MASTERCLASS ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΒΑΚΟΥ
Ένας ξεχωριστός μουσικός θεσμός και ένας ξεχωριστός σολίστ και δάσκαλος
μας δίνουν αφορμή για προβληματισμό
Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες μουσικούς θεσμούς της ακαδημαϊκής χρονιάς που πέρασε, είναι το "Leonidas Kavakos International Violin Masterclass & Chamber Music Workshop," το οποίο διοργανώθηκε από το Ωδείο Μουσικοί Ορίζοντες υπό την Αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών. Στην 7η συνεχή χρονιά λειτουργίας του θεσμού, συμμετείχαν νέοι μουσικοί απ΄όλο τον κόσμο, ηλικίας από 12 έως 30 ετών, οι οποίοι παρακολούθησαν μαθήματα με τον πολυβραβευμένο και έναν από τους κορυφαίους σολίστ βιολιού διεθνώς, Λεωνίδα Καβάκο.
Το σεμινάριο, έγινε σε ένα χώρο ανάλογο του υψίστης σημασίας του επιμορφωτικού – καλλιτεχνικού γεγονότος και του κύρους του διδάσκοντα: στο κτήριο της Ακαδημίας Αθηνών, παρουσία κοινού.
Ήταν πράγματι συναρπαστική εμπειρία να βλέπει κανείς τον Λεωνίδα Καβάκο να διδάσκει. Πολύ δε περισσότερο, το να επωφελείται της καθοδήγησής του σε ζητήματα τεχνικής και ερμηνευτικής προσέγγισης. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι η γλώσσα του σώματος του Λεωνίδα Καβάκου, προσομοίαζε περισσότερο σε εκείνη του αρχιμουσικού που διευθύνει μια Ορχήστρα, παρά του δασκάλου που διδάσκει πρόσωπο με πρόσωπο.
Ο διδάσκων, άκουγε στην αρχή χωρίς καμία παρατήρηση την εκτέλεση του μαθητή, αλλά ήταν εμφανές ότι «συνέπασχε», βίωνε το έργο ως εάν να ήταν ο ίδιος ερμηνευτής. Εν συνεχεία, εστίαζε σε συγκεκριμένα σημεία του έργου, όπου ζητούσε από το μαθητή να τα επαναλάβει. Ήταν δε χαρακτηριστικό-και άκρως γοητευτικό-ότι συχνά τραγουδούσε τη μελωδία τμημάτων του έργου, στο οποίο εστίαζε την προσοχή του μαθητή. Επίσης είναι εντυπωσιακό (ίσως για τον ίδιο να θεωρείται αυτονόητο) το πώς γνώριζε απ΄ έξω όλο το ρεπερτόριο που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του σεμιναρίου και συχνά την ώρα του μαθήματος έδειχνε συγκεκριμένα μέρη του έργων στους μαθητές, ή τους συνόδευε με το βιολί του, ως εάν να αποτελούσαν ντουέτο.
Oι συμμετέχοντες επελέγησαν κατόπιν ακροάσεων (μέσω αποστολής ηχογραφημένου υλικού). Δεν ετέθη όριο ηλικίας, ενώ πέντε εξ΄αυτών συμμετείχαν με υποτροφία. Οι επιμορφωνόμενοι, είχαν δικαίωμα να συμμετάσχουν είτε ως σολίστ, είτε ως μέλη συνόλου μουσικής δωματίου.
Το επίπεδου του συνόλου των συμμετεχόντων ήταν ιδιαιτέρως υψηλό. Όλοι έχουν αποσπάσει βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς βιολιού ή (και) μουσικής δωματίου. Χαρακτηριστικό δε, του υψηλοτάτου επιπέδου τους, είναι ότι μεταξύ των συμμετεχόντων οι περισσότεροι έχουν συμπράξει με συμφωνικές ορχήστρες και ορισμένοι έχουν ήδη ηχογραφήσει έργα.
