ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΠΑΣ (1938-2014) (του Νότη Μαυρουδή)

ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΠΑΣ
(Πρέβεζα 1938 - Αθήνα 2014)

(Θα μου επιτρέψουν οι αναγνώστες μου να αναρτήσω τον επικήδειο λόγο μου για τον Λάκη Παππά στο Κοιμητήριο του Κόκκινου Μύλου στις 28 Μαρτίου.)

Θα συνδέσουμε αυτή την Άνοιξη με τον οριστικό αποχωρισμό από τον δικό μας άνθρωπο, τον Λάκη Παππά.

Άνθρωπος-φίλος κι αδελφός, που συνέδεε όλους εμάς η καλοσύνη και η επικοινωνιακή του ικανότητα, που την χρησιμοποιούσε μόνο με όσους διάλεγε για φίλους του. Αυτή την άνεση στις ανθρώπινες σχέσεις, δεν την χρησιμοποίησε ποτέ στη δουλειά του, για να φτιάξει «γέφυρες» με τα ΜΜΕ και με τον αλλοπρόσαλλο κόσμο τής δισκογραφίας, όπου αισθανόταν, χρόνια τώρα, σαν ξένο σώμα.

Από παλιά, γύρω στο ’61, όταν τον άκουσα για πρώτη φορά να τραγουδάει με την κιθάρα του, τον θεώρησα ως έναν από τους σπουδαιότερους ατμοσφαιρικούς τροβαδούρους. Γνήσιος εκπρόσωπος και τέκνο ταπεινό τού ’60, διατήρησε, για πολλά χρόνια, το χάρισμα να δημιουργεί τον κατάλληλο μουσικό χώρο, για όλους εκείνους που στοχάζονται τη ζωή μέσα από τον λυρισμό.. Δίχως να το γνωρίζει έγινε «σημείο αναφοράς» και «τρόπος έκφρασης», για πολλούς ανθρώπους που στηρίζονται στο συναίσθημα και την τρυφερότητα. Ο τροβαδούρος Λ. Π. σηματοδότησε ένα σημαντικό κομμάτι της δεκαετίας τού ’60. Βρήκε μιμητές και επηρέασε πολλούς από τους ομότεχνους της εποχής του. Μετά από εκείνον ξεκίνησα να παίζω κι εγώ κιθάρα στους χώρους των μπουάτ, πνευματικά φυτώρια για του ’60 τούς εκδρομείς και η εμπειρία μου αυτή, μαζί με την καλλιτεχνική του παρουσία, με επηρέασε καθοριστικά. Ο Λ.Π. υπήρξε πρωτοπόρος τής κιθαριστικής συνοδείας τραγουδιών και με την χαρακτηριστική του βραχνάδα, ερμήνευσε τραγούδια που έμελλε να αποδειχθούν σημεία αναφοράς στην ιστορία τού ελληνικού τραγουδιού. Και βέβαια τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ο Μάνος Χατζιδάκις, με την χαρακτηριστική μουσική του ευφυΐα αντελήφθη αμέσως την ερμηνευτική προσωπικότητα και το ηχόχρωμα της φωνής τού Λάκη και θα δηλώσει στο σημείωμά του για τον δίσκο «Παραμύθι χωρίς όνομα»: «Απίθανη φωνή μες την θαμπάδα της, ζεστή κι ευαίσθητη σαν ακριβό έγχορδο, εκφραστική και τραγική μαζί».

Και ο ΛΠ σεβάστηκε απόλυτα τα εκφραστικά του μέσα και έμεινε πιστός σε αυτά. Δεν έκανε υποχωρήσεις και δεν πρόδωσε την ιδιαιτερότητα τού ψιθύρου, καθ’ ότι ήταν και ως χαρακτήρας μοναχικός και ολιγαρκής στις ανάγκες τής καθημερινότητάς του. Μην φανταστείτε πως έπληττε κανείς με την παρέα του. Απεναντίας, επινοούσε ανέκδοτα με την κάθε ευκαιρία και ήξερε πολύ καλά το ηθογραφικό βάθος τής εποχής και σάρκαζε τη βλακεία τόσο βαθειά, που μας έκανε να γελάμε… Δεν ξέχασε ποτέ τη συνύπαρξή του με πολλούς και άξιους συναδέλφους μουσικούς και αφηγείτο πάντα ιστορίες για τους παλαιότερους. Πολλές φορές όταν τον συναντούσα τον ρώταγα το ρητορικό: «Τι κάνεις;» Με κοίταζε με το ερευνητικό του βλέμμα και με έκανε να καταλάβω πως δεν ήθελε να απαντήσει… Μετά ψέλλιζε: «Τι νέα να έχω εγώ;» Ένιωθε στο περιθώριο. Η εποχή και οι δυσκολίες τον στρίμωξαν και η δυσφορία του ήταν έκδηλη. Η υγεία του εδώ και χρόνια ήταν εύθραυστη και έπρεπε πάντα να είναι προσεκτικός. Οι σποραδικές έστω εμφανίσεις τού έδιναν δύναμη και ξεχνιόταν πάνω στη σκηνή, με την κιθάρα του, να τραγουδάει το ρεπερτόριο με εκείνα τα τραγούδια που μας συνέδεσαν φιλικά, ήδη από το 1961. Τα πανέμορφα τραγούδια τού Μ. Χατζιδάκι από το «Παραμύθι χωρίς όνομα» και τον «Ματωμένο γάμο», αλλά και τραγούδια τού Σπύρου Παππά, του Γιάννη Αργύρη. Με αυτό το υλικό, διατήρησε την παρουσία του, με το ίδιο ήθος και την αξιοπρέπεια που χαρακτήρισαν όλη τη ζωή του.

Αγαπημένε φίλε, βρίσκονται εδώ όλοι όσοι σε εκτιμούσαν, σε αγαπήσανε και σε θαυμάσανε. Είναι εδώ όσοι μπόρεσαν να έρθουν, ακόμη και εκείνοι που δεν μπόρεσαν και όσοι μένουν μακριά. Η σκέψη όλων είναι εδώ, στον τελευταίο σου σταθμό, εκεί που η τελεία δεν είναι πλέον σημείο στίξης, αλλά ο κύκλος ζωής που ολοκλήρωσες… Είμαστε όλοι εδώ για να πούμε το τελευταίο αντίο στον σύντροφο ζωής, στον πατέρα, στον φίλο, στον συνάδελφο ΛΠ. Όσοι σε αγαπήσαμε, ξέρουμε πως αποχαιρετούμε έναν καλό και χρήσιμο άνθρωπο. Δεν θα αποχαιρετήσουμε όμως τον καλλιτέχνη, αφού με τα τραγούδια που είπες, θα συντροφεύεις τις ψυχές, όχι μόνο εκείνων που πρόλαβαν να σε ακούσουν από κοντά, αλλά και πολλών ακόμη γενεών, καθώς οι ερμηνείες σου πέρασαν στη συλλογική μνήμη και στον πολιτισμό αυτού τού τόπου..

Καλό σου κατευόδιο, φίλε Λάκη. Θα σε θυμόμαστε ως σύντροφο, φίλο και συμμέτοχο μιας οδού Ονείρων που μας στήριξε σε δύσκολες και άνυδρες εποχές…

Νότης Μαυρουδής
Μάρτιος 2014
http://mavroudistar.wordpress.com/