KARLHEINZ STOCKHAUSEN, “Ο Μπετόβεν της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας”

KARLHEINZ STOCKHAUSEN,
“Ο Μπετόβεν της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας”
(22 Αυγούστου 1928 - 5 Δεκεμβρίου 2007)

Ευτύχησε να βιώσει εμπειρίες και να υλοποιήσει όνειρα. Γράφτηκε στις σελίδες της ιστορίας της μουσικής εξέλιξης εν όσο ήταν ακόμα ζωντανός. Ελκυστικός, εντυπωσιακός, προσηνής, δεν τον απασχόλησε η υστεροφημία, δεν αρνήθηκε ποτέ να μοιραστεί τη γνώση και την έμπνευση. Πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου πέντε ετών και τα πρώτα μαθήματα αρμονίας στα είκοσι. Οι πρώτες συνθέσεις ήταν χορωδιακά a capella.
Σχεδίαζε αρχικά να γίνει δάσκαλος σαν τον πατέρα του τον οποίο έχασε στα 13 του χρόνια (είχε καταταγεί στο γερμανικό στρατό). Το 1941 έχασε και τη μητέρα του ή οποία μη δυνάμενη να αντέξει τις πολλές κακουχίες και ατυχίες είχε κλειστεί σε ψυχιατρείο. Εκεί την εκτέλεσαν οι Γερμανοί. Λίγα χρόνια μετά ο συνθέτης έχασε και τον αδελφό του.
Σπούδασε γερμανική φιλοσοφία, μουσικολογία, μουσική στην Ακαδημία της Κολωνίας, παράλληλα επιβίωνε παίζοντας μουσική σε μπαρ και σε σχολές χορού. Από το 1951 συνέθετε. Μελέτησε για ένα χρόνο με τον Ολιβιέ Μεσσιάν στο Παρίσι. Εκεί πραγματοποίησε την πρώτη απόπειρα σύνθεσης ηχητικού φάσματος από ηλεκτρονικούς ημιτονοειδείς ήχους. Από το 1955 αρχίζει η διαδρομή του στη σφαίρα της μουσικής πρωτοτυπίας και πρωτοπορίας. Αποδοχή και αμφισβήτηση στον ίδιο δρόμο… Γνωστά είναι τα έργα της εποχής αυτής Κομμάτι για πιάνο XI στο οποίο ο ερμηνευτής μπορεί να ακολουθήσει διαφορετικές οδούς και ακολουθήσει δικούς του τρόπους εκτέλεσης , το έργο Stimmung και το έργο Gruppen για τρεις ορχήστρες.
Στη δεκαετία του 1970 υλοποιεί ένα μεγάλο δύσβατο πρόγραμμα με τον κύκλο Φως (Licht)  που αποτελείται από επτά όπερες, μία για κάθε ημέρα. Με αυτές επιχειρεί με σύγχρονα μέσα να καταδείξει όλες τις διαστάσεις της κοσμικής ζωής περνώντας από τους πλανήτες και τα αστέρια και ζωγραφίζοντας αρώματα, συναισθήματα, υλικά , ανεβαίνοντας στον ελεύθερο ουρανό και εν τέλει να ξαναφέρει στην επιφάνεια τη βαγκνεριανή ουτοπία του απόλυτου καλλιτεχνικού έργου, αν και αυτό το τελευταίο το αρνήθηκε σε συνεντεύξεις του* λέγοντας ότι η αναβίωση του Μπαϋρόιτ δεν θα οδηγούσε σε τίποτε αξιόλογο. Το Φως δεν θα ολοκληρωθεί στο εύρος που ο Στοκχάουζεν το ευχόταν και το επεδίωκε..

Το 1980 μετά από ένα σεμινάριο στην Κολωνία δέχτηκε να μου πει δυο λόγια για το περιοδικό Μουσική του Γιώργου Κυριαζίδη. Με την ήρεμη γλυκιά φωνή του προσπάθησε να γίνει κατανοητός και ευχάριστος. Κάποιες φορές, θυμάμαι, με ρώτησε αν θα έπρεπε να ελαφρύνουμε τη κουβέντα. Καταλήξαμε να πίνουμε τσάι σε κοντινό καφενείο με παρέα δύο άλλους συναδέλφους συντοπίτες του και να μιλάμε για τη θρησκευτική μουσική και τη βυζαντινή έκφραση..

Για να διαβάσετε την συνέντευξη αυτή πατήστε εδώ

 

Μια σειρά εκδηλώσεων μέσα στο 2008 ετοιμάζονταν για να γιορταστούν τα 80 του χρόνια. Έφυγε στα 79. Mένει να δούμε τώρα τη δυναμική του έργου του,  παλιού και πρόσφατου, (τριακόσια περίπου είναι τα έργα του) στον προσεχή, άμεσο κι έμμεσο χρόνο. Ο Πιερ Μπουλέζ δήλωσε για το θάνατό του : άλλοτε ουτοπικός και άλλοτε πραγματιστής ήξερε πάντως το πώς να υλοποιεί όσα σκεφτόταν. Ήταν ένας άνθρωπος που ανακάλυπτε και εφεύρισκε αλλά συγχρόνως ήξερε να γράφει μουσική.

    

 

Τα Έργα για πιάνο



για περισσότερες πληροφορίες
ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ:
http://www.stockhausen.org/

http://fboffard.free.fr/StockFlashF.html

http://brahms.ircam.fr/index.php?id=3060  για την εργογραφία

http://www.telerama.fr/musique/22981-le_compositeur_karlheinz_stockhausen_est_mort.php

ΕΠΙΣΗΣ ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΤΕ:
http://www.youtube.com/watch?v=JxuftUJrago&feature=related (Hymnen)

http://www.youtube.com/watch?v=pIPVc2Jvd0w&feature=related (Stockhausen on 'sounds', 1972)

http://www.youtube.com/watch?v=n4Nx-unHOOM&feature=related (Vanessa Benelli Mosell plays Stockhausen)

http://www.youtube.com/watch?v=K0h0ApJAeSg&feature=related (Kontakte- Stockhausen)

http://www.youtube.com/watch?v=fPWDVtqS7Jo&feature=related (Rehearsal at Stockhausen course in Cürten)

http://www.youtube.com/watch?v=o0aeagbZBRs&feature=related (Stockhausen -- Hymnen)

 

 

 

 

Έφη Αγραφιώτη
effie@tar.gr