Ως ένδειξη σεβασμού στο ταλέντο και την υπερπροσπάθεια των πολλά υποσχόμενων αυτών νέων μουσικών, θεωρούμε επιβεβλημένο να παραθέσουμε -έστω-τα ονόματα όλων όσοι επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν στο σεμινάριο, αναγράφοντας δίπλα τη χώρα προέλευσής τους[1]:
Balanas Roberts, Λετονία
Baltanás Alvaro, Spain & Ni Bhriain Aiofe, Ιρλανδία
Banos Giorgos , Ελλάδα
Bourg Claire, Γαλλία
Decamps Sarah , Γαλλία
Dziadek Weronika, Πολωνία
Furusawa Kaori, Ιαπωνία
Iliescu Florin, Γερμανία/Ρουμανία
Jégou Sarah, Γαλλία
Kaneko Mei, Ιαπωνία
Kadesha Jonian Ilias, Ελλάδα
Lee Haemin, Β.Κορέα
Levi Maya, Bέλγιο
Marica Maria, Ρουμανία
Prat Bernat, Ισπανία
Serban Valentin, Ισπανία
Suárez Luis Maria, Ισπανία
Tatsuki Narita duo, Ιαπωνία
Tishin Natan, Ισραήλ
και οι: Alexis Gomez, (Γαλλία) Aya Murakami, (Ιαπωνία) Tanjuy Parisot, (Γαλλία) Cyrielle Golin, (Γαλλία) ως μέλη του Akos Quartett[2].
Μεταξύ των 24 μουσικών που είχαν ενεργό συμμετοχή στο σεμινάριο, περιλαμβάνονταν μόνο δυο Έλληνες: O Γιώργος Μπάνος, 18 ετών και ο γεννημένος στην Ελλάδα, Ελληνοαλβανικής καταγωγής, Ionian-Ilias Kadesha, 26 ετών.
Από τους κορυφαίους σολίστ της γενιάς του, ο Ionian-Ilias Kadesha, 26 ετών, έλαβε ενεργό μέρος στο σεμινάριο, για τρίτη φορά. Συμμετείχε το Σάββατο, 31 Μαρτίου, ερμηνεύοντας τα δυο πρώτα μέρη από τη σονάτα για βιολί και πιάνο, αρ. 3, έργο 25, του George Enescu. Το έργο περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και στο ηχογράφημά του που κυκλοφόρησε το 2017 με τον σολίστα Nicolas Rimmer, στο οποίο ερμηνεύουν και έργα των Maurice Ravel και Νίκου Σκαλκώτα.
Πρόκειται για έναν ήδη πολυβραβευμένο μουσικό, καθώς έχει διακριθεί σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς βιολιού, αλλά και μουσικής δωματίου. Επίσης από το 2010 συναποτελεί με τους Vashti Hunter (βιολοντσέλο) και Nicholas Rimmer (πιάνο) το Trio Gaspard,[3] το οποίο έχει διακριθεί στο διεθνή Διαγωνισμό Μουσικής Δωματίου Joseph Haydn, καθώς και στον διεθνή διαγωνισμό μουσικής δωματίου Joseph Joachim. Έχει συμπράξει ως σολίστ βιολιού με σημαντικές ορχήστρες, όπως την Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας του Μονάχου, τη Φιλαρμονική της Φρανκφούρτης, την Ορχήστρα της ΕΡΤ, την ΚΟΘ κ.ά. Σήμερα, ζει και σταδιοδρομεί στο Βερολίνο, σπουδάζοντας στη μουσική Ακαδημία Χανς Άισλερ (Hanns Eisler)[4] με Καθηγητή τον Ulf Wallin.
