Παραγωγή αξίας και ροή εσόδων από τις χρήσεις μουσικών έργων.
(Μέρος Γ')
Ροές εσόδων προερχόμενες από τις δραστηριότητες ενόςκαλλιτέχνηστο φυσικό και ψηφιακό περιβάλλον.
Εισαγωγή:
Αγαπητές φίλες και φίλοι, αγαπητοί συνάδελφοι,
Το παρόν αποτελεί το τρίτο μέρος του αφιερώματος με θέμα τις ροές εσόδων που παράγουν οι δραστηριότητες δημιουργών και καλλιτεχνών στο φυσικό και ψηφιακό περιβάλλον. Στοπρώτο μέρος έγινε μια παρουσίαση των συμμετεχόντων υπό διαφορετικές ιδιότητες, προσώπων, εταιριών, φορέων κ.α. στη μουσική και δισκογραφική βιομηχανία. Στοδεύτερομέρος παρουσίασα τις ροές εσόδων από δραστηριότητες των δημιουργών και με το παρόν παρουσιάζω τις ροές εσόδων από δραστηριότητες των καλλιτεχνών όπως η εκτέλεση ή/και ερμηνεία μουσικών έργων σε ηχογραφήσεις (Recording Artist Revenue).
Προκαταβολή εκ μέρους μιας δισκογραφικής εταιρίας προς τον καλλιτέχνη έναντι καλλιτεχνικών δικαιωμάτων(Record Label Advance):
Ροή εσόδου από χρηματικό ποσό που συμφωνείται μεταξύ μιας δισκογραφικής εταιρίας και ενός καλλιτέχνη/τραγουδοποιού/συγκροτήματος. Η προκαταβολή έναντι καλλιτεχνικών δικαιωμάτων καταβάλλεται στο πλαίσιο μιας συμφωνίας συνεργασίας για την ηχογράφηση ενός ή περισσότερων μουσικών έργων ή τραγουδιών και το ύψος της αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης, ορίζεται δηλαδή από την επιθυμία και τους λόγους που καθιστούν τη συνεργασία επιθυμητή.
Οικονομική στήριξη του καλλιτέχνη ή συγκροτήματος από την δισκογραφική εταιρία(Record Label Support):
Ροή εσόδου από χρήματα που καταβάλλει η δισκογραφική για ηχογραφήσεις - μίξεις των έργων ή και την οργάνωση μιας περιοδεία με συναυλίες σε διαφορετικές περιοχές ή και χώρες. Το προκαταβαλλόμενο από τη δισκογραφική ποσό αναγράφεται στην σύμβαση και αποσβένεται από το συμφωνημένο για καλλιτεχνικά δικαιώματα ποσοστό. Με άλλα λόγια ο καλλιτέχνης θα λάβει για πρώτη φορά χρήματα από καλλιτεχνικά δικαιώματα όταν τα προαναφερόμενα έξοδα αποσβεστούν.
Πωλήσεις λιανικής(Retail Sales):
Αφορά σε ροή εσόδων από την πώληση δίσκων, CD κ.α. σε καταστήματα λιανικής ή μέσω ταχυδρομικών παραγγελιών. Τα χρήματα καταβάλλονται είτε από:
α) τη δισκογραφική εταιρία στους καλλιτέχνες εφόσον υφίσταται μεταξύ τους σύμβαση ή
β) από υπηρεσίες που προσφέρουν τη δυνατότητα διανομής και πώλησης σε καλλιτέχνες που χρηματοδότησαν την παραγωγή με ίδια μέσα και κατέχουν τα ηχογραφήματά τους. Τέτοιες υπηρεσίες διεθνούς εμβέλειας που απευθύνονται σε ανεξάρτητους καλλιτέχνες είναι οι CD Baby, Bandcamp κ.α.
