Οι ομιλίες που διαβάστηκαν στην εκδήλωση - αφιέρωμα στους
Λίζα Ζώη και Ευάγγελο Ασημακόπουλο
με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, μαέστρος ο Μίλτος Λογιάδης (Ηλιούπολη 25/11/2007)
{Διαβάστηκαν στις 25/11/07, στον (Κύκλο Έντεχνης Μουσικής) οργανωμένο από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ηλιούπολης, αφιερωμένο στο κιθαριστικό ντουέτο Λίζα και Ευάγγελος με την ονομασία «Ήχων ακρΌασις», με κεντρικούς ομιλητές τους Περικλή Κούκκο και Νότη Μαυρουδή.}
Σύντομος χαιρετισμός του συνθέτη
Περικλή Κούκου
Κυρίες και Κύριοι,
Είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα να μιλήσω στην αποψινή εκδήλωση που είναι αφιερωμένη στους διεθνούς φήμης διαπρεπείς μουσικούς, Λίζα Ζώη και Ευάγγελο Ασημακόπουλο.
Είχα τη χαρά να παρακολουθήσω προσωπικά την καλλιτεχνική διαδρομή που διέγραψε το κορυφαίο ντουο κλασσικής κιθάρας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, σε τρεις πτυχές της.
Παρακολούθησα τη διαδρομή τους ως ακροατής. Οι εκτελέσεις τους που χαρακτηρίζονται από την εις βάθος προσέγγιση των μουσικών κειμένων αποκρυπτογραφούν, αναδεικνύουν και φωτίζουν όλες τις πτυχές ενός μουσικού έργου.
Τις συναρπαστικές ερμηνείες τους είχαν επίσης τη χαρά να παρακολουθήσουν πλειάδα ακροατών τόσο στην Ελλάδα όσο και στις σημαντικότερες αίθουσες του εξωτερικού.
Οι συμπράξεις τους ως σολίστ με γνωστές συμφωνικές ορχήστρες, οι συναυλίες τους σε διεθνή φεστιβάλ, οι εμφανίσεις τους σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, οι ηχογραφήσεις και οι δισκογραφικές εκδόσεις τους, είναι πάντα ένα αξιοσημείωτο μουσικό γεγονός.
Παρακολούθησα τη διαδρομή τους ως καθηγητής μουσικής και ως επικεφαλής μουσικών ιδρυμάτων, όπου είχα επίσης την ευκαιρία να θαυμάσω την αφοσίωση τους στη διδασκαλία της μουσικής τέχνης.
Η μεταλαμπάδευση της γνώσης και του μουσικού ήθους μέσα από τη μουσική εκπαίδευση, η διδασκαλία σε σεμινάρια και master classes σε φημισμένες μουσικές ακαδημίες και πανεπιστήμια, αλλά ακόμη και η επιμέλεια εκδόσεων που αφορούν την κλασσική κιθάρα, είχαν σαν αποτέλεσμα, ένας μεγάλος αριθμός σολίστ και καθηγητών της κλασσικής κιθάρας, που μαθήτευσε κοντά τους, να σταδιοδρομούν σήμερα στη χώρα μας, συνεχίζοντας το έργο τους, μέλη και αυτοί της σπουδαίας σχολής που η Λίζα και ο Ευάγγελος έκτισαν μεθοδικά όλα αυτά τα χρόνια.
Τέλος, συμμετείχα σε αυτή τη διαδρομή ως συνθέτης.
Τις εκτελέσεις των έργων μου χαρακτήριζε μια συνεχής αναζήτηση της τελειότητας τόσο της δεξιοτεχνικής όσο και της ερμηνευτικής.
Η διαδικασία κατά την διάρκεια των προβών ήταν για μένα ένα γοητευτικό μουσικό και πνευματικό ταξίδι, μέσα στα ηχοχρώματα των ήχων της κλασσικής κιθάρας.
Η εμπειρία που αποκομίζει ένας συνθέτης από τις πρόβες μαζί τους, είναι μουσική παρακαταθήκη που τον συνοδεύει και πλουτίζει τις μουσικές του αναζητήσεις.