Ο δεκαοκτάχρονος, Γιώργος Μπάνος, ο οποίος στις 4 Ιουνίου 2018, απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Εθνικό Διαγωνισμό της Αυστρίας, PRIMA LA MUSICA 2018, έχει μαθητεύσει δίπλα σε σημαντικούς καθηγητές όπως οι Νάντια Σαραντίδου, Δημήτρης Σέμσης και Βασίλης Παππάς και έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια με διάσημους καθηγητές στο εξωτερικό. Από το Σεπτέμβριο του 2015 παρακολουθεί μαθήματα βιολιού στη μουσική σχολή J.S.Bach στη Βιέννη (τάξη Lucia Hall). Έχει διακριθεί επανειλημμένως σε μουσικούς διαγωνισμούς εντός και εκτός συνόρων. Επίσης έχει συμμετάσχει στην Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, καθώς και στη νεοσύστατη Ελληνική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων. Στο Leonidas Kavakos Masterclass, συμμετείχε για δεύτερη φορά ερμηνεύοντας το πρώτο μέρος από το concerto για βιολί του L.V. Beethoven, έχοντας μια αξιοπρεπέστατη παρουσία που απηχούσε ωριμότητα, σοβαρότητα, αλλά και σεμνότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος κέρδισε την υποτροφία που έχει θεσπιστεί να δίνεται κάθε χρόνο σε έναν εκ των συμμετεχόντων, προκειμένου να παρακολουθήσει μαθήματα με τον Λεωνίδα Καβάκο επί ένα χρόνο[5].
Μια από τις πλέον αξιοπρόσεκτες συμμετοχές που δικαίως συγκέντρωσε τα «φώτα της δημοσιότητας» και προβλήθηκε έντονα στα κοινωνικά δίκτυα, αποτέλεσε η μόλις δώδεκα (12) ετών Mei Kaneko από την Ιαπωνία, η οποίο ξεκίνησε να μελετά βιολί σε ηλικία τεσσάρων ετών και ήδη έχει αποσπάσει βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς. Στο σεμινάριο, ερμήνευσε το τρίτο μέρος από το Concerto για βιολί του Max Bruch και όπως ήταν λογικό εντυπωσίασε το κοινό με την ωριμότητα της ερμηνείας της, η οποία δεν παρέπεμπε σε εφηβικού χαρακτήρα αντιμετώπιση. Με ψυχραιμία ανταποκρίθηκε στις παρατηρήσεις του Λεωνίδα Καβάκου και εστίασε σε τεχνικές βελτιώσεις συγκεκριμένων σημείων του έργου, στις οποίες επίσης αντεπεξήλθε με τρόπο εντυπωσιακό.
Η αίθουσα όλες τις μέρες και παρά το ότι τα μαθήματα διεξήχθησαν Παρασκευή και Σαββατοκύριακο ήταν κατάμεστη από κοινό όλων των ηλικιών, μαθητές, καθηγητές και σολίστ βιολιού και πλήθος ενδιαφερομένων μουσικών, αλλά και μουσικόφιλων.
Το σεμινάριο ολοκληρώθηκε το βράδυ της Κυριακής με τη διδασκαλία μουσικής δωματίου. Πιο συγκεκριμένα, τα μέλη του Akos Quartett, (Alexis Gomez (βιολί), Aya Murakami (βιολί), Tanguy Parisot (βιόλα) και Cyrielle Golin (βιολοντσέλλο) το οποίο ιδρύθηκε το 2015 ερμήνευσαν το πρώτο μέρος “Αllegro Assai” από το κουαρτέτο του Franz Schubert “Quartettsatz” σε C minor, D. 103. Oρισμένα videos από τα μαθήματα είναι διαθέσιμα μέσω διαδικτύου.[6]
Το δυσοίωνο γεγονός ότι επί συνόλου 24 μαθητών, συμμετείχαν μόνο δύο Έλληνες, νομίζουμε ότι πρέπει να μας προβληματίσει. Ποιοι είναι οι λόγοι; Ας μας επιτραπεί να αναζητήσουμε τις αιτίες στους ακόλουθους παράγοντες:
α) Η οικονομική δυσπραγία της ελληνικής οικογένειας, συνεπεία της οικονομικής κρίσης, συνεπάγεται δυσκολία παρακίνησης των παιδιών να μάθουν μουσική και μάλιστα υπό συνθήκες υψηλών απαιτήσεων (αδυναμία εργασίας λόγω πολύωρης μελέτης, συμμετοχή σε σεμινάρια και συναυλίες εκτός συνόρων κτλ).
