KEITH JARRETT: από το \"Facing You\" στο \"Rio\" - 40 χρόνια δισκογραφία (του Βασίλη Τζαβάρα)

KEITH JARRETT:
από το "Facing You" στο "Rio"
40 χρόνια δισκογραφία

Η έκδοση του νέου σόλο άλμπουμ του Keith Jarrett με τίτλο “Rio”συμπίπτει με την «επέτειο» των 40 χρόνων από την ηχογράφηση του πρώτου δίσκου του για την ECM, το “Facing you”. Πρόκειται για ακόμη μια ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία που ο Jarrett έδωσε στην πόλη του Ρίο την άνοιξη του 2011.
Παρόλο που έχουμε αναφερθεί και παλαιότερα, τόσο στον ίδιο τον Jarrett, όσο και στην δισκογραφία και δη αυτή που αφορά το σόλο πιάνο, ο νέος αυτός δίσκος είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία να διατυπώσουμε κάποιες επιπλέον σκέψεις.

Πρώτη εντύπωση

Από την πρώτη ακρόαση, η εντύπωσή μου είναι ότι τα ηχητικά τοπία, οι πιανιστικές αναζητήσεις του Jarrett, έχουν άμεση σχέση, ή έστω μεγάλη συγγένεια, με τον προηγούμενο δίσκο, το “Testament”. Δίνοντας έτσι την αίσθηση ότι ο πιανίστας είναι σαν να πιάνει το νήμα «από εκεί που το άφησε» στην προηγούμενη έκδοση και προχωράει παρακάτω. Και αναρωτιέμαι πόσο αυθαίρετο ή παρακινδυνευμένο θα ήταν να δούμε όλο το σόλο έργο του από το 1971 μέχρι σήμερα σαν ένα έργο εν εξελίξει,
ένα “work in progress”.
Αν βάλουμε τις δύο ηχογραφήσεις δίπλα-δίπλα (το Facing You και το Rio) οι διαφορές είναι πολλές και τεράστιες. Και πέρα από το προφανές ότι έχουν μεσολαβήσει 40 χρόνια, μια ολόκληρη ζωή, μια ολόκληρη διαδρομή με προσθήκες, αφαιρέσεις, συσσώρευση εμπειριών και πέρα από το επίσης προφανές ότι ο Jarrett στην πρώτη περίπτωση ήταν μόλις 26 ετών, ενώ σήμερα 66, είμαστε μάρτυρες μιας εργασίας. Μιας εργασίας με όχημα τον αυτοσχεδιασμό και εργαλείο την τέχνη του πιάνου. Ο Jarrett τελικά όλα αυτά τα χρόνια καταθέτει τη μουσική του χρησιμοποιώντας όλα τα μουσικά στοιχεία που τον περιβάλουν και εξελίσσοντας την τέχνη του με έναν τρόπο συνεπή και σαφή. Αυτή την εξέλιξη μπορούμε να την δούμε πεντακάθαρα «μπροστά στα μάτια μας».





Καμία έκπληξη

Ο Jarrett σε αυτό το διπλό CD δεν μας εκπλήσσει, γιατί δεν είναι αυτός ο στόχος του. Αυτό που ακούμε μας είναι οικείο, γνώριμο από τις προηγούμενες εκδόσεις. Αναγνωρίζουμε τις εμμονές του, τους τόπους που μέσω μιας επανάληψης παραθέτει. Τους στυλιστικούς αυτοσχεδιασμούς, τα σημεία αναφοράς τόσο δικά του αλλά και δικά μας πλέον. Το ενδιαφέρον έγκειται – κατά τη γνώμη μου πάντα – στις λεπτές αποχρώσεις, τις αλλοιώσεις, τις μικρές παρεκτροπές. Στην ελευθερία μέσα στη μικρή, για τα δικά του δεδομένα, φόρμα.
Στις σόλο συναυλίες του ο Jarrett συχνά «απομακρύνεται» όλο και περισσότερο από τον τζαζ πιανίστα και αφήνεται άλλοτε με παιχνιδιάρικο τρόπο, άλλοτε με αφηρημένο κι άλλοτε με σκοτεινό ή «τραγουδιστικό» τρόπο σε πιανιστικούς αυτοσχεδιασμούς υψηλότατου επιπέδου. Απομακρύνεται μεν, δεν εγκαταλείπει όμως το έντονα ρυθμικό παίξιμό του. Ο Jarrett μας παρουσιάζει ένα «ψηφιδωτό» λυρισμού, αφαίρεσης, έντασης με κομμάτια που αλλού επαναφέρουν το λεξιλόγιο της free jazz, αλλού μας θυμίζει τη μουσική για πιάνο συνθετών των αρχών του 20^ου αιώνα κι αλλού απλά παίζει, με την έννοια του παιχνιδιού.

Επίλογος

Το “Rio” είναι διπλό CD και περιέχει 15 σύντομους αυτοσχεδιασμούς, κανένας από αυτούς δεν ξεπερνά τα 9 λεπτά. Ο Jarrett εμφανίζεται ιδιαίτερα μελωδικός αυτή τη φορά και λιγότερο σκοτεινός. Εγώ έχω ήδη ξεχωρίσει κάποιους από τους αυτοσχεδιασμούς αυτούς, αν και πιστεύω ότι η «καλύτερη» ακρόαση είναι ολόκληρης της συναυλίας, όπου η διαδοχή κομματιών πολλές φορές αρκετά διαφορετικών μεταξύ τους, είναι άκρως γοητευτική και μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι είμαστε παρόντες στο live. Γεγονός πάντα μαγευτικό.


* * * * * * * * * * *

Επιλεκτική solo piano δισκογραφία

1971 – Facing you

1975 – Köln Concert

1976 – Sun Bear Concerts

1980 – G.I. Gurdjief “Sacred Hymns”

1987 – Dark Intervals

1991 – Vienna Concert

1995 – La Scala

2002 – Radiance

2005 – The Carnefie Hall Concert

2008 – Paris/London: Testament

2011 - Rio

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Βασίλης Οδ. Τζαβάρας
Ιανουάριος 2012
http://tzavarastar.wordpress.com

Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας