Ο ΗΧΟΣ ΩΣ ΕΧΕΙ - Ένα «ευέλικτο» κουαρτέτο (συνέντευξη στον Παναγιώτη Θεοδοσίου)

Ήχοι από την περιφέρεια

«Ὁ Ἦχος ὡς Ἔχει»
Ένα «ευέλικτο» κουαρτέτο

 Είναι αλήθεια οτι συχνά στη χώρα μας πολλά πράγματα, που αφορούν τον πολιτισμό, αν και αξιόλογα, περνούν απαρατήρητα. Κάποιες φορές βέβαια το φαινόμενο αδικεί τόσο την προσπάθεια όσο και την αξία των εμπλεκομένων. Το κουαρτέτο, ενίοτε κουιντέτο με την προσθήκη κόρνου, ξυλίνων πνευστών «Ὁ Ἦχος ὡς Ἔχει» δραστηριοποιείται με ιδιαίτερη επιτυχία εδώ και μια δεκαετία σε όλη την Ελλάδα ενώ ετοιμάζεται να επεκτείνει τις καλλιτεχνικές του δραστηριότητες και εκτός συνόρων.
Η δημιουργία του συνόλου είναι αποτέλεσμα της φιλίας και συνεργασίας των μελών του. Καθηγητές του τμήματος των ξύλινων  πνευστών του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας, στελέχη της Συμφωνικής Ορχήστρας Λάρισας και έχοντας ο καθ’ ένας στο ενεργητικό του έναν μεγάλο αριθμό προσωπικών εμφανίσεων, έχουν ως στόχο να αναδείξουν το πλούσιο ρεπερτόριο που έχει γραφεί για αυτό το σύνολο, αλλά και να γνωρίσουν καλύτερα οι νέοι μουσικοί τον ήχο, τις δυνατότητες και τον ρόλο του κάθε οργάνου.

Το κουαρτέτο έχει πραγματοποιήσει πολλές εμφανίσεις στην Λάρισα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος με μεγάλο αριθμό έργων. Ανάμεσα σε αυτά και έργα συνθετών τα οποία βρίσκονταν στην αφάνεια, όπως το κουϊντέτο με πιάνο του Al. Magnard, το κουαρτέτο με πιάνο του J. Amberg, το τρίο με πιάνο του H. Molbe, το κουϊντέτο για πνευστά του A. Tanev  και άλλα, σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση.
Το σύνολο αποτελείται  από τους Γιώργο Τσιαρδάκα (φλάουτο), Δημήτρη Χατζούλη (όμποε), Στέλιο Κοτρώτσιο (κλαρινέτο), και  Ευδοξία Αποστολίδου-Καραμανώλη (φαγκότο). Σε έργα κουϊντέτου, συνδράμει η κορνίστα Νέλλη Χολέβα.

Ο Δημήτρης Χατζούλης, ομποϊστας του συνόλου, εκπροσωπώντας και  τους υπόλοιπους μουσικούς, που είναι φιλοξενούμενοι της στήλης αυτής του TaR, μας μιλούν για τη δημιουργία του συνόλου, τις δραστηριότητες τους και τα μελλοντικά τους σχέδια: 

Π.Θ. Πως φτάσατε στην ιδέα της δημιουργίας του συνόλου; 

Δ.Χ. Είναι κάτι φυσικό. Σε όλα τα πράγματα στην ζωή, όταν υπάρχει Αγάπη και Θέληση, εξελίσσονται. Έτσι και σε μας. Ως μαθητές είχαμε συμμετοχή στην Συμφωνική Ορχήστρα του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας και γνωρίσαμε την ομορφιά του συμφωνικού ήχου . Από το 1982 γνωρίζομαι με τον Στέλιο Κοτρώτσιο και τον Γιώργο Τσαρδάκα. Είμαστε από τότε πολύ καλοί φίλοι, κάτι που νομίζω ότι αποτελεί την καλύτερη χημεία για την δημιουργία όμορφης μουσικής. Το ζητούμενο ολοκληρώθηκε όταν εγκαταστάθηκε μόνιμα στην πόλη μας η φαγκοτίστα, Εύη Αποστολίδου και εκφράσαμε με μία φωνή την επιθυμία μας. Από το 2003 είμαστε μαζί.
Για την ιστορική πορεία του συνόλου, θα ήταν άδικο να μην αναφέρω ότι το σύνολο ανασυντάχθηκε το 2008 έπειτα από την επιστροφή  στην  μετάθεσής μου και ονομάστηκε  «Ὁ ἦχος ὡς ἔχει». Έως το 2006 ονομαζόταν «Σύνολο Πνευστών Λάρισας» και υπήρχαν δύο αξιόλογα μέλη, ο κορυφαίος και υπέροχος κορνίστας της Κ. Ο. Αθηνών Ευάγγελος Σκούρας και η συμπολίτισσα  φλαουτίστα  Σάντρα Αποστολοπούλου.   