β) Η προκατάληψη γονέων και εκπαιδευτικών, αναφορικά με την προοπτική επαγγελματικής ενασχόλησης των μαθητών με τη μουσική – και ταυτοχρόνως η προσπάθεια προσανατολισμού τους σε τομείς της Επιστήμης και όχι των Τεχνών.
γ) Η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής σε σχολεία (ακόμη και στα μουσικά σχολεία) αλλά και στα ωδεία.
δ) Το γεγονός ότι παραμένει σε εκκρεμότητα το υψίστης σημασίας ζήτημα της ακαδημαϊκής διαβάθμισης των τίτλων σπουδών που παρέχουν τα ωδεία και οι μουσικές σχολές. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι οι τίτλοι σπουδών (πτυχίο/δίπλωμα) δεν αναγνωρίζονται ως ακαδημαϊκοί, αλλά ως πιστοποιητικά σπουδών που παρέχουν διδακτική επάρκεια. Η κατάσταση αυτή οδηγεί γονείς και εκπαιδευτικούς στην απόφαση να αποτρέψουν τους μαθητές από την προοπτική επαγγελματικής ενασχόλησης με τη σπουδή μουσικού οργάνου, επειδή δεν είναι πανεπιστημιακού επιπέδου οι σπουδές στα ωδεία.
ε) Το μεγάλο χάσμα από άποψη επιπέδου εκπαίδευσης, (τυπικής και άτυπης) αφενός μεν μεταξύ Κέντρου – Περιφέρειας στην Ελληνική Επικράτεια και αφετέρου δε, μεταξύ Ελλάδας – Ευρώπης – Ασίας – ΗΠΑ, όπου υπάρχουν μουσικές Ακαδημίες- κάτι το οποίο στερείται η χώρα μας.
Ενδεχομένως ο κατάλογος να είναι ανεξάντλητος και πιθανώς να μας διαφεύγουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες. Ωστόσο, η παροχή μιας ποιοτικής και οργανωμένης μουσικής παιδείας, απαλλαγμένης από τις προκαταλήψεις του παρελθόντος που την αντιμετώπιζαν ως υποδεέστερη της παιδείας που οδηγεί στις επιστήμες και δη τις θετικές, θα βοηθούσε στον εντοπισμό, την καθοδήγηση, την ανάδειξη και τη σωστή αξιοποίηση των μουσικών ταλέντων.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, στη χώρα μας δεν υπάρχουν θεσμοί και μηχανισμοί (όχι μόνο κρατικοί) στο πλαίσιο των οποίων να καλλιεργούνται όλα τα μουσικά ταλέντα. Συνήθως κατορθώνουν να ασχολούνται επαγγελματικά με τη μουσική μόνο όσοι είχαν την τύχη να γαλουχηθούν σε μια μουσική οικογένεια ή να φοιτήσουν δίπλα σε σημαντικούς δασκάλους μουσικής.
Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί και ο Λεωνίδας Καβάκος-σήμερα ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς του κόσμου με πολλές διεθνείς διακρίσεις όπως το βραβείο Léonie Sonning 2017, που απονέμεται ετησίως σε κάποια προσωπικότητα διεθνούς κύρους από το χώρο της μουσικής. Δεν είναι τυχαίο ότι το βραβείο αυτό έχουν αξιωθεί οι Ιγκόρ Στραβίνσκι (1959), Λέοναρντ Μπερνστάιν (1965), Μπέντζαμιν Μπρίτεν(1968), Γεχούντι Μενουχίν (1972), Μστισλάβ Ροστροπόβιτς (1981) κ.ά.
