NΕΦΕΛΗ ΛΙΟΥΤΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Στην Τίνα Βαρουχάκη
Έγινε ευρύτερα γνωστή το 2011, όταν έλαβε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό σύνθεσης που διοργάνωσε το «Ελληνικό Σχέδιο» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Η Νεφέλη Λιούτα, διηγείται σήμερα με πικρία ότι παρά το γεγονός ότι το «έπαθλο» (σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού) ήταν η ηχογράφηση δίσκου και η επίσημη κυκλοφορία του στην Αγορά, αυτό δεν έγινε ποτέ. Αποτέλεσμα; Το cd της, με τον όχι «τυχαίο», όπως θα διαπιστώσετε, τίτλο “1041ΑΚ (φάηντερς κήπερς) να κυκλοφορήσει ιδίοις εξόδοις, χρόνια αργότερα, χωρίς τη δυνατότητα πώλησης στην αγορά και με ενέργειες προώθησης μόνο εντός διαδικτύου.
Η Nefeli Walking Undercover, όπως είναι το καλλιτεχνικό της ψευδώνυμο, διδάσκει βιολί, γράφει στίχους, τους οποίους επενδύει με μουσική και άλλοτε συνθέτει αμιγώς ορχηστρικά έργα, όπως συνέβη προσφάτως με το «12», που περιλαμβάνει οργανικές συνθέσεις αφιερωμένες σε κάθε έναν από τους 12 μήνες. Οι στίχοι της, άλλοτε είναι επηρεασμένοι από ποίηση και άλλοτε από…τη Νομική Επιστήμη, την οποία σπουδάζει, καταπλήσσοντάς μας με το πώς μπορούν να συνδυαστούν αυτά τα δυο! Η Νεφέλη, αντανακλά ένα μορφωμένο και μουσικό περιβάλλον, αλλά και μια έντονη δική της προσωπικότητα, που σμιλεύτηκε από ποικίλα λογοτεχνικά διαβάσματα, τα οποία «αντανακλώνται» στο έργο της και είναι διαρκώς παρόντα στη διήγησή της. Ένα έργο πολλά υποσχόμενο, με διάφορους «πειραματισμούς» μουσικής και τεχνικής και πάντοτε επενδυμένο με νεανική φρεσκάδα-ίσως λιγότερο κατανοητό σε μεγαλύτερες ηλικίες. Αλλά τι σημασία έχει; Eάν το αφουγκραζόταν ο μέσος νεοέλληνας μεσήλικας, ίσως να ήταν σε θέση να κατανοήσει και το στίχο του Μπρέχτ, από τον οποίο επηρεάστηκε η Νεφέλη για να γράψει το τραγούδι «Από τον Μπρεχτ στα παιδιά μας»: «δεν θα πουν ήτανε σκοτεινοί καιροί, θα πουν γιατί σωπαίνουν οι ποιητές τους»…
«O καθένας μπορεί να ασχοληθεί με όποιο όργανο θέλει και να έχει αποτελέσματα. Αυτό όχι μόνο υποκειμενικά ή ψυχολογικά, αλλά αντικειμενικά, μπορεί και να βελτιωθεί και να ευχαριστηθεί τον ήχο του. “Κακούργημα” λοιπόν, θεωρώ το να «κόψεις» τον ενθουσιασμό κάποιου ή να του “κλείσεις” μια πόρτα. “Πλημμέλημα”, θεωρώ το να δώσεις περισσότερη βάση στο να εξελιχθεί τεχνικά απ΄το να ευχαριστηθεί ο ίδιος μέσα από τη μουσική. Θεωρώ ότι πρέπει να γίνονται και τα δυο, αλλά να μην ξεχνάμε, γιατί ξεκινάμε να παίζουμε μουσική.