Π.Θ. Πόσο εύκολη ήταν αρχικά η συνεργασία σας και ειδικά με τον φόρτο των άλλων παράλληλων επαγγελματικών υποχρεώσεων του κάθε ενός από σας;

Δ.Χ. Πραγματικά είναι πολύ δύσκολο να ταιριάξουν ελεύθερες ώρες για πρόβες εξαιτίας των επαγγελματικών υποχρεώσεων. Καταλαβαίνετε ότι θα έπρεπε να αφαιρεθεί χρόνος από ατομική ξεκούραση ή οικογενειακή συνεύρεση για να γίνουν 2ωρες πρόβες. Υπήρχαν περιπτώσεις όπου οι δοκιμές μας γίνονταν αργά το βράδυ, ύστερα από ώρες μαθημάτων, ακόμη και Σαββατοκύριακα στην οικία κάποιου από το σύνολο. 

Π.Θ. Τι σας οδήγησε στην «ευελιξία» της μετατροπής του σχήματος από κουαρτέτο σε κουιντέτο, αλλά και σε άλλες μορφές νομίζω;

Δ.Χ. Το ρεπερτόριο για κουαρτέτο, δεν είναι τόσο μεγάλο όσο του κουιντέτου. Έτσι αναγκαζόμασταν να κάνουμε και μεταγραφές και ενοργανώσεις. Έπειτα, ο ήχος με την παρουσία του κόρνου γίνεται πιο πλούσιος. Όσο αφορά τις άλλες μορφές, δηλαδή σε έργα για ντουέτο ή τρίο με πιάνο είναι για να εμπλουτίσουμε το ρεπερτόριο. Να προσθέσω ότι κάθε χρόνο κάνουμε μία συναυλία για μεγαλύτερα σύνολα, όπως οκτέτα, νονέτα έως και 12 όργανα με την συμβολή μαθητών και πτυχιούχων, για να χαρούν και να τους επηρεάσουμε, ελπίζοντας να ανθίσουν κι άλλα σύνολα. Είναι «ευλογία» να βλέπεις μαθητές να προοδεύουν. Σε γεμίζει αισιοδοξία για το μέλλον.    

Π.Θ. Στη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας «Ὁ Ἦχος ὡς ἔχει» υπήρξε  έμπρακτο κρατικό ενδιαφέρον, είτε ως επιχορήγηση είτε με κάποια άλλη μορφή;

Δ.Χ. Εδώ χαμογελάμε! Εάν υπήρχε κάποια επιχορήγηση, σίγουρα θα ήμασταν γνωστοί και εκτός Ελλάδας. Εγώ, για παράδειγμα, έπαιζα για 18 χρόνια στην Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης μου, ως μαθητής και όχι μόνο, δίχως να δίνονται ούτε τα εισιτήρια του λεωφορείου. Από το 2000 άρχισε η ορχήστρα να έχει νομικό πρόσωπο και υπήρχε ωρομίσθιο. Έχουν παίξει μαζί μας σπουδαίοι καλλιτέχνες διεθνούς φήμης, ανεβάσαμε αρκετές όπερες και βραβευθήκαμε με Τιμητική Διάκριση το 2010  από την «Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών».
Σε ότι αφορά το σύνολο «Ὁ ἦχος ὡς ἔχει», η μοναδική μορφή βοήθειας είναι ότι το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας μας παρέχει την αίθουσά του για συναυλίες δίχως να υπάρχει εισιτήριο. Η είσοδος είναι ελεύθερη, γιατί για μας είναι πολύ ψυχοφθόρο να έχουμε και τα φορολογικά «τερτίπια».   

 

Π.Θ. Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής του ρεπερτορίου σας, το οποίο περιλαμβάνει τόσο παλαιότερα όσο και μοντέρνα έργα από ξένους και Έλληνες δημιουργούς;

 Δ.Χ. Ανάλογα με τα έργα που έχουμε στα χέρια μας είτε από αγορά είτε  ελεύθερα στο διαδίκτυο ή ακόμη από προσφορές συνθετών, το σύνολο μεταβάλεται και παρουσιάζει ποικίλο ενδιαφέρον. Έχουμε ερμηνεύσει έργα για Τρίο Πνευστών με διαφορετική σύνθεση οργάνων, ο αριθμός των οποίων είναι πολύ μεγάλος. Το κλασικό κουαρτέτο ξύλινων που είναι ο πυρήνας του συνόλου, και εκεί που διευρύνεται σε επιλογές εποχών διαφόρων στυλ, είναι η σύνθεση για κουιντέτο πνευστών. Έτσι σε μία συναυλία, υπάρχει η δυνατότητα ο ακροατής να δει και να ακούσει το σύνολο σε έργα από Τρίο έως Κουιντέτο με έργα κάποιας εποχής. Αυτό που έχει μείζονα  σημασία για μας είναι να υπάρχει μια ενότητα στα ακούσματα που λαμβάνει ο ακροατής, ώστε να φεύγει ξεκούραστος και ικανοποιημένος. 