Ως ακροατής, ως συνάδελφος τους και ως δημιουργός λοιπόν, θα ήθελα να ευχηθώ σήμερα, να συνεχίσουν να είναι οι μουσικοί φάροι που φωτίζουν το μουσικό τοπίο της Ελλάδας και του κόσμου, μέσα από συναυλίες, μέσα από τη διδασκαλία του μουσικού ήθους και να αποτελούν κίνητρο για ένα δημιουργό, να συνθέτει έργα ειδικά γραμμένα για τη Λίζα και τον Ευάγγελο, απολαμβάνοντας την ανεκτίμητη αναδημιουργία τους.
Βράβευση από τον Δήμαρχο Ηλιούπολης
Ομιλία του κιθαριστή και συνθέτη
Νότη Μαυρουδή
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΙΖΑ - ΕΥΑΓΓΕΛΟ
Το να μιλάς για φίλους σου καλλιτέχνες είναι κάτι που συνηθίζεται. Φοράς το καλό σου ένδυμα, και τους τιμάς μπροστά στα μάτια του κόσμου. Είναι μια απλή διαδικασία που περιέχει στοιχεία σαφώς συναισθηματικά, που όμως, πολλές φορές, σκοντάφτουν σε ακράτεια λόγου και μεγαλοστομίες που έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Διατρέχουν τον κίνδυνο να καταστήσουν αντιπαθείς τόσο τον ομιλούντα, όσο και τους τιμώμενους…
Δεν θα ακολουθήσω αυτή την τακτική γιατί, πρωτίστως, θα τους κάνω να νιώσουν αμήχανα και –επί πλέον- θα διακινδυνέψω να διαταραχτούν οι σχέσεις μας που πάντα ήταν σχέσεις μιας έντιμης- συναισθηματικής συμπεριφοράς.
Η αναφορά μου στη Λίζα και τον Ευάγγελο, αναπόφευκτα είναι και αναφορά στην κλασική κιθάρα στην Ελλάδα. Κεντρικά πρόσωπα μιας μακράς περιόδου (εκείνων των δεκαετιών του ’60, του 70, του ’80, του 90 και του 2.000) που δεν έμειναν κολλημένοι σε ένα τους μόνο σημείο. Δεσπόζουν για πέντε δεκαετίες επίμονα και με το ίδιο πάθος όπως όταν ξεκινούσανε από τη μαθητεία τους στα τέλη της δεκαετίας του ‘50. Βιώσανε τις εποχές και από νωρίς αντιληφθήκανε πως η εκπαίδευση είναι ο μοναδικός δρόμος που κάνει στέρεη την εξέλιξη της τεχνικής, της γνώσης και των λεπτομερειών σε ένα όργανο. Παράλληλα, και οι δύο (Λίζα και Ευάγγελος) πήραν μυστικά από το πάθος των παλαιότερων δασκάλων, το ανέμιξαν με το δικό τους, πρόσθεσαν και άλλα στοιχεία από σχολές και προσωπικότητες της διεθνούς κιθάρας, σεβάστηκαν τις αξίες του παρελθόντος χρόνου, αναζήτησαν επίμονα και με τον δικό τους ερευνητικό τρόπο το μελλούμενο φτιάχνοντας Σχολή ζηλευτή και πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Όπως θα παρατηρήσατε, είναι θέμα χημείας. Η ουσία δεν είναι να ανακατεύεις τα υλικά που βρίσκεις αλλά πρώτα να τα αξιολογείς, να ξέρεις να τα ξεχωρίζειςεις και την κατάλληλη στιγμή να τα αξιοποιείς.
Ξεκίνημα και συνθήκες.