Εκτός όμως από τις κορυφαίες διεθνείς διακρίσεις, ο Λεωνίδας Καβάκος, διακρίνεται και για τη σπάνια κοινωνική ευαισθησία του. Αποτελεί ένα υπόδειγμα ήθους και ανιδιοτελούς προσφοράς, όχι μόνο καλλιτεχνικής, αλλά και κοινωνικής. Για πολλοστή φορά, παραχώρησε αφιλοκερδώς δυο συναυλίες, συμπράττοντας ως αρχιμουσικός με την ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στις 11 και 13 Μαΐου αντιστοίχως.[7] Μέρος των εσόδων διατέθηκαν για αγορά μουσικών οργάνων της ΚΟΑ, αλλά και για έναν εξίσου υψίστης σημασίας φιλανθρωπικό σκοπό: την ενίσχυση της Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών και της Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού». Επισημαίνεται δε, ότι ο Λεωνίδας Καβάκος επισκέφτηκε φέτος την καρδιολογική μονάδα και έπαιξε βιολί στα νεογνά που νοσηλεύονταν εκεί.[8] Αντιστοίχως, τα έσοδα από τη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, διατέθηκαν υπέρ του Συλλόγου ο Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματικές Ασθένειες Β. Ελλάδος, «ΛΑΜΨΗ».
“Η αφιλοκερδής προσφορά του Καβάκου που γίνεται εν μέρει υπέρ των αναγκών της Κ.Ο.Α. για την αγορά μουσικών οργάνων και εν μέρει για φιλανθρωπικούς σκοπούς, τον καθιστά, επιπλέον, σε δύσκολους καιρούς, έναν από τους πολυτιμότερους συμμάχους της” αναφέρει σε ανακοίνωσή του το γραφείο τύπου της ΚΟΑ.[9]
Το Παράδειγμα του Λεωνίδα Καβάκου, νομίζουμε ότι θα πρέπει να μας προβληματίσει. Σε μια κοινωνία όπου η μουσική θα είχε τη θέση που της άξιζε, ο Λεωνίδας Καβάκος θα έπρεπε και θα άξιζε να ήταν από τα ισχυρότερα πρότυπα για τους νέους! Και αυτό δυστυχώς δεν φαίνεται να συμβαίνει. Ένας από τους λόγους είναι ότι δεν καλλιεργούνται υψηλής αισθητικής πρότυπα ούτε στο πλαίσιο της εκπαίδευσης (τυπικής και άτυπης) ούτε βεβαίως από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και τα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία αναμφίβολα ασκούν επιρροή και διαμορφώνουν στάσεις και νοοτροπίες των παιδιών και των εφήβων. Ένας άλλο λόγος είναι ότι ουδέποτε στην Ελληνική εκπαίδευση (με εξαίρεση ίσως τα μουσικά σχολεία) καλλιεργήθηκε το πρότυπο του επιτυχημένου μουσικού, αλλά ανέκαθεν προβάλλονταν τα πρότυπα επαγγελματιών που η δραστηριότητά τους ήταν συνδεδεμένη με υψηλές αποδοχές από τις οποίες αντλούσαν και το υψηλό κοινωνικό κύρος τους.
Άραγε, πόσες μελέτες πρέπει ακόμη να γίνουν ώστε να πεισθεί η Ελληνική οικογένεια και η Ελληνική Πολιτεία ότι το μάθημα της μουσικής έχει πολλαπλά οφέλη για τους μαθητές; Πόσα χρόνια πρέπει ακόμη να περάσουν για να πεισθεί ο Έλληνας γονιός και εκπαιδευτικός, ότι η μουσική δεν είναι «χόμπυ», «πολυτέλεια», «απλώς μέσο απόκτησης πνευματικής καλλιέργειας», «τρόπος διαχείρισης ελεύθερου χρόνου», «χαλάρωση»;
Κάποτε-τηρουμένων των αναλογιών-η νίκη της Εθνικής Ομάδας στο Ευρωμπάσκετ αποτέλεσε κίνητρο για την ενασχόληση των νέων με το εν λόγω άθλημα και γενικότερα με τον αθλητισμό. Αντιθέτως, οι κατ΄επανάληψη διεθνείς διακρίσεις για τον Λεωνίδα Καβάκο, αλλά και άλλων Ελλήνων σολίστ, δεν αποτέλεσαν αντιστοίχως ισχυρό κίνητρο μίμησης και προτροπής των μαθητών για την προσπάθεια εκπαίδευσης και ανάδειξης επίδοξων «Καβάκων».