Στο πιάνο ο Νίκος Αδράσκελας

Π.Θ. Οι Έλληνες δημιουργοί εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους με τη δημιουργία έργων για σας;

Δ.Χ. Στην αρχή  κάναμε συναυλίες στην πόλη μας δίχως να υπάρχει μεγάλη δημοσιότητα. Ούτε στις διπλανές πόλεις της Λάρισας. Έτσι είχαμε την τιμή να ερμηνεύσουμε λίγα έργα Ελλήνων συνθετών όπως του Κωνσταντινίδη και του Τενίδη, με τον κόσμο να ανταποκρίνεται πολύ θερμά σε γνώριμους ήχους και ρυθμούς. Υπήρξε επίσης - και υπάρχει ως σήμερα -  η υποστήριξη του συμπολίτη  μας καθηγητού και συνθέτη Νίκου Οικονόμου, ο οποίος μας πρόσφερε μερικά έργα του και τον ευχαριστούμε γι’ αυτό.
Το γεγονός ότι εδώ και 2 χρόνια συνεργαζόμαστε με το κορυφαίο κουαρτέτο της Ευρώπης από την Λευκορωσία  «RIVIERA» μας οδήγησε να ψάξουμε για έργα Ελλήνων συνθετών  1) για να ανταποδώσουμε την καλή κίνησή τους για έργα που διέθεσαν - μόνο σε μας όπως ομολόγησαν και 2) γιατί ήταν μία καλή ευκαιρία να διαδώσουμε του Έλληνες συνθέτες και την μουσική τους. Αυτό μας οδήγησε να κάνουμε αίτηση στην «Ένωση Ελλήνων Μουσουργών» να μας παραχωρήσουν έργα τους. Η ανταπόκρισή τους ήταν άμεση και συγκινητική. Ανυπομονούμε σιγά σιγά να φέρουμε στην επιφάνεια αυτόν τον θησαυρό.
Να τονίσω επίσης ότι ο Συνθέτης Γιώργος Χατζημιχελάκης έγραψε ένα έργο για μας, με τρεις υπέροχους Ελληνικούς χορούς από την Χίο, τους οποίους θα παίξουμε στις 2 Ιουλίου στον υπαίθριο χώρο του  «Μύλου» στην Λάρισα και στις 28 Αυγούστου στο Μουσείο «Χατζηνίκου» στο Χόρτο Πηλίου.
Δεν μπορώ να περιγράψω την χαρά μας με λέξεις. Δεν υπάρχουν, ακόμη και στην τελειότερη γλώσσα του κόσμου, την Ελληνική. Αλλά πιστεύω πως ο πολιτισμός είναι ο θησαυρός που δεν σκουριάζει, μένει στους αιώνες και ανήκει πρώτα στον δημιουργό και έπειτα σε όλον τον κόσμο. Απόδειξη; Τα αρχαία μας αγάλματα και μνημεία που έχουν κλαπεί, αλλά όλοι ξέρουν ότι είναι φτιαγμένα από «Χέρια Ελληνικά».  

Π.Θ. Θα θέλαμε ακόμα να μας μιλήσετε για την παιδαγωγική δραστηριότητα του συνόλου. Γνωρίζω οτι ο «Ήχος ως Έχει» μπαίνει στο σχολείο.

Δ.Χ. Ναι. Αυτό είναι ένα μοναδικό συναίσθημα που λαμβάνεις όταν παίζεις σε παιδιά. Το ξεκινήσαμε από το Ωδείο στις τάξεις της προπαιδείας, παίζοντας και παρουσιάζοντας τα όργανα στους λιλιπούτιους μαθητές και το συνεχίσαμε μερικές φορές στο Μουσικό Σχολείο Λάρισας, αλλά  και σε άλλα δημοτικά σχολεία.
Θυμάμαι, ακόμη και στην Μυτιλήνη που βρέθηκα με μετάθεση το 2006-08, οργάνωσα παρουσίαση στο Δημοτικό Σχολείο της γειτονιάς μου. Ο αντίλαλος από τα έργα Bach, Mozart, Morricone και Ελληνικά παραδοσιακά, παλλόταν γλυκά και όμορφα από τον ήχο του όμποε με αποτέλεσμα οι τάξεις που έκαναν μάθημα να σταματήσουν και οι μαθητές να κάθονται σιωπηλοί για να ακούσουν, γιατί δεν υπήρχε η δυνατότητα να παρευρεθούν λόγο έλλειψης χώρου. Τέτοια γεγονότα απλά, είναι ανεκτίμητα και δεν σβήνονται ποτέ από την μνήμη των παιδιών και την δική μου.