Χαίρομαι που ο δήμος Ηλιούπολης πήρε αυτή την πρωτοβουλία να τιμήσει τους δυο συναδέλφους μου. Έτσι πρέπει να γίνεται. Η τοπική αυτοδιοίκηση να τιμά πρόσωπα που προωθούν έναν πολιτισμό ο οποίος «κρύβεται» στις παρυφές της κοινωνίας μας. Το τοπίο ήταν τα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν η χώρα προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές της, όταν η φτώχεια χτύπαγε κόκκινο και ο τρόμος της αντεκδίκησης ενέδρευε καθ’ ότι οι καπνοί του εμφυλίου δεν είχαν ακόμα σβήσει. Πού μυαλό για οτιδήποτε άλλο πέραν της επιβίωσης… Ίσως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να ανακινήσουμε τέτοιου είδους μνήμες, όμως όλα στη ζωή βρίσκονται μέσα στο
πλαίσιο (στο κάδρο) μιας εποχής και όλα κρίνονται (έστω και μετά από μισόν αιώνα) από το χρόνο που γεννά τα γεγονότα. Η Λίζα και ο Ευάγγελος σε εκείνη τη ζοφερή περίοδο, καταπιάστηκαν με την κιθάρα και η σκέψη για αφοσίωση ήρθε αναπόφευκτα. Με τον Δημήτρη Φάμπα, τον δάσκαλο, να επιμένει σε ένα όνειρο που τότε φαινόταν απατηλό… Να επιμένει και –θαρρείς- να επιβάλει να γίνουν σολίστ κλασικής κιθάρας! Για την εποχή, έμοιαζε με ανήκουστη σκέψη. Το κοινό όνειρο της κάθε οικογένειας ήταν «το παιδί να διοριστεί στο δημόσιο», ή να γίνει υπάλληλος εμπορίου, να διοριστεί σε μια τράπεζα, σε ένα γραφείο, στην Χωροφυλακή, στην Αστυνομία, στον στρατό, θυρωρός σε υπουργείο ή –έστω- σε μεγάλη πολυκατοικία του κέντρου των Αθηνών… και μια από αυτές τις προοπτικές για τις οικογένειες της πλειοψηφίας του λαού, ήταν …δέλεαρ. Ήταν τότε που άρχιζε να εδραιώνεται η αντίληψη περί «νέων οικονομικών δυνάμεων». Κάθε τι που γινόταν αντικείμενο κέρδους και ευμάρειας, οριζόταν ως «νέα οικονομική δύναμη». Για παράδειγμα οι φοιτητές. Όπου υπάρχουν Πανεπιστήμια ή ΤΕΙ υπάρχουν και φοιτητές και συνεπώς κερδίζουν απ’ αυτούς πλήθος από επιχειρήσεις που έχουν στηθεί προς εκμετάλλευση. Το ίδιο με τους φαντάρους, όπου υπάρχουν μονάδες. Η δισκογραφία στη δεκαετία του ’60 ήταν η νέα οικονομική δύναμη με απίστευτα κέρδη. Τώρα σειρά έχουν οι νέες τεχνολογίες και πάει λέγοντας. Στη δεκαετία του ’70, ο κόσμος της κιθάρας έγινε απρόσμενα κατά κάποιο τρόπο, νέα οικονομική δύναμη και απ’ αυτήν ανδρώθηκαν Ωδεία, Σχολές, καταστήματα με είδη μουσικής, βιοτεχνίες κατασκευής κιθάρας, εκδόσεις με κιθαριστικά έργα, κλπ. Πριν εμφανιστεί αυτή η εποχή, η κερδοφόρα, και μέσα στο ζοφερό τοπίο της τότε Ελλάδας, σε εποχές που αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε λόγι-α μουσική, ή αλλιώς «κλασική», βρισκόταν σε πλήρη απαξίωση με ελλείψεις απίστευτα πολλές, αυτοί διάλεξαν την κιθάρα για να αφοσιωθούν! Και οι δύο, η Λίζα πρώτη, ο Ευάγγελος λίγο αργότερα, αφοσιώθηκαν σε ένα όργανο που –νοιώθω πως- δεν αντιλήφθηκαν εξ’ αρχής τη διαδρομή που θα ακολουθούσε. Νοιώθανε