[μουσικές αναφορές] TITO PUENTE: Ο βασιλιάς του mambo ζει!
(της Έφης Αγραφιώτη)

TITO PUENTE 
(1923-2000)
Ο βασιλιάς του mambo ζει!

"Oye como va"

Θρυλικός πορτορικανός μουσικός, γεννημένος από γονείς μετανάστες στην ισπανόφωνη φτωχογειτονιά του Χάρλεμ της Νέας Υόρκης στις 20 Απριλίου 1923. Από πολύ μικρός με περιστασιακούς δασκάλους μάθαινε όργανα. Στα δεκατρία του ο Ernesto Anthonio Puente, Jr έπαιζε ήδη στο γκρουπ του Ραμόν Ολιβέιρο και ζούσε με σχετική άνεση, αλλά δεν επαναπαύτηκε. Τον γοήτευαν πάντα οι μουσικοί που είχαν παιδεία και όταν άκουσε τον κουβανό Ανσέλμο Σακάσσας να παίζει πήρε την οριστική απόφαση να σπουδάσει κι αυτός μουσική. Εισήχθη στο Τζούλλιαρντ, όπου μελέτησε πιάνο, σύνθεση και ενορχήστρωση. Τον ενδιέφερε όμως και ο χορός, όπου και εκεί έκανε πρακτικά και θεωρητικά μαθήματα. Ήδη από το 1935, αυτός και η αδελφή Anna έγιναν μέλη «των αστεριών του μέλλοντος» μιας καλλιτεχνικής παρέας της γειτονιάς τους. Σε τέσσερις διαγωνισμούς, ο Tito τιμήθηκε για την εξαιρετική χορευτική του δεινότητα.
Σε όλη τη ζωή του υποστήριξε την αμεση σχέση της κίνησης και της μουσικής ενώ δήλωνε συχνά σε συνεντεύξεις ότι χωρίς το χορό η δική του παρουσία στο μουσικό στερέωμα δεν θα είχε λόγο ύπαρξης.
Μέχρι το 1942 που κλήθηκε να υπηρετήσει στο στρατό έπαιζε με τον κουβανό πιανίστα Χοσέ Κορμπέλο. Η καλλιτεχνική πορεία του ανεκόπη από τον β΄παγκόσμιο πόλεμο. Το 1946 επανέρχεται στο προσκήνιο και το 1947 σκαρώνει μια ορχήστρα που την ονομάζει Piccadilly Boys. Ηχογραφούν τον δίσκο Abaniquito, που άπλωσε και στέριωσε τη φήμη τους. Από το 1949 ο Πουέντε αρχίζει να πειραματίζεται σε άλλα όργανα, τα congas, το βιμπράφωνο, τα claves, το σαξόφωνο και το κλαρινέτο. Για όλα είχε ήδη φροντίσει να πάρει μαθήματα.

     

Η δεξιοτεχνία και η αυθεντικότητα του Πουέντε προκαλούν παγκόσμιο ενθουσιασμό ενώ οι σπουδαιότεροι μουσικοί της δεκαετίας του 50 παίζουν μαζί του, μεταξύ αυτών οι περκασιονίστες- θρύλοι, Chano Pozo, Manny Oquendo, Patato Valdès, Càndido, Ray Barretto.
Το μάμπο και το τσα-τσα είναι οι ρυθμοί που συγκεντρώνουν πλήθη να τον ακούσουν στη Νέα Υόρκη στο Palladium Ballroom όπου έπαιζε για αρκετά χρόνια.
Το 1956 στρέφεται συστηματικά στη τζαζ, επιχειρεί το πάντρεμα της με μουσικά χαρακτηριστικά της λατινοαμερικάνικης μουσικής και συνεργάζεται σε δίσκους και συναυλίες με ονόματα όπως οι Dexter Gordon, Lionel Hampton, Dizzy Gillepsie. Λίγο αργότερα και ο Miles Davis γίνεται συνεργάτης του. Κατά την δεκαετία του 60 γίνεται παγκόσμια γνωστός με την σύνθεση Oye como va που χρόνια μετά διασκεύασε ο Κάρλος Σαντάνα. Από το 1962 και για τριάντα χρόνια ο Πουέντε ταξιδεύει αδιάκοπα με το γκρουπ Latin Percussion Jazz Ensemble. Αργότερα, από το 1992, συνεχίζει το μουσικό του ταξίδι σε όλη τη γη με το Golden Latin Jazz All-Stars.
Το 1992 υποδύεται τον εαυτό του στο φιλμ Mambo Kings. Σαν γκεστ εμφανίζεται και στην επιτυχημένη σειρά Cosby Show και με τη βοήθεια της…τεχνολογίας κάνει ένα σύντομο πέρασμα στους Simpsons ενώ το 1987 ο Γούντι Αλλεν τον πείθει να συμμετάσχει στο φιλμ Μέρες Ραδιοφώνου. To 1968 η αμερικάνικη τηλεόραση του αφιέρωσε ένα σόου με τίτλο"The World of Tito Puente".