“Πταίσμα”, θεωρώ το να μην μπορείς να προσαρμοστείς στην προσωπικότητα κάθε παιδιού»
Τ.Β. Είσαι σολίστ και καθηγήτρια βιολιού. Νομίζεις πώς αυτή η βαθιά γνώση της συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου, επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο γράφεις μουσική;
Νεφέλη Λιούτα: Αυτό έχει σίγουρα επηρεάσει. Καταρχήν, το πρώτο κομμάτι που έγραψα το «Το ρε και το μι απ' την ηρεμία», βγήκε πάνω στη μελέτη του Max Bruch, του κονσέρτου του διπλώματός μου. Επίσης γι΄αυτό το λόγο, όσα κομμάτια γράφτηκαν εκείνο το χρόνο είναι στην τονικότητα των κομματιών του διπλώματος. Άρα ναι, έχει επηρεάσει και σαν άκουσμα και σίγουρα η μουσική του Dvorzak, που είναι πολύ αγαπημένος (η συμφωνία του «Νέου Κόσμου» είναι το πιο αγαπημένο μου έργο), ή ο «Μολδάβας», του Smetana - όλα αυτά τα κομμάτια που έχουν και το έθνικ στοιχείο από την κλασική του μορφή, είναι μέσα στην επιρροή μου.Τ.Β. Ποιες νομίζεις ότι είναι οι πιο έντονες μουσικές σου επιρροές;
Νεφέλη Λιούτα: Άμεσα δεν ξέρω τι από αυτά έχει «περάσει» στη μουσική μου. Ακούγοντας πολύ Dvorzak, μάλλον υπάρχει ενδεχομένως στα ακόρντα που αλλάζουνε. Στιχουργικά, οι «τρύπες» ο Αγγελάκας» και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, δεν ξέρω πώς με έχουν επηρεάσει, αλλά ότι με κινητοποιούν συναισθηματικά να θέλω να γράψω ακούγοντας τις ιστορίες τους. Επίσης, τα φωνητικά των Κατσιμιχαίων, που ήταν γεμάτα δεύτερες και τρίτες φωνές και με έκαναν να νοιώθω φοβερή αγαλλίαση, είναι ένας λόγος που θέλω να βάζω πολλές φωνές. Όμως και το ηπειρώτικο ιδίωμα, το κλαρίνο και τα πολυφωνικά κάπως τα εντάσσω με το δικό μου εμπειρικό τρόπο, γιατί δεν έχω γνώση της παράδοσης ιδιαίτερη- περισσότερο όπως αντιλαμβάνομαι αυτές τις πολυφωνίες και τα γυρίσματα.
Τ.Β. Παράλληλα με την καριέρα σου ως μουσικού, σπουδάζεις νομικά: τι θεωρείς «πταίσμα» , τι «πλημμέλημα» και τι «κακούργημα», εκ μέρους ενός καθηγητή μουσικής;
Νεφέλη Λιούτα: «Κακούργημα» θεωρώ το να έρθει ένα παιδί και να του πεις ότι δεν είναι κατάλληλο για το μουσικό όργανο που θέλει να μάθει (το έχω ακούσει να γίνεται αυτό) είτε γιατί τα ανοίγματα στα δάκτυλά του δεν είναι μεγάλα, είτε γιατί κάνοντάς του δυο-τρία μαθήματα, βλέπεις ότι δεν «τραβάει» τόσο. Αυτό το θεωρώ «κακούργημα», γιατί ο καθένας μπορεί να ασχοληθεί με όποιο όργανο θέλει και να έχει αποτελέσματα. Αυτό όχι μόνο υποκειμενικά ή ψυχολογικά, αλλά αντικειμενικά, μπορεί και να βελτιωθεί και να ευχαριστηθεί τον ήχο του. «Κακούργημα» λοιπόν, θεωρώ το να «κόψεις» τον ενθουσιασμό κάποιου ή να του «κλείσεις» μια πόρτα. «Πλημμέλημα», θεωρώ το να δώσεις περισσότερη βάση στο να εξελιχθεί τεχνικά απ΄το να ευχαριστηθεί ο ίδιος μέσα από τη μουσική. Θεωρώ ότι πρέπει να γίνονται και τα δυο, αλλά να μην ξεχνάμε, γιατί ξεκινάμε να παίζουμε μουσική.
«Πταίσμα», θεωρώ το να μην μπορείς να προσαρμοστείς στην προσωπικότητα κάθε παιδιού, γιατί μπορείς να έχεις ένα μπούσουλα διδασκαλίας και αυτό να το «εντάξεις» πάνω σε κάθε παιδί σαν «καρμπόν». Όμως θεωρώ ότι είναι ακόμα καλύτερο αν μπορείς από το κάθε παιδί να αντλείς ένα στοιχείο και να προσαρμόζεις πάνω του το ρεπερτόριο και την ίδια την τεχνική. Το «κατατάσσω» στα πταίσματα, γιατί άμα έχεις ένα ενιαίο πλάνο διδασκαλίας, όλοι παίρνουν κάτι από αυτό.