ασφαλώς πως κάτι μαγευτικά παράξενο βγαίνει από το ξύλινο αυτό κουτί, αλλά δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν την καταλυτική του γοητεία. Μπήκαν μέσα στην περιπέτεια της ζωής ο καθένας μόνος και μετά ως ντουέτο. Έζησαν ένα περιβάλλον ανάμεσα στους μαθητές του Φάμπα, ωσάν να ήταν μια ιδιότυπη …στοά που προσηλυτιζόντουσαν άνθρωποι έτοιμοι να πιστέψουν θαρρείς σε έναν νέο Θεό, άγνωστο στους πολλούς. Τα ονόματα του Σεγκόβια, του Πουχόλ, του Μπρίμ, της Πρέστι, κα, ήταν μια νέα κατάσταση πραγμάτων…
Το ίδιο συναίσθημα ένοιωσα κι εγώ αργότερα, όταν ξεκινούσα τη μαθητεία μου στη Λίζα Ζώη. Στην αρχή στο Ωδείο της Καλλιθέας όταν ερχόταν για να κάνει μάθημα σε μένα και άλλους δύο μαθητές, αργότερα από την Καλλιθέα στην Ηλιούπολη, στο σπίτι της , με 2 ή 3 λεωφορεία για να απολαύσω στα 13 μου χρόνια, αισθήσεις που κρυβόντουσαν και έμελλε να αποκαλυφθούν μέσα μου. Αφοσιώθηκα στη Λίζα και της χρωστάω τον προσανατολισμό μου. Με πήγε μετά από 2,5 χρόνια στον Φάμπα, όταν εκείνη –αν θυμάμαι καλά- πήρε το δίπλωμά της. Έκτοτε την παρακολουθούσα στενά. Το 1960 πήγαν μαζί με τον Ευάγγελο στη Ischia (Νάπολη) της Ιταλίας και διέπρεψαν, ως σολίστ. Ίσως αυτό ήταν το ξεκίνημα που τους έκανε να ορίσουν τη ζωή τους σε κοινή πορεία. Από το 1963 που εμφανίστηκαν μαζί στον Παρνασσό, έγιναν το πρώτο καλλιτεχνικό ντουέτο στην Ελλάδα και από τα μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού εκείνη την περίοδο σε όλο τον κόσμο, καθ’ ότι οι μορφές του ντουο Presti – Lagoya μεσουρανούσε παγκοσμίως. Η καλλιτεχνική χημεία της Λίζας και του Ευάγγελου άρχισε να φτιάχνει τη δική της ιστορία.
Περί ντουέτου.
Υπάρχουν πολλά «πρέπει» σε ένα ντουέτο που –κοντολογίς- είναι δύο ψυχές σε …συσκευασία μιας. Κατ’ αρχάς ο ηχητικός συνδυασμός. Ποτέ σε ένα ντουέτο δεν είναι αναγκαία η ηχοχρωματική ομοιότητα του ενός με τον άλλον. Απεναντίας. Χρειάζεται η παραγωγή των ήχων να είναι διαφορετική ώστε ο ένας να συμπληρώνει τον άλλον. Διαφορετικοί ήχοι σε συνδυασμό. Οι επινοήσεις των χρωμάτων θα πρέπει να είναι ανεξάντλητες. Η αντίληψη του συγχρονισμού θα πρέπει να υπάρχει και από τους δυο. Οι ερμηνευτικές ιδέες να είναι αστείρευτες και από τους δυο, γιατί αν κάποιος δεν έχει ιδέες, είναι αδύνατον να δεθεί με τον άλλον που έχει. Είναι ο πλούτος των ιδεών που παίζει τον σπουδαιότερο ρόλο σε ένα ντουέτο. Η τεχνική δεν είναι απαραίτητα να είναι σε ίδιο επίπεδο. Να υπάρχει η λογική της νευματικής τέχνης. Το νεύμα. Εκείνη η εκ βαθέων, ίσως και μεταφυσική συνεννόηση που αποκτιέται από την ανάγκη της απόλυτης επικοινωνίας. Ο συγχρονισμός και ο συντονισμός έστω και με κλειστά τα μάτια. Σχεδόν πάντα, σε ένα ντουέτο, υπάρχει εκείνος που αναλαμβάνει τις γρήγορες φράσεις, τα δεξιοτεχνικά και πιο δύσκολα μέρη και ο άλλος που