[μουσικός στο ντιβάνι] ΤΕΛΙΚΑ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΖΑΖ;
(του Κώστα Γρηγορέα)

[μουσικός στο ντιβάνι]
ΤΕΛΙΚΑ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΖΑΖ;

 
Eva Cassidy sings "Υou've changed"

Γιατρέ, σήμερα είναι μονόλογος. Κάθησε κι άκου. Aν θες να απαντήσεις, κάνε… παρέμβαση στο φόρουμ του TaR. Γιατί;
Μα όπως και να το κάνουμε, για αυτή μου την απορία υπάρχουν άλλοι, πολύ πιο γνώστες από σένα. Πώς να το κάνουμε δηλαδή…
****************
Η αφορμή λοιπόν για το "φρεσκάρισμα" αυτής της απορίας (που έχω βέβαια τα τελευταία... 20 χρόνια) το κείμενο για τον Σινάτρα της Έφης Αγραφιώτη και η Σινατρο-κουβέντα μας με τον Βασίλη Τζαβάρα.
Δε θέλω να εκθέσω αναλυτικά τις σκέψεις και τις ενστάσεις μου. Απλά να βάλω 2-3 φυτίλια θέλω και στην πορεία (αν τελικά γίνει κουβέντα στο φόρουμ) να ψαχτώ κι εγώ περισσότερο.

Τον εαυτό μου δεν τον θεωρώ "εκ πεποιθήσεως κλασικό". Ούτε ξέρω τι είδος μουσικής θα έπαιζα αν δεν είχα δάσκαλο τον Φάμπα η αν δεν είχα συνεργαστεί με τον Μαυρουδή η τον Χατζιδάκι. Υπήρξα μουσικά ουδέτερος και “μέσα σ’ όλα” καθ' όλη τη διάρκεια των νεανικών μου χρόνων και η αίσθησή μου είναι ότι η κλασική κιθάρα με επέλεξε, δεν την επέλεξα εγώ.
Τι καλό και τι κακό είχε τελικά αυτό;
Το κακό είναι ότι ποτέ δεν μπόρεσε να "πορωθώ" με τον ρόλο του σολίστ κλασικής κιθάρας.
Άρα έχασα ευκαιρίες και κίνητρα.
Το καλό, ότι μου έχουν μείνει αρκετά απωθημένα με όλα τα άλλα είδη που με γοητεύουν, οπότε  το σαγόνι κρεμάει εύκολα όταν συναντηθώ σε “άλλους” χώρους με κάποιον η κάτι που με συναρπάζει.
Άρα, συνεχώς κερδίζω ευκαιρίες και κίνητρα.
Οι χώροι που ναι μεν πέρασα από δίπλα τους αλλά δεν τους κατέχω, εξακολουθούν να ασκούν την ίδια αγνή, νεανική γοητεία. Τεράστιο λοιπόν το κέρδος, αν σκεφτείς ότι εξακολουθώ να φαντασιώνω σαν παιδάκι πως:
"όταν μεγαλώσω (!) θα ήθελα (επί παραδείγματι)  να γίνω τζαζίστας" ... 
Και η φαντασίωση προφανώς βγαίνει και σε ότι (μουσικό) κάνω. Διότι όπως είναι γνωστό σε όλους, το άγνωστο είναι τεράστιο  κίνητρο για ψάξιμο και δημιουργία και παρέχει μπόλικο χώρο για “μύθο”, απαραίτητη τροφή της δημιουργικής φαντασίας ενός εκτελεστή η συνθέτη.

Αυτό όμως το σημαντικό που επιμελώς αποκρύπτω από τον εαυτό μου και δεν λαβαίνω υπ’ όψη στις φαντασιώσεις, είναι το πώς εν τω μεταξύ εξελίχτηκαν τα διάφορα αγαπημένα είδη μουσικής. Και για να μείνουμε στην τζαζ που προανέφερα: Τι είναι τζαζ πλέον;  
Διότι υποψιάζομαι ότι επιμελώς αποφεύγω να αποδεχτώ την "εξέλιξη" ενός είδους με “μαγκιά και ήθος” (κατά Τζιμάκο) σε σόου-μπιζ. Διότι πάντα στη φαντασίωσή μου συνοδεύω την Billie Holiday η τη Nina Simone κι όχι τη χλιδάτη τζαζογκόμενα που προωθεί το Jack Daniels. Κι όταν φαντασιώνω ότι συνυπάρχω με τζαζίστες μουσικούς, αυτοί σίγουρα δεν είναι οι εφετζήδες-δεξιοτέχνες, αντίστοιχοι των μπουζουκτζήδων της παραλίας. Αυτοί δηλαδή που έχουν κάνει την τζαζ να φαντάζει σαν ένα εύπεπτο, φλύαρο είδος, που έχεις την ελευθερία να ανακατέψεις τα πάντα (μέσα στα πλαίσια φυσικά της ... ελευθερίας) εξυπηρετώντας τελικά το εφέ της δεξιοτεχνίας και του ήχου και αδιαφορώντας για το ήθος και τη μαγκιά. Με προφανή και καθόλου καλλιτεχνικό σκοπό, να φτιάξεις ένα καταναλωτικό είδος που εντυπωσιάζει, πουλάει, αλλά και που (προπαντός) δίνει την επίφαση κουλτούρας. Χωρίς όμως να απαιτεί την νοητική και συναισθηματική προσπάθεια προσέγγισης της πραγματικά σύγχρονης μουσικής.

(Η οποία (παρεμπιπτόντως) πιστεύω ότι είναι προφανές πως είναι μία και... αδιαίρετη,  διαφοροποιούμενη μόνο ως προς το εργαλείο κατασκευής της. Και του οποίου (εργαλείου) η χρήση εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του κάθε καλλιτέχνη, οπότε για άλλον μπορεί να είναι περισσότερο βολικός ο αυτοσχεδιασμός, για άλλον αυτό που απλοϊκά αποκαλούμε “παρτιτούρα”· και για άλλον όλα μαζί).

Σαν υστερόγραφο:
Φυσικά, στην ίδια εφετζίδικη λούμπα έχει πέσει κι ο δικός μου (πάντα απλωτός και λάσκα) χώρος, αυτός της κλασικής κιθάρας. Το αξιοθρήνητο βέβαια εδώ, είναι ότι παρόλες τις τούμπες και τα ακροβατικά, τους μουσικούς κλαθμούς και οδυρμούς, το κοινό εξακολουθεί να μένει παγερά αδιάφορο. Τι να συμβαίνει άραγε;
Το αισιόδοξο λοιπόν σενάριο είναι ότι το κοινό μας είναι υποψιασμένο και “δεν μασάει”.
Το απαισιόδοξο, ότι ακόμα δεν βρέθηκε κάποια μάρκα ουίσκυ για να μας κάνει λάιφ-στάιλ.
Η τουλάχιστον (σύμφωνα με τη ρότα που έχει πάρει το ρεπερτόριο μας) κάποια μάρκα τεκίλα!

(Περισσότερα για την Eva Cassidy εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/Eva_Cassidy)

 
Κώστας Γρηγορέας
grigoreas@tar.gr
www.grigoreas.gr
www.myspace.com/kostasgrigoreas