Ο JOSEPH WOELFL ΑΠΟ ΤΟ ΖΑΛΤΣΜΠΟΥΡΓΚ (Της Έφης Αγραφιώτη)

Ο JOSEPH WOELFL ΑΠΟ ΤΟ ΖΑΛΤΣΜΠΟΥΡΓΚ

Salzburg. Περπατώ ανεβαίνοντας προς το κάστρο όταν μπροστά μου βλέπω αυτό:

Ο  χρόνος με πιέζει, επιδιώκω μέσα σε ένα δίωρο, πολύ πρωί, να βρεθώ σε στέκια μουσικά, να φωτογραφήσω σημεία που αναφέρονται στις ζωές των θρύλων της μουσικής που έζησαν ή γεννήθηκαν ή πέθαναν ή απλώς εργάστηκαν στην υπέροχη πόλη και βέβαια δεν είναι καθόλου λίγοι. Αιφνιδίως, χάρη στο σπίτι του, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο τελεφερίκ που ανεβάζει τον κόσμο στην υπέροχη κορυφή, στο κάστρο, θυμάμαι τον Joseph Woelfl στην γκραβούρα του Meyer των αρχών του 19 ου αιώνα.

Ο Woelfl δεν είναι μια απλή περίπτωση.
Ήταν μαθητής του Michael Haydn – αδελφού του Joseph- αλλά και του πατέρα του W.A.Mozart, του Leopold , στην Kapellhaus της γενέτειρας πόλης. Πανύψηλος, με τρομερά, πελώρια χέρια, (υπάρχουν διηγήσεις όπως και η περιγραφή του μέγιστου πιανίστα της εποχής Frantisek Tomasek, ότι έφτανε να παίξει διαστήματα αποτελούμενα από δεκατρείς νότες), εντυπωσίαζε με πολλούς τρόπους .

Στα επτά του χρόνια έπαιζε ήδη βιολί σε συναυλίες. Τον παρότρυναν να μετακομίσει από την πατρίδα του , το Salzburg, για να μελετήσει μουσική στη Βιέννη και μάλιστα τον έφεραν σε επαφή με σπουδαίους σολίστες και δασκάλους. Ο νεαρός πήγε στη Βιέννη to 1790 και μελέτησε για κάμποσο καιρό με τον Wolfgang Amadeus Mozart. Πέντε χρόνια μετά συνέθεσε την πρώτη από τις όπερες του, Der Höllenberg.

Η πιανιστική του σταδιοδρομία ξεκίνησε από τους εντυπωσιακούς αυτοσχεδιασμούς που τολμούσε, πάνω σε δικά του θέματα ή πάνω σε θέματα συνθετών διακεκριμένων. Ο Μότσαρτ μίλησε γι αυτόν στον πρίγκηπα Michał Kleofas Oginski στη Βαρσοβία και έτσι, νεαρός ακόμα, πήγε εκεί για να δουλέψει στο παλάτι. Μέχρι το 1801 περιόδευσε με επιτυχία στα σπουδαία μουσικά κέντρα της εποχής, Αμβούργο, Δρέσδη, Λειψία, όπου γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές γι αυτόν.

Το 1800 προσκαλεσμένος του κόμη Wetzlar στη Βιέννη, επιχείρησε να συνεργαστεί με τον Μπετόβεν, ερμηνεύοντας μαζί του τη σονάτα για πιάνο 4 χέρια σε ρε μείζονα, έργο 6, που ο Μπετόβεν είχε συνθέσει το 1797.Η συνεργασία όμως προκάλεσε σκληρή κριτική του Μπετόβεν σε βάρος του συνεργάτη του και επηρέασε από κει και πέρα τους οργανωτές συναυλιών στο να τον καλέσουν να παίξει. Έτσι, πικραμένος, φεύγει για το Παρίσι και το κατακτά. Το 1801 η Journal de Paris τον αναφέρει ως "le fameux Wolff, l'un des hommes les plus Étonnants de l'Europe, sur le piano. Στο Παρίσι παίχτηκε και η μουσική δωματίου του καθώς και δύο όπερές του.

 

Μετά το 1805 εγκαθίσταται στο Λονδίνο με αφορμή μια πρόσκληση που δέχτηκε για μια σειρά συναυλιών. Στο Λονδίνο συνθέτει πολλά έργα, ορισμένα εξ αυτών υπερβατικής, για τα δεδομένα της εποχής, δεξιοτεχνίας. Το 1812 πεθαίνει νεότατος στο σπίτι του, στη Marylebone Street.

Χάρη στον πιανίστα Jon Nakamatsu που ηχογράφησε πρώτος τα έργα του για πιάνο (Harmonia Mundi) η ιστορία της μουσικής θυμήθηκε τον εντυπωσιακό αυτό μουσικό και εξαιρετικό συνθέτη. Ο Γερμανός πιανίστας Yorck Kronenberg έχει ηχογραφήσει κοντσέρτα του Joseph Woelfl, σε μερικά εκ των οποίων αναγνωρίζει κανείς έντονη επιρροή από το στυλ γραφής των κοντσέρτων του Μότσαρτ αλλά με εντονότερη δεξιοτεχνική προβολή.

Η εργογραφία του Joseph Woelfl περιλαμβάνει πολλές δεκάδες έργα για πιάνο, μεταξύ αυτών 68 σονάτες, κομμάτια για πιάνο- τέσσερα χέρια, έργα για φλάουτο, κλαρινέτο, βιολοντσέλο, δέκα οκτώ trios με πιάνο, είκοσι τουλάχιστον κουαρτέτα εγχόρδων, μουσική για βιολί και πιάνο, επτά όπερες: Der Höllenberg Das schöne Milchmädchen, oder Der Guckkasten (1797) Der Kopf ohne Mann (1798) Liebe macht kurzen Prozess, oder Heirat auf gewisse Art (1798)  Das Trojanische Pferd (1799), L'Amour roman (1804) και Fernando  (1805).

 

Ένα ταξίδι λοιπόν, στέκεται αφορμή για να μάθουμε, να θυμηθούμε, να εκτιμήσουμε, για να ακούσουμε τη μουσική του και να αποτιμήσουμε το σύντομο αλλά πολύ καρπερό μουσικό του πέρασμα του από τη ζωή ετούτη.

 

 

 

 

Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
Οκτώβριος 2016

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)