Τ.Β. Το 2011 έλαβες το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό τραγουδιού της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Επηρέασε αυτή η διάκριση τη μετέπειτα σταδιοδρομία σου;
Νεφέλη Λιούτα: Δεν με επηρέασε άμεσα, διότι ακριβώς δεν δόθηκε το «έπαθλο» που συνδέονταν με το βραβείο- κάτι που θα επέτρεπε την επίσημη δισκογραφική κυκλοφορία και το «άνοιγμα» προς τα δισκοπωλεία. Από τη στιγμή που δεν έγινε ποτέ αυτό, εγώ κατέληξα να γράψω όπως έκανα τον πρώτο δίσκο, δηλαδή μόνη μου, με δική μου οικονομική επιβάρυνση. Επίσης, χωρίς προώθηση και νομική κάλυψη, ώστε να υπάρξει μια επίσημη κυκλοφορία σε δισκοπωλείο και χωρίς επικοινωνιακή στήριξη, ώστε να προωθηθεί ο δίσκος με διαφήμιση. Βέβαια το βραβείο έμμεσα βοήθησε, καθότι μετά τη διάκριση η ίδια η «Στέγη», μου ανέθεσε ορισμένες δουλειές συνθετικές και επίσημα, με αμοιβή. Δηλαδή, μπορούσα να νοιώσω τον εαυτό μου συνθέτη επαγγελματικά ότι μπορώ να κάνω αυτό και να το παρουσιάσω ως δουλειά και όχι να νοιώθω ότι ξεκλέβω χρόνο από κάτι άλλο. Άρα μου άρεσε που τοποθέτησα τη μουσική μου σ΄αυτό το πλαίσιο, γιατί οι ιδέες ήταν ενδιαφέρουσες (πχ μουσική για παραμύθι, συνεργασία με την Καμεράτα, κτλ) Μου άνοιξε τους ορίζοντες πέρα από την τραγουδοποιία στην πιο ίσως ορχηστρική μορφή της μουσικής.
Τ.Β. Ανέφερες μια συνεργασία με την Καμεράτα. Σε ποιο πλαίσιο έγινε αυτό;
Νεφέλη Λιούτα: Το «Ελληνικό Σχέδιο» που διοργάνωνε το διαγωνισμό, έκανε μια παράσταση με αφορμή το λαϊκό παραμύθι. Εμπνευστήκαμε να γράψουμε μουσική για ένα λαϊκό παραμύθι και να ανασκευάσουμε το κείμενό του. Συνεργάστηκα με την Καμεράτα γι΄αυτό και ήταν και άλλοι δυο συνθέτες εκείνη τη βραδιά.
Τ.Β. Το θέμα της έκδοσης cd είναι λήξαν ή υπάρχει κάποια εκκρεμότητα σε αυτό;
Νεφέλη Λιούτα: H εκκρεμότητα πλέον μόνο δικαστικά μπορεί να τακτοποιηθεί. Επειδή το βραβείο είναι ένα προϊόν ψυχικής ευφορίας, δεν θέλω να το συνδέσω με δικαστήριο. Για καιρό υπήρχαν συνεννοήσεις που δεν ευοδώθηκαν. Έπρεπε να πάρω όλο το ζήτημα «επάνω μου», γεγονός που «αφαιρεί» το χαρακτήρα αυτής της κίνησης- υποτίθεται ότι είναι ένα βραβείο που σου κάνει πιο εύκολη τη δουλειά, ώστε να μην τρέχεις πάλι μόνος σου (χρειάστηκε να κάνω τηλεφωνήματα, να δω αν είναι διατεθειμένοι να δώσουν κεφάλαιο όπως οριζόταν κτλ). Να πω εδώ ότι το ίδιο το «Ελληνικό Σχέδιο» ήταν υποστηρικτικό σε αυτή την προσπάθεια (δεν ξέρω τι παραπάνω θα είχαν κάνει) άλλωστε ο ίδιος ο κ Παπαδημητρίου βοήθησε με συνεντεύξεις, με τηλέφωνα. Η “Universal” και η «Ζυθοποιεία» (που προβλεπόταν ότι θα χρηματοδοτούσαν την παραγωγή) δεν μπορώ να πω ότι βοήθησαν καθόλου.