 Π.Θ. Τα σχέδια σας για το μέλλον;

Δ.Χ. Να ήμαστε καλά, πρώτα ο Θεός, έχουμε τις 2 συναυλίες που προανέφερα για το καλοκαίρι και ετοιμασία για το Μέγαρο Θεσσαλονίκης όπου κληθήκαμε να παίξουμε στις 5 Νοεμβρίου. Είναι για μας ένα σημείο σταθμός.
Έχουμε επίσης να ετοιμάσουμε και δεύτερο πρόγραμμα. Αφορά τιμητική συναυλία προς το κουαρτέτο της Λευκορωσίας «RIVIERA».  Είχαμε κάνει και πέρυσι με τίτλο « Όταν η Μουσική ενώνει δύο Λαούς».
Ελπίζαμε και κάναμε προσπάθειες να βρεθεί τρόπος να έρθουν στην Ελλάδα για να τους απολαύσει το Ελληνικό κοινό, αλλά δεν πετύχαμε κάτι προς το παρόν. Είναι πραγματικά εκπληκτικοί. Η μοναδική απαίτηση ήταν τα μεταφορικά και η διαμονή. Εύχομαι να βρεθεί κάποιος χορηγός και να γίνει πραγματικότητα.
Ένα άλλο σπουδαίο γεγονός είναι ότι για το 2015 μας έγινε πρόταση από την Υφυπουργό της Ελβετίας, η οποία τυχαία παραθέριζε στο Πήλιο και μας άκουσε. Έτσι θα έχουμε την πρώτη έξοδο από την χώρα και την ευκαιρία να ακουστούν  Ελληνικά ηχοχρώματα.   

Να συμπληρώσω εκτός των ερωτήσεων ότι και οι τέσσερεις μας, παρουσιάζουμε κάθε χρόνο ατομικά ρεσιτάλ. Σίγουρα είναι το καλύτερο για μας, αλλά και για τους μαθητές να θυμούνται όσο μεγαλώνουν, ότι η μουσική είναι ένας όμορφος αλλά αδιάκοπος αγώνας.

Και λίγα λόγια για κάθε ένα μέλος του συνόλου. 
Η προσθήκη Γαλλικού Κόρνου τον τελευταίο χρόνο για εμπλουτισμό στο ρεπερτόριό μας, έγινε με την παρουσία της μαθήτριας του κ. Σκούρα, Νέλλης  Χολέβα έπειτα από την απόκτηση του πτυχίου της. Ήδη καθηγήτρια πιάνου, αλλά την κέρδισαν τα πνευστά.
Πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα η περίπτωση της φαγκοτίστας Εύης Αποστολίδου -Καραμανώλη, η οποία είναι εργαζόμενη, μητέρα τριών παιδιών και αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για πολλούς.
Ο Γιώργος ο Τσαρδάκας ως δεξιοτέχνης στο φλάουτο, νεότερος με ανησυχίες, παρ΄ ότι  Διπλωματούχος διαγωνίστηκε σε Πανεπιστήμιο της Ολλανδίας όπου τον τοποθέτησαν στο τελευταίο έτος φοίτησης και πριν λίγους μήνες αποφοίτησε με άριστα.
Όσο για τον κλαρινετίστα Στέλιο Κοτρώτσιο, εκτός από εξαίρετος μουσικός διαθέτει απίστευτη μνήμη με κάθε λεπτομέρεια για έργα και το ρεπερτόριο που έχουμε. Ο πιο αισιόδοξος άνθρωπος που γνωρίζω και  πατέρας τριών παιδιών.  

Ευχαριστούμε εγκάρδια την σελίδα του TaR  για το βήμα που μας έδωσε, και ελπίζουμε  να βρεθείτε κάποτε σε μία συναυλία μας. Ευχόμαστε Υγεία σε όλους τους συναδέλφους Μουσικούς, και Καλό Καλοκαίρι από την όμορφη Λάρισα. 

Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Δημήτρη Χατζούλη και αντευχόμαστε κάθε όραμα και σχεδιασμός του πολλά υποσχόμενου συνόλου να πραγματοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο.

Παναγιώτης Θεοδοσίου
panagiotis.theodossiou@gmail.com
Ιούλιος 2014

Τεχνική Επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας