Ένα δημοσίευμα
Αυτό το δημοσίευμα από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» με έβαλε σε σκέψεις.
Η καλή εφημερίδα έχει αναδημοσιεύσει ένα ρεπορτάζ της Αμερικάνικης ‘Ουάσιγκτον Ποστ’, που θεωρείται από τα πλέον έγκυρα φύλα του ημερήσιου Τύπου των Ηνωμένων Πολιτειών, εφημερίδα με τεράστια κυκλοφορία που εκφράζει συχνά απόψεις και θέσεις της κυβέρνησης. Ο Αμερικανός δημοσιογράφος αναφέρεται σ ένα θέμα που πιστεύω πως αφορά όλους όσοι ασχολούνται με την κλασική μουσική, όλους όσοι τέλος πάντων κουβαλάνε μια γνώση και μια εμπειρία για το τι σημαίνει αίθουσα συναυλιών, μουσική ερμηνεία κλπ.
Καίτοι ο δημοσιογράφος της ‘Ουάσιγκτον Ποστ’ κάνει τα δικά του σχόλια, αφήνοντας μια εντελώς πικρή γεύση για το σημερινό τρόπο ζωής και την αντιμετώπιση της καλής μουσικής από την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, εγώ θα ήθελα να κάνω μια παρέμβαση διατυπώνοντας το δικό μου σχόλιο, τις προσωπικές μου απόψεις που δεν συνάδουν καθόλου με το δημοσίευμα.
Εκ πρώτης ανάγνωσης αλλά και συμπερασματικά αυτό που γράφει η ‘Ουάσιγκτον Ποστ’ είναι ότι οι άνθρωποι έχουν χάσει εντελώς τον προσανατολισμό τους, ότι κινούνται σαν μηχανάκια (‘φαντάσματα’ τους γράφει) που δεν ακούν και δεν βλέπουν γύρω τους με αποτέλεσμα να χάνουν τις μοναδικές στιγμές που προσφέρει η ζωή, μια κοινωνία κωφών και τυφλών που με τα χάρτινα ποτήρια καφέ στο χέρι στήνουν καθημερινά ένα θλιβερό χορό αδιαφορίας αδράνειας και βιασύνης. Εις επίρρωση το προαναφερθέντων παρουσιάζει έναν εκ των κορυφαίων σήμερα βιολιστών που κρατά στα χέρια του ένα σπάνιο όργανο, να παίζει κάποια από τα σημαντικότερα έργα που γράφτηκαν ποτέ στη μουσική αλλά το κοινό βιαστικό και αδρανές τον προσπερνά παγερά αδιάφορο χάνοντας αυτή την ανεπανάληπτη μουσική προσφορά.
Είναι όμως τα πράγματα έτσι ακριβώς;
Το στημένο σκηνικό στηρίχτηκε σε σωστές προδιαγραφές και η παράσταση παίχτηκε με τίμιους κανόνες;
Τα συμπεράσματα της εφημερίδας είναι αντικειμενικά ή μήπως για μια ακόμα φορά ο αναγνώστης πέφτει θύμα αβασάνιστων και αυθαίρετων δημοσιευμάτων;
Το πρώτο λοιπόν που θέλω να επισημάνω είναι το γεγονός ότι η ώρα της προκαθορισμένης ακρόασης είναι 7.51 πρωινή κάποιας χειμωνιάτικης Παρασκευής και ο χώρος κάποιος σταθμός (ίσως τρένου ή Μετρό). Έτσι έχουμε ευθύς εξ αρχής να κάνουμε με μια λάθος ώρα και μια λάθος θέση για ακρόαση αυτής της μουσικής. Δεν ήξερε η εφημερίδα που (προφανώς) πλήρωσε και έστησε τον καλλιτέχνη σε κείνη τη γωνιά για την έρευνά της, ότι αυτή η μουσική γεννήθηκε και ευδοκίμησε σε χώρους κατανυκτικής σιγής (εκκλησίες, πύργους κλπ.) και ακούγεται αιώνες τώρα σε αίθουσες κατάλληλα διαμορφωμένες έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η λεπτομέρεια του μουσικού έργου; Δεν ήξερε ότι τα έργα αυτά – μνημεία στην ιστορία της Τέχνης – απαιτούν κατάλληλη προετοιμασία και προεργασία για να γίνουν αντιληπτά, απαιτούν ανάλογο κλίμα, ατμόσφαιρα, συνθήκες και όχι την οχλοβοή και τη μπόχα της αποβάθρας του σταθμού;
Στη συνέχεια το δημοσίευμα αναφέρει ότι ο βιρτουόζος είναι ντυμένος με τζιν, μπλουζάκι και καπέλο του μπέιζμπολ οπότε έχουμε να κάνουμε με ένα εξ ίσου παραπλανητικό σκηνικό.
Δεν ήξερε η εφημερίδα ότι με το ατημέλητο ντύσιμο και το δισκάκι στα πόδια του, ταυτίζει τον διάσημο βιολιστή με οποιονδήποτε πλανόδιο επαίτη που δεν διεκδικεί εύσημα για το ερασιτεχνικό του παίξιμο; Είχε ο δημοσιογράφος την απαίτηση από τους βιαστικούς διαβάτες να αναγνωρίσουν μέσα σε δυο-τρία δευτερόλεπτα το επίπεδο του καλλιτέχνη, του έργου ή του οργάνου; Ήθελε η εφημερίδα να αποδείξει ότι κανείς δεν έδωσε προσοχή στο Στραντιβάριους όταν γύρω από τον βιολιστή προφανώς γινόταν ένα πανδαιμόνιο θορύβων από τις ομιλίες, τις μετακινήσεις και τις ράγες του τρένου;
Τέλος αναφέρει ότι μόνο κάποια παιδάκια σταματούσαν για να δουν και να ακούσουν αλλά οι γονείς τους τα έσπρωχναν μακριά… Είναι σωστή η ερμηνεία που δίνει το δημοσίευμα για την αντίδραση των παιδιών; Δεν ξέρει ο δημοσιογράφος ότι κάθε τι διαφορετικό ή απρόσμενο προκαλεί την περιέργεια του μικρού παιδιού; Είναι τόσο βέβαιος ότι τα μικρά παιδιά ήταν αυτά που διέκριναν την ποιότητα και το μέγεθος του καλλιτέχνη, του οργάνου και του έργου;
Δεν ξέρω τι είδους έρευνες είναι αυτές και που αποσκοπούν. Ακόμη δεν ξέρω πώς δέχτηκε ένας φημισμένος βιολιστής να γίνει πειραματόζωο για ένα τόσο αφελές και ανόητο δημοσίευμα. Τέλος δεν καταλαβαίνω τις επιλεκτικές ‘ευαισθησίες’ ορισμένων Αμερικάνικων εντύπων που ασχολούνται βαθυστόχαστα με ανάλογα πειράματα στιγματίζοντας την δήθεν αδιαφορία του κόσμου, ενώ την ίδια ώρα αφήνουν ασχολίαστα πραγματικά γεγονότα που συγκλονίζουν την υφήλιο και παρακινούνται– φεύ – από την κυβέρνησή τους.
Ευάγγελος Ασημακόπουλος
lizevas@tar.gr
18 Απριλίου 2007