Τ.Β. Το 2015 κυκλοφόρησε το cd σου «1041ΑΚ (Φάηντερς, κήπερς)» Στη μουσική, αλλά και τους στίχους των τραγουδιών σου, δημιουργείται η εντύπωση ότι έχεις επιρροές, μεταξύ άλλων και από το Δημοτικό Τραγούδι. Αυτό δεν το λέω τόσο από άποψη μουσικής, όσο και από τους στίχους. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Νεφέλη Λιούτα: Σε κάποια σημεία έχει γίνει ασυναίσθητα, ας πούμε το κομμάτι «του περήφανου» δεν έχει κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο στο μυαλό ως αφορμή. Μιλάει για όλους αυτούς τους ανθρώπους που κάπως τους «τσακίζει» ο ρυθμός της πόλης. Aς πούμε, η αστική μοναξιά, η εγκατάλειψη, το περιθώριο, όλα αυτά δεν υπήρχαν στο Δημοτικό Τραγούδι τότε, αλλά νοιώθω ότι αυτό μπορεί να εκφραστεί και να «καλυφθεί», μόνο με τον πόνο που βγάζει το Δημοτικό Τραγούδι. Από την άλλη, το τραγούδι «της επιστροφής», που είναι καθαρά πολυφωνικό, συνειδητά ακολουθεί στη γραφή το Ηπειρώτικο, με τις επαναλήψεις, το διπλασιασμό των συλλαβών, απλά σαν θέμα πάλι έχει κάτι έξω από το Δημοτικό Τραγούδι, όπως την επιστροφή στην πόλη μετά από διακοπές. |
Τ.Β. Άλλες επιρροές που θεωρείς ότι έχει ο δίσκος;
Νεφέλη Λιούτα: Ο στίχος του Μπρέχτ ότι «δεν θα πουν ήτανε σκοτεινοί καιροί, θα πουν γιατί σωπαίναν οι ποιητές τους» με μια δική μου ανάγνωση και μετάφραση, έχει εμπνεύσει όλο το κομμάτι του δίσκου που είναι το βασικό video clip. Ήρθα σε επαφή με τον στίχο, με εντυπωσίασε σαν εικόνα τον καιρό που το διάβασα, μετά διάβασα Μπρεχτ και μου άρεσε πολύ και χάρηκα τελικά που έχει δοθεί εκεί η έμφαση. Ενορχηστρωτικά, άκουγα ένα διάστημα πάρα πολύ μια jazz μπάντα, «Portico Quartet», που είχανε μέσα το hang drum, ένα όργανο μεταξύ καλίμπας και μεταλλοφώνου που με σαγήνευσε ο ήχος του- εξού και έχω πολλές καλίμπες και μεταλλόφωνα. Βεβαίως και η νομική έχει μπει σαν επιρροή. Υπάρχει το άρθρο που μιλάει για τη χρησικτησία και έχω επηρεαστεί από αυτό διερωτώμενη τι γίνεται με τον κόσμο μας και τους συνεχιστές του. Ποιοι είναι αυτοί που δικαιωματικά αξίζει να φροντίσουν αυτό τον κόσμο; Εγώ καταλήγω στα παιδιά, ως πιο αθώα και ανόθευτα.
Τ.Β. Φαίνεσαι πολύ διαβασμένη, έχω την αίσθηση ότι πρέπει να είσαι από αυτά τα παιδιά που έχουν «ζυμωθεί» με τη λογοτεχνία. Κατά τη διαδικασία γραφής στίχων, συνειδητοποιείς επιρροές από συγκεκριμένους ποιητές ή λογοτεχνικά ρεύματα;
Νεφέλη Λιούτα: Έχω υπάρξει ένα διάστημα πιο καλή φίλη με βιβλία, απ΄ότι με ανθρώπους. Δεν συνειδητοποιώ τις επιρροές. Ξέρω ότι δεν μου αρέσει η πολύ μαξιμαλιστική γραφή και οι πολλοί επιθετικοί προσδιορισμοί και ότι μου αρέσουν τα ουσιαστικά περισσότερο και τα ρήματα. Όμως δεν μπορώ να το εντάξω σε κάποιο συγκεκριμένο ρεύμα, δεν ξέρω ποιος με έχει επηρεάσει έτσι.