Ψηφιακές πωλήσεις(Digital Sales):
Ροή εσόδων παραγόμενη από την online πώληση ψηφιοποιημένων ηχογραφημάτων που καταφορτώνονται και αποθηκεύονται “μόνιμα” στο αποθηκευτικό μέσο της συσκευής του αγοραστή (permanent downloads). Τα χρήματα και ανάλογα με την περίσταση αποδίδονται στον καλλιτέχνη/συγκρότημα από:
α) την δισκογραφική εταιρία με την οποία συνεργάζεται.
β) τον πάροχο ψηφιακών υπηρεσιών προς ανεξάρτητους καλλιτέχνες όπως οι CD Baby ή TuneCore (digital aggregators) ή
γ) απευθείας από το κοινό μέσω υπηρεσιών όπως το Bandcamp.
Πωλήσεις σε ζωντανές εμφανίσεις(Sales at Shows):
Ροή εσόδων παραγόμενη από την πώληση δίσκων, CD κ.α. του καλλιτέχνη/συγκροτήματος σε εμφανίσεις του ενώπιον κοινού (συναυλίες, περιοδείες κ.α.) Ανάλογα με το αν το ηχογράφημα (master) ανήκει σε δισκογραφική εταιρία ή τον καλλιτέχνη διαφοροποιείται και το ποσό που του αναλογεί από τις πωλήσεις. Αν για παράδειγμα το ηχογράφημα ανήκει στον καλλιτέχνη τότε εισπράττει το σύνολο του ποσού κάθε πώλησης. Αν το ηχογράφημα ανήκει στην δισκογραφική τότε ο καλλιτέχνης αμείβεται με το συμφωνημένο καλλιτεχνικό ποσοστό. Οι πωλήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν και άλλα προϊόντα όπως κούπες, καπέλα, μπλούζες, πόστερ κ.α.
Πληρωμές από διαδραστικές υπηρεσίες παροχής μουσικής μέσω διαδικτύου(Interactive Service Payments):
Ροή εσόδων που παράγεται όταν τα ηχογραφήματα που περιέχουν ερμηνείες ή εκτελέσεις του καλλιτέχνη αναπαράγονται διά συνεχούς ροής μέσω υπηρεσιών παροχής μουσικής κατ’ απαίτηση (on-demand services). Τέτοιες υπηρεσίες είναι οι Spotify, Rdio, Rhapsody κ.α.). Κάποιες υπηρεσίες όπως το Spotify επιτρέπουν σε συνδρομητές κάποιων πακέτων τους (πχ: premieum) και για όσο η συνδρομή παραμένει ενεργή τη δυνατότητα τηλεφόρτωσης (downloading) επιλεγμένων από τον χρήστη έργων σε υποστηριζόμενη συσκευή της επιλογής του προκειμένου να μπορεί να τα ακούσει και εκτός σύνδεσης στο διαδίκτυο. Τα χρήματα και ανάλογα με την περίσταση αποδίδονται στον καλλιτέχνη/συγκρότημα από:
α) την δισκογραφική εταιρία με την οποία συνεργάζεται.
β) τον πάροχο ψηφιακών υπηρεσιών προς ανεξάρτητους καλλιτέχνες όπως οι CD Baby, TuneCore κ.α. (digital aggregators)
Δικαιώματα από την ψηφιακή αναπαραγωγή ηχογραφημάτων(Digital Performance Royalties):
Ροή εσόδων παραγόμενη από την αναπαραγωγή ηχογραφημάτων που συμμετέχει ο καλλιτέχνης/συγκρότημα στο διαδικτυακό ραδιόφωνο. Στη χώρα μας τα έσοδα από τη χρήση αυτή συγκεντρώνει ο αστικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός συλλογικής διαχείρισης και είσπραξης συγγενικών δικαιωμάτων GEA και στη συνέχεια τα διανέμει στα μέλη του Απόλλων (μουσικοί), Ερατώ (ερμηνευτές) και Grammo (παραγωγοί - δισκογραφικές εταιρίες) που με τη σειρά τους τα διανέμουν στα μέλη τους τις καθορισμένες περιόδους διανομής.