Ο Τίτο Πουέντε στους Σίμπσονς

Πέντε βραβεία Grammy που έλαβε  τις χρονιές 1979, 1983, 1985, 1990 και 2000 υπογραμμίζουν την επιτυχία του. Κέρδισε κι ένα έκτο, αλλά το κέρδισε μετά θάνατον.
Το 1958 είχε επισκεφτεί την Αθήνα για μια συναυλία στον Ορφέα. Tον Ιούλιο του 1997 οι αθηναίοι φιλόμουσοι τον χειροκρότησαν στο θέατρο του Λυκαβηττού. Το 1999 τον θαύμασαν και οι Θεσσαλονικείς. 

Παρέμεινε στη πρώτη γραμμή της μουσικής ζωής και της βιομηχανίας της μέχρι την τελευταία στιγμή. Στη διάρκεια της ζωής του ηχογράφησε 120 δίσκους, συνέθεσε 450 - 470 τραγούδια και ενορχήστρωσε περισσότερα από 2.000 μουσικά κομμάτια άλλων συνθετών. Πραγματοποίησε πάνω από 10.000 ζωντανές εμφανίσεις σε κύκλο επαγγελματικής ζωής πενήντα περίπου ετών!  
Ο τελευταίος δίσκος του ηχογραφήθηκε το 2000 (απέσπασε βραβείο Grammy το 2001) και είχε τίτλο Obra maestra.
Στις 31 Μαίου του 2000, στα 77 του χρόνια ο Τίτο Πουέντε πεθαίνει στη Νέα Υόρκη από καρδιακό επεισόδιο.


Η οδός Τιτο Πουέντε, στο σημερινό Χάρλεμ της Νέας Υόρκης.
Ο δρόμος όπου γεννήθηκε ο μεγάλος μουσικός, φέρει εδώ και χρόνια το όνομά του.

Η οικογένεια Πουέντε συνεχίζει την παράδοση με δύο απογόνους, τον γιο του και συνονόματο Tito Puente Jr και την εγγονή του Millie P.   
Το 1999 εκδόθηκε το βιβλίο  Tito Puente and the Making of Latin Music, του συγγραφέα Steven Losa από τις εκδόσεις  University of Illinois Press. Θα το εκτιμήσουν πολύ οι φίλοι της λατινοαμερικάνικης μουσικής κουλτούρας!

ΑΚΟΥΣΤΕ ΣΤΟ ΤaR-radio.com:
TITO PUENTE (a selection)

Τον αποκαλούσαν βασιλιά, άλλος του mambo, άλλος του salsa, του latin-jazz στυλ. Ο ίδιος αντιδρούσε: «Αφήστε με ήσυχο, δεν είμαι κανένας βασιλιάς, μη τα λέτε αυτά.. δεν είμαι τίποτε, αφήστε με στα κρουστά μου».

Δείτε και ακούστε:

http://www.youtube.com/watch?v=KhtJ6YLyy90&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=3k88GuvA4tU

http://www.youtube.com/watch?v=D92OPdOfD58&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=-yDDc9hjmI0&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=dPtG07YfKXk&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=v6fhsmVyNaw

http://www.youtube.com/watch?v=1oIGCwo4qdQ&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=h7q6DvGeTI0&feature=related

Έφη Αγραφιώτη
effie@tar.gr
Μάιος 2009
Επιμέλεια σελίδας: Κώστας Γρηγορέας