Τ.Β. Στους στίχους των τραγουδιών σου, είναι έκδηλοι προβληματισμοί για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, όπως η μετανάστευση με το έργο σου “Jeder ist ein Fremder » (Ο καθένας είναι ένας ξένος - σχεδόν παντού) . Για ποιους λόγους σε αγγίζει με τόση ένταση ένα ζήτημα το οποίο- εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον- δεν φαίνεται να σε αφορά;
Νεφέλη Λιούτα: Όλοι ανήκουμε σε αυτό τον πλανήτη, όλοι είμαστε φτιαγμένοι από την ίδια ουσία και η ιστορία και ο καιρός, κάνουν κύκλους. Ξέρω ότι ο λαός μου έχει υπάρξει λαός μετανάστευσης και ότι ενδεχομένως όχι η ίδια μου η οικογένεια, αλλά είτε φίλοι, είτε γνωστοί, το ΄50, το ΄60, το ΄70, έχουν βρεθεί να διασχίζουν ωκεανούς και ηπείρους… Μου φαίνεται δυσβάστακτο, να το έχουμε αυτό στο DNA μας και να μην μπορούμε να το κατανοήσουμε όταν συμβαίνει σε κάποιον άλλο, που ζητάει από μας βοήθεια. Θα ήθελα να είμαστε πιο «ανοικτοί» και να μην ασχολούμαστε μόνο για τον εαυτό μας. Όταν χρειαστήκαμε βοήθεια, τη ζητήσαμε, αλλά τώρα που κάποιος άλλος τη ζητάει, έχουμε άλλα προβλήματα, δικά μας. Η ίδια δεν έχω μεταναστεύσει ποτέ, αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν διωχθεί ή που διαλέγουν να φύγουν και ότι εμείς βάζουμε κάτι άλλο πριν από την αξιοπρέπειά τους και την ανάγκη τους για βοήθεια.
Τ.Β. Στον πρώτο δίσκο σου, «Μολύβια κομάντος» αναφέρεις κάτι που μου έκανε εντύπωση και ως γνώση και ως κίνητρο να αξιοποιηθεί με κάποιο τρόπο καλλιτεχνικά: «Στη Φλωρεντία, ο Φίλιππος Φράντσι (Franci) ιδρύει περί το 1675 μία κελιωτή φυλακή ("spedale") για εγκαταλελειμμένα παιδιά». Οι στίχοι του τραγουδιού γράφτηκαν με αφορμή αυτή την πληροφορία;
Νεφέλη Λιούτα: Εδώ είναι η νομική! Διάβαζα εγκληματολογία και είχαμε το βιβλίο του κ Κουράκη, ο οποίος αναφέρει τον όρο "spedale". Και η λέξη μου έκανε εντύπωση και το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε ένας όρος όπως «νοσοκομείο» ή «κέντρο προστασίας», ώστε να εξελιχθεί σε φυλακή. Έγραψα στο internet τον όρο και δεν βρήκα πληροφορίες. Επικοινώνησα με τον Καθηγητή, μου έστειλε κάποιες πληροφορίες και η ίδια η λέξη κάπως με παρέπεμπε στο μεταλλικό και το σιδερένιο ήχο των υλικών των φυλακών. Και με παρέπεμψε σε αυτό το τραγούδι πρώτα ενορχηστρωτικά και ύστερα ήρθαν όλα τα υπόλοιπα. Σκέφτηκα δηλαδή ένας όρος που μου ακούγεται μεταλλικός λόγω του “l” του «b» και του «d», θα μπορούσε να έχει μόνο μεταλλικό ήχο, άρα καλίμπες) να μην παιχτεί με δοξάρι, να είναι το δοξάρι ανάποδα πάνω στις χορδές, να ακούγεται πιο μεταλλικό και όλο αυτό να «ντύσει» ένα τραγούδι για ένα θέμα, όπως η φυλακή.
