ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ
Χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου;
Προφανώς… Η ορχήστρα των Χρωμάτων είχε ήδη πριν την παραίτηση Λογιάδη της 6ης Ιουνίου χάσει το χρώμα της ζωής και της αισιοδοξίας όσο κι αν εντυπωσιακά καρτερικά και δυναμικά οι μουσικοί και το διοικητικό προσωπικό δεν απέκλειαν το θαύμα.
Θα πει κανείς ότι η απομάκρυνση του μαέστρου δεν σημαίνει αναγκαστικά την διάλυση. Θα ήταν έτσι αν δεν ζούσαμε στο κατσαρολιστάν, αλλά ζούμε και μάλιστα σε καθεστώς μεγαλύτερης ακόμα διάλυσης από αυτή που θα περιελάμβανε μόνον την συγκεκριμένη ορχήστρα.
Το Νοέμβριο του 1989 έδωσε την πρώτη συναυλία η Ορχήστρα των Χρωμάτων στο Παλλάς. Το όραμα του ιδρυτή ήθελε μια ορχήστρα πρότυπο που θα στοχεύει στην εξοικείωση του μέσου κοινού με την μουσική, μέσα από πρωτότυπα προγράμματα.
Στους τέσσερις κύκλους συναυλιών που οργανώθηκαν από τον Νοέμβριο του 1989 έως τον Ιούνιο του 1993, ο Χατζιδάκις πρότεινε στους ακροατές εκτός απ αφιερώματα στο Μανώλη Καλομοίρη, το Νίκο Σκαλκώτα, το Γιάννη Χρήστου και το Μίκη Θεοδωράκη, πολλά άγνωστα στην Ελλάδα έργα συνθετών του 20ού αιώνα όπως των: Copland, Menotti, Poulenc, Milhaud, Ohana, Hindemith, Nielsen, Ives, Britten, Thomson, Szymanowski, Kurt Weill, Piazzolla, Rota, κ.ά. Έντονη παρουσία είχε και η ελληνική μουσική (Πετρίδης, Βάρβογλης, Παλλάντιος, Ξενάκης, Σισιλιάνος, Μαμαγκάκης, Αντωνίου, Κουρουπός), χωρίς να λείψουν και οι νεώτεροι δημιουργοί (Ανισέγκος, Κριτσωτάκης).
Βουδαπέστη, Λονδίνο, Λισσαβόνα, καλλιτεχνικά δρώμενα σε μουσικά κέντρα στην Ευρώπη ήταν από το 1997 οι ικανοποιήσεις των συναδέλφων των Χρωμάτων. Ωραίες κριτικές, ζεστό χειροκρότημα και, όσο ζούσε, χαμόγελο ικανοποίησης από τον ιδρυτή…
Ο Μάνος Χατζιδάκις με τον Γιώργο Κουρουπό, άλλες εποχές!
Η δισκογραφία της ορχήστρας παρουσιάζει κι αυτή ενδιαφέρον: Τα τραγούδια του Αιγαίου, η Κοκκινοσκουφίτσα κι ο καλός λύκος, το Μονόγραμμα, έργα Πιατσόλλα, Γ. Χρήστου, Γ. Κωνσταντινίδη, Φ. Τσαλαχούρη, Γ. Κουμεντάκη, Π. Πετρίδη, Δ. Μητρόπουλου, Ν. Σκαλκώττα κ.α. οι Δραπέτες της Σκακιέρας του Γ.Κουρουπού, συμμετοχές σε δίσκους ελλήνων τραγουδιστών και συνθετών. Εκδόσεις συμπληρώνουν το πάζλ.
Η Ορχήστρα πραγματοποίησε μέχρι σήμερα πάνω από 200 εκτελέσεις έργων περίπου ενενήντα Ελλήνων συνθετών, πολλά από τα οποία είναι παραγγελία της ίδιας της Ορχήστρας ή πρώτες εκτελέσεις.