κρατάει- να στηρίζει- τη βάση της ρυθμολογίας και τη βαθύτητα της σύνθεσης, αρκεί αυτό να γίνεται με ευφάνταστη επιλογή που να εξυπηρετεί το έργο και την εποχή του. Τέλος, σε ένα ντουέτο, είναι απαραίτητο να υπάρχει η απόλυτη ισορροπία της ιδιωτικής μετριοφροσύνης. Ο ένας να βρίσκεται μέσα στον άλλον, δίχως ίχνος προβολής του ενός εις βάρος του άλλου. Κανένας εγωισμός. Όλα κινούνται με κεντρικό άξονα την ισορροπία. Με αυτή την έννοια, σε ένα ντουέτο, θα μπορούσαμε να υπαινιχθούμε πως υποκρύπτονται χαρακτηριστικά …ερωτικής, έως φιλοσοφικής σύζευξης. Αρμονία, ισορροπίες, φαντασία, αρετές που δύσκολα αποκτούνται σε σύντομο χρόνο γιατί, ακριβώς, χρειάζεται δοκιμασία χρονοβόρα. Ίσως γι αυτό και τα ντουέτα που ξεχωρίζουν είναι λίγα σε όλον τον κόσμο, για το λόγο πως απαιτείται συνεχόμενη πολύωρη ενασχόληση των δύο. Είναι φυσικό πως τις μεγαλύτερες αρετές στα νουέτα τις συναντάμε στα ζευγάρια που ζουν μαζί επί ώρες. Αναφέρομαι στα ζευγάρια που ζουν στο ίδιο σπίτι, εκεί που η μελέτη είναι το πρώτο μέλημα στην καθημερινότητα.
Η Λίζα και ο Ευάγγελος ζουν μαζί 45 χρόνια ζωής. Ήδη από παλιά, τους παρακολουθώ στην μεγάλη προσπάθεια να αναπτύξουν ένα προσεγμένο ντουέτο και μια σχολή κιθάρας που έχει δημιουργήσει την πιο στέρεη ελληνική βάση. Δημιούργησαν φυτώρια νέων κιθαριστών ικανών να σταδιοδρομήσουν στο εξωτερικό και να διαπρέψουν σε κιθαριστικούς θεσμούς, διαγωνισμούς, φεστιβάλ, ανάμεσα σε βιρτουόζους από άλλες χώρες. Έχει γίνει αυτό επανειλημμένως. Μέσα στα Ωδεία που διδάσκουν, οι τάξεις τους είναι ξεχωριστές. Γνωρίζουν παράλληλα πως είναι κι αυτοί μέλη μιας μουσικής κοινότητας του 21ου αιώνα που, η τέχνη που υπηρετούν δεν ανήκει σε καμία εκπαιδευτική βαθμίδα, αλλά απλώς λειτουργεί με ένα βασιλικό διάταγμα του 1957 παρακαλώ και δεν προδιαγράφεται ελπιδοφόρα, τουλάχιστον ως προς το να λυθούν στοιχειώδη εκπαιδευτικά θέματα. Το γνωρίζουν αυτό από παλιά. Βιώνουν όμως και αυτοί αυτή την ομαδική «σάρωση» από έναν …κρατισμό που κατατρώγει βουλιμικά όλα του τα παιδιά. Όμως ενώ η Λίζα και ο Ευάγγελος είναι πρόσωπα που θα ήταν χρησιμότατα σε μια κοινωνία για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού ρόλου στο χώρο της δημόσιας μουσικής, αντ’ αυτού και με ευθύνη του κράτους, περιορίζονται στην ιδιωτική εκπαίδευση. Ωστόσο, απέφυγαν επιμελώς να αδρανοποιηθούν και να προσαρμόσουν εαυτούς στις ευκολίες που μπορεί να προσφέρει ένα ιδιωτικό ωδείο εξυπηρετώντας τη μαθητική πελατεία του. Αντιθέτως: παλαιότερα με το Εθνικό ωδείο του Μανώλη Καλομοίρη καθώς και τα τελευταία χρόνια με το ωδείο Φ. Νάκα και Athenaeum, βάζουν κανόνες μαθητείας και υποχρεωτικής ύλης, ανεβάζοντας τον πήχη πολύ ψηλά, τόσο, ώστε να ανακινείται το ενδιαφέρον ενός κόσμου που επιθυμεί να ασχοληθεί και να αφοσιωθεί σοβαρά με την κιθάρα.