Τι σημαίνει για μια κοινωνία που ονειρεύεται μόνο επίδοξους «σταρ» (του αθλητισμού, της ποπ μουσικής, της τηλεόρασης, του κινηματογράφου κτλ) και δεν προβάλει ως ισχυρό πρότυπο έναν διεθνούς βεληνεκούς και εξαιρετικής ευαισθησίας και ήθους μουσικό/αρχιμουσικό;
Ø Όσο το μάθημα της μουσικής θα βρίσκεται στο περιθώριο των μαθημάτων του σχολικού προγράμματος.
Ø Όσο τα μουσικά σχολεία θα «απειλούνται» με λουκέτο λόγω υψηλού κόστους συντήρησης και θα αντιμετωπίζουν προβλήματα υποστελέχωσης, υποχρηματοδότησης και έλλειψης υλικοτεχνικής υποδομής.
Ø Όσο η διενέργεια ΑΣΕΠ εκπαιδευτικών αποτελεί «όνειρο απατηλό.»
Ø Όσο οι γονείς θεωρούν τη σπουδή της Μουσικής υποδεέστερη με το λανθασμένο επιχείρημα ότι «δεν είναι Επιστήμη.»
Ø Όσο υπάρχουν ωδεία που δεν παρέχουν υψηλού επιπέδου σπουδές, καταστρατηγούν κανόνες δεοντολογίας ή λειτουργούν βάσει εμπορευματικών κριτηρίων.
Ø Όσο δεν εφαρμόζεται το εγχείρημα της ακαδημαϊκής αναγνώρισης και διαβάθμισης των πτυχίων και διπλωμάτων των ωδείων.
Όσο, εν ολίγοις, δεν είναι οργανωμένη η εγχώρια μουσική εκπαίδευση, τόσο η ελληνική συμμετοχή σε κάθε είδους υψηλών προδιαγραφών μουσικά σεμινάρια και διαγωνισμούς θα είναι περιορισμένη. Μάλιστα, για το ζήτημα των προβλημάτων της εγχώριας μουσικής εκπαίδευσης κάνει εκτενή μνεία και ο ιδρυτής του ωδείου «Μουσικοί Ορίζοντες» και τιμώμενος από την Ακαδημία Αθηνών, Κωστής Γαϊτάνος, σε ραδιοφωνική του συνέντευξή στο «Τρίτο Πρόγραμμα» και τον ραδιοφωνικό παραγωγό, Δαυίδ Ναχμία[10].
Ας γίνει επιτέλους αντιληπτό, ότι η επαγγελματική ενασχόληση με τη μουσική, δεν συνεπάγεται «επαγγελματική πενία». Αντιθέτως, η όποια προκατάληψη απέναντι σε αυτή την προοπτική, συνιστά πνευματική πενία! Και τούτο αντανακλάται περίτρανα στο γεγονός ότι βαίνει μειούμενη η ζήτηση στα υψηλών προδιαγραφών Τμήματα Μουσικών Σπουδών που έχουμε στη χώρα μας.
Με σκληρή και σοβαρή δουλειά και με σωστά σχεδιασμένους θεσμούς, υπό την καθοδήγηση άξιων Δασκάλων, οι νέοι μας θα ήταν ικανοί να εκπροσωπήσουν σε υψηλότερο ποσοστό τη χώρα μας σε διεθνείς διαγωνισμούς, όπως το εξαίρετο "Leonidas Kavakos International Violin Masterclass & Chamber Music Workshop". Υπό άλλες συνθήκες, όλο και περισσότεροι νέοι θα έκαναν τη χώρα περήφανη, όπως σήμερα μας κάνει περήφανους ο Λεωνίδας Καβάκος με τις διεθνείς του διακρίσεις, καθώς και άλλοι σολίστ, αρχιμουσικοί, μονωδοί, που διακρίνονται διεθνώς στους τομείς της μουσικής δωματίου, της συμφωνικής μουσικής και της όπερας.
