Το Βενουζουελάνικο φαινόμενο El Sistema είναι γνωστό και θαυμαστό στον ελληνικό μουσικό κόσμο. (Το πρωτοέθιξε στο Tar η Άντα Γαλάνη). Όπως συνοψίζει και ο Βαγγέλης Γεωργίου στο μπλογκ του (http://georgioutar.wordpress.com/): «Σήμερα πια, αποτελείται από 30 συμφωνικές ορχήστρες και περισσότερα από 250.000 παιδιά της Βενεζουέλας εμπλέκονται στην εκμάθηση της σοβαρής μουσικής. Ένας μεγάλος αριθμός αυτών των παιδιών - περίπου το 90% - προέρχονται από φτωχογειτονιές». Γνωρίζοντας όμως την Marianna Castillo μαθαίνουμε και άλλα ενδιαφέροντα σχετικά με τις χορωδίες και τις δραστηριότητες στη φτωχή αλλά ενεργή αυτή χώρα της Λατινικής Αμερικής. Η σειρά των άρθρων της Castillo γύρω από το θέμα, θα μας διαφωτίσει.
[Τo ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ του TaR]
Να αγωνίζεσαι παίζοντας μουσική
(Tocar y Luchar)
Μέρος α'
....το όραμα μιας μονάδας μπορεί να επηρεάσει το σύνολο.
Σύστημα: σύνολο από σώματα, έννοιες ή διαδικασίες που βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση, έτσι ώστε κάθε μεταβολή στο ένα από αυτά να έχει επίδραση σε ένα ή σε όλα τα άλλα. Επίσης, σύνολο ομοειδών οργάνων ή ιστών που, σε συνεργασία μεταξύ τους, εκτελούν μια ορισμένη λειτουργία σε ένα ζωντανό οργανισμό.
El Sistema: Σύστημα (σύνολο από σώματα...) μουσικής διαπαιδαγώγησης, που αναπτύχθηκε από την επιμονή μίας μονάδας (José Antonio Abreu), σε βάθος χρόνου (30 χρόνια), στη Βενεζουέλα με, πλέον, παγκόσμια εμβέλεια.
Η φιλοσοφία του El Sistema, έχει ως βάση τη συμμετοχή των παιδιών από την ηλικία των 3-4, στην τοπική ορχήστρα, στον τόπο κατοικίας του. Το παιδί εξοικειώνεται με τα όργανα, ρυθμός και έκφραση είναι μέρος του παιχνιδιού, η ομαδικότητα και η αγάπη για τη μουσική, φέρνουν την δέσμευση της διατήρησης του πάθους και της συνεργασίας. Η τελειοποίηση στην τεχνική θα έρθει αργότερα και έτσι το σύνολο των ομοειδών οργάνων που, σε συνεργασία μεταξύ τους θα εκτελέσουν μια ορισμένη λειτουργία σε ένα ζωντανό οργανισμό, σε αυτήν την περίπτωση μία συμφωνική ορχήστρα, έχει επιτευχθεί.
Ο οργανισμός είναι υγιής και αναπτύσσεται, εξελίσσεται και υπερασπίζεται την φράση-αποστολή του: «Tocar y Luchar», να παίζεις μουσική και να αγωνίζεσαι για τη ζωή. Γρήγορα το σύνολο από σώματα, απαριθμεί 350.000 παιδιά και εφήβους, που έχουν ως κίνητρο την ατομική συνεισφορά για το ομαδικό επίτευγμα, μέσα από την αφοσίωση στην ομάδα. Το Εθνικό Δίκτυο Συμφωνικής Ορχήστρας σχηματίζει και προετοιμάζει τους μικρούς μουσικούς σε κάθε πόλη και επαρχία της χώρας, όπως και τα μέλη των χορωδιών.
.jpg)
El Coro de Manos Blancas (Χορωδία των Λευκών Χεριών), δημιουργήθηκε το 1999 από την καθηγήτρια Naibeth García, με σκοπό την ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες, στην κοινωνική δραστηριότητα δια μέσου της μουσικής. Η χορωδία αποτελείται από κωφά, βουβά και μη, παιδιά. Η ομάδα των κουφών, βουβών φοράει λευκά γάντια και αναπαράγει την ωδή σε νοηματική γλώσσα, έτσι, στο κοινό συνυπάρχουν κωφά, βουβά κα μη, άτομα σε μία δυναμική κοινωνική έκφραση όπως το τραγούδι.
Υπάρχουν 12 χορωδίες Coros de Manos Blancas οι οποίες εντάσσονται στο El Sistema. Έχουν συμπράξει σε παγκόσμιο επίπεδο, μαζί με τις συμφωνικές ορχήστρες της Βενεζουέλας, υπό την διεύθυνση των Simon Rattle, της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, Michael Landerburger, του Mουσείου Beethoven Γερμανίας, Mark Churchill, του Boston Conservatory, του Ιάπωνα maestro Shoji, του βενεζουελάνου Gustavo Dudamel, του Patricio Aizaga, της Orquesta Nacional de Ecuador, τον Gerald Wirth, των Chantors Child of Viena, και με την σοπράνο Mirella Freni.
Όλες έχουν δισκογραφία και βιντεοσκόπηση στις ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν αγκαλιάσει το μοντέλο του El Sistema, ως εκκίνηση για ανάπτυξη τέτοιων μουσικών θαυμάτων και στην Ευρώπη.
.jpg)
Οι τέσσερις Εθνικές Συμφωνικές Ορχήστρες Νέων και Παίδων της Βενεζουέλας, είναι γεγονός εδώ και πολύ καιρό. Όσοι βρέθηκαν στο Ηρώδειο στις 23 Ιουνίου) στη συναυλία της Orquesta Sinfónica de la Juventud Venezolana Simón Bolívar, είχαν πληροφορηθεί, λίγο ή πολύ, για αυτήν τη μαγική ιστορία.
Όλοι αναρωτήθηκαν πώς αυτοί οι έφηβοι, συνδυάζουν το πάθος με την τεχνική, την ομαδικότητα με την ιδιαίτερη αγάπη που εξέπεμπε ο κάθε μουσικός για την στιγμή της εκτέλεσης.
Οι Αθηναίοι δεν σταματούσαν τα χειροκροτήματα. Κοινό και επίσημοι καλεσμένοι είχαν εκστασιαστεί και δεν έφευγαν από τις θέσεις τους. Η επόμενη μέρα βρήκε τον μαέστρο José Antonio Abreu, να ανοίγει τους δρόμους με τους ελληνικούς επίσημους φορείς, ώστε να δημιουργηθεί η διακρατική συμφωνική ορχήστρα Ελλάδας-Βενεζουέλας, όπως έχει ήδη γίνει στην Σουηδία, Ελβετία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία.
Η ιστορία έχει μόλις αρχίσει. Το El Sistema υπάρχει με γερές βάσεις και αναζητεί να γίνει και στην Ελλάδα η μουσική, φορέας κοινωνικής ανάπτυξης.
Marianna Castillo
(Ιανουάριος 2011)
Διαβάστε και το αφιέρωμα του TaR στο El Sistema:
- [αξίζει να τους γνωρίζουμε] "EL sistema": Ένα σύγχρονο μουσικό - κοινωνικό θαύμα;
Links :
Ντοκιμαντέρ “Tocar y Luchar”
http://www.youtube.com/watch?v=KUYq2yg_Y2g&feature=related
Πρόβα της Χορωδίας Λευκά Χέρια
Επίσημη Ιστοσελίδα του El Sistema