Συναναστροφές.
Το ξέρω πως τα κατάφερα πάλι να είμαι υπερθετικός μιλώντας γι αυτούς. Δεν είναι εύκολο το αντίθετο. Η συναναστροφή μου και με τον Βαγγέλη με έβαλε ακόμα πιο μέσα στο αντικείμενο. Βοηθάει και μένα να τον βλέπω επίμονο και μαχητικό σε ότι πιστεύει. Κρατάει τον σεβασμό και την προσήλωσή του σε παλαιές αξίες και ιδανικά. Φανατικός Σεγκοβιακός και της Ιβηρικής σχολής, φλογερός σε πάθος που τον απογειώνει όταν παίζει Ισπανούς και Λατινοαμερικάνους συνθέτες, αναζητάει πάντα να μεταλαμπαδεύσει τις παλαιές του εμπειρίες στους μαθητές του, δίχως να τον πτοεί το γεγονός πως οι νεότερες γενιές των μαθητών της κιθάρας σχεδόν αδιαφορούν για τον παρελθόντα χρόνο και τα πρόσωπα που έφτιαξαν τις βάσεις, τις παλαιότερες γενιές που
πάλεψαν γι αυτό που απολαμβάνουν σήμερα οι νεότεροι.
Με τον Ευάγγελο μας ενώνουν πολλά. Ο σεβασμός του παρελθόντος χρόνου, η εκτίμηση σε πρόσωπα με καλλιτεχνική αξία, το ίδιο κομμάτι της αριστεράς που από χρόνια απασχολεί τη σκέψη μας και τις αναζητήσεις μας, η ψυχοβγάλτα προσφυγική ΑΕΚ και τα καμώματα της, η ευθύνη απέναντι στους σπουδαστές των εξετάσεων κιθάρας, η επίμονη τήρηση της υποχρεωτικής ύλης των εξετάσεων, η τάξη και η οργάνωση στη δουλειά μας, η έως μεμψιμοιρία μας στα κατάλληλα μολύβια, στα στυλό και τα ακριβά ποιοτικά χαρτιά, η καθυστερημένη μας ενασχόληση με την τεχνολογία, η εμμονή στην αποφυγή λαθών στα έντυπα (έχω μάθει από έγκυρες μυστικές πηγές πως ταλαιπωρεί την διορθώτρια των εκδόσεών του). Υποστηρίζει πάντα το νέο δυναμικό των μαθητών του και οργανώνει κύκλους με ρεσιτάλ κιθάρας και σεμιναρίων, ανάγοντας το ωδείο που εργάζεται σε χώρο μουσικού εργαστηρίου. Εξακολουθεί να τάσσεται στο πλευρό προσπαθειών και δράσης που ωθούν τα πράγματα πάρα πέρα και συμβάλουν στην εξέλιξη. Αρκεί να πειστεί ιδεολογικά και πρακτικά ως προς την ωφελιμότητα των πράξεων. Έτσι εγώ εξέλαβα την συμπαράστασή του στην περίοδο του έντυπου TaR (στη δεκαετία του ‘80) καθώς και στην παρούσα φάση του διαδικτυακού TaR.
