Ο ΜΑΗΣ ΤΟΥ ’68, ΔΥΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΙ ΕΝΑ ΣΚΙΤΣΟ
12 Μαΐου 1968: Γενική απεργία
"Τεράστια διαδήλωση στο Παρίσι και γενική απεργία.
Περί τους 20.000 διαδηλωτές συγκεντρώνονται στο Πεδίον του Άρεως
και ξεκινούν από εκεί για να καταλάβουν τη Σορβόννη".
Αυτά έγραφαν οι εφημερίδες εκείνης της μέρας. Δεν υπήρχε πλέον καμιά αμφιβολία ότι δεν ήταν ταραχές της (κατά τον Ντε Γκωλ) «αληταρίας». Ήταν ένας γενικότερος ξεσηκωμός, μια από τις ουσιαστικότερες επαναστάσεις του 20ου αιώνα.
Δεν είναι φυσικά αντικείμενο του TaR να κάνει μια αναλυτική αναφορά στα 40 χρόνια από εκείνες τις ιστορικές μέρες, που όπως ήταν φυσικό επηρέασαν και την Τέχνη μας. Άλλωστε, πρόκειται για ένα θέμα τόσο σύνθετο που δεν μπορείς να το καλύψεις με ένα η δυο κείμενα.
Γιαυτό είχα την ιδέα να κάνω μια μικρή αναφορά, παραθέτοντας δυο τραγούδια των δημοφιλέστερων νεανικών συγκροτημάτων της εποχής, που παρατηρούσαν τα γεγονότα από τη γειτονική Αγγλία. Ένα τραγούδι λοιπόν των Rolling Stones (Street Fighting Man), που προηγήθηκε του Μάη του 68 κι ένα των Beatles (Revolution) στο οποίο ο John Lennon κριτικάρει, μερικούς μήνες μετά, αυτά που συνέβησαν.
Δυο σημαντικές κατά τη γνώμη μου πινελιές Τέχνης, που αντικατοπτρίζουν τις δυο βασικές τάσεις που έμελε να έχουν τα νεανικά κινήματα που ακολούθησαν.
Κοντράστ λοιπόν, με δύο τραγούδια...
The Beatles
"Revolution"
...Λες ότι θέλεις μια επανάσταση,
Λοιπόν ξέρεις; Όλοι θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο….
Όμως, αν μιλάς για καταστροφές
Εμένα μη με λογαριάζεις….
...
You say you want a revolution
Well, you know
We all want to change the world
You tell me that it's evolution
Well, you know
We all want to change the world
But when you talk about destruction
Don't you know that you can count me out
Don't you know it's gonna be all right
…
Αντί σχολίου:
Το τραγούδι γράφτηκε από τον Lennon, που κατά δήλωσή του εμπνεύστηκε από τα γεγονότα του Μάη του ‘68.
O McCartney είχε αντιρρήσεις για την έκδοση του, υποστηρίζοντας ότι θα χαλάσει το ανέμελο στυλ που είχαν καθιερώσει τα μέχρι τότε τραγούδια τους. Αργότερα (απόντος του Lennon και με τα δικαιώματα του τραγουδιού να μην ανήκουν πλέον στούς Beatles) χρησιμοποιήθηκε η αρχική του ηχογράφηση για διαφήμιση της ΝΙΚΕ το 1987 (όχι με την «ευλογία», αλλά και χωρίς την σοβαρή αντίδραση των μελών του συγκροτήματος και της χήρας του δημιουργού του).
The Rolling Stones
"Street Fighting Man"
...¨Έι, είπες ότι το όνομά μου είναι «Ταραχοποιός».
Θα φωνάξω, θα ουρλιάξω,
θα σκοτώσω τον βασιλιά, θα βρίσω όλους τους υπηρέτες του…
...
Hey! said my name is called disturbance.
I'll shout and scream, I'll kill the king, I'll rail at all his servants
Well, what can a poor boy do
Except to sing for a rock n roll band
cause in sleepy London town
Theres no place for a street fighting man
No
...
Αντί σχολίου:
Τη βασική ιδέα του τραγουδιού την εμπνεύστηκε ο Mick Jagger όταν βρέθηκε σε μια αντιπολεμική διαδήλωση έξω από την Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Λονδίνο. Η διαδήλωση εξελίχθηκε σε σύγκρουση με την αστυνομία. Στο τραγούδι «ενσωματώθηκαν” και οι εντυπώσεις των Stones από την μετέπειτα εξέγερση του Μάη στο Παρίσι, αλλά και από τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις που είχαν φουντώσει στην Αμερική κατά του πολέμου στο Βιετνάμ.
Η διαχρονικότητα του τραγουδιού επιβεβαιώνεται από την (παρακάτω) καταπληκτική επανεκτέλεση του από τους
Rage Against the Machine
[album: Renegades (2000)] :
...κι ένα «σημερινό» σκίτσο...
...που εκφράζει απόλυτα (κατά τη γνώμη μου βέβαια) τον πεσιμισμό που επικρατεί στις μέρες μας σχετικά με τα αποτελέσματα όλων των επαναστάσεων του 20oυ αιώνα.
(Έναν πεσιμισμό που και εντέχνως καλλιεργείται, αφήνοντας (όπως είναι φυσικό) το πεδίο ελεύθερο για να κάνουν την «καλή» δουλίτσα τους τα τσακάλια της Ιστορίας).
Είναι αλήθεια ότι όταν στοχεύεις το απόλυτο όνειρο, ακόμα και η καλύτερη πραγματικότητα σου φαίνεται λίγη.
Όμως ο Μάης του 68 έγινε και ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος.
Κι ας μας υπενθυμίζει ο Ηλίας Μακρής με το σκίτσο του (στην Καθημερινή) το πόσο σιχαμερό πράγμα είναι η «θεά αγορά».
Όμως παιδιά μην απογοητεύεστε και μη σας παίρνει από κάτω! Αυτό ακριβώς άλλωστε θέλουν να πετύχουν.
Και να μην ξεχνάτε: μόνο τα αντικείμενα και οι εντυπώσεις μπορούν να γίνουν «προϊόν».
Η ουσία, ποτέ!
Κώστας Γρηγορέας
grigoreas@tar.gr
www.grigoreas.gr
www.myspace.com/kostasgrigoreas