Karlheinz Stockhausen (1928 – 2007)
Σκόρπιες σκέψεις
Σκόρπιες σκέψεις Ι
Με τον θάνατο του Karlheinz Stockhausen μοιάζει να κλείνει σιγά-σιγά ένας κύκλος. Άλλωστε, ο μόνος εν ζωή από τη γενιά των συνθετών που γεννήθηκαν τη δεκαετία του ’20 παραμένει ο Pierre Boulez.
Μήπως είναι μια ευκαιρία – λίγο μακάβρια βέβαια – να αναρωτηθούμε τι συμβόλιζε στην εποχή της και τι συμβολίζει σήμερα η γενιά αυτή και κυρίως η μουσική της;
Απέκτησαν άραγε τη θέση τους τα έργα του Ξενάκη, του Ligeti ή του Stockhausen;
Ποιους και με ποιόν τρόπο επηρέασαν αυτά τα έργα;
Γιατί το όνομα του Stockhausen μας προκαλούσε αποστροφή στα πρώτα ωδειακά μας χρόνια χωρίς να έχουμε ακούσει το παραμικρό;
Θα πρέπει να περιμένουμε ο Bartòk να γίνει κλασικότερος από τους κλασικούς, ο Schoenberg και ο Webern να «αποκατασταθούν» για να αρχίσουμε να μιλάμε για τη μουσική της δεκαετίας του ’60 (που συνεχίζουμε να αποκαλούμε «σύγχρονη»);
Μου έκανε εντύπωση...
Διαβάζοντας λίγα λόγια για τη ζωή του Stockhausen μου έκανε εντύπωση το πόσο παρούσα ήταν η φρίκη του πολέμου (έχασε τους γονείς του) και μου έφερε στο νου την ιστορία του Ξενάκη (ο παραλίγο θανάσιμος τραυματισμός του από όλμο στα Δεκεμβριανά).
Και θυμήθηκα ξαφνικά, το «Κουαρτέτο για το τέλος του κόσμου» που συνέθεσε ο Messiaen μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και τον «Θρήνο για την Χιροσίμα» του Penderecki.
Ψάχνοντας μέσα στο ίντερνετ (στο myspace κυρίως) συναντώ αρκετούς – που ασχολούνται με την ηλεκτρονική μουσική – οι οποίοι αναφέρουν στις επιρροές τους, τους συνθέτες αυτούς.
Διαβάζω, ότι ο Miles Davis, την εποχή που έγραφε το “Bitches Brew” άκουγε (μεταξύ άλλων φυσικά) Stockhausen.
Σκόρπιες σκέψεις ΙΙ
Είναι το “Hymmen” μουσική;
Τώρα που ο δογματισμός του Darmstadt ή οι «ακρότητες» της avant-garde αποτελούν κάποιο παρελθόν υπάρχει περιθώριο δεύτερης ανάγνωσης;
Υπάρχει χώρος στη μεταμοντέρνα μουσική για όλα αυτά;
«ανοίξτε τα παράθυρα, ανοίξτε τις ψυχές...»
Βασίλης Οδ. Τζαβάρας
(Δεκέμβρης 2007)