Μίλτος Λογιάδης
Αν και βάση του N.2273/94, το ΥΠΠΟ οφείλει να καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα της ορχήστρας, δεν εγγράφεται το σύνολο της επιχορήγησης στον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου, με επακόλουθο οι μουσικοί της ορχήστρας να έχουν μείνει απλήρωτοι για μήνες πολλούς, πολλές φορές, προκειμένου να κάνουν οι υπέυθυνοι της ορχήστρας το νοικοκυριό τους, χρέη προς τρίτους, έκτακτες επιβαρύνσεις. Το 2009 ήρθαν και οι περικοπές. έκτοτε η ορχήστρα βρίσκεται στο κενό και παλεύει χάρη στην αγάπη και τη σύμπνοια που με πρωτοφανή τρόπο διέπει την ομάδα των συνεργατών της. Στις 22 Οκτωβρίου 2010 το σωματείο της ορχήστρας δημιούργησε μάλιστα και ένα ιστολόγιο για να αναζητηθεί η στήριξη του κοινού, σε μια από τις δραματικές κρίσεις οικονομικών της ορχήστρας.
http://blog-mousikoichromaton.com/?p=1
Η τελευταία συναυλία που διηύθυνε ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν αυτή της 22ας Φεβρουαρίου του 1993 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με τίτλο «Διαμαρτυρία κατά του Νεοναζισμού». Στο πρόγραμμα, έργα των K. Weill, F. Liszt και B. Bartok -σολίστ, ο μέγιστος πιανίστας Gyorgy Sandor.
Τις επόμενες συναυλίες θα τις διηύθυνε ο Μίλτος Λογιάδης, ο οποίος πρωτοσυνεργάστηκε με την Ορχήστρα των Χρωμάτων το 1991.
Μετά το θάνατο του Χατζιδάκι στις 15 Ιουνίου 1994, ο Λογιάδης θα ήταν ο μόνιμος αρχιμουσικός στα Χρώματα, έτσι επιθυμούσε ο ιδρυτής, έτσι έγινε και πολύ καλώς έγινε. Θεωρώ τον Λογιάδη ως μια από τις σωστότερες αποφάσεις του Μάνου Χατζιδάκι εις ότι αφορά στην επιλογή συνεργατών.
Για δεκαέξι και μισό χρόνια ο Γιώργος Κουρουπός, συνεργάτης εμπιστοσύνης του Χατζιδάκι και στο Τρίτο πρόγραμμα, ήταν διευθυντής της Ορχήστρας. Τον Ιούλιο του 2010 έβαλε μια τελεία, με τρόπο ευγενικό και καλοπροαίρετο, υπογράμμισε την ανυπαρξία ενδιαφέροντος της πολιτείας και ευχήθηκε στον επόμενο καλή επιτυχία και φρέσκιες ιδέες…
Γιώργος Κουρουπός
Σύμφωνα με τη δικαιολόγηση της παραίτησης Λογιάδη: Δεν διαθέτω άλλες ψυχικές αντοχές… Σε σχέση με το λόγο του Κουρουπού, ο λόγος του Λογιάδη είναι πιο κουρασμένος, πιο θυμωμένος, πιο απελπισμένος.
Όσο κι αν ο δημιουργικός οίστρος των συνεργατών κρατά ακμαία τη δημιουργική μας διάθεση, καθ υπέρβασιν ίσως, ο ανθρώπινος παράγοντας δεν είναι παντοτινά ο ίδιος, ευτυχώς, εν μέρει! Οι πιεσμένες εκρήξεις χαλούν το όνειρο, λέει ο ποιητής…δεν ξέρουμε, απλώς υποθέτουμε, τις… συρράξεις που θα είχε προκαλέσει ο Χατζιδάκις εάν ήταν ζωντανός σήμερα.
Στις 15 Ιουνίου ο Χατζιδάκις πέρασε στην Αθανασία κι ένας λόγος που όλοι αναγνωρίζουν ότι άξιος υπήρξε και αθάνατος θα ζει, ήταν και το γεγονός ότι πολεμούσε πάντα για ιδέες, για το καλό και το αγαθό, μη υπολογίζοντας συμβάσεις.
Αυτό ας προβληματίσει όσους δεν υπολογίζουν παρά μόνον συμβάσεις κι ας είναι ο Λογιάδης και τα Χρώματα το τελευταίο θύμα των κακοδουλεμένων μυαλών του τόπου… είμαι βέβαιη ότι από ψηλά είναι υπερήφανος για το «όχι» του καλλιτεχνικού του παιδιού…
Τελικά, πείτε μου, αν είναι δυνατόν με δυο λόγια, ποιος είστε κύριε Χατζιδάκι;
Ένας Ξανθιώτης με κρητική καταγωγή, που ζει στην Αθήνα από το 1931.
Πέραν αυτού;
Τίποτε άλλο.