Ωστόσο, υπήρξαν και πράγματα που μας χώρισαν (ευτυχώς όχι για πολύ) στη δεκαετία του ’80 σε μια ανεκδιήγητη περίοδο αντιμαχόμενων κιθαριστικών φατριών πάνω σε θέματα «περί τίτλου σπουδών». Διαφωνούμε κάθετα για το ταβερνάκι της Ηλιούπολης που το ονομάζει «Βραστό» και επιμένει να μας κουβαλάει όλους μετά τις συναυλίες… Άλλοτε τον λέω Βαγγέλη και άλλοτε Ευάγγελο. Έχω σκεφτεί πως κανένα άλλο όνομα δεν του πάει. Ούτε το Βαγγέλας, ούτε το Βαγγελάκης (ή Λάκης) αλλά ούτε και το Βάγγος. Βαγγέλης, άντε το πολύ Ευάγγελος, το οποίο μας έχει επιβληθεί από την απόδοση του ονόματός του για λόγους ευκολίας στα διαφημιστικά έντυπα της αλλοδαπής. Παίζει καλό σκάκι και τον θυμάμαι με τον αγαπημένο φίλο και συνθέτη, αείμνηστο Κυριάκο Τζωρτζινάκη, να παίζουν με τις ώρες κι εγώ να ζηλεύω, αφού (σχεδόν ρατσιστικά) θεωρώ πως, σκάκι παίζουν κατ’ εξοχήν οι έξυπνοι άνθρωποι. Πάλι οι μυστικές υπηρεσίες που διαθέτω μου λένε πως, χρόνια τώρα, την σκακιστική του εμμονή την εκτονώνει στην παραλία του Τολό τα καλοκαίρια όπου έχει βρει εκεί ανταγωνιστές…
Πολλά ανθρώπινα μπορώ να αναφέρω γι αυτούς και όλα αυτά είναι που στοιχειοθετούν τη δική μου οπτική ματιά.
Εκπαίδευση και δράση.
Είναι (η Λίζα και ο Ευάγγελος) δυο πρόσωπα που δεσπόζουν στο χώρο της κιθάρας. Οι εκδόσεις με παρτιτούρες του Ευάγγελου έχουν παγιωθεί στον μαθητόκοσμο. Έχει οργανώσει εντυπωσιακά το μουσικό του υλικό, ταξινομώντας και οργανώνοντας πλήθος από προϋπάρχοντα κομμάτια που αποτελούν –ίσως- μία από τις πιο αξιόπιστες σειρές βιβλίων της κιθαριστικής εκπαίδευσης. Βιβλία με ασκήσεις και κλίμακες, με ξεχωριστά κομμάτια, διασκευασμένα από το ευρύ κιθαριστικό ρεπερτόριο. Προκαλούν και οι δύο τον σεβασμό όλων και δίνουν ψυχή και ουσία όπου διδάσκουν και αυτό φαίνεται από τα αποτελέσματα της δράσης τους. Διατηρούν επί χρόνια το Σεμινάριο κιθάρας της Πάτρας όπου έχει εξελιχθεί σε τόπο συνάντησης πολλών κιθαριστών και η δισκογραφία τους περιέχει αξιοσημείωτες ερμηνείες. Σ’ αυτούς τους δίσκους ως ντουέτο να προσθέσουμε και τους δίσκους του πάντα επίμονου Ευάγγελου με έργα Ισπανών και Λατινοαμερικάνων συνθετών.
Έχουν καταφέρει κάτι πολύ δύσκολο, γοητευτικό και συγχρόνως παρακινδυνευμένο: έχουν μετασχηματιστεί στις συνειδήσεις των μαθητών τους μάννα και πατέρας, μιας στενής, θαρρείς οικογενειακής γενετήσιας σχέσης. Δεν είναι κακό αυτό στη διάρκεια της μαθητείας.
Το γνωρίζω πως μια δημόσια ομιλία για πρόσωπα αγαπημένα δεν θα μπορούσε να είναι γυμνή και κενή από συναισθήματα. Προσπάθησα να «φωτογραφήσω» δυο πνευματικούς φίλους από την carte postal του χρόνου. Νοιώθω πως η Λίζα και ο Βαγγέλης (ή Ευάγγελος) είναι πρόσωπα και της δικής μου ζωής. Ένα σημαντικό κομμάτι πνευματικής και συναισθηματικής σχέσης που ως φαίνεται δεν θα σταματήσει στο χρόνο. Θα παραμείνουμε μαζί σε μνήμες, εποχές και θα βρισκόμαστε πάντα ανάμεσα σε έξη χορδές και στους ήχους μιας πλανεύτρας κιθάρας που μας ένωσε και μας διατήρησε μέσα στο χρόνο που ήδη διανύσαμε…
Λίζα και Βαγγέλη, να είστε πάντα καλά.
Επιμέλεια σελίδας: Κώστας Γρηγορέας
Φωτογραφίες: "Φωτο-Γογκορώσης"