Τ.Β. Το Μάιο του 2015, όσοι συνθέτες είχατε διακριθεί στο διαγωνισμό τραγουδιού της Στέγης, κληθήκατε να μελοποιήσετε ποιήματα. Δίνοντας συνέντευξη, στην ερώτηση ποιός στίχος σε παρακίνησε, ανέφερες το στίχο του αείμνηστου Νίκου Γρηγοριάδη: «με μια αθέατη ροή από νερά / κάπου μετέωρα ανάμεσα στα μάτια.»[1] Τι σημαίνουν για σένα αυτοί οι στίχοι;
Νεφέλη Λιούτα: Ο Τίτλος του ποιήματος είναι «ροή από νερά». Το τραγούδι μιλάει πολύ για την ανάμνηση την παιδική και δίνω βαρύτητα στις αναμνήσεις. Έχει γραφεί σαν παρομοίωση, σαν κάτι που κυλάει και ρέει, άρα σαν νερό. Το νερό, γενικά σαν ουσία, μου αρέσει πάρα πολύ, γιατί επιπλέει και δεν υπάρχει βαρύτητα. Είσαι πιο ελεύθερος, άρα αυτόματα κάνει την ανάμνηση κάτι όμορφο, άρα είναι ανάμεσα στα μάτια κάπως μετέωρο, γιατί τα μάτια σου βλέπουν αυτό που συμβαίνει τώρα. Πίσω από τα μάτια, είναι ό,τι έχεις ζήσει στο παρελθόν και όλα αυτά κάνουν ένα ενιαίο κόσμο (συγκρίνεις τα δυο και κάπως ισορροπείς και εσύ και είσαι πάντα λίγο μετέωρος στο ότι έχεις ζήσει και τι θα ζήσεις). Ως εικόνα μου άρεσε πάρα πολύ και με έκανε να θέλω να το μελοποιήσω να του βάλω ήχο.
Το άλλο ποίημα της Μάγιας Μαρίας Ρούσου, μιλάει για τον έρωτα και την απόγνωση μέσα σε αυτόν. Βρήκα τη γραφή πολύ τρυφερή και ήθελα και σε αυτό να βάλω μουσική.
Τ.Β. Προσφάτως κυκλοφόρησες το cd με τίτλο «12», με πολύ ενδιαφέροντα ορχηστρικά έργα- κάθε ένα από τα οποία είναι αφιερωμένο σε κάθε μήνα του χρόνου. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;
Νεφέλη Λιούτα: Η ιδέα αυτή προέκυψε από διπλή αφορμή. Η βάση της γραφής είναι κατά κάποιο τρόπο ότι αγαπώ πολύ την εναλλαγή των εποχών. Κάθε μήνας έχει κάτι ιδιαίτερο. Επομένως, θα ήθελα πολύ κάθε μήνας να έχει το τραγούδι του. Σαν αφορμή, είναι δώρο για ένα φίλο που επίσης αγαπάει πολύ τις εναλλαγές των εποχών. Και σκεφτόμουν τι είναι το πιο ωραίο δώρο που μπορείς να κάνεις σε έναν άνθρωπο που αγαπάει τη μουσική και τις εποχές, ίσως να του γράψεις μουσική γι΄ αυτές τις εποχές. Άρα σαν εικόνα, πήρα τα δικά του ενδιαφέροντα σε σχέση με τον κάθε μήνα και πάντα υπάρχει μια εικόνα λίγο αφηρημένη, είτε το στάχυ και ο μπλε ουρανός, τον Αύγουστο, η εικόνα ενός βουνού που είναι γεμάτο χιόνι και την ίδια ώρα πέφτει ο ήλιος και είναι κάπως μαλακό το φως … Είναι μικρές- μικρές στιγμές. Ήθελα να είναι ορχηστρικό, για να μην το βαρύνω με περιγραφή, αλλά ο καθένας να φανταστεί ό,τι θέλει για το δικό του μήνα. Το «12» διαφοροποιήθηκε λίγο η γραφή μου, γιατί οι προηγούμενες δουλειές είχαν γραφεί αρχικά σπίτι, αλλά είχαν επανεκτελεστεί στο στούντιο. Το «12» γράφηκε και ηχογραφήθηκε στο σπίτι. Το αντιμετώπισα και λίγο πιο τεχνικά: δοκίμασα κάποια κανάλια αριστερά και δεξιά. Επίσης, έχω δουλέψει και με κάποια φίλτρα, έχω βάλει το ηλεκτρονικό στοιχείο σε μια ανεπαίσθητη βαθμίδα. Αυτό ήταν κάτι διαφορετικό, δεν το έχω ξανακάνει. Δεν θα το καταλάβει ο κόσμος ακούγοντάς το, εκτός αν βάλει ακουστικά και είναι εκείνη την ώρα σε εγρήγορση να προσέξει τα κανάλια.