Άδεια συγχρονισμού ηχογραφήματος(Master Use Synch Licenses):
Αφορά στην ροή εσόδων από την αδειοδότηση χρήσης ενός ηχογραφήματος για το συγχρονισμό του με εικόνα σε κινηματογραφική ταινία, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτική σειρά, βιντεοπαιχνίδια, ιστότοπους, διαφημιστικά κ.α. Το τίμημα που συμφωνείται για την αδειοδότηση καταβάλλεται από τον χρήστη (εταιρία παραγωγής, διαφημιστική κ.α.) στην δισκογραφική εταιρία ή τον καλλιτέχνη με βάση το ποιος είναι ο κύριος του ηχογραφήματος. Αν το ηχογράφημα ανήκει στην δισκογραφική τότε η καλλιτέχνης αμείβεται με βάση το τι προβλέπει η μεταξύ τους σύμβαση.
Δικαιώματα από αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση(Private Copy):
Αφορά σε ροή εσόδων προερχόμενη από τέλος θεωρούμενο ως εύλογη αμοιβή για την επιτρεπόμενη αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση που γίνεται από πλευράς του κοινού σε μουσικά έργα με τη χρήση συσκευών εγγραφής και υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας.
Η εύλογη αμοιβή όσον αφορά στις συσκευές εγγραφής ήχου έχει οριστεί σε 6% επί της τιμής εισαγωγής ή της διάθεσης από το εργοστάσιο και καταβάλλεται από τους εισαγωγείς ή από τους παραγωγούς των αντικειμένων αυτών στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων που καλύπτουν, εν όλω ή εν μέρει, την ενδιαφερόμενη κατηγορία των δικαιούχων. Η ποσόστωση μεταξύ των οργανισμών έχει ως ακολούθως:
α) 55% στους πνευματικούς δημιουργούς,
β) 25% στους ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες
γ) 20% στους παραγωγούς υλικών φορέων ήχου ή εικόνας ή ήχου και εικόνας.
Οι ΟΣΔ με τη σειρά τους διανέμουν την αμοιβή αυτή στα μέλη τους με βάση τους κανονισμούς διανομής τους.
Συγγενικά Δικαιώματα από την αναπαραγωγή των ηχογραφημάτων σε άλλες χώρες (Neighboring Rights Royalties):
Αφορά σε ροή εσόδων προερχόμενη από τις συμβάσεις αμοιβαιότητας που έχουν οι Ο.Σ.Δ. συγγενικών δικαιωμάτων με αντίστοιχους χωρών του εξωτερικού. Στο πλαίσιο των συνεργασιών αυτών εισπράττονται δικαιώματα από την αναπαραγωγή των ηχογραφημάτων των Ελλήνων παραγωγών σε άλλες χώρες και διανέμονται στους δικαιούχους (καλλιτέχνες, ερμηνευτές) μέσω των εν Ελλάδι οργανισμών.
Διακανονισμοί στο πλαίσιο νομικών διεκδικήσεων από πλευράς δισκογραφικών εταιριών για λογαριασμό των καλλιτεχνών τους (Label Settlements):
Αφορά σε ροή εσόδων προερχόμενων από νίκες ή διακανονισμούς για διαφορές μεταξύ μιας ή περισσότερων δισκογραφικών εταιριών με τρίτους για προσβολές δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Εφόσον δικαιωθούν, αποζημιώνουν τους καλλιτέχνες τους με βάση τις μεταξύ τους συμβάσεις. Γνωστές υποθέσεις ήσαν αυτές των UMG Recordings, Inc. v. MP3.com, Inc. και δισκογραφικών εταιριών κατά της Limewire.
Eυχαριστίες: Ευχαριστώ την φίλη Ευαγγελία Βαγενά (Attorney at Law, Ph.D) για τη βοήθεια της στη τελική μορφοποίηση των κειμένων.
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ
Τα σχεδιαγράμματα απεικονίζουν τη ροή εσόδων από τις ψηφιακές πωλήσεις μουσικών έργων αναφορικά με το ηχογράφημα: