Γυναίκες στη μουσική της Ανδαλουσίας
.jpg)
.jpg)
Ένας μουσικολόγος με μεγάλη εκδοτική - συγγραφική παρουσία ο Abdelaziz Benabdeljalil ασχολείται χρόνια τώρα με την έρευνα της συμμετοχής των μουσουλμάνων γυναικών στην ανδαλουσιανή μουσική από τον όγδοο μέχρι τον δέκατο έκτο αιώνα. Το θέμα αιφνιδιάζει ευχάριστα ασφαλώς. Ο διάσημος ερευνητής που όπως διαβάζουμε στο βιογραφικό σημείωμα είναι μέλος της Ακαδημίας Αραβικής Μουσικής υποστηρίζει ότι η γυναίκα έπαιξε μεγάλο ρόλο στη γένεση και την ταυτοποίηση αυτού που ονομάζουμε Ανδαλουσιανή μουσική, δηλαδή της μουσικής που εμφανίστηκε στην Κορδούη και εξαφανίστηκε με την πτώση της Γρανάδας, εκεί που το Ισλάμ ολοκλήρωσε την εισβολή στην Ιβηρική χερσόνησο. Το σημαντικό κομμάτι της έρευνας ξεκινά με τη σχετικά πρόσφατη μελέτη της ποίησης του Mohamed Ben Al Houshein Al Halk, που περιγράφει και υμνεί τη γυναίκα που εμπνέει μουσική και προάγει τον υψηλό ρόλο της μουσικής τέχνης. Πολλά σχετικά διαβάζουμε και στο βιβλίο La Musique arabo-andalouse του Mahmoud Guettat, όπου γίνονται εκτενείς αναφορές στην ερωτική κυρίως ποίηση, στα περίφημα Nasib..jpg)
O Benabdeljalil όμως δεν αρκείται στο να διαπιστώσει ότι «η γυναίκα ενέπνευσε τη μουσική». Με πείσμα διέσχιζε την Ισπανία σπιθαμή – σπιθαμή για να ερευνήσει το ρόλο των γυναικών στη δημιουργία της μουσικής και την αποδοχή της μουσικής από τις γυναίκες. Συναντούσε σχεδόν απόλυτο κενό πληροφοριών και μεγάλη προκατάληψη παντού. Μερικές μόνον πληροφορίες συγκέντρωσε από επιστημονικές εργασίες σε συναφείς ερευνητικούς τομείς, όπου περιγράφονται οι δραστηριότητες κάποιων επιτυχημένων γυναικών στο μουσικό χώρο και δίδονται χρήσιμες πληροφορίες για την εποχή και τα έθιμα.
Έτσι μετά από πολλά χρόνια έχουμε σήμερα πληροφορίες για γυναίκες που κόντρα στον πουριτανισμό και τις θρησκευτικές – κοινωνικές αντιξοότητες οργάνωσαν τη μουσική ζωή στην Ανδαλουσία, που πρωτοστάτησαν κυρίως ως τραγουδίστριες με μαγευτικές παραδοσιακές φωνές στα παλάτια των Αλμοραβίδων από τη Σαχάρα και των Αλμοχαϊδων, ηγετών της τεράστιας γης από το Μαρακές μέχρι τη Σεβίλλη κι ακόμα πιο πάνω, που έγραψαν τα πρώτα βιβλία ή άρθρα για τη φύση και τη πρακτική της ανδαλουσιανής μουσικής, και τελικώς εξυψώνουν την –προφανώς- αδικημένη μορφή της μουσουλμάνας μουσικού του χτες και του σήμερα.
1184, Giralda, Sevilla
Ας κλείσουμε λοιπόν το μικρό αυτό σημείωμα με στίχους από ένα ανδαλουσιάνικο τραγούδι του 17ου αιώνα:
Οι ανδαλουσιανές, μες στα μακριά φορέματα παρασύρονται από τους τραγουδισμένους από τα χείλη τους ανέμους, η κίνηση αντανακλά χαριτωμένα στο χρυσό του φωτός, τα σώματα σύρονται και ικετεύουν με παλλόμενες αρμονίες. Αυτά τα ισπανικά σώματα διασπέρνονται στις μνήμες και στα ωραία και χρήσιμα παραμύθια...
.jpg)
Έφη Αγραφιώτη
effie@tar.gr
ακούστε:
εμπνευσμένη από θέματα της Ανδαλουσίας
στο TaR-radio.com