PACO για πάντα!
Χτες το πρωί μάς ήρθε η δυσάρεστη πληροφορία για τον θάνατο του Paco de Lucia και απανταχού ο κιθαρόκοσμος (και όχι μόνο) πάγωσε! Δεν έχει την πολυτέλεια (ο κόσμος) να χάνει τέτοιους καλλιτέχνες-μουσικούς, αυτοσχεδιαστές, σε ηλικίες που θεωρούνται άδικες και πρόωρες. Ο Paco νιώθω πως ήταν ένα πρόσωπο οικείο, σα να τον γνωρίζω προσωπικά, φιλικός, πρόσωπο με ιστορική σημασία. Το είδος της μουσικής που υπηρετούσε έως τα 66 του χρόνια, είχε σχέση με ένα νέο-σύγχρονο πνεύμα, παρ’ ότι το πάθος του ήταν πάντα η ιβηρική παράδοση των φλαμένκος και των απαράμιλλων χορών-ρυθμών της Μεσογείου, όσων συγγενεύουν με την ισπανική παράδοση, στο πέρασμα των αιώνων και στην αλυσίδα του χρόνου…
Ο Paco, παρ’ όλο που είναι σύγχρονος, ανέπτυξε τη δράση του και ζυμώθηκε στον 20ο αιώνα, από τις ρίζες τού πατέρα του που τον ενέπλεξε από μικρό παιδί στο παίξιμο της κιθάρας φλαμένκο, ανάμεσα στο κατάλληλο περιβάλλον αυτής της μουσικής, που είναι σύνθετο μίγμα εμπειριών από έναν ιδιόμορφο κόσμο βασισμένο σε φιλοσοφίες και ιστορίες νομάδων, μεταναστών, ξεριζωμένων, φτωχών και ταλαιπωρημένων ανθρώπων με τις αναμφισβήτητες επιρροές τού αραβικού στοιχείου. Η λαϊκή μουσική, σε οποιοδήποτε μέρος τού πλανήτη, είναι απόσταγμα φυλετικών ενώσεων και προσμίξεων.
Τίποτα δεν είναι τυχαίο! Ο Paco έζησε όλη τη ζωή του μέσα στο κατάλληλο περιβάλλον και, όπως αποδείχτηκε, διέθετε το πάθος, τον οίστρο, το κατάλληλο στιλ, την αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα του φλαμένκο, και όλα αυτά μαζί θα αναδυθούν και θα σχηματίσουν εκείνο που σηματοδοτεί για τους γνώστες και παλιούς παραδοσιακούς φλαμενκίστες η λέξη duende.
Ο Paco, απόλυτος κάτοχος της τεχνικής τού οργάνου κιθάρα, υπήρξε ο εμπνευστής μιας ιδιάζουσας περίπτωσης αυτοσχεδιασμού, που κράτησε την πόρτα ανοιχτή για να μπουν στο παίξιμό του αέρηδες από άλλες θάλασσες και στεριές. Ενέταξε στα ενδιαφέροντά του (στο παίξιμό του) και άλλα μουσικά ιδιώματα που φιλτραρίστηκαν δίχως διακρίσεις και παρωπίδες. Άφησε την αρμονία να εισχωρήσει και ο ίδιος ζύγισε με τις αισθήσεις και το ένστικτό του τις ιδιαίτερες ηχητικές αποχρώσεις…
Δεν επιθυμώ να κάνω μουσικολογική ανάλυση του παιξίματος του Paco, για να τον καταστήσω σημαντική persona της παγκόσμιας σκηνής. Η ίδια η ιστορία του και η διαδρομή του, αποδεικνύουν το μέγεθος της προσωπικότητας. Εξ’ άλλου, εγώ δεν κατέχω τον τρόπο γραφής και ομιλίας μιας εξειδικευμένης μουσικολογικής παρουσίασης σε ένα μουσικό ιδίωμα όπως το φλαμένκο, που είναι απόσταγμα τέχνης και βιώματος μιας κοινωνίας της οποίας δεν γνωρίζω βαθύτερα χαρακτηριστικά…
Ένα «αντίο» σε έναν σπουδαίο κιθαριστή της γενιάς μου θέλω να πω και να καταθέσω μια πρώτη σκέψη, αφού είναι πολλά χρόνια τώρα που έχω πάρα πολλές φορές εστιάσει το βλέμμα μου στον τρόπο που κατέχει και ερμηνεύει απαράμιλλα τις δικές του μουσικές, των προγόνων του, τις προσμίξεις που επιδίωξε να προσθέσει στο πλούσιο σεντούκι τού προσωπικού του ταξιδιού.
Όχι πως ήταν ο μόνος ικανός φλαμενκίστας, αντιθέτως, η Ισπανία έχει γεννήσει εκατοντάδες καταπληκτικούς κιθαριστές αυτού τού ιδιώματος. Το παίξιμο του Paco όμως ήταν μια κλωστή που πέρναγε από την μικρή τρύπα της βελόνας… Ισορροπίες, προσμίξεις με βαρύτητα, μνήμες και οικογενειακά βιώματα, πολλά-πολλά μαζί, και αν προσθέσουμε τον κοσμοπολίτη Paco, που γύριζε ακούραστα όλο τον κόσμο για εμφανίσεις, θα έχουμε το κάδρο της προσωπικότητάς του ακέραιο!
Η ζωή του ήταν σύντομη και αυτή η φυγή ξάφνιασε όλους μας, από οποιονδήποτε μουσικό χώρο κι αν προέρχεται. Εάν κανείς θέλει να ανακαλύψει τα βαθύτερα μυστικά της μουσικής Τέχνης, ας σταθεί στους δίσκους του και στις λεπτομέρειες της πορείας του. Θα αποκομίσει συμπεράσματα που θα είναι χρήσιμα και δημιουργικά για όλους…
Νότης Μαυρουδής
Φεβρρουάριος 2014
http://mavroudistar.wordpress.com/
Τεχνική επιμέλεια Κώστας Γρηγορέας