O Λεωνίδας Καβάκος, με την εξαίρετη διεθνή του σταδιοδρομία, θα μπορούσε να απολαμβάνει τις διεθνείς «δάφνες» του και να έρχεται από καιρού εις καιρόν στην Ελλάδα, δίνοντας ρεσιτάλ βιολιού ή διευθύνοντας Ορχήστρες με εισιτήριο αντιστοίχως υψηλό της διεθνούς φήμης του. Όμως δεν επέλεξε την πρακτική του «διεθνούς σταρ». Αντιθέτως, με μια αξιοσέβαστη σεμνότητα, επισκέπτεται συχνά τη χώρα μας, δίνει σεμινάρια, συναυλίες, υποστηρίζει ηθικά και οικονομικά εγχώριες Ορχήστρες και προσφέρει φιλανθρωπικό έργο. Στην ουσία, αποτελεί το άκρο αντίθετο του μέσου «νεοέλληνα» της γενιάς του, ο οποίος στην προ-κρίσης εποχή, προσπάθησε να καταξιωθεί μέσα από πρακτικές αθέμιτου πλουτισμού και υπερκαταναλωτισμού.
Ο Λεωνίδας Καβάκος εκτός από μαθήματα βιολιού δίνει εμπράκτως «μαθήματα» σεμνότητας, ήθους και ανθρωπιάς.
Αυτά τα «μαθήματα» άραγε, ποιος θα τα παρ-ακολουθήσει;
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Ιούνιος 2018
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
[1] Τα ονόματα των συμμετεχόντων μαθητών παρατίθενται με αλφαβητική σειρά. Tα ονόματα των συμμετεχόντων που έλαβαν μέρος στο πλαίσιο κουαρτέτου, παρατίθενται στο τέλος. Πηγή: ιστοσελίδα του Ωδείου Μουσικοί Ορίζοντες, http://www.wmo.gr/audition-results/ ανακτήθηκε/11-04-2018
[2] http://www.en.quatuorakos.com/biographie/ ανακτήθηκε 12-04-2018
[3] http://www.triogaspard.com/en/ανακτήθηκε, 11/04.2018
[4] Η ακριβής επωνυμία είναι: Hochschule für Musik Hanns Eisler.
[5] Αναλυτικά οι όροι συμμετοχής στο σεμινάριο: http://www.wmo.gr/kavakos-2018-en/
[6] https://www.facebook.com/KavakosInternationalMasterclass/ ανακτήθηκε 10/04/2018 και στην ιστοσελίδα του Ωδείου Μουσικοί Ορίζοντες στο fb ΩΔΕΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ/ THE MUSICAL HORIZONS CONSERVATORY
[7] http://www.koa.gr/gr/Events/o_leonidas_kabakos_stin_kratiki_orhistra_athinon__sunaulia_sto_megaro_musikis_athinon/ ανακτήθηκε, 11.04/2018
[8] Πηγή: Συζήτηση στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του χώρου Πολιτισμού «Ιανός» με τίτλο «Απρόβλεπτες συναντήσεις: Λεωνίδας Καβάκος, https://www.ianos.gr/events/sinantiseis-aprovlepes-leonidas-kavakos-ekd.html
[9] http://www.koa.gr/gr/Events/o_leonidas_kabakos_stin_kratiki_orhistra_athinon__sunaulia_sto_megaro_musikis_athinon
[10] http://www.ert.gr/eidiseis/politismos/technes/o-pianistas-kostis-gaitanos-timis-eneken-sto-trito-programma/ανακτήθηκε, 12/04/2018