Τ.Β. Πώς συνθέτεις; ξέρεις αυτό το ρωτάω έχοντας στο μυαλό μου ότι κάποιος που δεν είναι μουσικός φαντάζεται ίσως τη σύνθεση σαν ένα «θαύμα» Πώς γίνεται αυτό; (αναρωτιέμαι για τη διάσταση τόσο την ψυχολογική, όσο και την τεχνική).
Νεφέλη Λιούτα: Ακολουθώ ένα σχετικά σταθερό μοτίβο. Μου έρχεται μια ιδέα χωρίς προβληματισμό, κάποιες φορές είναι μουσική, κάποιες στίχος, άλλες ενορχήστρωση. Στο “spedale," για παράδειγμα, είπαμε ότι ήρθε πρώτα το ενορχηστρωτικό, υπήρχε η θεματική και η ρίζα της λέξης ενέπνευσε την ενορχήστρωση, η ενορχήστρωση έδωσε τα ακόρντα και τα ακόρντα ταίριαξαν μετά το στίχο.
Τ.Β. Προηγείται η μουσική του στίχου ή αντιστρόφως;
Νεφέλη Λιούτα: Και τα δυο έχουνε γίνει.
Τ.Β. Συνήθως;
Νεφέλη Λιούτα: Νομίζω ίσα! Ποτέ δεν είναι απόλυτο, γιατί αυτό που θα μπει δεύτερο, θα «υποδείξει» λίγο το πώς θα κινηθεί και το πρώτο. Μπορεί να προκύψει μια μελωδία, να της βάλω τα ακόρντα και εκεί να πρέπει να μπει ο στίχος, που είναι εμπνευσμένος από κάτι συγκεκριμένο. Οι συλλαβές είναι συγκεκριμένες, άρα κάτι θα αλλάξει και στη μελωδία έτσι που να βγει το νόημα χωρίς «εκπτώσεις». Άρα, το ένα βοηθάει το άλλο. Ενώ θεωρούσα ότι δεν είμαι αυτοσχεδιαστική σαν καλλιτέχνης, συνειδητοποιώ ότι η σύνθεσή μου, τελικά είναι αυτοσχεδιαστική. Γράφω το κύριο όργανο, το ακούω και μετά πάνω σε αυτό βάζω ένα ένα όλα τα υπόλοιπα. Εκεί θα υποδειχθεί και η ενορχήστρωση.
Τ.Β. Σε εκφράζει η γενιά σου; Αισθάνεσαι ότι συμβαδίζεις με τους ανθρώπους της γενιάς σου και τις κυρίαρχες αξίες που φαίνεται να έχουν;
Νεφέλη Λιούτα: Μικρότερη δυσκολευόμουν περισσότερο - ειδικά τον καιρό που η μουσική και τα βιβλία ήταν κάτι πολύ πιο οικείο για μένα. Γι΄αυτό και στενοχωριόμουν πάρα πολύ όταν τελείωνε ένα βιβλίο, γιατί οι ήρωες ήταν κυριολεκτικά οι καλύτεροί μου φίλοι. Νομίζω ότι εκείνο το διάστημα ένοιωθα ότι δεν θα καταφέρω να επικοινωνήσω με τον ίδιο τρόπο με συνομηλίκους μου και να νοιώθω το ίδιο γεμάτη. Προχωρώντας ο καιρός, αρχίζω να νοιώθω ότι μπορώ πολυεπίπεδα να το αντλήσω αυτό και από ανθρώπους της γενιάς μου, αλλά και μεγαλύτερους. Βέβαια τώρα με τα μαθήματα, το «δέκα προς τα πίσω» μου «ανοίγει» επίσης τον κόσμο διαφορετικά. Γιατί όλοι μεγαλώνοντας χάνουμε τον αυθορμητισμό μας. Όταν έκλεισε το ωδείο το καλοκαίρι συνειδητοποίησα ότι όλα αυτά τα παιδιά δεν θα τα βλέπω για τους επόμενους δυο μήνες. Με ξένισε πάρα πολύ! Δηλαδή, το ότι είναι άνθρωποι που είναι ακόμη αδιαμόρφωτοι, αφελείς, αυθόρμητοι και αθώοι (όσο μπορούν), τους κάνει αυτομάτως πιο ελεύθερους και στην επικοινωνία. Νοιώθω ότι δεν χρειάζεται να κρύψω πράγματα, ούτε να υποκριθώ. Το αντίθετο! Άρα αυτό κάνει μια επικοινωνία ξαφνικά πολύ ουσιαστική με έναν άνθρωπο σε μια ηλικία που δεν το περιμένεις ότι θα αναπτύξεις μια τέτοια σχέση και κάνεις συζητήσεις που βοηθάνε να αντιληφθείς κάποια πράγματα.