Όλα αυτά, η παρουσία σας στην καλλιτεχνική ζωή του τόπου, οι επιτυχίες σας...
Δεν με απασχολούν. Σας δίνω το λόγο μου. Εμένα εκείνα που με απασχόλησαν είναι άλλα πράγματα, τα οποία τα πραγματοποίησα εν πολλοίς.
Δηλαδή;
Άσχετο.
Στην τελείως ιδιωτική σας;
Στην εντελώς. Και γι’ αυτό θεωρώ τον εαυτό μου επιτυχή. Από κει και πέρα, η μουσική μου δραστηριότητα και η απήχηση της δουλειάς μου στον κόσμο ουδόλως με ενδιαφέρει.
Να το πιστέψω αυτό;
Τι φταίω εγώ αν δεν το πιστέψετε; Εγώ ενεργώ, βέβαια, βάση ορισμένων κανόνων που με χαρακτηρίζουν, δεν μπορώ για παράδειγμα να είμαι πρόχειρος στις εκδηλώσεις μου, αλλά πέραν αυτού, αδιαφορώ για την απήχηση που μπορεί να έχω. Εξίσου ενθουσιάζομαι με τριάντα ανθρώπους και εξίσου ενθουσιάζομαι με έναν άνθρωπο και εξίσου με χίλιους. Οι παραπάνω λιγάκι με ενοχλούν.
Λένε ότι μοιάζετε με παιδί;
Εγώ μιλάω σοβαρά. Τώρα αν οι άλλοι με παίρνουν σαν παιδί, δεν φταίω εγώ. Έτσι είμαι, όταν είμαι μόνος σπίτι μου.
Αισθάνεστε καθόλου παιδί ωστόσο;
Όσο μου επιτρέπει η ηλικία μου. Είμαι 63 ετών.
Κάνετε σκανταλιές;
Όσες μπορώ.
Σαν τι θα μπορούσατε να κάνετε;
Έκανα πολλές. Έγινα Διευθυντής της Κρατικής, έγινα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Λυρικής. Όλα αυτά ήταν σκανταλιές. Ενώ οι άλλοι τα έκαναν σοβαρά, εγώ τα ’κανα για παιχνίδι. Μόνο που δεν τους άφησα να με υποπτευθούν.
Σας αρέσει να τους τη φέρνετε έτσι, καμιά φορά;
Όχι, δεν έχω τέτοια πρόθεση. Εμένα με ενδιαφέρει να παίξω για να κοιμηθώ.
Να παίξετε για να κοιμηθείτε!
Ναι. Όπως κάνουν τα παιδιά, που παίζουν όλη τη μέρα, να ξοδέψουν τη ζωτικότητά τους και το βράδυ πάνε να κοιμηθούν.
Σας ανέχονται όμως.
Δεν ξέρω αν με ανέχονται, εγώ πάντως κάνω εκείνο που θέλω.
Σας ανέχονται.
Ε, τότε, δόξα τω Θεώ, θα πει ότι εργάστηκα καλά μέχρι τώρα, ώστε να ανέχονται τις σκανταλιές μου.
Είναι φανερό ότι είστε ευχαριστημένος.
Από τη ζωή μου; Καλά πήγε.
(Όλγα Μπακομάρου, Περιοδικό «Γυναίκα», 1988)
Παραίτηση λοιπόν του Μίλτου Λογιάδη… για να επανέλθουμε στο σήμερα, ή μάλλον στο σχεδόν αύριο… μιλάμε για ό,τι πιο ευφάνταστο και ποιοτικό παρουσιάστηκε στη συμφωνική αμς πραγματικότητα τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Όλοι το συζητούσαμε ότι θα γινόταν... αλλά όλοι λέγαμε ότι θα ήταν καλά να μη γινόταν! οι υπεύθυνοι, λέει ο μαέστρος, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους...
Μαέστρο, είσαι πολύ ευγενικός... υπεύθυνος είναι ο έχων και ο φέρων συνειδητά την ευθύνη. Εκτός αν δεν το έχει καταλάβει λόγω άλλων παραμέτρων...
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗΣ ΛΟΓΙΑΔΗ: http://wp.me/pVrlB-9O
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΠΟ: http://government.gov.gr/2011/06/07/15223/
Έφη Αγραφιώτη
Effie.tar@gmail.com
Ιούνιος 2011
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας