[μουσικές αναφορές] ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ LONG – TIBAUD 2007 για πιανίστες
(της Έφης Αγραφιώτη)

Διαγωνισμός Long – Tibaud 2007
για πιανίστες
Η συνθέτρια Betsy Jolas
κάνει το μεγάλο βήμα στο όνομα του φετινού διαγωνισμού

Ας περιγράψουμε πρώτα τον φετινό διαγωνισμό με ελάχιστα λόγια: δέκα επτά πιανιστικά ταλέντα από ασιατικές χώρες, δέκα ευρωπαίοι, πέντε αμερικανοί και ένας νοτιοαφρικανός συμμετείχαν στον «δυσκολότερο διαγωνισμό της Ευρώπης» όπως χαρακτηρίζεται το Concours Long-Tibaud. Ο τελικός (27 Οκτωβρίου) που περιείχε μερικά από τα έργα υπερβατικής δεξιοτεχνίας του πιανιστικού ρεπερτορίου, έδωσε την πρωτιά στον εικονιζόμενο εικοσάχρονο από την Ιαπωνία. Λέγεται Hibiki Tamura και ακολουθείται από  τους φιναλίστ Junhee Kim, 17 ετών (Nότια Κορέα), Sofya Gulyak, 27 ετών από τη Μόσχα, Tae-Hyung Kim, 22 ετών (Nότια Κορέα).



Ο διαγωνισμός διεξάγεται από το 1943, χρονιά που θεσπίστηκε (στο Παρίσι στην καρδιά του Β παγκόσμιου πολέμου) εναλλάξ για το πιάνο και το βιολί.Οι πρωτεργάτες του ήταν από τις σημαντικότερες μορφές της εποχής, η Marguerite Long (1874-1966) στο πιάνο και τη διδασκαλία του, που εκποίησε ένα πολύ μεγάλο μέρος της περιουσίας της για να δρομολογήσει το διαγωνισμό και ο Jacques Tibaud (1880-1953) βασιλιάς εκείνη την εποχή στο βιολί και τη διδασκαλία του. Τα πρώτα χρόνια συμμετείχαν μόνον γάλλοι ταλαντούχοι νέοι αλλά από το 1955 η φήμη (και η μεγάλη οικονομική βοήθεια του γαλλικού κράτους) έδωσε παγκόσμιο αέρα στη διοργάνωση.Τα πρώτα τριάντα χρόνια δαγωνίζονταν βιολονίστες και πιανίστες μαζί σε κάθε διοργάνωση, στη συνέχεια μοιράστηκαν ανά δύο χρόνια προκειμένου να γίνεται πιο αποτελεσματική και καλύτερα αποδεκτή η διαγωνιστική διαδικασία. Οι επιτροπές αποτελούνται από μεγάλες προσωπικότητες του χώρου και οι νικητές κερδίζουν περισσότερα απ’ όσα προβλέπονται (10-15 κοντσέρτα και μερικές χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με τη θέση που καταλαμβάνουν), δεδομένου ότι ο διαγωνισμός διατηρεί και υπερασπίζεται με τον καλύτερο τρόπο το πολύ μεγάλο του κύρος παγκοσμίως.

       

Η συνθέτρια Betsy Jolas (1926, Παρίσι) κόρη μιας επιτυχημένης μεταφράστριας κι ενός δημοσιογράφου και ποιητή, έκανε φέτος τη.. διαφορά. Συνέθεσε το υποχρεωτικό κομμάτι, κοινό για όλους τους μετέχοντες σε έναν κατ εξοχήν «συντηρητικού» ρεπερτορίου διαγωνισμό πιάνου, με τίτλο O Bach. Ο διαγωνισμός δίνει για πρώτη φορά βήμα σε μια συνθέτρια αλλά και σε ένα μοντέρνο έργο, που παίχτηκε εντυπωσιακά, όπως θεωρείται φυσικό, από όλους τους φιναλίστ! 

  
  

Η διάσημη συνθέτρια Betsy Jolas έχει μελετήσει για έξι χρόνια σύνθεση, πιάνο και Όργανο στο Πανεπιστήμιο Bunnington στην Αμερική και μετά το 1946 επέστρεψε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μεταξύ άλλων τα μαθήματα των Darius Milhaud και Olivier Messieaen. Από τις ελάχιστες γυναίκες συνθέτριες που έχουν εν ζωή τιμηθεί με πολλές μεγάλες διακρίσεις, η Jolas υπήρξε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων ενώ κατέχει τον τίτλο Ιππότης Τιμής του Γαλλικού κράτους. Για να επιστρέψουμε στη μουσική της υπόσταση, εργάστηκε ως καθηγήτρια μουσικής ανάλυσης και σύνθεσης στην τάξη του Μεσσιάν από το 1971 έως το1974, και ως φιλοξενούμενη καθηγήτρια στα διασημότερα μουσικά κολλέγια της Αμερικής έκτοτε. Η μουσική της παίζεται και ηχογραφείται σήμερα από τα πιο λαμπερά μουσικά ονόματα του χώρου.

Έφη Αγραφιώτη
effie@tar.gr