4ο έτος στη Νομική Σχολή της Αθήνας οπότε στοχεύω να ολοκληρώσω την χρονιά αυτή τον πρώτο κύκλο σπουδών μου. Παράλληλα σε καλλιτεχνικό επίπεδο συνεχίζω να μελετώ και να διευρύνω το ρεπερτόριό μου στην κιθάρα. Φιλοδοξώ να ολοκληρώσω μια ηχογράφηση που ήδη έχω ξεκινήσει και στην οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων έργα Ελλήνων συνθετών, τους οποίους οφείλουμε να τιμάμε για την προσφορά τους στον πολιτισμό της χώρας μας.
Τ.Β. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι που ο ίδιος κρίνετε ως σημαντικό και δεν σας δόθηκε η ευκαιρία μέσω των ερωτήσεων;
Η.Μ. Δεν έχω να προσθέσω κάτι. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όμως για την όμορφη συνομιλία μας και τις ερωτήσεις που μου θέσατε. Εύχομαι τα καλύτερα!
Τ.Β. Ευχαριστούμε πολύ! Κι εμείς σας ευχόμαστε να επιτύχετε όλους τους στόχους σας-επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς, ν΄αναδειχθείτε ως κορυφαίος Έλληνας επιστήμονας και μουσικός της γενιάς σας και ν΄αναδείξετε τη χώρα μας εντός και εκτός των Ελληνικών συνόρων!
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Φεβρουάριος 2023
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Το περιεχόμενο του κειμένου, το φωτογραφικό, βιντεογραφικό ή ηχητικό υλικό καθώς και η επιμέλεια του άρθρου είναι ευθύνη του συγγραφέα)
| Το TaR, εκπληρώνοντας το όραμα του ιδρυτή του Νότη Μαυρουδή (1945-2023), συνεχίζει να λειτουργεί ως μία ελεύθερη και αυστηρά μη κερδοσκοπική μουσική διαδικτυακή κοινότητα, που βασίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική εργασία και στην εγκυρότητα των συνεργατών του. Δεν απασχολεί επαγγελματίες δημοσιογράφους, διορθωτές κλπ, άρα δεν έχει την υποδομή και τους πόρους ώστε να ελέγχει την ακρίβεια των πληροφοριών και την πνευματική ιδιοκτησία του υλικού που παρατίθεται (κειμένου, εικόνων, βίντεο, ηχογραφήσεων κλπ). Βασίζεται αποκλειστικά στην καλή πίστη του αρθρογράφου, ο οποίος είναι ο υπεύθυνος για τις απόψεις του και για το υλικό που επιλέγει, από το προσωπικό του αρχείο. Οποιοσδήποτε θεωρεί ότι θίγεται από την χρήση πληροφοριών και υλικού παρακαλείται να το δηλώσει άμεσα ώστε να γίνει άμεση διόρθωση (tar.onlinemag@gmail.com). Το TaR έχει ως στόχο να στηρίξει την ποιοτική μουσική δημιουργία κι όχι να θίξει με οποιονδήποτε τρόπο τους δημιουργούς και το έργο τους. Επίσης, η πληροφόρηση που το TaR παρέχει μέσω των ενημερωτικών στηλών του για συναυλίες, εκδόσεις, σεμινάρια, διαγωνισμούς, φεστιβάλ κλπ εξαρτάται αποκλειστικά από τα Δελτία Τύπου που στέλνουν οι ενδιαφερόμενοι καλλιτέχνες ή διοργανωτές, τα οποία το TaR δημοσιεύει πάντα "καλή τη πίστει". Το TaR δεν φέρει ευθύνη για πιθανές ανακρίβειες και βασίζεται στην βοήθεια των αναγνωστών ώστε να διορθώνονται τα όποια προβλήματα. Διαχειριστής: Κώστας Γρηγορέας Ιδρυτής: Νότης Μαυρουδής |