Τ.Β. Όπως;
Νεφέλη Λιούτα: Όπως το τι έχει αξία και το τι δεν έχει! Είναι άνθρωποι που δεν θα ζοριστούνε για να μην σου πουν κάτι που σκέφτονται. Σε αγαπάνε, δεν σε αγαπάνε, θα στο δείξουνε! Θα σου κάνουνε ζωγραφιά, ή θα σου μιλήσουνε ανοικτά θα σου πούνε «χαίρομαι που κάνουμε βιολί σήμερα» ή «δεν έχω καθόλου όρεξη να παίξω σήμερα!» Και είσαι κι εσύ αυτομάτως έτσι απέναντί τους.
Καταλήγοντας, μπορώ να νοιώσω τη γενιά μου, να με εκφράζει και να συμπλέουμε κάπως, ενδεχομένως όχι πάντα και ενδεχομένως όχι με όλους. Πάντα νομίζω με τις εξαιρέσεις θα ταυτιστείς και θα νοιώθεις ότι συμβαδίζεις πιο ταιριαστά.
Τ.Β. Τι άλλα καλλιτεχνικά σχέδια επίκεινται;
Νεφέλη Λιούτα: Πρέπει να γίνει μια παρουσίαση δίσκου το «1041 ΑΚ» δεν έχει παρουσιαστεί. Καθυστέρησαν οι πρόβες, η εύρεση χώρου, γιατί προσπαθώ να βρω κάποιο χώρο που να μου αρέσει και ηχητικά και αισθητικά. Επίσης να έχω και μια δίκαιη συμφωνία, ώστε να αμειφθούν οι μουσικοί. Όλα τα παιδιά που παίζουν είναι ιδιαίτερα πρόθυμα, κανείς δεν μου είπε «Νεφέλη εάν δεν μας πληρώσεις δεν θα παίξουμε» αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ δεν θέλω να νοιώθουν ότι αναγνωρίζεται η προσπάθειά τους. Άρα, αυτά τα κριτήρια, δυσκολεύουν την εύρεση χώρου.
Επίσης αρχίζω σιγά σιγά και γράφω καινούργια τραγούδια, λίγο πιο ευρεία σε δυναμική. Έχω ανάγκη να «ηλεκτροποιηθώ» λίγο περισσότερο, πάντα στα όριά μου. Ενδεχομένως σιγά σιγά κάποιες βαριές ηλεκτρικές κιθάρες που δεν υπήρχανε ποτέ, σιγά σιγά νοιώθω ότι κάπου θέλω να ενταχθούνε, σταδιακά και «φιλικά» προς το είδος και τον ήχο μου. Δεν είναι ότι ξαφνικά κάποιος θα ακούσει και θα πει: «τι είναι αυτό, δεν το αναγνωρίζω».
Με τη μητέρα μου, βιολονίστα Νέλλη Οικονομίδου, θα κάνουμε μια συναυλία οι δυο μας και με φιλικές συμμετοχές θα έχει κλασικό ρεπερτόριο ίσως και κάποια κομμάτια από το «12», που θα είναι πιο ορχηστρικά. H συναυλία θα γίνει στις 17 Φεβρουαρίου, στο ωδείο Φ. Νάκας.
Τίνα Βαρουχάκη
varouchaki.tar@gmail.com
Φεβρουάριος 2016
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου)
[1] http://www.musicpaper.gr/editorial/item/6508-9-neoi-synthetes-dialegoun-na-melopoiisoun-18-poiimata-ellinon-poiiton#sthash.9BmjeVuN.dpuf
Πηγή: http://www.musicpaper.gr/editorial/item/6508-9-neoi-synthetes-dialegoun-na-melopoiisoun-18-poiimata-ellinon-poiiton
_1.jpg)
